Təhsil sahəsində islahatlar davam etdirilir

Təhsil Nazirliyi tərəfindən təhsil sistemində şəffaflığın təmin edilməsi istiqamətində bir sıra vacib addımlar atılıb

Son illər respublikamızda təhsil sahəsinin inkişafı üçün islahatlar davam etdirilir. Paytaxt və regionlarda yeni məktəb binaları tikilir, təhsil ocaqlarının maddi-texniki bazası yenilənir, müxtəlif təhsil proqramları icra olunur. Ötən il də bu istiqamətdə işlər davam etdirilib. Təhsilin ayrı-ayrı pillə və səviyyələrinin inkişafına yönələn dövlət proqramları və layihələrin həyata keçirilməsi, təhsil sisteminin maddi-texniki bazasının gücləndirilməsi, onun strukturunun təkmilləşdirilməsi və optimallaşdırılması, təhsil müəssisələrinin informasiya-kommunikasiya texnologiyaları ilə təmin edilməsi, təhsilin məzmununun müasir tələblərə və standartlara əsasən yeniləşdirilməsi və keyfiyyətinin təmin edilməsi, kadr hazırlığının əmək bazarının tələblərinə uyğun qurulması, təhsilalanların biliyinin qiymətləndirilməsinin yeni model və mexanizmlər əsasında aparılması, təhsil sistemində yeni maliyyələşmə mexanizmlərinin həyata keçirilməsini əhatə edib. Həmçinin, dərslik və dərs vəsaitlərinin hazırlanması və təminatı, gənclərin dünyanın aparıcı ali təhsil müəssisələrində təhsilinin təşkili, dövlət uşaq müəssisələrindən uşaqların ailələrə verilməsi (de-institutlaşma) və digər məsələlərlə bağlı tədbirlər həyata keçirilib. İl ərzində Təhsil Nazirliyi tərəfindən təhsil sistemində şəffaflığın təmin edilməsi, müasir idarəetmə modelinin tətbiqi, keyfiyyətin təmin olunması, kadr potensialının səriştə və kompetensiya baxımından gücləndirilməsi sahəsində bir sıra əhəmiyyətli tədbirlər həyata keçirilib.

Ölkə Prezidentinin tapşırığına əsasən ümumtəhsil məktəblərini bitirən bütün şagirdlərə attestat verilməsi barədə Təhsil Nazirliyi Hökumət qarşısında vəsatət qaldırıb. Nazirlər Kabinetinin 2013-cü il 23 may tarixli Qərarı ilə qanunvericilik aktlarına müvafiq dəyişikliklər edilib. 2012-2013-cü dərs ilində XI sinfi bitirən 90 mindən çox məzununn hamısı attestat alaraq ali, orta ixtisas və ilk peşə-ixtisas təhsili müəssisələrinə qəbulda iştirak etmək imkanı əldə edib. Nəticədə 36 mindən artıq gənc ali məktəb tələbəsi adını qazanmış, 21 min nəfər kolleclərə, 15 min nəfər isə peşə məktəb və liseylərinə qəbul olunub. 2012-2013-cü dərs ilinin yekunlarına görə təhsil aldığı müddətdə xüsusi nailiyyətlər qazanan 238 şagird qızıl, 10 şagird isə gümüş medala layiq görülüb.

Məktəblilərimiz beynəlxaq olimpiadalarda 2 gümüş və 5 bürünc medal qazanmışdır. Şagirdlər və onların müəllimləri Təhsil Nazirliyinin Fəxri Fərmanı, Diplomu və qiymətli hədiyyələrlə mükafatlandırılıb. Təhsil Nazirliyinin 17 iyul 2013-cü il tarixli 739 nömrəli əmri ilə “Xüsusi istedada malik uşaqların vaxtından əvvəl I sinfə qəbulu Qaydaları” təsdiq edilib. Yeni qaydalara uyğun yaradılmış komissiyaların fəaliyyəti nəticəsində 31.12.2013-cü il tarixədək 6 yaşı tamam olacaq 8846 nəfər uşaq vaxtından əvvəl birinci sinfə qəbul edilib. Ümumi təhsil və ilk peşə-ixtisas təhsili müəssisələrinə mərkəzləşdirilmiş qaydada müəllimlərin işə qəbulu mexanizmi beynəlxalq təcrübəyə uyğun daha da təkmilləşdirilmiş, İKT-nin geniş tətbiqini nəzərdə tutan şəffaf, obyektiv və çevik sistem yaradılıb. Əvvəlki dövrlərdə müəllimlərin işə qəbulu ilə bağlı yalnız test imtahanları 6-7 həftə ərzində aparılırdısa, 2013-cü ildə bu proses cəmi 13 günə başa çatıb. Ümumilikdə 3286 vakant yer müsabiqəyə çıxarılmış, həmin yerlərə 18782 nəfər elektron ərizə verib. Müəllimlərin işə qəbulu üzrə müsabiqənin yekun nəticələrinə görə, əlavə yerləşdirmə də nəzərə alınmaqla ümumilikdə 1446 nəfər işə qəbul olunmuşdur. Əvvəlki illərdən fərqli olaraq, cari ildə müəllimlərin işə qəbulu üzrə vakant yerlərin sayı artsa da, keçid balı aşağı salınmayıb, işə qəbul olunacaq müəllimlərin peşəkar kompetensiyalarının daha yüksək olması müsabiqənin əsas meyarı kimi qəbul olunub.

Eyni zamanda bu sahədə əhəmiyyətli yeniliklərdən biri də Nazirlər Kabinetinin 14 aprel 2010-cu il tarixli qərarına əsasən həvəsləndirmə tədbirləri tətbiq olunan yerlərin sayının artırılması olub. Belə ki, ötən illərdə 800 yerə bu tədbirlər tətbiq olunurdusa, 2013-cü ildə həmin yerlərin sayı 2527-yə çatdırılıb. Həyata keçirilən tədbirlər əvvəlki illərdə ucqar kənd məktəblərinə göndərilib, lakin həvəsləndirmə tədbirləri tətbiq edilməmiş gənc mütəxəssislərə də bu tədbirlərin tətbiqinə imkan verib. Hesabat dövründə məzmun islahatları davam etdirilib. Ümumtəhsil məktəblərinin I-V siniflərində tədris yeni fənn kurikulumları əsasında davam etdirilib. VI siniflərdə fənn kurikulumlarının tətbiqinə başlanıb.

2013-2014-cü dərs ilində ibtidai və V-Vİ siniflərdə işləyəcək fənn müəllimlərinin yeni kurikulumların tətbiqi üzrə təlim kurslarından keçirilməsi üçün müvafiq təşkilati işlər görülüb, 34244 nəfər müəllimin təlimlərdən keçirilməsi təmin edilib. Yerli təhsili idarəetmə orqanlarının rəhbərləri və ümumi təhsil müəssisələrinin direktorları üçün də fənn kurikulumlarının tətbiqi üzrə 30 saatlıq (5 günlük) təlim kursları təşkil edilib, ümumilikdə bu təlimlərə 4052 nəfər rəhbər təhsil işçisi cəlb edilib. 2013-2014-cü dərs ili üçün I, II, IV, V, VI, VIII, IX və X siniflər üzrə 146 adda 4022150 nüsxə dərslik və dərslik komplektləri çap edilib yerlərə çatdırılıb. VI sinif üçün dərsliklər ilk dəfə olaraq yeni fənn kurikulumları əsasında hazırlanıb.

Azərbaycan Respublikası ilə Gürcüstan arasında İqtisadi Əməkdaşlıq üzrə Hökumətlərarası Birgə Komissiyanın 20 dekabr 2011-ci il tarixli 7-ci İclasının Protokoluna əsasən, Gürcüstanın azərbaycandilli məktəblərinin I-XI sinifləri üçün ayrılan 18 adda 28.015 nüsxə “Azərbaycan dili” və “Ədəbiyyat” dərsliyi Gürcüstanın Təhsil və Elm Nazirliyinə təhvil verilib. Həmin Protokola uyğun olaraq Balakən, Zaqatala və Qax rayonlarının gürcüdilli məktəblərinin I-XI sinifləri üçün 28 adda 2.839 nüsxə “Gürcü dili” və “Ədəbiyyat” dərslik komplekti, həmçinin əlavə olaraq 27 adda 2.703 nüsxə “Riyaziyyat” dərslik komplekti Gürcüstan nümayəndə heyəti tərəfindən həmin rayonların təhsil şöbələrinə verilib.

Təhsil Nazirliyi, əvvəlki illərdən fərqli olaraq, dərslik siyasəti sahəsində əhəmiyyətli dəyişikliklər edib. Bu sahədə ilk addım olaraq 2014-2015-ci dərs ilinə kurikulum əsasında VII və VIII siniflərin yeni dərslik komplektlərinin hazırlanması prosesinə başlanılıb. VII siniflərin dərslik komplektləri növbəti dərs ili başlayanadək çap olunaraq ümumtəhsil məktəblərinə çatdırılacaqdır. VIII siniflər üçün hazırlanan dərsliklərin məhdud sayda çap edilərək 1 il seçilmiş məktəblərdə pilot kimi sınaqdan keçirilməsi və sonra bütün məktəblərə verilməsi nəzərdə tutulub. Dərslik müəlliflərinin peşəkarlığının artırılması və müəlliflik iddiasında olan mütəxəssislərin dərslik yaradıcılığına təşviq edilməsi üçün təlimlərin keçirilməsi də nəzərdə tutulub.

Təhsil Nazirliyi tərəfindən dərsliklərin satış məqsədilə çap edilməsindən əldə edilən gəlirin istifadəsi məsələlərinin tənzimlənməsi barədə müvafiq qərar qəbul olunub. Dərsliklərin əlavə nəşrindən Təhsil Nazirliyinin müvafiq hesabına daxil olan vəsaitin 50 faizi dərslik müəlliflərinə ödənilməsi, digər hissəsinin isə dərsliklərin yazılmasının stimullaşdırılması, bu sahədə mövcud olan beynəlxalq təcrübənin öyrənilməsi və tətbiqi üçün sərf olunması planlaşdırılır. Ümumtəhsil məktəblərində məktəbdaxili qiymətləndirmənin aparılmasına dair təlimati qaydalar yeniləşdirilib. Formativ qiymətləndirmənin aparılması sahəsində müəllimlərə kömək məqsədilə müvafiq sənədlər hazırlanıb. Təhsil Nazirliyi tərəfindən ilk dəfə olaraq ictimai təşəbbüslərin dəstəklənməsi üzrə layihələrin müsabiqəsi keçirilib. Müsabiqənin nəticələrinə əsasən “Təhsil siyasəti üzrə təşəbbüslər” istiqaməti üzrə 13, “Təhsil sahəsində tədqiqat təşəbbüsləri” üzrə 5 olmaqla ümumilikdə 18 layihə müsbət qiymətləndirilib. Hesabat ilində atılan uğurlu addımlardan biri də məktəb direktorları və gələcəkdə bu vəzifədə çalışmaq arzusunda olan pedaqoji kadrların peşəkarlıq səviyyəsinin artırılması üzrə yeni mexanizmin tətbiqi olub. 547 nəfər pedaqoji kadr müsabiqədə iştirak etmək üçün müraciət edib. Keçiriləcək təlimlərin məqsədi peşəkar kompetensiyalara və idarəetmə bacarıqlarına malik menecerlərin hazırlanması və ümumtəhsil məktəblərinə rəhbər vəzifələrə təyin edilməsidir.

Ardı var

Üç nöqtə.-2014.- 10 iyul.- S. 9.