Ermənilər Luvr Muzeyinin ekspozisiyasında olan Azərbaycan xalçalarını mənimsəməyə
cəhd göstərirlər
Vidadi Muradov: "Azərbaycan xalçasına
ermənilərin iddiası
cəfəngiyyatdan başqa
bir şey deyil"
Ermənilər öz ənənələrinə
sadiq qalaraq, Bakıda UNESKO-nun Ümumdünya
İrs Komitəsinin
43-cü sessiyası çərçivəsində
təşkil olunan
"Azərbaycan mədəni
irsi Luvr Muzeyində" adlı sərgisinin açılışından
"yararlanmaq" məqsədilə
"qədim erməni
xalçaları"nı xatırlayıblar.
Erməni mətbuatı öz ənənələrinə sadiq
alaraq sərgidə nümayiş olunan 3 xalça üzərində
xaç işarələrini
əsas götürərək
onları "erməniləşdirməyə"
cəhd göstərir. "Xalçanı hələ
e.ə. II əsrdən
toxuyublar", "carpet beynəlxalq
sözü əslində
erməni sözüdür"
kimi cəfəng fikirlər səsləndirən
ermənilərin bu iddiasına o qədər də təəccüblənmək
lazım deyil.
1news.az-ın verdiyi xəbərə
görə, bunu Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının
Arxeologiya və Etnoqrafiya İnstitutundan deyiblər.
İnstitutun "Xalçaşünaslıq"
sektorunun müdiri, xalçaçı-ekspert, tarix
üzrə elmlər doktoru, professor Vidadi Muradov bildirib ki, Azərbaycan
xalçaları Azərbaycan
tarixinin tərkib hissəsidir: "Xalçalarımız
tariximiz, etnoqrafiyamız,
mədəniyyətimizlə həmyaşıddır. Qafqazda xalçaçılığın
xalqımızla bağlılığı
danılmaz faktdır.
Xalçaçılıq Azərbaycanın təbiəti, əhalimizin
təsərrüfat imkanları,
xalqımızın müxtəlif
sənət sahələrində
nümayiş etdirdiyi
istedadı və bacarığı ilə bağlıdır.
Azərbaycan xalçaçısı bunu
öz təfəkkürü,
dünyagörüşü, mifologiyası ilə bağlı olan naxışlarla, ornamentlərlə
toxuyub. Böyüklü-kiçikli bütün elementləri
türklükdən qaynaqlanan,
türk boylarının
rəmzlərindən, işarələrindən
ibarət olan Azərbaycan xalçasına
ermənilərin qarşı
iddiası cəfəngiyyatdan
başqa bir şey deyil. Zənnimcə, dünyamız
qarşılıqlı elmi,
mədəni, siyasi, iqtisadi mübadilə üzərində köklənibsə,
ermənilər də
tarixən bu mübadilədən "kifayət
qədər" yararlandıqlarını,
xalça toxumağı
(və yalnız toxumağı!) Azərbayan
türklərindən öyrəndiklərini
artıq etiraf etməli, yersiz hədə-qorxulara, xalçalarımız
üzərində əsassız
"erməni xaçı",
uydurma Artsax dövlətinin sərhədləri
və bu kimi erməni simvolizmləri axtarışlarına
son qoymalıdırlar".
V.Muradov
əlavə edib ki, dünyanın ən məşhur muzeylərində, kolleksiyalarında
qədim Azərbaycan xalçaları və xalça məmulatları
nümayiş olunur:
"UNESKO-nun Ümumdünya İrs Komitəsinin
43-cü sessiyası çərçivəsində
Luvr Muzeyindən ölkəmizə gətirilən
bu üç xalça XVIII əsrin sonu – XX əsrin əvvəllərinə aid Qarabağ
xalçaçılıq ənənələrini əks
etdirir. Bunlardan ikisi inkişafı bilavasitə Azərbaycan xalçaçılığı ilə əlaqədar olan "Əjdahalı"
xalçasının törəmələri,
biri isə tarixən aran Qarabağda, daha doğrusu, Ağdamın Şıxbabalı kəndində
toxunan xalçadır.
Göstərilən tarixi mərhələ
Azərbaycan xalçaçılığının
ən məhsuldar dövrlərindəndir. XVIII
əsrin sonundan etibarən Azərbaycanda bu və digər
xalça çeşniləri
əsasında böyük
ustalıqla saysız-hesabsız
xalçalar toxunub.
İndi də bu tarixi ənənə
uğurla davam etdirilir, yaşadılır,
xalçaçılıq nəinki mədəniyyətimiz,
eyni zamanda iqtisadiyyatımızın da aparıcı
sahələrindən birinə
çevrilir. Biz azərbaycanlılar xalçaçılığı
heç bir səs-küy olmadan, əlavə canfəşanlıq
göstərmədən, "bizimdir, bizimdir!" deyərək yox, xalçaya xalçaçı
kimi yanaşaraq yaşadırıq".
S.Xankişiyeva
Üç nöqtə.- 2019.- 11
iyun.- S.5