Generalın ruhu o zaman şad olar ki...
Dilşad xanım həyat yoldaşının döyüşdən
qorxmadığını, ölümün
gözünə dik baxdığını dedi:
"Kəlbəcərliləri danışdırın görün,
Zaur haqqında nələr deyirlər. O,
əsl qəhrəmandır,
ona Milli Qəhrəman adı vermək istəyiblər,
özü istəmədi.
Zaur öz qüvvəsi ilə Laçının iki kilometrliyində olarkən
o vaxtkı müdafiə
naziri Rəhim Qazıyev onu geri çağırdı.
(əvvəli ötən
sayımızda)
Sabiq müdafiə
naziri Valeh Bərşadlı da Zauru yanına çağırıb demişdi
ki, gəl, sənə birdən-birə
yüksək vəzifə
verim. Zaur isə razılaşmayıb
demişdi ki, aşağıdan başlamaq
istəyir. Baxmayaraq ki, hərbi akademiyanı bitirmişdi.
Sonradan briqada yaratdı, hərbi andı da Zaur
yazıb".
Xatırladaq ki, Zadir Rzayevin Azərbaycan hərbi sahəsində göstərdiyi
xidmətlərdən biri
də 1991-ci il oktyabrın 9-da ilk hərbi
hissəni yaratmasıdır.
Həmin vaxt keçmiş sovet ordusunun Bakı qarnizonunda yerləşən
18110 saylı hərbi
hissəsinin bazasında
könüllülərdən ibarət ilk hərbi hissə yaradılıb. Sonralar "birinci batalyon" kimi tanınan bu hərbi hissənin komandiri özü olub. O, həmin il dekabrın 8-də Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin qəbul
etdiyi ilk hərbi andı hazırlayanlardandır.
Həzi Aslanovdan
da səs çıxmadı
Dilşad xanım
müəmmalı bir
əhvalatı da danışdı. Bildirdi ki, ötən ilin may-iyun aylarında
Türkiyədəki azərbaycanlı
milyarder Mübariz Mənsimovun iş ünvanını əldə
etdikdən sonra kömək üçün
ona müraciət ediblər: "Müraciətimizdə
bildirmişdik ki, ya Türkiyədə, ya da Almaniyada
Zaurun müalicəsinə
köməklik göstərsin.
İnanmadığımız halda cavab gəldi
ki, sənədləri
hazırlayın. Amma cavab bizə yox, hüquq-mühafizə
orqanlarında çalışan
general Həzi Aslanova
(iki dəfə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı Həzi
Aslanovun nəvəsi
- C.) gəlmişdi. Bunu
hələ də anlaya bilməmişik. O da bizə zəng
vurdu ki, Mübariz müəllim sizin sənədləri təcili olaraq Türkiyədə gözləyir.
Biz də təcili bütün lazım olan sənədləri düzəltdik, hazırlıq
gördük ki, bu gün, sabah
Türkiyəyə gedəcəyik".
Sənədlərin Aslanovun
əli ilə Mənsimova göndərildiyini
deyən Dilşad xanım bir səs çıxmadığını
görüb üz tutub generalın iş yerinə: "Həzi Aslanovun köməkçisi mənə
bildirdi ki, rəisi Türkiyədədir
və bizə dedi ki, artıq
işimizi görmüşük.
Həzinin telefon nömrəsini də mənə vermədi ki, məsələnin nə yerdə olduğunu öyrənəm".
Dilşad xanım bu sualın cavabını hələ
də tapa bilmədiyini deyir: "Əgər Mübariz Mənsimov əvvəlcədən
buna razılıq verməsəydi, nəyə
görə sənədləri
hazırlatdırırdı?" Bu vaxtadək müəmmalı
qalan bu məsələyə Aslanovun
özü də aydınlıq gətirməyib.
Onu da bildirək
ki, Həzi Aslanov BDU-da Zadir Rzayevin tələbəsi olub. Dilşad xanım Türkiyədə olarkən
orada təhsil alan azərbaycanlı tələbələrin Zadir
Rzayevi görmək üçün Gülhanəyə
gəldiklərindən də
danışdı: "Tələbələrdən
biri Mübariz Mənsimova faks göndərdi ki, burada yerlin, azərbaycanlı general müalicə
olunur. Amma o, bir zəngi də qıymadı. Görünür, bu məsələlərdə qaranlıq
qalan məqamlar var".
Prezidentə müraciət
Vətən Müharibəsi
Veteranları Birliyi, Bakı Müharibə, Əlil və Veteranlar İctimai Birliyi, Qarabağ Müharibəsi Əlilləri,
Veteranları və Şəhid Ailələri
İctimai Birliyinin rəhbərləri adından
Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevə ünvanlanan Zadir Rza oğlu Rzayevə
Milli Qəhrəman adının verilməsi haqqında Milli Məclisə birgə təqdimatında öncə
generalın tərcümeyi-halı
xatırlanır sonra isə onun fədakarlığından
bəhs edilir: "...
Zadir Rzayev 1991-ci ildə təzəcə yaradılan "N" saylı
hərbi briqadanın komandiri təyin olunur və birbaşa cəbhə bölgəsinə göndərilir.
Şuşanın və
kəndlərinin, Ağdamın
müdafiəsində fəal
iştirak edir. 1992-ci ilin mart ayında Zadir Rzayevin rəhbərlik etdiyi briqadanın tabor və bölükləri iki ay təlim keçdikdən sonra müharibənin qaynar nöqtələrindən
birinə - Ermənistanla
həmsərhəd olan
Kəlbəcər rayonuna
göndərilir. İyunun
10-da ermənilər üç
istiqamətdən - Ağdaban,
Çərəkdar, Narıncılar
tərəfindən hücuma
keçirlər. Təcrübəli
komandir Zadir Rzayevin rəhbərliyilə
briqada düşmənin
müqavimətini qırır
və erməniləri
geri qovur. İyunun 24-də isə onun briqadası əks-hücuma keçir
və Ağdərənin
20 kəndini düşməndən
azad edir. Qüvvələrini səfərbər
edən düşmən
yenidən Ağdaban istiqamətində güclü
hücuma keçir. Amma Rzayevin yüksək
hərbi hazırlığa
malik olan sərkərdə məharəti
nəticəsində düşmən
böyük itki ilə geri çəkilir.
Bu dəfə də onun döyüşçüləri
Ağdərənin 12 kəndini
erməni daşnaklardan
təmizləyirlər. 1992-ci il sentyabrın 6-da briqadanın azad etdiyi rayon və kəndlər "N" saylı
hərbi hissəyə
tapşırılır. Zadir
Rzayevin rəhbərliyi
altında briqada Laçın istiqamətində
döyüşərək 40 kəndi erməni işğalçılarından geri alır". Müraciətdə daha sonra bildirilir ki, general-mayorun peşəkarlığından, şücaətindən Kəlbəcər
və Laçın rayonunun camaatı iftixarla danışır.
Kəlbəcər rayonunun
və onun ətraf kəndlərinin erməni işğalçılarından
qorunmasında kəlbəcərlilər
general Zadir Razyevin və onun döyüş
hissələrinin ətrafında
sıx birləşdi.
Kəlbəcərlilər Zadir
Rzayevin simasında xilaskar ordumuzun ağıllı, bacarıqlı
komandirini gördülər.
O əsgərləri - bizi
indiki Qarabağ veteranlarını döyüşlərə
apararkən müraciətlə
deyirdi: "Balalarım,
bizim geriyə yolumuz yoxdur. Ardımca irəli!" Onun bu komandir
əmri və mehriban atalıq qayğısı əsgərlərimizdə
böyük rüh yüksəkliyi yaratmışdı:
"General özü şəxsən
çiyninə silah götürərək qanlı
döyüşləri idarə
edir, döyüşün
ən mühüm yerlərində əsgərlərimizlə
bir yerdə olurdu. General 1993-cü ilin
may-iyun aylarında Azərbaycan üçün
ağır olan mürəkkəb dövrdə
saf, təmiz qəlbinə arxalanaraq və yüksək vətəndaşlıq mövqeyindən
çıxış edərək
doğma vətənimizdə
baş verən hadisələrə vaxtında
və düzgün qiymət verməyi bacardı. O, düzgün
və ədalətli yoldan dönmədi, belə bir çətin
dövrdə radio, televiziya
və mətbuat səhifələrində çıxışlar
edərək xalqımızı
birliyə çağırdı".
Ruhu o zaman
şad olar ki...
Sağlığında "necəsən,
general" kəlməsinə ehtiyacı olan Zadir Rzayevi dünyasını
dəyişəndən sonra
yüzlərcə insan
yad etdi. Dilşad xanım dedi ki, generalı
yüksək səviyyədə
II Fəxri xiyabanda dəfn etdilər. Üçü, yeddisi isə onun mənzilində
verildi: "Müdafiə
Nazirliyi yalnız dəfn olunması üçün yer aldı. Dəfnin qalan xərcini özümüz çəkdik.
Ölümündən sonra
dövlətdən 200 manat
pul verildi. Bununla da iş
bitdi..." Bir vaxtlar Azərbaycanın çətin anlarında bir sərkərdə kimi vətənin bütövlüyü, azadlığı
uğrunda əlində
silah ölümə atılmışdı. Həmin
vaxtlar ölüm ondan dəfələrlə
yan keçmişdi,
Allah onu qorumuşdu.
Bu dəfə isə Dilşad xanımın boğazından kəsib Türkiyədən baha qiymətlərlə aldığı
dərmanlar belə onun ömrünü uzada bilmədi...
Yazı KİV-ə Dövlət
Dəstəyi Fondunun maliyyələşdirdiyi "Azərbaycan
xalqının qəhrəmanlıq
ənənələrinin təbliği"
layihəsi çərçivəsində
təqdim olunur. Generalın ruhu o zaman şad
olar ki...
Dilşad xanım həyat yoldaşının döyüşdən
qorxmadığını, ölümün
gözünə dik baxdığını dedi:
"Kəlbəcərliləri danışdırın görün,
Zaur haqqında nələr deyirlər. O,
əsl qəhrəmandır,
ona Milli Qəhrəman adı vermək istəyiblər,
özü istəmədi.
Zaur öz qüvvəsi ilə Laçının iki kilometrliyində olarkən
o vaxtkı müdafiə
naziri Rəhim Qazıyev onu geri çağırdı.
Cavid
Xalq Cəbhəsi.- 2010.- 4 noyabr.-
S.10.