Sevgidən  ilham alan şeirlər

 

Yusif MəhəmmədoğlununMəni belə tanı sənşeirlər kitabı üstündə köklənərək

 

Şeir haqqında danışmaq ayrı şeydir. Şeiri addımaddım, misramisra yaşayıb onu hiss etmək isə tamamilə bambaşqa bir şeydir. Şeir insanınyəni onu qələmə alanın, onu Verənlə oxuyan arasında Vasitə olanın əziyyətlə ortaya çıxartdığı, içində yaşadıb hər tərəfinə çəkib çevirdikdən sonra yaratdığı hiss təlatümüdürdesək yəqin ki, yanılmarıq. Bütün hallarda şeirin sevgi ilə nifrət arasında seçim etdiyi zaman hər zaman sevgini seçməsi göz önündə olan bir haldır bu aksiomanın qətiyyən sübuta ehtiyacı yoxdur. Çünki, əgər şeir sevgidən yaranmasaydı, onun adına şeir deməzdilər. Onu hər şey adlandırmaq olardı, hətta onu ekstaz halında deyilən ardısırası kəsilməyən söz yığını da saymaq olardı.

Amma o, məhz sevgidən yaranıb elə məhz sevgidən yarandığı üçündür ki, illərdir, əsrlərdir onu bizlərə təqdim edənlər məhz elə şeir kimi təqdim edir onu sözün bütöv mənasınmda açıb ağarda bilmirlər. Onun adına hər şey deyirlər, “poeziyadeyirlər, “insanın lirik məninin təcəssümüdeyirlər, amma bütün bunlar gerçək sözün araya - ərsəyə gətirdiyi sözün real məxəzini açmaqdan kilometrlərlə uzaqda dayanır.

Söz ciddiyyətini qoruduqca poetikləşir, özünə qovuşur şeirləşir. İstənilən söz oyunundan uzaq, arı duru, oxucusunu dağadərəyə salmayan şeiri bu günün oxucusu çox rahatlıqla qəbul edir onun ölümsüzlüyünə inanır.

 

İnanır, çünki söz ziddiyyətdən yarana bilməz...

İnanır, çünki sözün mayasında dayanan mükəmməllikdir...

İnanır, çünki sözün şeirə çevrilməsi an məsələsidir bu ani proses göz görüldüyü kimi adidir. Amma daxilinə vardıqca sözün inam yükü onu böyüdür, yenidən canaqana gətirir, onu zamanın süzgəcindən keçən şeirə çevirir.

İnanır, çünki

 

Günlər ötür, aylar ötür, il ötür,

Bu aylara, bu illərə borcluyam.

Varaqlayır birbirini fəsillər,

Ötüb keçən fəsillərə borcluyam

 

-deyən şairin misra yükü onun torpaqla, yurdla, bu torpaqla, bu yurdla yaşadığı hər anına bağlıdır.

Bağlı olmasa o, yaşamaz. Diri ikən ölüyə çevrilər anbaan, yeniləşməz, özünü yeniləməz yeniləmək imkanını aşkarlamaz öz canında.

 

Yuxusuz gecəmə yuxu gətirdi

Körpə ürəyimdə sevgi bitirdi

Həyatı anlayıb duymadığım vaxt

Mənə qolqanadlı nəğmə yetirdi

Ana laylası.

 

Sevgisini insan təkcə cismani sevgilər arasında paylaşdırmır.Onu bütöv əzəli sevgilər arasında da paramparça edir özündən ayırdığı bu duyğularla, bu sevgi zərrəcikləri ilə yenidən həyat qazanır özünü təsdiqləmək yolunda irəliləyir. Onunyəni düşünən, Allahın Əşrəfiməxluqat kimi yaratdığı İnsanın sevgi ilə nəşvünüma tapmasını qeyd etmişdik yuxarıda. Insan sevir ki, sevgisindən pay verə bilir. Insan sevir ki, dar macalda hisslərini bir parça kağıza tökür o hisslər kağızlara töküldükcə daxilində bir rabhatlıq tapır. Sevirdeyəndə yenə deyirəm sadəcə cismani, bu gün var olan, amma sabah var olub olmaması sual işarəsi altında olan sevgilərdən bəhs etmirik, bütün halları ilə insana həyat eşqi verən bir Sevgidir insanı məcbur edən ki, hisslərini kağızlara töksün.

Bu elə bir sevgidir ki, insan hətta sevdiyinin varlığında belə yoxluğuna duyur, amma buna inana bilmir:

 

İnana bilmirəm yoxluğuna mən,

Həsrətdən ürəyim, qəlbim qan olub.

Səninlə ötüşən hər xoş dəqiqəm,

İndi mənim üçün bir dastan olub.

 

qədər sevgilərdə ayrılıqlar olsa da, qədər əsrlərdir, qərinələrdir bizi öz ağuşuna alıb aparan Xeyir Şər mübarizəsi davam etmiş olsa belə insan yenə həqiqi sevgi axtarışından əl çəkmir ki, əl çəkmir.

Çünki, bu elə bir sevgidir ki, canından can ayrılsa da, ətini tikə - tikə edib hər tikəsini bir dərəyə atsalar belə o, bu sevgidən heç itirmir. Əksinə, daha da ümidlərinə, arzularına çatmaq üçün yeni bir İlahi qüvvəyə ehtiyac duyur. Bu duyulan ehtiyacın müqəddəslik kodları o qədər yüksəkdir ki, hətta İnsan bunun üçün bir çox şeylərdən vaz keçməyə hazırdır:

 

İstəmirəm dəniz olum

Dalğam ilə sahillərdə

Qayaları yumaq üçün.

İstəmirəm qartal olum,

Açaraq qolqanadımı

Zirvələri qucmaq üçün.

İstəmirəm bulaq olum

Gözəllərin hörüyü tək

Dağlara sarılmaq üçün

İstəyirəm əgər bunu

Sən bacara bilsən, ey həyat,

Gəncliyimə ömür qat.

Ümidimə, istəyimə

Əl uzadıb çatmaq üçün.

 

Dalğası ilə sahillərdə qayaları yumaq üçün dəniz olmaq istəməyən, zirvələri qucmaq üçün qolqanad açan qartal olmaq istəməyən şairin bundan sonra daha nələrisə yazıb yazmayacağı elə mühim deyil, çünki, sevgi həm sabaha duyulan ümidlərdir. Sabaha ümidlərlə dolu bir şeiri, bir sözü araya - ərsəyə gətirmək böyük bir hissdir.

 

Çünki, ümid bambaşqa bir haldır.

Çünki, ümidi yaşamaq lazımdır.

Çünki, “Sonuncu ölən Ümidlərdir”(Varis)

Səni, belə tanıdıq, Yusif qardaş!

Xeyirə qənşər, atamqardaşım!

 

 

Oktay Hacımusalı

 

Xalq Cəbhəsi.- 2012.- 31 yanvar.- S.13.