Rauf Hacıyevin yaradıcılığı özünəməxsus cəhətləri ilə seçilib

Səadət Təhmirazqızı: “Onun adı Azərbaycan musiqi mədəniyyəti tarixində hörmət və ehtiramla çəkilir”

Azərbaycan musiqisi sahəsində gördüyü işlərə görə unudulmayan şəxsiyyətlərdən biri də bəstəkar Rauf Hacıyevdir. "Sevgilim", "Mənim Azərbaycanım", "Lirik mahnı", "Bahar gəlir", "Sevimli şəhər" kimi mahnıların müəllifi olan bəstəkarın bu gün doğum günüdü. Sənətkarın doğum günündə “Üç nöqtə”yə danışan sənətşünaslıq üzrə fəlsəfə doktoru, musiqişünas Səadət Təhmirazqızı Rauf Hacıyevin həyat və yaradıcılığından danışdı: “Azərbaycan bəstəkarlıq məktəbi zəngin tarixi bir yol keçib. Bu tarixi yolda xidməti olan sənətkarlardan biri də məhz Rauf Hacıyevdi. O erkən yaşlarından incəsənət mühitində böyüyüb. Həsən bəy Zərdabi onun anası Nanə xanımın əmisi olub. Nanə xanım da çox vaxt Zərdab rayonunda olduğundan Həsən bəy Zərdabinin qızı Qəribsoltan xanım balaca Raufun tərbiyəsi ilə ciddi məşğul olub. Qəribsoltan xanım o dövrdə əməkdar müəllim adını almış ilk xanımlardan idi. Onun evində başda Üzeyir Hacıbəyli, Səməd Vurğun olmaqla həmişə incəsənət xadimləri olub. Qəribsoltan xanım erkən yaşlarından Raufun istedadını görür və onu musiqiyə istiqamətləndirməyə çalışır. Atası Soltan Hacıyev də bu istedadı öz övladında duyur. Raufun atası Qurban Pirimovdan tar dərsi almışdı. Yəqin ki, Rauf Hacıyev də milli musiqi intonasiyalarını da erkən yaşlarından eşidirdi. 7 yaşında onu musiqi məktəbinin fortepiano sinfinə qoyurlar. İlk müəllimi də Azərbaycanın məşhur pianoçusu Şövkət Səfərəliyeva olub. Elə musiqi məktəbində təhsil aldığı ilk illərdə Rauf Hacıyev xırda instrumental pyeslər yazmağa başlayır. Bu pyesləri görəndən sonra Qəribsoltan xanım Raufu Üzeyir bəyin yanına aparır və həmin əsərləri Üzeyir bəyə göstərir. 1938-ci ildə musiqi texnikumunun Nəzəriyyə-bəstəkarlıq fakültəsinə daxil olur. Üzeyir bəyin nəzarəti ilə Rauf bəy bir neçə mahnı da bəstələyir. Bu sıradan "Samur", "Mingəçevir", "Gənclik marşı"nı qeyd edə bilərəm. R.Hacıyev 1941-ci ildə Azərbaycan Dövlət Konservatoriyasına daxil olur. O dövrlər böyük vətən müharibəsi illərinə təsadüf etdiyindən ordu sıralarında olur və təhsili yarımçıq qalır. 1948-ci ildə o yenidən konservatoriyaya daxil olur və Qara Qarayevin sinfində təhsil alır. Q.Qarayevin Rauf Hacıyevin yaradıcılığına böyük təsiri olub”. Səadət xanım deyir ki, R.Hacıyevin yaradıcılığı özünəməxsus cəhətləri ilə seçilir: “Elə janrlar var ki, R.Hacıyev özünü məhz həmin janrlara həsr edir. Operetta musiqisi məhz bu qəbildəndi. “Kuba məhəbbətim mənim”, “Qafqaz əsiri”, “Yol ayrıcında”, “Ana mən evlənəcəyəm” və digər operettaların adını çəkə bilərik. Bu da Rauf Hacıyevin səhnə musiqisinə olan marağından irəli gəlir. Bu marağın da başlanğıcı onun dram tamaşalarına yazdığı musiqi ilə başlayır. Belə ki, Səməd Vurğun adına Rus Dram, Gənc Tamaşaçılar, Kukla teatrlarında onun tamaşalara musiqiləri var idi. Həmin tendensiyanı davam etdirən bəstəkar operetta sahəsində də qələmini sınayır və bu gün də adı tarixdə qalan operettalar yaranır”. Səadət Təhmirazqızı Rauf Hacıyevin tək Azərbaycan musiqisinin təkmilləşməsinə xidmət etmədiyini deyir: “O 1971-ci ildən xarici ölkədə işləmək üçün Əlcazairə təhkim olunur. Onun səhnəyə olan marağı Əlcəzairdə də dram teatrının açılmasına gətirib çıxarır. O Əlcəzairdə də ilk səhnə musiqisinin özülünü qoyan bəstəkar olur. Dram teatrı üçün ilk baletini yazır. “Üç inqilab” adlanan bu balet Əlcəzairdə bəhs edən hadisələri özündə əks elətdirir. Bundan sonra “Alov” və “Üçüncü hürriyyət” baletlərini yazır. Məhz bu əsərlər Əlcəzairdə tamaşaya qoyulub”. R.Hacıyevin Azərbaycan Dövlət Filarmoniyasında direktor vəzifəsində və Azərbaycan respublikasında mədəniyyət naziri vəzifəsində çalışdığını deyən musiqişünas bildirdi ki, bütün bu vəzifələri daşıyarkən o Azərbaycanın milli və professional musiqimizin inkişafına xüsusi diqqət yetirib: “R.Hacıyevin adı Azərbaycan musiqi mədəniyyəti tarixində də hörmət və ehtiramla çəkilir. Bir musiqişünas kimi bunu təəssüflə qeyd etmək istəyirəm. R.Hacıyevin musiqi tariximiz üçün bir neçə dəyərli operettaları var. Bu operettaların bir qismi sovet dövründə yazıldığından əksəriyyəti rus dilindədi. Amma orda çox gözəl musiqi elementləri var ki, həm peşəkar bəstəkar yaradıcılığının məhsuludu, həm də həmin əsərlərə qulaq asanda sırf Azərbaycan bəstəkarının musiqisi olduğu duyulur. Çox yaxşı olardı ki, həmin operettalar bu gün tərcümə olunaraq Azərbaycan teatrının səhnəsində tamaşaya qoyulardı. Mən elə bilirəm ki, buna imkan var və bu gün bunu etmək də mümkündü. Çünki bu gün Azərbaycan musiqisinin inkişafı belə bir ənənəni həyata keçirməyə imkan verər. Mənə elə gəlir ki, bəstəkar ruhuna da ən yaxşı töhfə də bu olar”.

Üç nöqtə.- 2013.- 15 may.- S. 13.