"Bir kərə qalxan bayraq bir daha enməz!"

"Bayraqları bayraq yapan üstündəki qandır!"

9 noyabr Dövlət Bayrağı günüdür. Dövlət Bayrağı Günü ilə bağlı 2009-cu ilin noyabr ayında Əmək Məcəlləsinin 105-ci maddəsinə əlavə edilib.

Əlavəyə əsasən, 9 noyabr Azərbaycanda Dövlət Bayrağı Günü elan olunur və bu bayram ölkədə qeyri-iş günü olan bayramların siyahısına daxil edilir. Azərbaycan Respublikasının dövlət bayrağı bərabər enli üç üfüqi zolaqdan ibarətdir. Yuxarı zolaq mavi, orta zolaq qırmızı, aşağı zolaq yaşıl rəngdədir. Qırmızı zolağın ortasında bayrağın hər iki üzündə ağ rəngli aypara ilə səkkizguşəli ulduz təsvir edilib.

Mavi rəng - Azərbaycan xalqının türk mənşəli olmasını göstərir, türkçülük rəmzidir. Türklərin göy-mavi rəngə üstünlük verməsi ilə bağlı müxtəlif izahlar da mövcuddur. Türkdilli xalqların yaşadığı ərazilərdə qədim və orta əsrlərə aid saysız-hesabsız abidələrin əksəriyyəti də göy rəngdə olub. Yəni mavi rəng türk xalqlarında simvolik məna daşıyır.

Qırmızı rəng - müasir cəmiyyət qurmaq, demokratiyanı inkişaf etdirmək istəyini, bir sözlə müasirləşməni ifadə edir. Yaşıl rəng - islam sivilizasiyasına, islam dininə mənsubluğu göstərir.

Bayrağın üzərindəki aypara və səkkizguşəli ulduzun mənaları barədə müxtəlif fikirlər var.

Tarixçi Cəbi Bəhramov deyir ki, bayrağın üzərindəki aypara türk xalqlarının simvoludur. Səkkizguşəli ulduzun mənasına gəlincə bu, Azərbaycan sözünün əski əlifbada yazılışı ilə bağlıdır. Belə ki, əski əlifbada "Azərbaycan" sözü səkkiz hərflə yazılırdı.

Tarixçi alim Cəmil Həsənli bildirib ki, bayrağımızın üzərindəki ay-ulduz türk simvolları sayılır. Qədim türk mifologiyasına görə, ulduzların sayı həmin xalqların taleyində mühüm rol oynayır. Ulduzlar səkkiz guşə şəklində düzülüşü həmin xalqın taleyində xoşbəxt hadisənin baş verdiyini əks etdirir".

Səkkizguşəli ulduzun mənasını AMEA-nın dissertantı Akif Məmmədli belə açıqlayıb: "Rəsulzadə dövlətin ideologiyasını müəyyənləşdirərkən 8 prinsipə əsaslanıb: bunlar türkçülük, islamçılıq, çağdaşlıq, dövlətçilik, demokratiklik, bərabərlik, azərbaycançılıq və mədəniyyətlilikdir".

Azərbaycan bayrağında ulduz Azərbaycan memarlıq üslubunda geniş istifadə olunub və səkkiz guşə səkkiz türk xalqının simvoludur.

Bayraq günü ilə bağlı ictimai-siyasi xadimlərin də fikirlərini öyrəndik.

Hərbi ekspert Cəsur Sümərinli deyir ki, həm millətin və dövlətin vacib bir atributu olması baxımından, həm də daşıdığı tarixi missiya baxımından Azərbaycan bayrağı onun üçün çox əzizdir: "Bu bayrağın üstündə əks olunanlar onu insanlara daha da sevdirir. Bu bayraq həm tariximizi əks etdirir, həm də gələcəyə yol göstərir. Məncə hər bir azərbaycanlı dövlət bayrağını həmişə uca tutmalı və onun anlamını ürəyində daşımalıdır. Bu tarixi missiyanı bir bayram gününə sığışdırmaq mümkün deyil".

Yazıçı, publisist Hafiz Mirzənin sözlərinə görə, ölkələr və millətlər özünün yaratdığı dövləti ilə zinətlənər: "Dövlət isə özünün bir sıra atributları ilə seçilir, fərqlənir, maddiləşir. Bu atributlardan ən birincisi, dövlətin bayrağıdır. Azərbaycanın üçrəngli bayrağı onun qürur mənbəyidir. Heç də təsadüfi deyil ki, dövlət başçısı seçilən şəxs Qurani-Kərimə əl basıb and içir, sonra bayrağın qarşısında diz çöküb onu öpür. Bizim bayrağımızı şərafətli edən həm də onun rəngləridir. Türkçülüyü, müasirliyi və İslamı ehtiva edən üç rəng, aypara və səkkiz guşəli ulduz! Burada həm də bizim milli-mənəvi dəyərlərimizin bir qismi ifadə olunub. Belə bayrağın qarşısında baş əyməyə dəyər!"

Milli Qurtuluş Partiyasının sədri Vüqar Bəyturan bildirir ki, 9 noyabr bayraq günü hər bir türk millətçisi üçün müqəddəs bir gündür: "Bayraq müqəddəs simvoldur və bu yüksək səviyyədə qeyd olunmalıdır. Qonşu dövlətlərdə də bu cür təcrübələr var. Məsələn, qardaş Türkiyədə bütün bayramlarda dövlət müəssisələrindən, özəl müəssisə və idarələrdən, hətta evlərdən belə bayraqlar asılır. Hesab edirəm ki, bağça mühitindən başlayaraq bayrağa sevgi və sayğı hissini təbliğ etməliyik, gənc nəsil bilməlidir ki, həmin bayraq necə çətinliklə dalğalandırılıb. Bayrağımızda türklüyün rəmzi göy, şəhidlərimizin qanının simvolu kimi qəbul etməli olduğumuz qırmızı rəng, yaşamın, təbiətin, həmişəyaşarlığın rəmzi olan yaşıl rəng yaddaşlarımıza həkk olunmalıdır. "Bayraqları bayraq yapan üstündəki qandır!" və "Bir kərə qalxan bayraq bir daha enməz!" devizləri üçrəngli bayrağımızın bizlər üçün çox əhəmiyyətli bir rəmz olduğunu bir daha təsdiqləyir. Qədim Türk babalarımız bayrağa səcdəgah kimi təzim edər, onu hər şeydən müqəddəs bilib, uğrunda canlarını sevə-sevə fəda edərdilər. Bayraq günü münasibətilə bütün Azərbaycan türklərini təbrik edirəm, arzu edirəm ki, işğal altında olan bütün hüquqi və tarixi ərazilərimizdə bu bayrağı göylərə qaldıra bilək".

"Türküstan" qəzetinin baş redaktoru Aqil Camalın sözlərinə görə, vaxtilə Bayraq gününün bayram kimi qeyd olunması ilə bağlı "Türküstan" qəzeti bir neçə dəfə təşəbbüslə çıxış ediblər: "Sonradan bunun reallaşması bizi çox sevindirdi. Bununla belə qeyd etmək istəyirəm ki, Azərbaycanda bayraq anlayışına yüksək münasibəti sərgiləyə bilmirik. 9 noyabrda Bayraq günü olacaq. Xalqımız bu bayramı necə qeyd edəcək? Bir gün evdə istirahət etməkləmi? Məsələn, kimlər evinin qarşısından, balkonundan və ya pəncərəsindən bayraq asacaq? Çox yaxşı olardı belə bir ənənənin əsasını qoyaq. Bir də çox arzulayardım ki, Bayraq gününü keçiririksə o bayrağın daşıdığı mənaların hər biri Azərbaycan cəmiyətində sözün həqiqi mənasında öz yerini tapsın. Doğru türkçülük, həqiqi çağdaşlıq, gerçək İslam".

"Kaspi" qəzetinin baş redaktor müavini İlham Quliyevin sözlərinə görə, bayraq hamımızın qurur mənbəyidir: "Mən Bayraq gününü Müstəqillik gününə bərabər tuturam. Dövlətimizin ən dəyərli bayramlarından biridir. Bəlkə də iştirakçısı olduğumuz bəzi proseslərin dəyərini lazımı qədər qiymətləndirə bilmirik. Amma vaxt gələcək Azərbaycanın son 20 ildə keçdiyi yol geniş müzakirə mövzusu olacaq. Bu müzakirələr zamanı müstəqil Azərbaycanda dövlət atributlarına hörmətin və ehtiramın formalaşdırılması üçün atılan addımlar xüsusi qeyd ediləcək".

ucnoqta.az saytının redaktoru Elməddin Muradlı deyir ki, belə bir günün qeyd olunması yaxşı haldır və ən azı bayrağa hörmətimizin ifadəsidir: "Amma məncə, bu bayramla bağlı təbliğat zəifdir, çoxlarının bu bayramdan xəbəri yoxdur. Bir çoxları isə Bayraq günün qeyd etsə də nə bayraqdan xəbəri var, nə rənglərini bilir, nə də bayrağın rəmzlərindən xəbəri var. Təəəssüf ki, belələri çoxdur".

Ümid Partiyası sədrinin müavini Razi Abbasbəyli deyir ki, bu, çox dəyərli bir gündür: "Hesab edirəm ki, bu Azərbaycan prezidentinin dövlət bayrağına olan böyük sayğısının bir nəticəsdir. Ölkədə dövlət bayrağının sevilməsi, onun qorunması məsələsində təbliğat kifayət qədər vacib olan işdir. Bu baxımdan da prezident İlham Əliyevin bir neçə ildir ki dövlət bayrağı ilə bağlı göstərdiyi təşəbbüsləri alqışlamaq lazımdır".

"Həftə içi" qəzetinin parlament müxbiri Hahid Canbaxışlının sözlərinə görə, türkçülüyü, müasirliyi və İslamı özündə birləşdirən bayrağımızın Vətən göylərində dalğalanması bir xalqın azadlıq və müstəqillik mücadiləsinin simvoludur: "70 il bu bayrağın dalğalanmasına həsrət qaldıq. Məmmədəmin Rəsulzadə və onun fədakar mücadilə yoldaşlarının sayəsində azad olan Azərbaycanımız məhz bu bayraqla adını tarixə Demokratik Cumhuriyyət olaraq yazdı. "Səndən ötrü qan verməyə cümlə hazırız, Səndən ötrü can verməyə cümlə qadiriz. Üç rəngli bayrağınla məsud yaşa" misralarında dahi Əhməd Cavad bayraq və millət zaqqında hər bir insanımızın düşüncəsini ifadə edib. Bizə qalan Əhməd Cavad ruhundan axıb gələn bu müqəddəs fikirləri qəlbimizdə daha da rövnəqləndirmək və bu bayrağı Qarabağa sancmaqdır. Bayramınız mübarək, bayramımız mübarək".

Vətəndaş Həmrəyliyi Siyasi Şurasının üzvü Samir Əsədli də bildirir ki, bayraq millətin və dövlətin simasıdır, şərəfidir, o şərəfi hər zaman uca tutmaq lazımıdır.

Səlcuq

Xalq Cəbhəsi.- 2011.- 5 noyabr.- S.4.