Futbolu təhsilə dəyişən millət vəkili

Fazil Mustafa: "AFFA prezidenti bizə dedi ki, Milli Məclisin komandası millidən yaxşı oynayır"

"RƏSMİLƏR futbol barədə" rubrikasının növbəti qonağı Milli Məclisin deputatı, hüquqşünas Fazil Mustafadır. O, millət vəkillərindən qurulmuş futbol komandasının aparıcı üzvlərindən biridir. "Neftçi" veteranları ilə keçirdikləri yoldaşlıq görüşlərinin bir neçəsinə baxmışıq, Fazil bəyin hücumçu keyfiyyətləri millimizin bəzi oyunçularından daha üstündür. İdmanın "şah"ına bağlılığı uzun illərdir. Bütün uşaqlar kimi, o da yetikinlik çağına çatanadək top arxasınca qaçıb. "Neftçi"yə azarkeşlik edib, özü də böyük futbolçu ola bilərdi. Sadəcə, elmi ona qurban verməyib. Ali təhsil arxasınca gedib, bu səviyyəyə çatsa da, futbol aşiqliyi qəlbində əbədi taxt qurub.

- Futbolla nə vaxtdan maraqlanırsız?

- Özümü dərk edəndən futbola maraq göstərmişəm. Orta məktəbin ilk illərindən "futbolun xəstəsi" sayıla bilərəm. Günün 12 saatını futbol oynayardım. Yorğunluq nədir, bilmirdim. Ovaxtkı həvəs elə indiyə qədər canımda qalıb. Nəinki tələbəlik illərində, hətta hərbi xidmətdə olanda, daxili qoşunların komandasının heyətində Ukraynanın Kiyev vilayətinin çempionatında oynamışam. Komandamızda Kiyev "Dinamo"sunun əvəzedici heyətində çıxış edən tanınmış futbolçular vardı. Finalda 3:1 hesabı ilə qələbə qazanıb, yarışın qalibi olduq. Qolların hər üçünü də mən vurmuşdum. Tələbəlik illərində də unversitet komandasının 5 il əvəzedilməz hücumçusu olmuşam. Unversitetlər arasında tələbəlrin respublika birinciliyində komandamız həmişə ikinci yeri tutub. Finalda Bədən Tərbiyəsi komandasına uduzmuşuq.

- Bəs futbolun arxasınca niyə getmədiz?

- Hərdən o illəri xatırlayıram. Bugünkü günlə o vaxtı müqayisə edəndə, görürəm ki, şərtlər tam fərqlidir. Bunu normal stadionun və məşqlər keçmək üçün meydançaların olmaması ilə bağlayıram. Onda toz-torpaqda, asfaltın üstündə yıxıla-yıxıla, ayaqlar qan çində ola-ola oynayırdıq. Belə olan halda futbolu uzun müddət davam etdirmək olmazdı. İkincisi də, valideynlərimin münasibəti həlledici rol oynadı. Elmə marağım çox idi deyə, futbolçu olmağı özümdə stimullaşdıra bilmədim. Valideynlərimi də inandıra bilməzdim ki, futbola həvəsim daha çoxdur. Peşəkar kimi futbolun arxasınca getməsəm də, həvəskar olaraq yarışlarda iştirak etmişəm. 1980-cı ildə Moskvada Olimpiada keçirildi. Məhz Yay Olimpiya Oyunlarına görə komandamızın adını "Moskva-80" qoymuşduq. "Dəri top" kuboku uğrunda yarışlarda qol da vurmuşam. Valideynlərim meyl göstərmədi ki, bu kursu davam etdirim.

- Övladınız futbolçu olmaq istəsə, buna razılıq verərsiz?

- Əlbəttə. Təki onun istəyi və marağı olsun. Əgər övladım peşəkar futbolu seçərsə, onun qarşısını almaq qüvvəsində deyiləm. Valeybol, basketbol və ya futbola maraq göstərərsə, maneçilik törətmərəm. Açığı, mən bir hüquqşünas olaraq, insanın azad seçim etməsinə müsbət baxıram.

- Bir azarkeş kimi Azərbaycan çempionatının səviyyəsi sizi qane edır?

- Rəqabət elə də güclü deyil. 3-4 komandanın çempionluq uğrunda mübarizə aparması çempionatın səviyyəsinin aşağı olmasını göstərir. Maliyyəsi yüksək olmayan ortabab komandalar güclülərlə ayaqlaşa bilmir. Premyer Liqanı izləyirəm. Düzü, maraqlı oyunları barmaqla saymaq olar. Bəzən iddialı komandaların da qarşılaşmasında sönük oyun görürük. Adətən "Neftçi" və "Xəzər-Lənkəran" qarşılaşması ölkə çempionatına rəng qatır. Burada da azarkeş faktoru böyük rol oynayır. Hər iki klubun matçdan əvvəl tamaşaçı baxımından yaxşı təşkilatlanmaları və ciddi hazırlaşması oyunun gərginliyini daha da artırır. Pis odur ki, belə oyunlara nadir hallarda rast gəlinir. Azərbaycanda çempion olmaq və kuboku qazanmaq hələ hər şey demək deyil. Çempionatın səviyyəsi və klublarımızın əsl gücü beynəlxalq yarışlarda ortaya çıxır. Nəticələr də göz qabağındadır. Ölkədə çempion olmaqla görüntü xarakteri yaratmaq futbolumuzun inkişafı demək deyil. Bu, klubları daha da uçuruma aparır.

- Gələn mövsüm elitada 12 komanda mübarizə aparacaq. İştirakçılarının sayının azalmasına necə baxırsız?

- Bunun haradasa xeyiri dəyə bilər. Bir neçə komandanı çıxmaq şərtiylə, digərləri maliyyə baxımından çətinlik çəkir. Hətta bildiyimə görə, bəzi komandalar futbolçuların əməkhaqqlarını vaxtında ödəyə bilmirlər. Belə klubların yüksək dəstədə nə işi var? Əgər bir komanda ki, futbolçunun meydanda çəkdiyi əziyyətin qarşılığını verə bilmir, ondan nə oyun gözləyəsən? Və ya hansı rəqabətdən söhbət gedə bilər? Premyer Liqada 8 və ya 10 komanda mübarizə aparmaq iqtidarındadırsa, maliyyə imkanları olmayan klubların elitada iştirak etməsi, sadəcə say çoxluğu ilə görüntü yaratmaqdan başqa bir şey deyil.

- Çempionatda iştirak edən komandaların əksəriyyəti paytaxtı təmsil edir. Sizə elə gəlmirmi ki, futbolu regionlara daşımaq lazımdır?

- Sözsüz ki, futbolun inkişafı yolu bölgələrdən başlayır. Bu gün respublikamızın aparıcı regionları - Gəncə, Sumqayıt, Mingəçevir və Şəmkir futbolsuz qalıb. Güclülər dəstəsində bu rayonların komandaları qalmayıb. "Qarabağ"ın Quzanlıda oynaması çox müsbət addımdır. Futbolu bölgələrə daşımaq vacibdir. Hər kəs daxildən gələn istəyini ortaya qoymasa, futbol inkişaf etməyəcək. Yerli iş adamlarına işləməyə imkan verilməlidir.

- Fazil müəllim, imkanınız olsaydı, klub yaradardız?

- Xeyr. Çünki bizdə kənardan təzyiqlər olur. Digər sahələrdə olduğu kimi, futbolda da bu sahəyə kömək etmək istəyən şəxslərin qarşısını yerli icra orqanları almağa çalışır.

- Berti Foqtsun gəlişi mllli komandada heç nəyi dəyişmədi. Əksinə, komandamız seçmə mərhələdə uğursuz çıxış edir. Belədə alman mütəxəssisə nə ehtiyac vardı?

- İndiki halda yığmadan uğur gözləmək tezdir. Berti Foqts təcrübəli mütəxəssisdir, onu bütün dünyada yaxşı tanıyırlar. Almaniya yığmasını Avropa çempionu edib. Sözsüz ki, onda almanların güclü heyəti vardı. Amma məşqçi işi də öz sözünü dedi. Ona vaxt vermək lazımdır. Məni bir azarkeş kimi bu narahat etmir. Yığma komandada legionerlərə üstünlük verilməsinin əleyhinəyəm. Onsuz da qol vura bilmirik. Düzdür?

- Düzdür.

- Bəs belədirsə, nəyə görə legionerlər milliyə cəlb olunmaldır? Ən yaxşısı odur ki. yerli oyunçular oynasın.

- AFFA prezidenti Rövnəq Abdullayev də millət vəkilidir. Futbolun inkişaf strategiyası ilə bağlı onunla söhbətiniz olub?

- Milli məclisin komandası var. Futbolla maraqlanan həmkarlarım bu komandada yer alırlar. Adətən olmasa da, vaxt tapanda, yığışıb futbol oynayıırıq. Bəzən Rövnəq Abdullayev də oyunlarımızı izləyir. Belə yığıncaqlarda futbolla bağlı müzakirələrimiz olur. O da istəyir ki, futbolumuz inkişaf etsin. Yığma komanda və klublarımızın beynəlxalq arenada yüksək nəticələr göstərməsi üçün federasiya rəhbəri əlindən gələni etməyə hazırdır. Amma uğura bir-iki nəfərin istəyi ilə çatmaq çətindir. Bunu birlikdə həyata keçirməliyik. İlk növbədə uşaq futboluna investisiya qoyulmalıdır. Yığma komandamızın gələcəkdə uğurlu nəticə göstərməsi yeni nəsilin yetişməsindən asılıdır.

- Milli Məclisin komandası ilə yığmanı necə müqayisə edərdiz?

- Bizim komandada legioner yoxdur. "Neftçi"nin veteran oyunçularından bir neçəsi də bizim komandaya kömək edir. Rövnəq Abdullayev komandamızın oyunundan razıdır. Yeri gəlmişkən, o, onda belə bir söz dedi ki, yığma komandaya baxanda, biz daha yaxşı oynayırıq. Bizim komanda beynəlxalq arenaya çıxsa, bəlkə də ən yaxşı nəticələrdən birini göstərərdi.

Üç nöqtə.- 2009.- 10 iyul.- S. 15.