Ermənilərin olmayan tarixi və “mədəniyyəti”...

Bir millətin ki, min illər vahid coğrafiyası olmaya, qaraçı tayfası kimi gah o yana, gah bu yana gəzə...

Aprelin 24-də ermənilər qondarma “erməni soyqırımı”nın 100 illiyini qeyd edəcəklər. Oxuculara mərhum araşdırmaçı, türkoloq Əli Kərimbəylinin ermənilərin tarixsizliyi, iddialarının əsassızlığı ilə bağlı yazısını təqdim edirik.

***

Təəssüf ki, dünyanın indiki siyasi xəritəsində Ermənistan coğrafiyasına baxan hər kəs - istər tarixçi olsun, istər şair; fərqi yoxdur, Ermənistanı qədim Armeniya ilə qarışdırır və elə təsəvvür edirlər ki, qədim Armaniya və ya Arminiya bu gün xəritədə cızılan Ermənistandır. Halbuki bu gün tanıdığımız Ermənistanın o Armeniya, Armaniya, Arminiya ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Təkrar edirəm, çox təəssüf ki, "Qədim Ermənistan...", " erməni tarixi... " və ya "qədim erməni tarixçisi..", "erməni mədəniyyəti..." "erməni musiqisi..." və s. deyəndə fərqinə varmadan bu gün Gürcüstanla Azərbaycan arasında cənubi Qafqazda yerləşən Ermənistanı təsəvvür edirlər. Gerçəyə qalsa, bu ifadələr çox ciddi istehza doğurur, çünki olmayan tarixdən, olmayan mədəniyyətdən, olmayan tarixçidən söhbət gedir. Ermənilərin əsl tarixi, xristian dininin Qriqoryan sektasını qəbul etdikləri gündən başlayan kilsə tarixindən başqa heç bir tarixi yoxdur. Bir millətin ki, min illər vahid coğrafiyası olmaya, qaraçı tayfası kimi gah o yana, gah bu yana gəzə, tarixin heç bir zamanında dövləti olmaya, Balkanlardan üzü bəri gələ, böyük dövlətlərin hesabına - ona buna yarınmaq və yaltaqlanmaqla varlığını qoruya; bu tayfa-ailə icmasının tarixi necə ola bilər, hardan ola bilər?! Həqiqi tarix yalnız qriqoryan-erməni kilsəsinin tarixidir. Onlar kilsə tarixini dövlət, xalq, millət tarixi kimi, getdikləri yerlərdə tarix boyu oğurluq etdiklərinə görə qovulduqları halda, bunu “çox ağıllı olduqlarına görə” onlara verilmiş zülm kimi qiymətləndirməyə hər zaman üstünlük veriblər. Qonşu xalqlara pislik etdikləri üçün oradan köçürülmüş olduqlarını gizləyib, onları guya "tarixi vətənlərindən yadellilər qovub çıxarıb" kimi uydurma, əssasız, sübutsuz, tarixsiz cəfəngiyyat uydurmaqla məşğul olub, köç tarixini millət tarixi kimi qələmə verib, özlərinə yalan faktlara əsaslanan tarix quraşdırıblar. Bütün məişəti, folkloru, etnoqrafiyası - mətbəxi, geyimi, nağılı, dastanı, mahnısı, hətta aşıqları belə... Güney Azərbaycandan, Qərbi Azərbaycandan, Səlcuq-Osmanlı Türklərindən və Şimali Azərbaycandan və başqa millətlərdən oğurluq və çırpışdırmadan ibarətdir. Qonşu xalqlardan mədəniyyət oğurluğu bu gün də davam edir və bu proses hər zaman davam edəcək.

Özünü Qafqaz xalqı kimi qələmə vermək üçün onların başqa çarəsi yoxdur. Axı onlar özlərini qafqazlılara oxşatmalıdırlar. Təəssüf, hələ çoxları bilmir ki, ermənilər erməni deyil, tarixdə erməni adında millət olmayıb. Erməni kimi tanınan millət heç vaxt Qafqazda yaşamayıb. Bugünkü ermənilər Qafqaz mənşəli millət deyil və heç vaxt Qafqaz mənşəli olmayıblar.

Qafqaz 1828-ci ildə Səfəvi dövləti (indiki İran) ilə çar Rusiyası arasında bağlanmış Türkmənçay əhdnaməsi nəticəsində Şimali Azərbaycan (indiki ermənilər yaşayan ərazidə o zaman ermənilər yox idi və indiki Ernmənistan bütünlüklə Azərbaycanın Qərb hissəsi olaraq şimalı Azərbaycanla, Acarıstanla birlikdə - bütün cənubi Qafqaz Rusiyaya zorla, hərbi güc hesabına birləşdirildi) zorla ilhaq edildikdən sonra çar Rusiyasının Tehranda yerləşən konsulu Aleksandr Sergeyeviç Qriboyedov Qafqazı xristianlaşdırmaq məqsədilə erməniləri pulla buraya köçürdü. Ermənilərin həm mənəvi, həm də tarixi baxımdan Qafqaza torpaq iddiası etmək üçün heç bir haqqı yoxdur.

Bir mühüm fakta diqqətinizi çəkmək istərdim, Dağlıq Qarabağın mərkəzi Xankəndində (sovet dövründə adı Stepanakert idi, daşnak-faşist, guya bolşevik-kommunist Stepan Şaumyanın şərəfinə belə qoyulmuşdu) ermənilərin Azərbaycana köçürülməsinin 150 illiyi şərəfinə ermənilər özlərinə abidə qoymuşdular. Bu abidəni sənədli filmlərdə görmək mümkündür. Bir sözlə, bütün cənubi Qafqaz min illərdir ki, hun, saka (isgit), qıpçaq, oğuz türklərinin yurdudur - Azərbaycan Yeri, Azərbaycan Torpaqlarıdır. "Dədə Qorqud" dastanlarında bu yerlər Oğuz eli, Oğuz yurdu, Qafqaz dağı isə Qazılıq Dağı kimi keçməkdədir. Oxucu bilsin ki, rəsmi xəritədə gördüyünüz Ermənistan qədim Oğuz-Türk torpaqlarıdır. Söhbətin qədim Ermənistandan getdiyi zaman haralardasa mücərrəd bir Ermənistan coğrafiyası aramaq, təxəyyüldə canlandırmaq lazımdır.

Hazırda onlar özlərinə "hay", "hayes" tayfası deyirlər, öz dillərində özlərinə “erməni” demirlər. Niyə?! Çünki hay, hayes etnonimdir. Onların hind qaraçısı olduqları zamandan adları haydır. Qaraçı olanda nə olar, öz adlarını bilirlər və yaxşıca hifz edib saxlayıblar. "Erməni" sözü hayeslər bura gələnə ədər qədim toponim kimi işlənirdi. Yəni hələ ermənilərdən çox-çox əvvəllər "erməni" coğrafi ərazinin adı olaraq mövcud idi. Bu hayları qonşuları, xarici aləm "zorla" erməni edib, yəni onlara erməni adı verib. Əgər onlar ermənidirsə, niyə özlərinə "hay-hayes", ölkələrinə "Haystan" deyirlər?

Bugünkü Ermənistan xəritəsinin çərçivəsi içindəki torpaqlar qədim Azərbaycanın qərb hissəsidir - qədim hun, sak (isgit), xəzər, qıpçaq, oğuz, osmanlı, qurd, sak... boylarının yurdudur. Və heç vaxt ermənilərin torpaqları olmayıb. Burada Armeniya yer və ya dövlət adına diqqətlə yanaşmaq lazımdır. Onların doğma adı hay və ya hayesdır. Onlar biri-birlərini tanımaq üçün nahaq yerə demirlər ki, "hayes, türkes" ("haysan, ya türksən?")? Tayfa özü-özünə öz doğma adını deyir - hay. Yaxşı, bu tayfa özünə etnonim olaraq hay deyirsə, bu erməni hardan çıxdı?!

Haylar qədim Hindistanın qərb tərəfində Tamil və Pəncab vilayətlərinin arasında yaşayan çoxsaylı qaraçı tayfalarından biridir. Təbii ki, aclıq və səfalət səbəblərindən oralardan zaman-zaman uzaqlaşmış, oğurluq və başqa cinayətlər törədə-törədə, Hind okeanı sahili boyu yem axtara-axtara indiki Pakistana, o zamankı Persiyaya, Sasanlara, oradan Aralıq dənizi sahillərinə, oradan isə indiki İstambula, oradan indiki Albaniyaya, oradan da indiki İtaliyanın şimalına gəlib çıxmışdılar. B.e.-dan əvvəl I yüzillikdə onlar Roma dövlətinin ərazisində yaşayırdılar. Hay tayfasının başçısı öz qızını Roma legionerlərindən birinə yalvar-yaxarla ərə verə bilmişdi. O legionerin vasitəsilə imperator ailəsinə yaxın olan ailələrlə ticarətdə bulunmuşdular. Roma sarayına məxsus mülklərə, saraylara ayaq açan haylar qaraçı xislətinə sadiq qalaraq bir neçə dəfə oğurluq etdilər. Oğurluq və xəbərçilik (oxu: casusluq) etdiklərinə görə şəxsən imperator özü legionerinə tapşırdı ki, bu hay-hayes arvad qohum-əqrəbasını buradan rədd etsin.

Beləliklə, bu haylar b.e.ə. I əsrin əvvəllərində indiki şimali İtaliya tərəflərdən qədim Makedoniyaya, Balkanlara, Balkanlardan isə indiki İstambula qovuldular. Nəhayət, bu "zavallı" (onlar bu sözü öz ünvanlarına söyləməyi və dedirtməyi çox sevirlər, axı zavallı, fağır, çarəsiz, "əzabkeş" obrazında onlar çox şey əldə edə bilirlər) haylar Asiya qitəsinə keçib, İstambulu bəyənməyib Yalova - İzmir istiqamətində Ege dənizi, Ağ dəniz sahilləri ilə gəlib b.e. II əsrin əvvəllərində Assuriyaya çatdılar. Burada ilk dəfə suryanilərlə görüşüb tanış oldular. Onlar elə qaynayıb qarışdılar ki, bu günə qədər bir yerdədirlər. Harada Hayes var, orada Suryani vardır. İndiki Anadolu və indiki şimal-şərqi Suriya ərazisində çoxlu şəhər-dövlətlər mövcud idi - Troya, Misya, Friqiya, Bitiniya, Paflaqoniya, Assur, Elam, Urartu, Anqora, Smirna, Lidiya, Likiya, Pisidiya, Kilikya, Kapadokiya, Meliddu, Qordon, Tuşpa və s. bu şəhər dövlətlərin demək olar ki, hamısından hay-hayes qaraçı tayfası sürü ilə keçib getmişdilər...

Xalq Cəbhəsi.- 2015.- 24 aprel.- S14.