Həyatım

Klarkın Balkan sülhünə olan qətiyyətli bağlılığımızı davam etdirəcək ən düzgün seçim olduğunu düşünürdüm.

Apreldə sülh prosesinin sona çatmasını önləmə cəhdləri çərçivəsində baş nazir Netanyahu və Kral Hüseyni qəbul etdim. Şərqi Qüdsün ətrafında yer alan İsrail yaşayış mərkəzi Har Homada yeni ev tikmə qərarının ardından münaqişələr yenidən baş qaldırmışdı. Əl Xəlil sazişində olduğu kimi, Netanyahunun hər addımından sonra hakimiyyətdəki koalisiya baş naziri İsrail və fələstinlilər arasındakı uçurumu daha da gücləndirəcək bir şey etməyə məcbur edirdi. Eyni dönəmdə iordaniyalı əsgər ruhi sarsıntı keçirdiyi vaxt 7 israilli uşağı öldürdü. Kral Hüseyn vaxt keçirmədən İsrailə gedib üzr istədi. Bu hərəkət İsrail ilə İordaniya arasındakı gərginliyi yumşaltdı. Halbuki Ərəfat Amerika və İsrail tərəfindən müntəzəm olaraq təzyiq altında saxlanılır, görüşlərlə həll olunacaq problemləri meydanda dəyişdirməyi qadağan edən İsrail vədiylə ziddiyyət təşkil etdiyini düşündüyü Har Homa layihəsinə göz yumarkən, terrorla mübarizə etməsi istənilirdi.

Kral Hüseyn bizə qonaq gəldikdə Netanyahunun qanundankənar siyasi məcburetmələr səbəbilə Rabin dönəmində tətbiq olunan addım-addım sülh prosesinin daha çox işləməyəcəyindən qayğılıydı. Eyni narahatlıq Netanyahuda da vardı. Gündəmdəki son status məsələlərini dərhal həll edib, sülh prosesini sürətləndirməyə çalışmaq istədiyini bildirmişdi. Hüseyn də əgər bu tətbiq edilərsə, ən azından təcrübədən keçirməyimizin vacibliyi fikrində idi. Netanyahu bir neçə gün sonra Ağ Evə gəldikdə təşəbbüsünü dəstəkləyəcəyimi söyləməklə birlikdə, Ərəfatın da razılığını ala bilməyimiz üçün Qəzza Hava limanının açılması, Qəzza və Qərb sahilində Fələstin bölgələri arasında təhlükəsizlik və iqtisadi yardım kimi fələstinlilərə əvvəl söz verilən addımların atılmalı olduğunu bildirdim.

Ayın mühüm hissəsini Kimyəvi Silahlar Konvensiyasını təsdiqləmələri üçün Senatı razı salmağa çalışaraq keçirdim. Konqres üzvlərinə zəng elədim. Bəziləriylə görüşdüm. Müxalif olduğu Kimyəvi Silahlar Konvensiyasının lehinə səs verməsinin əvəzində Silah Nəzarəti və Silahsızlanma Agentliyinin, ABŞ İnformasiya Agentliyinin Xarici İşlər Nazirliyinin çərçivəsinə salınması barədə Cessi Helms ilə razılığa gəldim. Helms, Kaspar Veynberq və Donald Ramsfeld mühafizəkar respublikaçı etirazlarına cavab vermək üçün Kolin Pauel və Ceyms Beker kimi görkəmli respublikaçılar və saziş tərəfdarı olan hərbçilərin iştirakıyla Cənub çəmənliklərində tədbir keçirdim. Bütün komandirlər Kimyəvi Silahlar Konvensiyasının tərəfdarı olduqları üçün mühafizəkar müxalifət məni təəccübləndirirdi. Amma bu müxalifət sağın beynəlxalq işbirliyini və ABŞ-ın artıq dünyanın yeganə supergücü olduğu dövrdə ölkənin hərəkət sərbəstliyini mümkün qədər qorumaq istəyini əks etdirirdi.

Bill Klinton

Üç nöqtə.-2009.-17 fevral.-S.14.