"Muğamı məhz Azərbaycan
gəncliyi qorumalıdır"
Koreyalı Kim Min-Seoq:
"Koreya ücün darıxıram, amma muğama olan sevgim hər şeyə
üstün gəlir"
"Qarabağ sözü də, Qarabağın özü
də Azərbaycana məxsusdur"
Milli Konservatoriyada muğam təhsili
alan koreyalı Kim Min-Seoqun APA-ya müsahibəsi.
Muğamımızın sehri və cazibəsi onu Koreyadan Azərbaycana gətirib. Bu sehrli musiqi onun iliyinə işləyərək ruhuna nüfuz edib və çətinliklərə baxmayaraq muğamı öyrənməyi qarşısına məqsəd qoyub. O, muğamı təkcə öyrənmək və ifa etməklə kifayətlənmək istəmir, həm də muğamı gələcəkdə öz ölkəsində təbliğ etmək arzusundadır. Bu yenilməz arzu və istək onu 2010-cu ildə Azərbaycan Milli Konservatoriyasının muğam sinfinin I kurs tələbəsi edib... Bu gün oxucularımıza Azərbaycan Milli Konservatoriyasının muğam sinfinin I kursunda təhsil alan, xanəndə Əhsən Əhmədovun tələbəsi olan 34 yaşlı koreyalı Kim Min -Seoqla müsahibəni təqdim edirik. 1977-ci ildə Cənubi Koreyada anadan olan Kim Min-Seoq muğamın sehrinə 4 il bundan öncə düşüb. Ailəsi ilə birgə Azərbaycana gələn koreyalı Milli Konservatoriyada muğamın sirlərinə yiyələnir. Bu çətin işi Konservatoriyanın müəllimi Əhsən Əhmədov öz çiyinlərinə götürüb. Əhsən Əhmədov koreyalı tələbəyə Azərbaycan adı da qoyub və artıq Kim özünü Seymur adı ilə təqdim edir. Görüş zamanı Seymur (Kim Min -Seoq) arzumuzu ürəyimizdə qoymayaraq, qavalı əlinə alıb adət-ənənə ilə muğamlarımızı ifa etdi. Koreyalı gəncin Azərbaycanın milli-mənəvi sərvəti olan muğamı necə ürəkdən ifa etdiyini, bu musiqiyə necə böyük məhəbbət duyduğunu görməmək mümkün deyildi. Qeyd edək ki, Kim Min-Seoq müsahibəni Azərbaycan dilində verib.
- Adım Kim Min-Seoqdur, ancaq Əhsən müəllim mənə Seymur adı qoyub. Bu ad çox xoşuma gəlir. Hazırda Azərbaycan Milli Konservatoriyasında təhsil alıram. İki il bundan əvvəl Bakıya gəlmişəm. Bir il boyunca Konservatoriyaya daxil olmaq üçün çalışdım və bir ildən sonra istəyimə çatdım. Hazırda Əhsən müəllimdən muğamın sirlərini öyrənirəm.
- Muğamı ilk dəfə nə zaman və kimin ifasında dinləmisən? Ümumiyyətlə, muğamı öyrənmək fikri necə yarandı?
Kim Min-Seoq:
- Koreyada yaşayarkən muğam haqqında bilgim yox idi. 4 il bundan əvvəl Bakıya gəlmişdim və elə o zaman muğamla tanış oldum. Dostum mənə Azərbaycan muğamlarından ibarət bir disk hədiyyə etdi və o diski dinlədim, heyran qaldım. Həmin diskdə Arif Babayev, Mənsum İbrahimov, Nəzakət Teymurovanın ifasında muğamlar var idi. Məhz bundan sonra qarşıma məqsəd qoydum və bu gözəl ölkəyə gəldim.
- Doğrudur, muğam onu dinləyən hər kəsi sehrə salır və heyran qoyur. Muğam səni nə ilə heyran etdi ki, bu cür qərar verdin?
- Elə ilk dinlədiyimdə muğamın emosiyası məni valeh etdi. Azərbaycan muğamının səsi çox yüksək səsdir və bunu oxumaq üçün xüsusi bacarığın olmalıdır. Əsasən də zildən oxuyanda bəyənirəm. Azərbaycan musiqisi çox inkişaf etmiş musiqidir. 7 əsas muğam Azərbaycan musiqisinin ürəyidir. Azərbaycana ailəmlə birgə gəlmişəm, iki qızım var. Böyük qızım 4, kiçik qızım 1 yaşındadır. Həyat yoldaşım da bu istəyimi müsbət qarşıladı və hazırda o da kamança ifaçısı olmaq istəyir. Artıq kamança belə almışıq və bu yaxınlarda o da ifa etməyə başlayacaq. İlk dəfə eşitdiyim "Bayatı kür" muğamı olub və bu muğamı çox sevirəm. Artıq böyük qızım da muğamı zümzümə edir.
- Azərbaycan dilini muğama olan sevgi öyrətdi? Dilimizi nə müddətə öyrənə bildiniz?
- Əlbəttə, muğamı ifa etmək, qəzəlləri düzgün oxumaq üçün Azərbaycan dilini öyrənməli idim. Dostlarım mənim qədər səlis danışa bilmirlər, ancaq mən həm sürətli, həm də daha yaxşı danışıram. Azərbaycan dilini öyrənmək üçün 9 ay kursa getmişəm. Tələbə yoldaşlarımla ancaq Azərbaycan dilində danışıram. Çalışıram bu dildən daha çox istifadə edim ki, dil bilgim mükəmməl olsun. Koreyada musiqi təhsili almamışam, özüm kimyaçıyam.
- Koreya və Azərbaycan musiqisinin hansı fərqlilikləri var?
- Koreyanın milli musiqisi bir az sadədir. Azərbaycan musiqisi
daha müxtəlif, rəngarəngdir. Azərbaycan
musiqisi bütünlüklə məni heyran edir. Muğamın sirlərinə bələd olduqca, bu sənətin
nə qədər çətin olduğunu anlayıram. Əslində, Əhsən müəllim çox əziyyət
çəkir. Ötən il ona
demişdim ki, səsimi muğama uyğunlaşdırmaq
çox çətindir. Çünki dil problemi var.
Muğamın xüsusi zənguləsi var. Onu öyrənmək
çətindir, düşündüm ki, əl çəkim,
ancaq Əhsən müəllim dedi ki, "sən yaxşı
oxuya bilərsən, yavaş-yavaş oxusan, gələcəkdə
yaxşı ifaçı ola bilərsən".
- Burada darıxmırsan ki?
- Sözsüz,
darıxdığım zamanlar da olur. Amma
muğama olan sevgim hər şeyə üstün gəlir.
Azərbaycan mətbəxini də çox sevirəm.
Çox gözəl mətbəxiniz var. Ən
çox sevdiyim isə yarpaq dolmasıdır. Azərbaycan bu gün çox sürətlə
inkişaf edən ölkədir. Azərbaycan
dövləti hazırda çox bahalı dövlət hesab
edilir. Bakı da çox gözəl şəhərdir.
Düşünürəm ki, hazırda Azərbaycan
gəncliyi muğamı oxumur və özlərini bu
dünyadan uzaq tutmağa çalışırlar. Bu situasiya hazırda Koreyada da var və gənclik
milli musiqini dinləmir. Gənclik indi daha
çox yeniliyi, digər ölkələrdən gələn
musiqiləri sevirlər. Amma muğama
köhnəlik kimi baxmaq çox səhvdir, bu hal məni təəssüfləndirir.
Muğamı məhz Azərbaycan gəncliyi
qorumalıdır.
- Bu müddət ərzində
yəqin ki, çoxsaylı dostlar qazanmısan.
- Azərbaycanda dostlarım
çoxdur. Konservatoriyada elə öz qrupumuzda çox
istedadlı uşaqlar var. Kamança, tar sinfində təhsil alan tələbələrlə dostluq əlaqələrim
var. Muğam mənim üçün ötəri bir maraq
deyil, ömrüm boyu muğam ifa edəcəyəm. Bu müddət ərzində Quba, Altıağac,
Xızı, Şamaxı, Göyçay, Ağsuda olmuşam.
Şəkiyə, Qəbələyə də
getmək istəyirəm.
- Ali təhsilini aşa
vurduqdan sonra Koreyaya qayıtmaq niyyətindəsən, yoxsa
başqa planların da var?
- Hələlik
Koreyaya getmək planım yoxdur. Planımda Koreyada, eləcə də
Azərbaycanda muğam üzrə musiqi məktəbi
açmaq ideyası var. Koreyada çoxsaylı Azərbaycan tələbələri
var ki, muğam öyrənmək istəyirlər, eyni ilə
də Bakıda. Bunu etməklə
çoxsaylı insanların arzularını reallaşdırmaq
istəyirəm. Eyni zamanda burada da Koreya
milli musiqilərini gənclərə öyrətmək niyyətim
var. Koreyada Azərbaycan muğamını inkişaf etdirəcəyəm.
Orada da, burada da konsertlər təşkil etmək
istəyirəm. Əhsən müəllimin
ifasını çox sevirəm.
- Bakıda konsert vermək
niyyətində deyilsən?
- Çox istəyirəm və
arzularımdan biridir. Ancaq bunu Əhsən müəllim
daha yaxşı bilir.
Əhsən Əhmədov:
-
İnşallah planımızda var ki, bu ilin oktyabr ayında
konsert təşkil edək. Əgər mümkün olmasa, o
zaman növbəti il üçün
mütləq konsert keçirəcəyik. Konserti
həm Azərbaycanda, həm də Koreyada keçirmək
fikrimiz var. Demək olar ki, Seymur bu konsertə hazırdır, təkbaşına
yox, amma yardımımızla konsert keçirə bilər.
Konservatoriyanın zalında, Muğam Mərkəzində
də konsert təşkil etmək olar, onu hazırlaya bilərəm.
- Seymur, arzun nədir?
- Ən böyük arzum gələcəkdə
gözəl xanəndə olmaqdır...
- Əhsən
müəllim, xarici tələbəyə muğamın sirlərini
öyrətmək çətin deyil ki?
Əhsən Əhmədov:
- Sözsüz, xarici tələbəyə
dərs keçməyin öz çətinlikləri var. Əvvəl
daha çətin idi, amma indi hər şey daha
yaxşıdır, bir-birimizi yaxşı başa
düşürük. Çalışdığım
odur ki, bütün dünya muğamımızın sehrinə
düşsün. Onsuz da bütün
dünya xalqları muğamın Azərbaycana məxsus
olduğunu bilir. İstəyirəm,
bütün dünyaya sübut edək ki, koreyalı Azərbaycan
muğamını tər-təmiz, bizim kimi ifa edir. İki ilə yaxındır Bakıdadır, 4 dəsgah
muğam öyrənib. Bizim öz tələbələrimiz
bir ilə bir muğamı güclə öyrənib başa
çatdırırlar. Hələ 20-dən
artıq mahnı öyrətmişəm və
hamısını da öyrənib. Baxmayaraq
ki, başqa ölkədə, başqa mədəniyyətdə
böyüyüb, amma bizim musiqini çox tez
götürür. Dünən keçilən
dərsi artıq bu gün mənə oxuyur, məəttəl
qalıram. Seymurla bizim tələbələri
fərqləndirən çox cəhətlər mövcuddur.
Çox həvəslidir, bu da ona qüvvət verir
və məqsədinə çatmaq üçün
bütün çətinliklərə dözür. Çox mədəni oğlandır, müəllimə
bir başqa cür hörmət göstərir. Bizimkilər
müəllimi görəndə üzünü yana çevirir ki, nə var, müəllim deyəcək
ki, "dərsə gəl". Amma bu
özü gəlir, axtarır, yarım saat əvvəldən
zəng vurur ki, "müəllim, artıq burdayam". Mənim ən sevimli tələbəm Seymurdur.
Ona ad da qoymuşam, artıq və hamı onu məhz
bu adla çağırır. Milli
Konservatoriyada hər bir müəllimin dərsində gedib
oturur. Gün ərzində beş, hətta
on saat məşq edir. Vokalı xanəndə
etmək çox çətin məsələdir, heç
vokal oxuyanlarımız muğam oxuya bilmir, çünki onlar
üçün çətindir. Amma
Seymura elə yollarla dərs keçdim ki, muğam oxudu. Doğrudur, indi də qüsurlar çoxdur, ancaq
qısa müddətdə çox şeylər öyrənib
və nəticə göz önündədir. Oxuduqca, hər dərsdə irəliləyişi
görürəm. Söz vermişəm və
bütün muğamlarımızı ona öyrədəcəyəm.
Onu dünyada yeganə bir oxuyan edəcəyəm.
Seymur Bakıda işləmir və bütün
vaxtını ancaq muğam öyrənməyə sərf
edir. Ay ərzində 500 manat kirayə pulu verir və
illik 2500 Milli Konservatoriyaya ödəyir. Burada
ödənişli təhsil alır.
- Seymur,
muğamımızın tarixi haqda bilgilərin varmı?
Kim Min-Seoq:
- Bəli, bilirəm ki,
muğamın kökü Qarabağdan gəlib. Dağlıq
Qarabağ probleminiz barədə də məlumatlıyam və
prosesləri izləyirəm. Bilirsinizmi, erməni dilində
heç Qarabağ sözü yoxdur, axı necə ola bilər ki, Qarabağ onların olsun. Qarabağ sözü də, özü də Azərbaycana
məxsusdur. Soruşmaq istəyirəm
axı bu günə kimi niyə Qarabağ alınmayıb?
Bilirəm ki, Azərbaycanın ən
tanınmış muğam ifaçıları məhz
Qarabağdan çıxıb. Azərbaycanın
insanlarını çox sevirəm, olduqca qonaqpərvərdirlər.
Koreyada belə bir şey yoxdur. Orada qonşumuzun kimliyindən belə xəbərsizik,
yəni tanımırıq. Ona görə
də bu ölkəni hər şeyi ilə çox sevirəm.
Xan Şuşinskinin, Cabbar
Qaryağdıoğlunun ifasını tez-tez dinləyirəm.
- Muğama olan sevgin səni
Azərbaycana gətirdi və buranı çox sevdiyini deyirsən.
Azərbaycan vətəndaşlığını
qəbul etmək fikrin yoxdur ki?
- Çox istəyərdim Azərbaycan
vətəndaşı olum, amma icazə verilmir. Koreyada ikili vətəndaşlığa
icazə verilir, Azərbaycanda isə belə bir şey yoxdur...
Əgər buna layiq olsam, niyə də
olmasın. Amma hələlik
özümü fəxri adlara layiq görmürəm,
çox işləməliyəm. İllərdən
sonra, əgər layiq bilsələr, inşallah o da olar.
Buna çox sevinərəm.
Xalq Cəbhəsi.- 2011.- 4 may.-
S.15.