Uşaqlara qarşı zorakılıq halları artıb

Bahar Muradova: «Biz uşaqlara qarşı zorakılıq hallarının mövcudluğunu qəbul edirik»

Sevinc Fətəliyeva: «Uşaqlara qarşı zorakılıq hallarının artmasında yeni texnologiyaların, yazılı və şifahi KİV-in də dırnaqarası rolu var»

Gülər Əhmədova: «Uşaqları cinsi istismara məruz qoymuş şəxslər sonradan əvvəlki iş yerlərinə bərpa olunurlar»

Dünən Milli Məclisdə «Uşaqlara qarşı zorakılıq: səbəblər və onların aradan qaldırılması» mövzusunda beynəlxalq konfrans keçirilib. Konfransda çıxışında parlamentin vitse-spikeri Bahar Muradova bəyanlayıb ki, Azərbaycanda uşaqlara qarşı zorakılıqla bağlı ciddi işlər görülür, bu yöndə Avropa Şurası ilə bir sıra layihələr həyata keçirilir. Onun bildirdiyinə görə, Azərbaycan uşaqlara qarşı zorakılıq hallarının mövcudluğunu qəbul edir, lakin buna qarşı mübarizənin vacibliyini də vurğulayır: «Bu gün biz dünya, Avropa Şurası ilə birlikdə uşaqlara qarşı zorakılığa yox deyirik. Bugünkü tədbir də görülən işlərin davamıdır. Hələ ötən il Avropa Şurası ilə birlikdə «Biz uşaqlara qarşı zorakılığa yox deyirik» adlı böyük tədbir keçirdik və bu tədbir zamanı çağırış etdik ki, uşaqlara qarşı zorakılıqla mübarizə yönündə işlər daha da sürətləndirilməlidir. Bundan sonra, biz sıra təhsil müəssisələrində, bəzi bölgələrdə uşaqlara qarşı zorakılıqla bağlı silsilə tədbirlər keçirdik. Onu da qeyd etmək istəyirəm ki, Azərbaycanda uşaqlar daim dövlətin diqqəti və qayğısı altındadır. Bizdə həm dövlət, həm də ailələr uşaqların daim qayğı ilə əhatə olunmasına çalışırlar. Çox sevindirici haldır ki, uşaqlara qarşı zorakılıqla bağlı həyata keçirilən tədbirlər bir sıra beynəlxalq təşkilatlar tərəfindən də etiraf olunmaqda və müsbət qiymətləndirilməkdədir. Azərbaycanın bu istiqamətdəki təcrübəsi artıq dünyada bir model kimi qəbul oluna bilər və olunur».

Azərbaycanın Avropa Şurası Parlament Assambleyasındakı (AŞPA) nümayəndə heyəti, sözügedən qurumun «Uşaqlara qarşı zorakılıq» proqramının Azərbaycan üzrə əlaqələndiricisi Sevinc Fətəliyeva isə deyib ki, zorakılıq mövzusu bəşəriyyət yarandan indiyədək mövcud olub: «Lakin buna qarşı mübarizə halları da ortadadır. Konkret olaraq, Azərbaycanda uşaqlara qarşı zorakılıqla bağlı həm dövlət, həm də ictimaiyyət tərəfindən ciddi addımlar atılmaqdadır. Çox sevindirici bir məqamdır ki, bizdə uşaqlar həm dövlətin, həm də cəmiyyətin, valideynlərin, ailələrin qayğısı ilə əhatə olunub. Bir sözlə, uşaqlara qarşı diqqət-qayğı daim əsas məsələlərdən biri kimi gündəmdə olub». Sevinc Fətəliyeva eyni zamanda bildirib ki, təəssüf ki, bu gün bəzi səbəblərdən dünyada ailənin statusu aşağı enməkdə, boşanmaların sayı artmaqda, uşaqlarla valideynlər arasında problemlər çoxalmaqda, eləcə də onlara qarşı zorakılıq halları artır. Millət vəkilinin qeyd etdiyinə görə, uşaqlara qarşı zorakılıq hallarının artmasında yeni texnologiyaların, o cümlədən yazılı və şifahi KİV-in də dırnaqarası rolu var: «Bu gün mediada, elektron KİV-də yayımlanan bəzi proqramlar, verilişlər uşaqlar arasında zorakılıq hallarının çoxalmasına gətirib çıxarır. Eyni zamanda bu məsələdə internetin də müəyyən payı var. Düzdür, bu gün dünyanı internetsiz təsəvvür etmək mümkün deyil, ancaq çox təəssüflər olsun ki, yeni texnologiyaların bir vasitəsi kimi çıxış edən internet bəzi hallarda uşaqlar arasında zorakılıq hallarının çoxalması ilə sonuclanır».

Avropa Şurası (AŞ) baş katibinin Azərbaycandakı xüsusi nümayəndəsi Konstantin Yerokostopulos bildirdi ki, hər gün Avropada milyonlarla uşaq zorakılığa məruz qalır. Onun bildirdiyinə görə, uşaqlara qarşı zorakılıq həm silahlı münaqişələr zamanı, həm də müxtəlif istiqamətlərdə baş verir: «Bu gün uşaqlara qarşı zorakılıq halları müxtəlif xarakterlidir. Ancaq bunlar arasında daha çox rast gəlinən və ciddi narahatçılıq doğuran uşaqların cinsi zorakılığa məruz qalması hallarıdır. Bu gün uşaqlara qarşı cinsi istismar daha çox özünü göstərməkdədir». O bildirib ki, zorakılığa qarşı mübarizə ilə bağlı regional və beynəlxalq sazişlərin olmasına baxmayaraq, bu hallar hələ də mövcud olmaqda və davam etməkdədir: «Ona görə də, bu kimi hallara qarşı mübarizə çox vacibdir. Biz Avropa Şurası olaraq bu məsələni çox diqqət mərkəzində saxlayırıq. Elə bugünkü tədbir də, bunun tərkib hissəsi sayıla bilər. Biz ümumiyyətlə, Azərbaycanda belə bir tədbirin keçirilməsini və uşaqlara qarşı zorakılıq mübarizəsini çox müsbət qiymətləndiririk. Eyni zamanda bir təşkilat olaraq istəyirik ki, bu məkana daxil olan hər bir ölkədə uşaqlara qarşı zorakılıqla bağlı mübarizəyə həsr olunmuş milli strategiyalar işlənib hazırlansın. Biz bu məsələdə dövlətlərin dəstəyinə ciddi ehtiyac duyuruq».

Tədbirdə çıxış edən Daxili İşlər Nazirliyinin (DİN) şöbə müdiri Kamal İmamverdiyev isə çıxışında bildirdi ki, ailə-məişət zorakılıqlarının 40%-ni uşaqlara qarşı zorakılıq halları təşkil edir: «Uşaqlara qarşı zorakılıqla bağlı cinayət hallarının içərisində cinsi zorakılıq halları daha çox üstünlük təşkil etməkdədir». Bununla belə, o deyib ki, ailə-məişət zorakılıqları zəminində uşaqlara qarşı zorakılıq halları digər Müstəqil Dövlətlər Birliyi (MDB) ölkələri ilə müqayisədə Azərbaycanda 2-5 dəfə aşağıdır: «Bunun özü müsbət bir məqamdır, ancaq bu heç də bizə nikbinlik üçün əsas vermir, bəraət qazandırmır. Bu bizdən daha çox bu məsələyə diqqət yetirməyimizi zəruri və vacib edir. Uşaqlarla bağlı zorakılıq və cinayət hallarına qarşı mübarizəyə daha çox diqqət yetirilməsinə ehtiyac var». Kamran İmamverdiyev söyləyib ki, ötən müddət ərzində zorakılığın bu və ya digər hallarına məruz qalmış 500-ə yaxın uşağa hüquqi yardım edilib: «Eyni zamanda nazirliyin hüquqi yardım klinikasına 300-ə yaxın uşaq cəlb etmişik. Həm onların özləri, həm valideynləri ilə fərdi qaydada işlər aparmışıq və aparılır».

Respublika Uşaq Təşkilatının sədri, millət vəkili Gülər Əhmədova isə bildirib ki, uşaq hüquqları, eləcə də uşaqlarla bağlı zorakılıq hallarının aradan qaldırılması istiqamətində mübarizənin gücləndirilməsi ilə əlaqədar Cinayət Məcəlləsinə bir sıra dəyişikliklər edilməlidir. Gülər Əhmədovanın sözlərinə görə, uşaqlara qarşı zorakılıq hallarına yol vermiş, xüsusilə onları cinsi istismara məruz qoymuş şəxslərin yenidən əvvəlki iş yerlərinə bərpası məsələsinə qanunvericiliklə qadağa qoyulmalıdır: «Çox təəssüf olsun ki, uşaqlara qarşı zorakılıq hallarına, xüsusilə onları cinsi istismara məruz qoymuş şəxslər sonradan əvvəlki iş yerlərinə bərpa olunurlar. Ancaq hesab edirəm ki, bu qətiyyən yolverilməzdir. Həmin şəxslərin yenidən əvvəlki iş yerlərinə qayıtması və bərpası heç cür düzgün deyil. Bununla bağlı hesab edirəm ki, Cinayət Məcəlləsinə bir sıra dəyişikliklər olunmalıdır. Həmin dəyişikliklərə əsasən, uşaqlara qarşı zorakılıq hallarına yol vermiş, xüsusilə onları cinsi istismara məruz qoymuş şəxslərin yenidən əvvəlki iş yerlərinə bərpası məsələsinə qanunvericiliklə qadağa qoyulmalıdır». Gülər Əhmədova deyib ki, bu məsələdə, qardaş Türkiyənin və ya digər dövlətlərin təcrübəsindən də istifadə etmək olar: «Artıq Türkiyədə bununla bağlı qanunvericilik istiqamətində çox ciddi addımlar atılır, biz də onların bu təcrübəsindən istifadə edə bilərik».

Cahangir

Xalq Cəbhəsi.- 2012.- 2 may.- S.3.