Bu gün peykimiz orbital mövqeyinə çatacaq

 

 Peykimiz may ayından başlayaraq ölkəmizə əlavə gəlirlər gətirəcək

 

 Bu gün “Azerspace-1” peykinin təyinatına uyğun olaraq 46 dərəcə Şərq uzunluğundakı orbital mövqeyinə çatacaq. “Azərkosmos” ASC-dən verilən məlumata görə, fevralın 15-də peykin günəş panelləri açılıb və reflektorları işə düşüb. Təqribən martın əvvəlinə kimi peykin orbitdəki sınaqları davam edəcək və daha sonra peykin idarəetməsi tam olaraq “Azərkosmos” ASC-yə təhvil veriləcək. Peykin idarəsi “Azərkosmos” ASC-nin Bakı yaxınlığında yerləşən Əsas Yerüstü Peyk İdarəetmə Mərkəzindən “Azərkosmos” ASC-nin mütəxəssisləri tərəfindən həyata keçiriləcək. Ehtiyat Yerüstü Peyk İdarəetmə Mərkəzi isə Naxçıvanda yerləşir.   

“Azərkosmos” ASC-dən verilən məlumata görə, peykin platformasında heç bir problem yoxdur. Peykin idarəetməsi orbitində sınaqlar başa çatdıqdan sonra, təqribən martın ilk on günlüyündə tam olaraq “Azərkosmos”-a təhvil veriləcək və müstəqil olaraq şirkətin mütəxəssisləri tərəfindən həyata keçiriləcək.  Azərbaycanın ilk telekommunikasiya peykinin buraxılması iqtisadiyyatın şaxələndirilməsi, informasiya müstəqilliyinin və təhlükəsizliyinin təmin edilməsi istiqamətində atılan önəmli addımdır. Bu layihə ölkəmizdə kosmik sənayenin inkişaf etdirilməsi və beynəlxalq kosmik məkana inteqrasiyası üçün mühüm addım olmaqla yanaşı, eyni zamanda kommersiya xarakterli və gəlirli bir layihədir. Azərbaycanın ilk telekommunikasiya peykinin buraxılması layihəsi kommersiya xarakteri daşıyır. Azərbaycan ilk telekommunikasiya peykinin buraxılması layihəsi kommersiya xarakterli daşıyır. Azərbaycanın daxili ehtiyacları üçün peykin tutumunun 20 faizinə ehtiyac var. Qalan hissə ilə bağlı xarici bazarlarda satış imkanlarına dair araşdırmalar aparılır.

«Azərkosmos» ASC-nin sədri Rəşad Nəbiyevin sözlərinə görə, mart ayının ilk yarısında isə «Azerspace-1» peyki tam olaraq «Azerkosmos»a təhvil veriləcək: «Və məhz martın 15-dən sonra aktiv müştərilərin cəlb olunmasına başlanacaq. Maraq böyükdür. Azərbaycanın «Azerspace-1» ilk telekommunikasiya peykinin resurslarının 42-43 faizi artıq 15 illik müddətə Malayziyanın «Measat» peyk operatoruna icarəyə verilib. Artıq may ayından etibarən icarə ilə bağlı ödənişlər Azərbaycan tərəfinə ödəniləcək. Ümumiyyətlə, bu bazar çox səmərəli və rəqabətlidir, burada qiymətləri məhz bazar təyin edir. Hazırda daha çox satış imkanlarının müəyyən edilməsi məqsədilə beynəlxalq sərgi və konfranslarda iştirak olunur, topdansatış və teleport şirkətləri ilə danışıqlar aparılır, yerli televiziya şirkətlərinin ən qabaqcıl peyk texnologiyaları ilə təmin edilməsi məqsədilə inteqrasiya məsələləri üzrə işlər görülür.  «Azerspace-1» peykinin sığortalanması ilə əlaqədar bağlanılan müqaviləyə əsasən, orbitdə baş verə biləcək bütün qəza hallarında «Azərkosmos» ASC sığorta ödənişləri hesabına «Azerspace-1» layihəsini davam etdirmək imkanına sahib olacaq»

.

İLK PEYKİMİZ 50-DƏN ARTIQ ÖLKƏNİ BİRLƏŞDİRƏN MƏKANDA MÜHÜM İQTİSADİ ROL OYNAYACAQ

 

Mütəxəsislərin qəraətinə görə, peykimiz orbitə buraxılandan sonra Azərbaycanın bütün ərazisində keyfiyyətli televiziya və radio yayımı, o cümlədən sürətli İP xidmətlərin göstərilməsi təmin ediləcək. Ötürülən məlumatlara daha yaxşı nəzarət ediləcək, məsafədən təhsil və elektron səhiyyə kimi digər proqramlar üçün platforma yaradılacaq. Yerüstü fiber-optik şəbəkənin zədələndiyi hallarda rabitə problemlərinin aradan qaldırılması üçün səmərəli və sürətli həll yolu olacaq, habelə rabitənin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi üçün müasir şifrələmə texnologiyası ilə mühafizə olunan rabitə qurulacaq. Azerspace-1 peykinin texnoloji dizaynı və geniş qoşulma imkanları vasitəsilə dünyanın təqribən 1/3 hissəsini əhatə edəcək coğrafiya üzrə milyonlarca insan müasir informasiya və rabitə xidmətlərindən rahat istifadə edə biləcək. İlk peykimiz 50-dən artıq ölkəni birləşdirən məkanda mühüm iqtisadi rol oynayacaq. Güclü strateji tərəfdaşlıqlar üzərində qurulan operativ fəaliyyət və müştəri məmnuniyyətinin əsas götürüldüyü iş prinsipləri Azərkosmos ASC tərəfindən təhlükəsiz və etibarlı peyk rabitə xidmətləri göstəriləcəyinə olan etimadı artıraraq layihəni kommersiya nöqteyi-nəzərindən region ölkələri üçün daha cəlbedici edir.

Yerin məsafədən müşahidəsi imkanlarından istifadə edilməsi (aşağıorbitli peyklər) ölkədə infrastrukturun və iqtisadiyyatın inkişafına, o cümlədən elmi-tədqiqat potensialının artırılmasına kömək edəcək. Azərbaycanda universal yerüstü stansiyanın qurulması və digər operatorların region üzərindən keçən yüksək ayırdetməli peyklərindən təsvirlərin qəbulu regional bazarda optik və radar təsvirlərə olan tələbatı ödəyəcək.  Kosmik fəaliyyət sahəsində istehsal potensialının yaradılması və inkişaf etdirilməsi kosmik sahə üzrə müxtəlif istiqamətlərdə beynəlxalq inteqrasiyanın genişləndirilməsinə, habelə kosmik fəaliyyəti tənzimləyən hüquqi bazanın təkmilləşdirilməsinə təkan verəcək. İnformasiya-kommunikasiya texnologiyalarının ölkə iqtisadiyyatında neftdən sonra ikinci əsas sahə elan olunduğu, bu sahənin iqtisadiyyatda xüsusi çəkisinin yüksələn xətlə inkişaf etdiyi və bu mənada peyk rabitəsinin xüsusi əhəmiyyət kəsb etdiyi nəzərə alındıqda, yaxın illərdə həyata keçirilməsi nəzərdə tutulan peyk layihələrinin yalnız siyasi və ya kommersiyal səciyyə daşımadığını, ölkənin uzunmüddətli inkişaf strategiyasına yönəldiyini əminliklə demək olar.

 

AZƏRBAYCAN REGİONDA İNFORMASİYANIN ÖTÜRÜLMƏSİ SAHƏSİNDƏ LİDER ÖLKƏYƏ ÇEVRİLİR

 

İqtisadiyyatın şaxələndirilməsi və yeni sənaye sahələrinin inkişafı ilə bağlı Azərbaycan hökuməti tərəfindən həyata keçirilən əsas layihələrdən biri də telekommunikasiya peyklərinin, o cümlədən digər çoxməqsədli peyklərin orbitə buraxılmasıdır. Azərbaycanda peyk rabitəsi xidmətlərinin daha geniş və keyfiyyətli təşkili məqsədilə ölkəyə məxsus geostasionar peyklərin orbitə çıxarılmasının ölkə iqtisadiyyatına böyük töhfəsi olacağı gözlənilir. Bu gün

rabitə və informasiya texnologiyaları sahəsinin isə neft sahəsindən sonra Azərbaycan iqtisadiyyatının ən inkişaf etmiş sektoru olacağı gözlənilir. İnformasiya və kommunikasiya texnologiyalarının geniş tətbiqi ölkənin hərtərəfli inkişafına xidmət etməklə yanaşı, informasiya sahəsində milli təhlükəsizliyin təmin olunması baxımından da xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycan Respublikasının Avropa və Asiya qitələri arasında əlverişli geoiqtisadi, coğrafi, eləcə də informasiya magistrallarının kəsişdiyi məkanda yerləşməsi informasiya mübadiləsində xarici ölkələrdən asılılığının aradan qaldırılmasını zəruri edir. Belə ki, iqtisadi və informasiya təhlükəsizliyinin əsas komponentlərindən olan telekommunikasiya peyklərinin hazırlanması və orbitə çıxarılması Azərbaycanın regionda informasiyanın ötürülməsi sahəsində lider ölkəyə çevrilməsi baxımından böyük əhəmiyyət kəsb edir. Kosmik fəzadan və peyk xidmətlərindən səmərəli istifadə etməklə iqtisadi, sosial, elmi, mədəni, təhlükəsizlik sahələrin inkişaf etdirilməsi məqsədi ilə "Azərbaycan Respublikasında kosmik sənayenin yaradılması və inkişafı üzrə Dövlət Proqramı" qəbul olunub. Yer səthinin müşahidəsi üçün Azərbaycan peykinin aşağı yer orbitinə çıxarılması 2015-ci ilə, ikinci telekommunikasiya peykinin orbitə çıxarılması isə 2016-cı ilə planlaşdırılıb. Azərbaycan növbəti illərdə ilk olaraq aşağıorbitli peyklərin, daha sonra isə 2020-ci ilədək bir və ya bir neçə optik və radar peyklərin orbitə çıxarılmasını planlaşdırır.

Qeyd edək ki, «Azerspace-1» peyki fevralın 8-də Bakı vaxtı ilə saat 1:36 radələrində Cənubi Amerikada yerləşən Fransa Qvianası Kosmik Mərkəzinin Kuru Kosmodromundan Fransanın Arianespace şirkətinin Ariane 5 raket daşıyıcısı vasitəsilə qaldırılıb və uğurla geostasionar orbitə çıxarılıb. Təyin olunan vaxtda – startdan 34 dəqiqə sonra kosmik aparat raketin gövdəsindən ayrılıb. Çəkisi təxminən 3 200 kiloqram təşkil edən Azerspace-1 Malayziyanın Measat Satellite Systems şirkəti tərəfindən istifadə olunan və Azərkosmos ASC-yə icarəyə verilən 46° Şərq uzunluq dairəsində geostasionar orbitə çıxarılıb. Azərbaycanın ilk telekommunikasiya peyki ABŞ-ın Orbital Sciences Corporation şirkəti tərəfindən işlənib hazırlanan STAR-2 platforma əsasında hazırlanıb. Peykin istismar müddəti 15 il təşkil edir. Aparat Şərqi Avropa, Şimali Afrika, Mərkəzi Asiya, Qafqaz ölkələri, Yaxın Şərq regionuna yüksək keyfiyyətli yayım xidməti göstərəcək.

 

 

Üç nöqtə.-2013.-19 fevral.-S.9.