Azərbaycan xalqına qarşı erməni
terroru
III yazı
Ermənilərin insansızlığı, vəhşiliyi
haqqında zaman-zaman dünyanın müxtəlif bölgələrində
yaşayan qələm sahibləri fikir söyləyiblər. Bu yazıda həmin
fikirlərin bir qismini təqdim edirik.
Araşdırmaçı Yusif Qazıyevin araya-ərsəyə
gətirdiyi qənaətlərdə bildirilir: “İngilis
yazıçısı və publisisti S.F.Dikson-Conson tərəfindən
1916-cı ildə yazılmış «Ermənilər»
kitabında «erməni genosidi» barədə ermənilərin
özlərinin uydurduğu əfsanələri puça
çıxarılır. O, qeyd edir ki, «Qərb aləmində
erməni məsələsini şişirtməyin başqa bir
üzü var - o da hakimiyyət üçün yeni bir
fürsətdir». O əlavə edir ki, ermənilərə
üz vermiş çətinliklərin faciələrə gətirib
çıxara biləcəyinin günahı, onları
anlamadıqları işə təhrik edənlərin üzərinə
düşür.
Odisnom
Çarlz Eliot da özünün «Türkiyə Avropada» (1900)
kitabında qeyd edir ki, «Hətta 1877-1878-ci illər rus-turk
müharibəsindən sonrakı illərdə türklər
və ermənilər əla dostluq şəraitində
yaşayırdılar... Ruslar erməni kilsələrini, məktəblərini
və dinini sıxışdırırdılar, türklər
isə tamamilə əksinə, bütün işlərdə
daha səbrli və daha çox sərbəstlik verən idilər...
Onlar türklərin arasında yaşamaqlarından razı
idilər... Sərvət tərəzisi də
artıq burada (Türkiyədə) tamamilə xristianların
xeyrinə idi. Türklər onlara səmimi-qəlbdən
inanırdılar». Ser Edvin Pirz
özünün «40 il Konstantinopolda» (1915) kitabında etiraf
edir ki, «Ermənistanda və Bolqarıstanda siyasi fitnələrin
təhrikçiləri katolik və ya protestant missioner məktəblərinin
müdirləri idilər».
Yeri gəlmişkən, qeyd etmək lazımdır ki,
«...bütün tarixi dövrlərdə «Böyük Ermənistan»
ideyasının reallaşdırılması uğrunda
mübarizəyə erməni kilsəsi və onun keşiş
başçıları rəhbərlik etmişlər. Tarixən erməni
kilsəsi erməni siyasətinin aparıcısı olub,
türklərə və Azərbaycan türklərinə
qarşı həyata keçirilmiş soyqırımına təşkilatçılıq
edib». Yazıçı Dikson-Consona görə:
«İğtişaşlara səbəb olan ikinci amil 1878-ci il Berlin sazişinə daxil edilmiş bəndlər
idi. Bu sazişə görə, onu imzalayan
altı tərəf (Almaniya, Avstriya-Macarıstan, İtaliya,
Fransa, İngiltərə, Rusiya) nəzarət və daxili
işlərə qarışmaq hüququna malik oldular. Bu bəndlər ermənilərdə belə bir fikir
oyatdı ki, onların Osmanlı dövlətindən
xüsusi imtiyazlar almağa ixtiyarları var. Bu da onları
asanlıqla erməni məmləkəti və ya erməni
dövləti yaratmaq ideyasına təhrik etdi».
Həmçinin
Dikson-Conson qeyd edir ki, ermənilər 1876-1878-ci il
rus-türk müharibəsi dövründə Tiflisdə gizli
sui-qəsd təşkilatını yaradaraq fəaliyyətə
başladılar, onun Nyu-Yorkda, Londonda, Parisdə və Vyanada
şöbələrini təşkil etdilər.
Yazıçı qeyd edir ki, İngiltərədə erməni
tərəfdarı (kömək edən) olan cəmiyyətlər
erməni vətəndaşını belə qələmə
verirdilər: «O, fağır, yumşaq təbiətli, sakit, əkinçi,
zəhmət və əziyyətlə qazandığı
mal-dövlətini əlindən alan qəddar
məmurlar tərəfindən əzilən bir adamdır...
Onlar ara-sıra öz xristian ənənələrinə
görə şəhid olurlar... Onlar heç kəsə
əziyyət verməyən dinc adamlardır”. Dikson-Conson oxucunun diqqətini başqa bir ingilis mənbəyinə
- Çarlz Vilsona cəlb edir. O erməniləri belə
təsvir edir: «Onlar əsas etibarilə şərqlidirlər,
sadə və ağıllıdırlar, öz işlərində
bacarıqlıdırlar, ...qədim əxlaq
normaları və adətlərə çox
bağlıdırlar, lakin acgöz və tamahkardırlar, fitnəkar
və araqızışdırandırlar, heç kəsi bəyənmirlər,
onlar xırda bir işi şişirtməkdə istedad
sahibidirlər, intriqa yaratmağı sevirlər...»
«...Onlar
(ermənilər) əvvəlcədən fikirləşmədən
və hazırlaşmadan daha düşüncəsiz siyasi
cinayətlər törədəcək, heç bir tərəddüd
etmədən özlərinə və başqalarına ziyan
vuracaq və dağıntı gətirəcəklər; onlar
öz qardaşlarını, qiymətli vətəndaşları
təsadüfi qazanc, qənimət xatirinə qurban verəcəklər;
ən az inandıqları adamlarla belə əyri niyyətlər
xatirinə geniş miqyasda əlbir olacaqlar; bir tərəfdən
hayıf çıxmaq üçün öz milli problemlərini
bir kənara atarlar, özləri üçün təhlükəli
anlarda isə vaxtilə onların mənafeyinə xidmət edən
adama xəyanət edər və onun haqqında təhqirlər,
söyüşlər yağdırır, onu biabır edərlər...
Erməni «inqilabçıları» ədavət etdikləri
adamlarla vuruşmaq xatirinə öz dini normalarını
(yaşayışlarını) belə tapdalayırlar;
Konstantinopoldakı (İstanbul) erməni terrorçuları
öz həmvətənləri arasında qırğın
alovunu yandırmaq məqsədilə bombalar partlatmışdılar». Mark Sayks deyir
ki, «ermənilərin «qeyri-təbii» adətləri var.
Başqa qüvvətli dövlətləri onlara kömək
etməyə qane etmək üçün özlərini təhlükəyə
məruz qoyurlar. Məndə olan əsaslı
dəlillər belə qənaətə gəlməyə
imkan verir ki, bu bədbəxtlər türkləri cinayətkar
kimi qələmə vermək və Amerikanın (Türkiyəyə)
müharibə elan etməsi ümidi ilə amerikalı
missionerləri öldürmək planı qurmuşdular».
1896-cı il Malaya hadisələrinə
işarə edən yazıçı göstərir ki, «...bu
əclaf köpəklər fransız rahibləri monastırdan
qaçarkən 200 yardlıq məsafədən onları atəşə
tutublar ki, avropalılardan birinin öldürülməsi
güclü dövlətləri bu işə
qarışmağa vadar etsin. Onlar haqqında
olan yüksək fikirlərim tamamilə yox olub getdi».
Dikson-Conson
davam edir: «1876-cı ildə Asiyada (Kiçik Asiyada) ümumi
üsyan qaldırmaq cəhdi boşa çıxan
«inqilabçılar» səfirləri müdaxiləyə
sövq etmək ümidi ilə İstanbulda bir-birinin
ardınca daha təhlükəli planlar qurdular. Onlar
tapança və qumbaralarla silahlanaraq Osmanlı bankına
hücum etdilər və on iki mühafizəçini
öldürdülər, avropalı işçiləri girov
götürdülər və binanı partlatmaqla hədələdilər.
Xarici səfirlər Babi-Alidən sui-qəsdçilərin
salamat qalmasına zəmanət ala bildilər. Eyni zamanda Böyük Pera küçəsinə də
qumbaralar atıldı və İstanbulun bu boş küçəsindəki
evlərin daşında özlərinə mövqe tutmuş
sui-qəsdçilər küçədən keçən
adamlara da atəş açdılar» və s.
1896-cı ildə İstanbula «Nyu-York Hərald» qəzetinin
müxbiri kimi gəlmiş jurnalist Sidney Veytman yazır ki, o
küçə vuruşmaları zamanı ermənilərin
qumbaralarından və güllələrindən
yaralanmış 40-a qədər əsgərin
yatdığı xəstəxanaya da gedib. Həmin
gün polis Pera küçəsindəki bir mənzildə
çoxlu qumbara və partladıcı maddələr
tapmışdı. Deyilənlərə
görə, onları bura ruslarla gizli razılaşma vasitəsilə
gətiriblərmiş”.
Araşdırmaçı
Yusif Qazıyev daha sonra vurğulayır: “Dikson-Conson göstərir
ki, «...erməni tərəfdarları» 1915-ci ildə ölənlərin
sayını şişirtmək və dəfələrlə
təkrar etmək yolu ilə ictimaiyyəti qorxuya sala bildilər.
Məlumdur ki, onlar qədim bir Şərq məsəlinə
uyğun hərəkət edirdilər: «Yalanı bir
günlüyə burax, onu dərk etməyə yüz il
lazım geləcək». Artıq Dikson-Consonun
dedikləri o müdrik sözlər müasir dövrdə
öz əksini tapır. Belə ki,
ABŞ-ın Arkanzas ştatındakı eyni adlı şəhərdə
yaşayan və təqaüddə olan prokuror və
yazıçı Samuyel Vimsdir. Qəzetdə dərc
edilmiş S.Vimsin Aksion dərgisinin yazarı Cəlil
Sağıra verdiyi müsahibədən aydın olur ki,
adı çəkilən yazıçı erməni
lobbisinin qondarma soyqırımı ila əlaqədar
beynəlxalq aləmdə dəstəklənməsini iki amillə
əlaqələndirir.
Bunlardan birincisi pulla tanınmış şəxslərin
ələ alınması, ikincisi isə xristianlıq
kartıdır. Qeyd edilir ki, S.Vims ermənilərin qondarma
soyqırımı ilə əlaqədar ortaya atdıqları
məsələni və bununla bağlı əsl həqiqəti
öyrənmək üçün 4 il müddətində
müxtəlif ölkələrin arxivlərində gecə-gündüz
bilmədən tədqiqat apararaq, tarixdə heç bir erməni
soyqırımının olmaması, əksinə, türklərin
ermənilərin vəhşiliklərinin qurbanına
çevrilməsi, bütün bu işlərdə ermənilərin
yalançı və hiyləgər olması qənaətinə
gəlib. Onun yazdığı «Ermənistan: Böyük yalan
və Xristian terrorist dövlətinin tapmacası» adlı
kitabda ermənilərin iç üzü sənədli
materiallarla ifşa edilir. İstanbula gələn
Vims deyib ki, Avropa və ABŞ erməni məkrinin nə
olduğunu hələ başa düşmür, anlamır.
Vims xüsusi vurğulayıb ki, xristian təəssübkeşliyinin
soyqırımıın yalan olduğunu anlamaq istəyən Qərbin
gözünü örtməsinə baxmayaraq, haqq və ədalət
öz yerini tapacaq. Bundan əlavə, yazar
Türkiyə üçün hələ də naməlum
olan bəzi faktlardan danışıb.
Təqaüddə olan prokuror: «Sizi birdən-birə tarixi tədqiq etməyə və ermənilərin soyqırımı barəsində qaldırdıqları hayküyün səbəbini öyrənməyə və bu barədə kitab yazmağa nə vadar etdi?» sualı ilə müraciət edən Cəlil Sağıra cavab olaraq bildirir ki, o, uzun illər boyu hüquq-mühafizə orqanlarında çalışdığından istər siyasi, istər adi, istərsə də cinayət aləmi ilə bağlı söylənilən hər hansı bir fikir barədə yüz dəfə götür-qoy etdikdən sonra qərar qəbul edir. Soyqırımı ilə bağlı kitab yazmağına səbəb də konqres üzvü olan bir dostu ilə söhbəti olub. Dostu konqresdə müzakirə olunan bir məsələdən danışarkən məlum olub ki, Rusiya Azərbaycana qarşı Ermənistanı təcavüzə təhrik etmək üçün ermənilərə bir milyard dollarlıq silah verib. Vims əlavə edərək deyib: «ABŞ isə öz növbəsində Ermənistana 1,5 milyard dollar yardım göstərib. Beləliklə, Amerika və Rusiya birləşərək xristian ermənilərini müsəlman Azərbaycana qarşı təcavüzə şirnikləndirdilər. Ona görə də ermənilər Qafqazda təcavüzkarlıqlarını davam etdirmək, güc yolu ilə bölgəni işğal etmək niyyətindən əl çəkmirlər. Dostum konqresmen müzakirəsinə çıxarılanlara inanmır və «biz kiçik bir Ermənistanı dəstəkləməklə nə üçün Türkiyə kimi güclü bir müttəfiqi itirmək kimi axmaq bir siyasət yeritməliyik ki» deyirdi. Axı Türkiyə istədiyi vaxt Ermənistanı bir andaca uda bilər. Əslində Rusiya hərbi bazalarının Ermənistanda olmasının da bir məntiqi əsası yoxdur. Mən konqresdə müzakirəyə çıxarılan məsələ ilə bağlı materialları oxuduqdan sonra ermənilərin və erməniləri müdafiə edən konqresmenlərin həqiqəti xristian təəssübkeşilyinə qurban vermələrini dərk etdim. Həm ermənipərəst senatorlar, həm də ermənilər türklərə qarşı xristian kartından məharətlə istifadə ediblər və bu gün də edirlər. Yəni əsl həqiqət xristian təəssübkeşliyinə qurban verilir. Axı Həzrəti İsa: «Həqiqəti hər şeydən uca tutun, yalana, iftiraya uymayın, böhtan atmayın» deyib. Elə isə biz xristianlar Həzrəti İsaya arxa çevirməməliyik. Belə çıxır ki, günümüzdə qondarma «erməni soyqırımını» ortaya atanlar və onları müdafiə edənlər xristian deyillər. Mən başqa cür düşünə bilmirəm. Ona görə də mən məsələni araşdıraraq erməni soyqırımı barədə həqiqətləri xristian aləminə çatdırmağı qərara aldım və nəticədə bu kitab meydana çıxdı».
Uğur
Xalq Cəbhəsi.- 2015.- 5 iyun.-
S.13.