Çingiz Abdullayev: “Xalq yazıçısı” adını Nobel mükafatından üstün bilirəm”

Zəng edib görüşmək istədiyimizi bildirəndə, rahatlıqla razılıq verdi. Amma bir şərtlə: saat 14:00-dan bir dəqiqə belə geçikməmək şərti ilə AYB-də olmalıydıq. Görüşə gecikməmək üçün redaksiyadan düz 40 dəqiqə öncə çıxdıq. Axı şəhərimizin tıxacı hər kəsə bəllidir. Beləliklə, razılaşdığımız vaxtdan 10 dəqiqə əvvəl Yazıçılar Birliyində - Çingiz müəlimin otağının qarşısında hazır olduq. Hətta dəqiqliyimizi nümayiş etdirmək üçün katibəsinə, Çingiz müəllimə biz burdayıq ismarıcını da göndərdik. Biz tez gəlməyimizə baxmayaraq, Çingiz müəllim bizi dediyi vaxtda –saat 14:00 da qəbul etdi. Suala da elə vaxtdan başladıq.

- Çingiz müəllim, sizdən görüş almaq üçün zəng edəndə qrafikinizin sıx olduğunu dediniz. Çox maraqlıdır, bəzi insanlar daim vaxtın azlığından şikayətlənirlər. Belə çıxır ki, siz də vaxtın azlığından gileylənirsiniz?

- Yox. Elə deməzdim. Sadəcə bugünkü qrafikimi sizə deyim. Baxın, sizdən öncə çəkiliş olub, sizdən sonra da daha bir müsahibəm olacaq. Sonra isə iki görüşüm var. Axşam da yazmalıyam. Təsəvvür edirsiniz, dünən isə cəmi 3 saat yarım yatmışam.

- Sizcə, vaxtın qulu olmaq düzgündür?

- Yox, qəti düzgün deyil. Kimin vaxtı çatmırsa deməli, işləmək, yaşamaq istəmir. Bilirəm ki, sən bir gündə bir ömür yaşaya bilərsən. Amma ola bilər ki, ömür də bir gün kimi keçsin. İnanın mən o qədər 50-60 yaşında qoca insan tanıyaram ki, deyir həyat yuxu kimi keçdi, heç başa düşmədim necə yaşadım. Onlara yazığım gəlir. Məndən soruşanda, deyirəm ki, 52 yaşım var, bir günü də dəyişmərəm. Necə yaşamışam, yüz dəfə də yaşasaydım belə yaşayardım.

- Çingiz Abdullayev - müxtəlif cəmiyyətlərdə işi olan, AYB-də vəzifəsi və bununla yanaşı, məhsuldar bir yazar... Bəlkə də bu sualı eşidib qıcıqlandıracaq. Amma maraqlıdır, əsərlərinizi yazanda sizə kimsə kömək edir?

- Vallah çox istərdim ki, kimsə mənə kömək etsin. Heç olmasa səhvləri yoxlasın. İşçilər yazanda yaddaş kartı ilə göndərirlər. İndi bu dəqiqə yeni kitabı gətirdilər. Bolqarıstanda çıxmalıdır. Həmçinin müqavilə bağlamaq üçün Fransaya gedəcəm. Allaha dua edərdim ki, heç olmasa bir adam kömək etsin. Mən özüm də qorxuram 160 roman yazmışam deməyə.

- Yeri gəlmişkən, 160 roman arasından hansını Nobel mükafatına layiq görürsünüz?

- Bunu oxucular deməlidir. Üç-dörd roman var ki, daha uğurludur. Amma ola bilər ki, kiminsə xoşuna gəlsin, kiminsə yox.

- Müsahibələrinizdən birində demisiniz ki, mən xalq yazıçısı adını Nobel mükafatından üstün tuturam. Bəlkə bu fikri Nobel mükafatını ala bilməyəcəyiniz üçün demisiniz?

- Mənim üçün “xalq yazıçısı” fəxri adı Nobel mükafatından daha üstündür.

Səməd Vurğun, Mirzə İbrahimov xalq yazıçısı adına layiq görülüb. Dünyada məni tanıyırlar, amma Azərbaycanda bu qədər tanındığıma inanmırdım. Bu adı mənə Prezident verib. Mənə “əməkdar incəsənət xadimi” adı vermək istəyiblər. Prezidentə göndərəndə özü pozub, yuxarıdan “xalq yazıçısı” yazıb. Mən heç “əməkdar işçi” və ya “incəsənət xadimi” də olmamışam. Çox sayda beynəlxalq mükafat almışam. Avropanın Nobel mükafatı kimi hesab olunan Frankfurt mükafatını Orxan Pamukdan bir il tez - 2005-ci ildə almışam. Yəni “Nobel”ə inanardım, indi də inanıram. Amma “xalq yazıçısı”na yox. Çünki başa düşürəm ki, bu adı alsan sən nə etməlisən. Mən heç vaxt Səməd Vurğun ola bilmərəm, amma çalışaram.

- Siz dünyada tanınan yeganə Azərbaycan yazıçısısınız. Dünyada isə ən yaxşı qəbul olunan janr dedektivdir. Sizcə, tanınmağınızda bu janrın rolu var?

- Yox, elə düşünmürəm. Çünki, mən məhəbbət, tarixi romanlar da yazmışam.

- Dünyada dedektiv janrının qəbul olunması fikri ilə necə, razılaşırsınız?

- “Əli və Nino” maqazinində 38 min adda kitab satılır. Bunlardan 3-4 mini dedektivdir. Niyə Çingiz Abdullayevin kitablarını alırlar? Mən rusca yazıram. Hələ azərbaycanca yazsaydım necə olardı? Azərbaycanda 4-5 adam dedektiv janrında yazıb. Mənim əsərlərim rusca yazılıb, 28 dilə tərcümə olunub. Bu çox çətin janrdır. Axı dünyada necə min adam bu janrda yazır. Və mən elə yazmalıyam ki, internetdə milyonlarla kitab arasında mənim əsərimi oxusunlar. Qəsdən yazıçılar deyirlər ki, əşi bunu mən də yazardım, məşhur olardım. Al qələmi, götür yaz da, qardaş, kim nə deyir ki?! Xeyr, bu hamısı yalandır. Ya yaxşı yazıçısan, ya da pis. Mən fantastika, melodrama, nağıl da yazsaydım, yenə bu cür məşhur olardım. Kitabı dedektiv janrında olduğu üçün oxumurlar. O səbəbdən oxuyurlar ki, maraqlıdır. Siyasi, analitik, polis, hüquqi dedektiv əsərlərim var. Bəzi əsərlərim var ki, onları tərcümə etməyə icazə vermirəm.

- Müsahibələrinizin birində demişdiniz ki, bəzi vaxtlar əsərlərinizin mövzularını yuxuda görürsünüz. Onda belə çıxır ki, sizin yataq otağınızda Dronqonun, Marina Çernışevanın və agent Yucinin ayaq izləri var. Və o ayaq izlərini sizdən başqa heç kim görmür...

- Mən xatırlamıram ki, nə zamansa gecə 2-3 yuxu görməyim. Fikirləşirəm ki, bəlkə əsl həyat yuxumdadır, ya da öz kitablarımdadır. Axı burda boş oturmaq maraqsız həyatdır. Sizinlə danışandan sonra çıxıb gedəcəksiniz , mən oturub yazacağam. Görün belə necə maraqsızdır. Bir sözlə, boz həyatdır. Ancaq mənim kitabımda olsaydı, gözəl qadın görünərdi, mən deyərdim ki, gedək restoranda oturaq və siz razı olardınız. Ona görə də çox vaxt fikirləşirəm ki, bəlkə gözəl həyat odur.

- Yuxularınız gercəkləşir, yoxsa gördükləriniz elə yuxularınızda qalır?

- Hərdən gercəkləşir, hərdən yox. Gercəkləşəndə sevinirəm, olmayanda isə yazıram.

- Əsərlərinizə baş qəhrəman seçmək üçün niyə məhz İndoneziyada yaşayan Dronqo adlı quşu seçdiniz? Azərbaycan quşlarını bu qədər qorxaq və digər quşların səsini imitasiya edə bilməyən hesab edirsiniz ?

- Yox, səbəb bu deyil. Bu çox maraqlı quşdur. Çünki yeganə quşdur ki, imitasiya edir. İkincisi də bu balaca quş heç nədən qorxmur. Və üçünçüsü, mən istəyirdim ki, beynəlxalq obraz olsun ki, bütün dünyada tərcümə edib, oxusunlar. Yeri gəlmişkən, gördüyünz bu kitab Estoniyadan yenicə gəlib. Fikirləşirəm ki, Estoniyada mən kimə lazımam. Ya da Ukrayna, Türkiyə, İsveçrə, Çində ... Vallah bu sirri bilmirəm. Görünür maraqlı nəsə var.

- Tərcümə zamanı əsərin orjinallığını itirməsi sizi narahat etmir ki?

- Düzdür, tərcümədə əsər orjinallığında qalmır. Ancaq bu məni narahat etmir. Vaxtilə Çexov demişdi ki, milli riyaziyyat, milli biologiya ola bilməz. Milli ədəbiyyat isə milli keyfiyyətə əsaslansa da, fikir beynalxaqldır. Homer Yunanıstanda öz dilində yazanda o dil bu günə gəlib çıxmasa da, kitabını hələ də oxuyurlar. Nə yazırsansa o fikirlər maraqlıdır. Bir dəfə 1993-cü ildə demişəm, yenə də fəxrlə təkrarlayıram ki, kim SSRİ üçün heyfsilənmir, onun ürəyi yoxdur. Kim onu yenidən bərpa etmək istəsə, onun başı yoxdur. 2000-ci ildə Vladimir Putin bura gələndə bu sözü demişdi. Hamı məni təbrik edirdi ki, sənin kitabından söz deyir. Axır vaxtlar daha bir sözümü tez-tez eşidirəm. Qadında hər şey ürəkdir, hətta başı da. Bəzi sözlər var ki, onların Azərbaycan dilinə tərcümə etmək olmur. Çünki, XX əsrdə yazıçılar bilmirdi ki, nə zamansa mobil telefon, kömpyuter və.s olacaq.

- Bu gün hər kəs yazır, tirajlarla kitabları çıxır. Ancaq ədəbiyyatımızda bunun əksini və ya nəticəsini görmürük.

- Hə, bax bu faciədir. Mənim il ərizndə 500-600 min kitabım çıxır. Əgər az çıxsa, yaşaya bilmərəm.

- Bu suala cavab verməyə də bilərsiniz, amma versəniz maraqlı olardı. Ceyms Patterson “Forbes” jurnalının reytinq cədvəlində 84 milyon dollarla ən çox qazanan yazıçıların siyahısına başçılıq edir. Maraqlıdır, Siz bir ildə kitablarınızın satışından nə qədər pul əldə edirsiniz?

- Mən yalnız kitablarla yaşayıram. Mənim maqazinlərim, restoranlarım yoxdur. Uşaqlarım İngiltərədə təhsil aldığı üçün həyat yoldaşım tez-tez orda qalır. Bu o demək deyil ki, şikayətlənirəm. Ancaq mən ömür boyu işləməsəm, acından ölmərəm. Mən sizə açıq deyim, AYB-də yeganə katibəm ki, hökümət maşınım yoxdur, 10 ildir ki, imtina etmişəm. Sürücülər də, maşınlar da özümə aiddir. İyirmi ildir ki, Azərbaycanda nə maaş, nə qonarar, nə də bir qəpik pul alıram. Hamı da bilir ki, bütün pullarımı qaçqın və uşaq evlərinin hesabına köçürürəm. Düzdür, Patterson kimi qazanmıram, ancaq çox istərdim. Mənim kitablarım əsasən Belarusda, Ukraynada, Rusiyada çıxır. Bu ölkələrdə isə qonorar çox deyil. Amma kitabım İsveçrədə çıxanda təbii ki, qazancım çox olur. Bir kitabım orada 32-34 avroya satılır. Təbii ki, ordan gələn gəlir daha çoxdur. Həm də vergi verirəm. Bir dəfə kinomu çəkəndə 35 faiz hesablayaraq 18 min manat vergi çıxmışdılar. İndiyə kimi bircə dəfə də olsun kitabımı özüm çap etdirməmişəm. Həmişə pulumu verib, kitabımı çap etdiriblər. İndi isə məndən soruşurlar ki, nə yazırsan? Artıq onlara görə pulum hesabıma köçürülür. Hələ kitab oxunmamış, çap olunmamış, hətta satışa çıxarılmamış mən pulumu alıram. Çünki bilirlər ki, satılacaq, oxunacaq.

- Çoxları deyir ki, dedektiv ciddi janr deyil. Bəs onda niyə oxunur?

- Bir dəfə şair İliada Taşitze yanımda ukraynalı jurnalist Şendroviçlə danışırdı. Dedi ki, A.Düma axı niyə yazıçıdır? Biri var macəralar, xəyallar, axmaq mövzular, biri də var Balzak, Hüqo. Şendroviç ona yaxşı cavab verdi. Dedi siz kitab yox, bir misra yazın ki, 100 ildən sonra bütün dünya dillərinə tərcümə olunsun. Əgər 28 dildə kitablarım tərcümə olunub və 26 milyon insan, onların arasında hörmətli Prezidentimiz İlham Əliyev, Primakov, Lazberq, E.Şevarnadze, Medvedev də hesab edib ki, oxumaq lazımdır, demək nəsə var. Axı niyə görə əksini düşünənlər elə hesab edirlər ki, ağıllıdırlar? Bir sual ortaya çıxır.

- Bəlkə qısqanclıqdandır?

- Çox adam deyir mən də yazardım. Nə deyirəm yaz da. Bu qələm, bu da sən. Bir dəfə demişəm ki, əgər azərbaycanlı diş çöpü kəşf etsəydi və o 28 ölkədə satılsaydı, ən azından sevinərdim. Axı niyə sevinmirsiz? Axı mən erməni deyiləm, azərbaycanlıyam. Anar bir dəfə demişdi ki, sən başqa bir millətdən olsaydın, sənə abidə də qoyardılar. Vallah mən abidə də istəmirəm.

- Uğur qazanan məşhur insanların bəzilərində qısqanclıq hissi var. Sizdə necə, o hiss var?

- Mənim həyat yoldaşım deyir ki, sən çox maraqlı insansan. Ömrümdə heç kimi qısqanmamışam. Ancaq indi yadıma düşdü, yalan deməyim bir dəfə olub. Bu yay öz oğlumu qısqanmışam. Barselonada olanda orada çoxlu gənc qızlar var idi. Əksəriyyəti fransız dilində danışırdı. Oğlum da fransız, ingilis, italyan dillərində mükəmməl danışa bilir. Dedim, ömrümdə birinci dəfə qısqanıram ki, bütün qızlar “sənindir”. Çünki, o onaların dilini bilirdi. Həmişə Anar deyir ki, sən maraqlı adamsan, kimsə sənin haqqında nəsə deyəndə heç kimə heç nə demirsən. Mən də ondan soruşdum ki, səni milçək dişləyəndə nəsə edirsən? Mənim 26 milyon kitabım var. Qoy onun da 1 milyon kitabı çıxsın, çəkidə eyni olaq. Ağcaqanad gəlib səni dişləyəndə, onu üfləyirsən, vəssalam.

- Ən yüksək qiymətə satılan kitabınız...

- İsveçrədə çıxan kitabım 32-34 avro olub. Norveçdə də baha qiymətə satılıb. Çox təəssüf ki, Azərbaycanda yox.

- Azərbaycan Pen klubunun vitse prezidentisiniz. Dünya yazıçıları ilə əlaqələriniz nə səviyyədədir? Azərbaycan ədəbiyyatının xaricdə təbliğatında Pen klubun nə kimi rolu var?

- Çox böyük faydaları var. Biz təbliğ edib, tərcümələr etməliyik. Bununla bağlı Fransada danışıqlar aparıb icazə alımışam. İstəyirik ki, “Harri Potter”i tərcümə edək. Çoxları utanır, demir, ancaq etiraf etmək lazımdır. Sankt Peterburqda kitab oxuyanların faizini müəyyənləşdirmək üçün sorğu keçirilmişdi. Sankt Peterburqda 64 % göstərici əldə olundu. Orda yaşayanlar bunu utanc bildilər ki, çox azdır. Dedilər ki, bizdə qafqazdan, tacikdən gəlmələr olduğu üçün nəticə azdır. Gürcüstanda 47 %, Ermənistanda 39%, bizdə isə 11 % -dır. Ancaq mən eşidəndə dedim ki, bu saxtadır. Bizdə cəmi 3 % kitab oxuyan var. Bəzən televiziyada sorğu aparırlar ki, son bir ildə hansı kitabı oxumusan. Tələbələrin bəziləri deyir ki, heç nə. Əslində elə həmin günü onun rektorunu işdən çıxarmaq lazımdır. Necə yəni tələbə təhsil alır, ancaq bir ildə 1 kitab oxumayıb? Lakin bu həqiqətdir. Biz istəyirik bunu dəyişdirək. Bu yaxınlarda “Buta Palace”da Azercell ilin yekununu keçirirdi. Orda minə yaxın gəncdən soruşdum ki, kim kitab oxuyub. İnanın mini də əllərini qaldırdı. Yəni kitab oxuyurlar, ancaq çox az sayda.

- Yeri gəlmişkən, Yazıçılar Birliyinə yeni üzvlər ekspertlərin rəyindən sonra qəbul olunacaq. Bu, birliyin üzvləri arasında təsadüfi adamların və sənəd verənlərin peşəkarlığının aşağı səviyyədə olmasından irəli gəlir?

- Ne etmək olar? İki min adam növbədədir. Biz gərək hamısının işinə baxaq. Baxmadan deyə bilmərik ki, sən axmaqsan, sən istedadsızsan. Gərək ekspertlər baxıb, nöqsanlarını desin. Qəbul etməmək isə düzgün deyil. Bəkə onların arasında həqiqətən yeni bir dahi gəlir. Bu gün yeni istedadlı nəsil gəlir. İlqar Fəhmi çox maraqlıdır. Fikrət Qoca deyir ki, o ən istedadlılardandır. Ramiz Qasımov əsərini gətirəndə, mən də azərbaycanlı kimi fikirləşdim ki, axı o nə yaza bilər? Ancaq oxuyanda dəhşətə gəldim, pərt oldum. Elçin Hüseynbəyli, Cahangir Əsəd, Səlim Babulla oğlu, Qulu Ağsəs və digərləri də istedadlıdır.

- Milli Kitab Mükafatı başlayanda məqsədlərinin oxucu sayını artırmaq və ədəbiyyatımıza yeni ab-hava gətirmək olduğunu deyirdilər. Ancaq siz münsif kürsüsündən imtina etdiniz. Nələr baş verirdi?

- Yeri gəlmişkən, sizə səsvermə cədvəlini təqdim edirəm, özünüz baxın. Mən birinci yerə 10, 9, 8, 7 səs vermişəm. O birilər isə öz adamlarına 10, başqalarına 3, 2 bal veriblər. Birinci yer 128, ikinci yer 127 səs yığıb. Səslərlə oynayıb, dəyişikliklər ediblər. Biz kitablara bu cür yanaşdığımız üçün, biz də kitab oxuyanlar da azdır. Və məncə bu cür saxtakarlıqlar etsək, kitab oxuyanların sayı daha da azalacaq. Çox təəssüf ki, “Milli kitab” mükafatı mənim ümidlərimi doğrultmadı.

- Yəni sizcə, bundan sonra bu mükafatdan heç bir uğurlu nəticə gözləməyə dəyməz?

- Niyə, bəlkə də olar. Kim bilir, bəlkə abıra gəlib, özlərini düzəltdilər. Ancaq belə başlayıblarsa, inanmıram ki, abıra gəlsinlər.

- Saxtakarlıqdan söz düşmüşkən, mübarizə yalnız saxtakarlığı görərkən ordan çıxıb, yəni üz döndərib getməyinizlə bitməlidirmi?

- Bilirsiniz, mən çox xoşbəxt insanam. Məsələn, bu gün 70 səhifə yazı yazacam. Heç yana getmədən, evdən bir düymə vasitəsi ilə kitabımı göndərib, pulumu qazanıram. Gömrük, vergi, məmur, rəhbər - hamısından azadam. Yalnız öz başımdan və qələmimdən aslıyam. Bunu isə heç kim məndən ala bilməz. Ona görə bu baxımdan müstəqil və xoşbəxt insanam. Öz həqiqətlərim barəsində deyəndə, ətrafımdakı insanlar deyir bu barədə danışma. Dostum deyir ki, sən deyirsən ki, məhəbbət olmalıdır. Ancaq nə bilirsən bəlkə o elə bir qız tapıb ki, atası vəzifədə işləyir. Onun sayəsində rahat yaşayacaq, kasıb həyatdan qurtulacaq. Deyirlər sənin üçün nə fərqi var? Moskvada evin var, istəsən gedib orda yaşayacaqsan, ya da İngiltərədə ailənlə birgə. Sənə heç kim heç nə deməyəcək. Orda yaşa, kitablarını yaz, pulunu qazan. Belə olduğu üçün heç nədən qorxmursan. Xeyr, razılaşmıram. Heç də həmişə yaşayış düşüncəni formalaşdırmır, hərdən düşüncədə yaşayış tərzini formalaşdırır. Ona görə bu baxımdan deyirəm ki, mən əvvəl də bu cür olmuşam. Saxtakarlığın əleyhinə olmuşam. Bir faktı deyim, MTN-in kuratoru olanda rəis mənə pul verəndə, kabinetdən çıxartdırırdım. Bəlkə də heç də təmiz insan olduğum üçün deyildi. Fikirləşirdim ki, imkanım var, atam, anam böyük vəzifələrdə çalışır. Karyeramı düşünürdüm. Ancaq hərdən də düşünürəm ki, elə bəlkə də mən əvvəldən bu cür olmuşam. Çünki, necə ola bilər ki, kimsə məni pulla alsın. Ümumiyyətlə, pul alan insan öz vicdanını satan adamdır. İndi bu sözlərimdən sonra nə qədər adam gəlib məni döyəcək. (gülür) Ancaq bu həqiqətdir, belədir. Çox adam deyir ki, pul hər şeydən üstündür.

- Amma gəlin etiraf edək ki, pulsuz da yaşamaq mümkün deyil...

- Kitabımdan bir sitat gətirim: pul həyatın talonudur, xoşbəxtliyin yox. Düzdür, pulsuz yaşamaq olmur. Amma xoşbəxtlik gətirmir. Nə qədər varlı adam tanıyıram ki, pullar da onu xoşbəxt edə bilmir.

- Dünyanı gəzməyi, kitab oxumağı özünə xobbi seçən bir yazıçı AYB-nin katibi kreslosunda niyə bərk-bərk oturur?

- Yox, heç də elə deyil. Əksinə biz indi adam axtarırıq. Mənim sürücülərim AYB-nin işçilərindən çox maaş alır. Mənim atam deyirdi ki, elə işlə ki, nə zamansa sənə çıx deyəndə rahat sənədlərini qoyub çıxa biləsən. Mən də heç bir problemsiz çıxıb gedə bilərəm. Axı mənim kitablarım, gəlirim, şöhrətim bu kreslodan aslı deyil. Əksinə, bu mənə mane olur. Onlar məndən xahiş etməlidirlər ki, mən qalım. Ancaq hesab edirəm ki, Azərbaycanda mümkün deyil ki, sən evdə oturub kitab yazasan. Sən ictimai işlərlə də məşğul olmalısan.

- Yalnız qələminin və beynin möhtacı olan Çingiz Abdullayev bu gün daha nələrə sahib olmaq istərdi?

- Mən 18 yaşım olanda 1 siyahı hazırladım. Birincidə oxumaq istədiyim kitabların adlarını yazdım. Və o zaman təsəvvürümə belə gətirməzdim ki, o əsərləri tapıb oxuya bilərəm. Ancaq hamısını oxudum. İkincidə gəzmək istədiyim şəhərlərin adları var idi. Sadəcə xərityə baxıb, yazmışdım. O adlarını yazdığım şəhərlərin hamısını gəzmişəm. Üçüncüdə görüşmək istədiyim gözəl qadınların adlarını yazmışdım. Onu da reallaşdırdım. Səmimi deyirəm, əslində Allaha bir o qədər də inanan insan deyiləm, ancaq əgər varsa, o kişi bu dəqiqə məni hüzuruna çağırsa, ona sadəcə çox saqol deyəcəm. Atam, anam öləndə Polad Bülbüloğlu dedi ki, mən atamı 14 yaşında itirmişəm. Əbülfəs Qarayev 19, Nəriman Həsənzadə isə heç xatırlamıram, cəmi 6 aylıq idim atamı itirəndə dedi. Fikirləşdim ki, gedim məscidə Allaha dua edim ki, sən imkan vermisən ki, 50 yaşıma qədər valideynlərimlə birlikdə yaşamışam. Doğrudan da heç nə istəmirəm. İnanın heç “Nobel” də istəmirəm. Elə hər şey bu vəziyyətdə qalsın, bu cür məni oxusunlar, bəyənsinlər, bəsimdir. 79 ölkədə olmuşam, ancaq yenə də gəzmək istəyirəm. Avstraliya və Antraktidada olmamışam. Səmimi deyirəm, ürəkdən, heç nə istəmirəm.

- Ənənəvi bir sual... Övladlarınızın yolunuzu davam etdirməsini istərdinizmi?

- Yox, nə danışırsınız... Bu mənim üçün ən böyük faciə olardı. Yazıçılardan mində biri uğurlu olur, digərləri kimə lazımdır.

- Son dövrlərdə az qala hamı bir-birinə ziyalı deyir. Sizcə, ziyalı kimdir? Daha doğrusu kimi ziyalı adlandırmaq olar?

- Ziyalı özü-özündən utanan insandır. Yəni ziyalı utanan şəxsdir.

Görüşə razılıq verəndə bizə yarım saat vaxt ayırmışdı. Ancaq söhbətimiz nə az, nə çox düz bir saat çəkdi. Açığı heç bu söhbətin bitməsini istəmirdik də. Çingiz Abdullayev kimi dünyanın tanıdığı, saydığı, sevdiyi bir insanla üz-üzə oturub söhbət etməkdən şərəfli və qürur verici nə ola bilər ki? Və hər sualı cavablandırarkən insan yalnız fəxr edir ki, belə bir yazıçımız var. Azərbaycanımızı dünyada təmsil edən belə bir ziyalımız var. Sözün həqiqi mənasında ziyalı – Çingiz Abdullayev.

Fidan

Aysər

Üç nöqtə.- 2011.- 22 oktyabr.- S. 12-13.