Mən belə yazdım...

 

PİFAQORUN "ƏDƏDİ MİSTİKA"SINA UYĞUN "XOCALI" QİSASI

 

ARTIQ 17 ildir ki, Xocalı soyqırımının acısı içimizi göynədir. Hamımız bilirik bu faciənin tarixini - 26 fevral 1992-ci il. Nədənsə, bu yazını yazarkən soyqırımının törədildiyi 1992 ədədinin rəqəmləri gözümün önündə fərqli mənzərə yaratdı. İlk üç rəqəmi toplayaraq cəmdən sonuncu rəqəmi çıxdım 17 alındı. Bəlkə sadəcə bir təsadüfdür... Amma filosofların təsadüflə zərurətin nisbətini müəyyənləşdirdiyi qanunauyğunluq yadıma düşdü.

1992-ci ilin martında Azərbaycan Ermənistan Avropada Təhlükəsizlik Əməkdaşlıq Müşavirəsinə üzv olduqdan bəri adıçəkilən qurum münaqişənin çözülməsi istiqamətində fəaliyyətə başlayıb. Amma yara sağalmaq əvəzinə irinləyib. 1997-ci ildən isə ABŞ, Fransa Rusiyadan ibarət ATƏT-in Minsk Qrupu adı altında problemin həlli üzrə daimi həmsədrlik institutu yaradılıb. O vaxtdan bəri "üç müşketyor" həmsədr gəlir-gedir, münaqişəni "sülh yolu" ilə tənzimləməyə çalışır... Bu zaman çərçivəsində Ermənistanın işğalında olan azərbaycanlıların qanına bələnmiş Qarabağ torpaqlarında doğulmuş yeni bir nəsil yetişməkdədir. Hadisələrin inkişafı göstərir ki, Minsk Qrupunun Ermənistana "krişalıq" edən həmsədrləri münaqişənin həlli ilə deyil, diplomatik təcrübələrini artırmaq, dövlətlərinin maraqlarını uzlaşdırmaqla məşğuldurlar. Münaqişənin həlli üzrə layihələr, təkliflər irəli sürməyə çalışırlar. Cənab diplomatlar, bəlkə ədaləti bərpa etmək, işğal rejiminə son qoyulması üçün Ermənistana təzyiq göstərmək haqqında fikirləşəsiniz? Axı, beynəlxalq hüquqi sistemi sizin sələfləriniz, ata-babalarınız yazıb. Heç olmasa, öz irsinizə hörmət edin. İşğalçını hüquqi kriterilərə uyğun cəzalandırın. Bağışlayın... Yadımdan çıxmışdı. Ermənistanda neft, qaz yoxdur axı. Ermənilər heç müsəlman da deyil. Böyük-böyük dini tolerantlıqdan danışmayan. İslamafobiya sizin canınızdadır. Günah təkcə sizdə deyil. Sizi yetirən mühitdə, təhsil sistemində, sizi koordinasiya edən Qərbdəki mərkəzlərdədir. "Yuxarı"dan sizə deyirlər ki, bu münaqişəni həll etmək Qafqazda güclü islam-türk respublikasının yaranmasına gətirib çıxaracaq. Odur ki, hələ başımızı qatırsınız. Yəqin neftin qurtarmasını gözləyirsiniz. Gah bizə "paket" variantı, gah "mərhələli həll" planı təqdim etmisiniz. İndi isə siyasətinizi yeni adla sırıyırsınız: "Praqa prosesi". Bilirsiniz, sizdən hələ yeni təkliflər gözləyirəm. Sadəcə onun necə adlanacağını bilmirəm. Siz formanı dəyişirsiniz, məzmun isə qalır. Odur ki, sizin bütün bu təkliflərinizi mən "karusel" variantı adlandırıram. qədər fırlanacağımızdan asılı olmayaraq, sonda mindiyimiz yerdən düşəcəyik. Fikrimcə, kifayətdir gözlədik. Artıq növbə Azərbaycan xalqındadır. Artıq öz taleyimizi özümüzdən başqa həll edə biləcək başqasını görə bilmirəm.

Bu inkarolunmaz həqiqətdir ki, düz 17 il əvvəl Xocalıda dinc, silahsız, müqavimət göstərməyən əhaliyə qarşı soyqırımı cinayəti tətbiq olunub. Müharibənin belə bir qanunu var: mühasirədə olan silahlı müqavimət göstərməyən əhali üçün "çıxış qapısı" açılır. Lakin ermənilər MDB Silahlı Qüvvələrinin 360-cı motoatıcı alayı ilə birlikdə Xocalı sakinlərinə aman belə vermədilər. Xocalı şəhərində törədilmiş cinayətin xarakteri miqyası bu soyqırımı aktının BMT Baş Məclisinin 1948-ci il 9 dekabr tarixli 260 (III) saylı qətnaməsi ilə qəbul edilən "Soyqırımı cinayətinin qarşısının alınması cəzalandırılması haqqında" Konvensiyada ifadə olunan müddəalara tam uyğun gəldiyini sübut edir.

Türk tarixçilərinin fikir aydınlarının prinsipi var: çox ağlayıb-sıtqamaqla milləti cılızlaşdırmaq olmaz. Biz axı erməni deyilik. Silahımız, ruhumuz, qeyrətimiz var. Bizə qələbə lazımdır. Şəxsən mən qələbənin dadını bilmirəm, amma tanış olmaq istəyərdim. Hər il 9 mayda "Qələbə günü"nü qeyd edirik. Şəxsən mənə o yaddır. Mən onu qələbə kimi qavraya bilmirəm. Məgər, mənim millətim İkinci Dünya Müharibəsi illərində ac qalıb, neftini cəbhələrə daşımışdı ki, "velikorus şovinizmi" sabaha salamat çıxsın. Həmin qalib rusların övladları isə Qarabağda qırğınlara rəvac versin, Xocalıda soyqırımı törətsin. İndi müstəqil Azərbaycana öz canı-qanı ilə qazandığı qələbə lazımdır. Qoy, ac qalaq, çətinliyimiz olsun, eybi yox... Sadəcə millət olaraq dünyaya özümüzü sübut edək. Şəhidlərimizin ruhu şad olsun. Əsirlikdə qalan ana-bacılarımızın namusunun öcünü alaq. Hələ XX əsrin əvvəllərində Məhəmməd Hadi deyirdi:

Türkün tökülən qanları bihudə gedərmi?

Diqqətlə düşün, yoxsa bu qan həpsi hədərmi?

Xeyr, hədər deyil. Mən əvvəldə əbəs yerə Pifaqoru xatırlamadım. Onun "Ədədi mistikası"na görə, rəqəmlərin qanunauyğun düzülüşü təsadüfi olmayıb, həyatın nizamını tənzimləyir. Məhz 1992 ədədindən tapdığım 17 rəqəmi Xocalı soyqırımının 17-ci ildönümünün qisas alacağımız tarix olacağına ümid edirəm. Fikirlərimin sonsuzluğunu isə, sadəcə, üç nöqtə qoymaqla bildirirəm...

  

 

Sarvan BAYRAMOĞLU

 

Üç nöqtə.- 2009.- 26 fevral.- S. 6.