Qızıl medalçımız:
“Kasıb idik, pulumuz yox idi”
“Şahin
Xudaverdiyev dedi ki, görürəm uşaq həvəslidir,
pul lazım deyil, qoyun bu uşaq da gəlsin”
Avropa
Oyunlarının şotokan karate do idman
növü üzrə qızıl medal sahibi Ayxan Mamayevin
axar.az xəbər portalına müsahibəsi
–
Neçə yaşından idmana başlamısınız və
necə oldu ki, məhz bu idman növünü seçdiniz?
– 7
yaşımdan idmanla məşğulam. İdmana
gəlməyimdə qardaşımın böyük köməyi
olub. Əvvəlcə qardaşım
yazılmışdı bu idman növünə. Valideynlərim bizi məşqə aparanda kənardan
qardaşıma baxıb həvəslənir, müxtəlif hərəkətlər
edirdim. Kasıb idik, məni də idmana
qoymağa maddi vəziyyət imkan vermirdi. Müəllimim
Şahin Xudaverdiyev sağ olsun, dedi ki, görürəm
uşaq həvəslidir, pul lazım deyil, qoyun bu uşaq da gəlsin.
Bununla da mən idmanla məşğul olmağa
başladım. Müəyyən vaxtdan
sonra qardaşımın ürəyində problem oldu və
idmanı atmaq məcburiyyətində qaldı. Amma mən davam etdim və çox şükür
ki, davam etmişəm.
– Səhv
etmirəmsə, sizin ixtisasınız tətbiqi riyaziyyat və
kibernetikadır. İdman və təhsil bir arada
çətin olmur ki?
– Anam
çox ciddi qadın olub. Mən də,
qardaşım da onun qorxusundan mütləq dərslərimizi
oxumalıydıq. Evimiz məktəbə
yaxın idi. Anam hər gün məktəbə
gəlib dərsimizlə, özümüzü necə
aparmağımızla maraqlanırdı. Düz
onuncu sinfə qədər anam hər iclasa gələndə
başıuca tərk edirdi məktəbi. Amma
artıq on birinci sinif iclaslarından birində anama məndən
şikayət etdilər. Ondan sonra anam bir də
məktəbə gəlmədi. Amma bütün
qazandıqlarıma, ali məktəbə
daxil olduğuma, əldə etdiyim qələbələrə
görə – hər bir şeyə görə anama minnətdaram.
Çünki anam mənə həyatda çox
dəstək olub. Düzdür, atam da dəstək
olub, amma o, pul qazanmaq üçün müxtəlif ölkələrdə
olub daim. Demək olar ki, həyatımı
anamla keçirmişəm. Məktəbi
qurtaranda anam istəmirdi əsgərliyə gedim. Və mənə
dedi ki, universitetə daxil olmalısan. İdman institutuna da
daxil ola bilərdim, amma istədim ki, əlimdə
bir sənətim, normal diplomum olsun. Sənədlərimi
verdim və 385 balla BDU-nun tətbiqi riyaziyyat və
kibernetikasının kompüter elmləri ixtisasına daxil
oldum. Düzdür, oxumaq və məşq
etmək çətin idi, amma başda Abel müəllim
olmaqla universitet heyəti mənə çox köməklik
göstərdi, məşq etməyimə şərait
yaratdılar. Çünki oxuyub və eyni
zamanda məşq etmək çox çətin idi. Artıq böyük karyeraya
başlamışdım və oxumaqdan daha çox idmana vaxt
ayırırdım. Çox şadam ki, o
vaxt idmana üstünlük vermişəm.
–
Hansı məğlubiyyətinizi heç vaxt
unutmayacaqsınız?
– Əlbəttə, elə məğlubiyyətlər
olub. Elə anlar olur ki, hesabda irəlisən, amma
hansısa səhvin ucbatından, cəriməylə oyunu
uduzursan. Məndə elə məğlubiyyət
olub, amma bir o qədər də məyus olmamışam.
Çünki ən yaxın dostuma məğlub
olmuşam. 4-0 hesabı ilə irəlidəydim,
amma cərimələrlə uduzdum. Məyus
olduğum o olub ki, 2011-ci ildə İspaniyada keçirilən
Avropa Çempionatının finalına
çıxmışdım və burnumdan çox
ağır zədə almışdım, qanım
dayanmırdı. Uzun tamponu burnuma
saldılar. Nəfəs almaqda çətinlik
çəkirdim və finalda məğlub oldum. Normal halda döyüş 3 dəqiqə gedirsə,
mənim final döyüşüm 13 dəqiqə çəkdi.
Elnur Məmmədli
karyerasına son qoya bilər...
–
Bildiyimiz kimi, idman da bir mədəniyyətdir. Erməni
idmançılarla döyüşlərə Qarabağ
prizmasından yanaşmaq nə dərəcədə
düzgündür?
– Sadəcə,
bunu demək istəyirəm ki, siyasəti idmana qatmaq çox
böyük səhvdir. O idmançımız haqda çox
xoşagəlməz şeylər yazdılar, amma hər halda o
istəməzdi ki, erməniyə uduzsun. Deməli,
həmin gün onun günü deyildi. Amma
mən çox sevinirəm ki, Ermənistanın himni səslənmədi.
Bizim idmançımızı məğlub etsə
də, finalda uduzdu. Bir şeyi də qeyd edim: əgər
bir Azərbaycan əsgəri cəbhə xəttində erməni
gülləsi ilə həlak olursa, biz ona qəhrəman
adı veririk. Amma döyüşdə məğlub olan
idmançımıza az qala “vətən
xaini” deyirik. Bu, düzgün deyil. Biz döyüşə əlimizdə silahla gediriksə,
tatamidə də idmana uyğun silahlanırıq və qələbə
qazanmağa çalışırıq. Heç kim istəmir ki, məğlub olsun, hamı qələbə
əzmilə döyüşə çıxır. Amma kiminsə bəxti gətirir, kiminkisə gətirmir.
– Elnur Məmmədli çoxsaylı titul və fəxri
adlara sahib olduqdan sonra idman karyerasına son qoydu. Sizin belə bir fikriniz
varmı?
– Yox, belə
bir fikrim yoxdur. Mənə çox sual verdilər
ki, çempionluq səni dəyişdimi? Məni
çempionluq heç vaxt dəyişə bilməz. Çünki anam mənə uşaq
yaşlarımdan deyib ki, Ayxan, ağac bar verəndə
başını aşağı əyər. Nəticələrim, medallarım nə qədər
çoxalsa da, mən bir o qədər təvazökar olacam.
İdmançını adi insandan fərqləndirən
bilirsiniz nədir? Bir prezidentdir, bir də
idmançılardır ki, bayrağımızı yüksəldə
bilirlər. Buna görə çox
şadam ki, mən idmançıyam.
Mən hələ cavanam, irəlidə vacib oyunlarım,
uğurlarım olacaq. Mən nə qədər ki, cavanam və
sağlamam, çalışacam ki, bu gözəl nəticələrimi
təkrarlayım, bayrağımızı yüksəldim,
himnimizi səsləndirim. Çünki bu
gözəl hissi yaşamaq üçün yalnız
idmançı olmalısan. Elnur Məmmədli ola bilər ki, idman karyerasına son qoyub, bu,
onun öz şəxsi seçimidir. Mənim elə
bir fikrim yoxdur. Döyüşmək istəyirəm.
Və çox istəyirəm ki,
çempionluqda yaşadığım o möhtəşəm
hissi dəfələrlə təkrar yaşayım.
Brüs
Li həyatımı dəyişib
–
Günümüzdə gənclər təhsilə daha
çox önəm verməlidir, yoxsa idmana?
– Mən,
ümumiyyətlə, hamını idmana
çağırıram. İdman
sağlamlıq üçün çox önəmlidir.
Bu, insanı bütün pis vərdişlərdən
uzaq tutur. Amma təhsilə qalanda, təhsil
də öz növbəsində önəmlidir. Savadsız, diplomsuz insan çox əziyyət
çəkir. Nadir hallarda kimsə həm
idmanla məşğul olur, həm də təhsil ala bilir.
Çox şükür ki, mən bunu
bacarmışam.
– Karatedə
daha çox nə önəmlidir? Ağıl,
cəldlik yoxsa güc?
–
Düşünürəm ki, döyüş təcrübəsi
hər şeydən önəmlidir. Çünki
bir idmançı nə qədər mükəmməl olsa
da, zaldan bayıra çıxmırsa, onun nəticə verməyi
çox çətindir. O, gərək yarış və
rəqabət görsün. Elə
idmançılar var ki, təməli zəifdir, amma o qədər
yarış görür ki, nəticə verməyə
başlayır. Ümumilikdə, hər
şey olmalıdır – ağıl da, sürət də,
texnika da. Amma mən
üstünlüyü təcrübəyə verərdim.
– Yəqin
ki, uşaqlıqdan sizə stimul verən kumiriniz olub...
– Əlbəttə olub. Mənim kumirim Brüs
Li olub. Uşaqlıqda nə vaxt televizora
baxırdım Brüs Lini göstərirdilər. O, həqiqətən
də, mənə uşaqlığımda çox stimul
verib, demək olar ki, həyatımı dəyişib.
Böyüdükdən sonra isə bizim fəxrimiz Rəfael
Ağayev... “Karatemizin brilyantı” adını alan
idmançımızla məşq etmək böyük
xoşbəxtlikdir. Ümumiyyətlə, Azərbaycan
komandası çox güclüdür. Biz
həm tək, həm komanda şəklində dəfələrlə
sözünü demiş idmançılarıq. Biz bir ailəyik. Hamımız
birlikdə olanda çox böyük qüvvəyik.
Həmin
rəqibim çox güclü idi
– Avropa Oyunları zamanı qarşılaşmaq istəmədiyiniz
rəqib var idi?
–
Ümumiyyətlə, heç biri ilə qarşılaşmaq
istəməzdim. (gülür) Demək olar ki, ən güclü idmançılar
gəlmişdi. İnanın ki, Avropa
Çempionatında, dünya çempionatında hansısa rəqiblə
çıxacağından doğan həyəcan var idisə,
bu dəfə məndə o həyəcan olmadı. Tək həyəcanım məsuliyyətdən
doğurdu. “Mən burda qalib gəlməliyəm,
mən bunu çoxdan gözləyirdim”in həyəcanı
idi. Qorxub çəkinmək həyəcanı
isə olmadı. İlk
döyüşüm yunan idmançısı ilə oldu.
Əzəli rəqibimdir, beşinci dəfə
idi ki, qarşılaşırdıq. İki
dəfə o məğlub etdi, iki dəfə mən, bir dəfə
də heç-heçə olduq. Çox
güclü rəqibdir, onunla müəyyən qədər
çətinlik çəkdim. İlk
döyüşüm onunla oldu, finala da onunla
çıxdım. Mənim çəkimdə
bir polşalı, bir də müəyyən qədər
ukraynalı zəif idi. Digərləri
çox güclü rəqib idilər – dünya və Avropa
çempionları.
–
Karyeranız boyu yaşadığınız hansı unudulmaz
xatirələriniz olub?
– Biz
hansı ölkəyə getsək, xəritəni əlimizə
götürüb çıxırıq şəhəri gəzməyə.
Dil biliyimiz və hər hansı bir məlumatımız
olmasa belə, özümüzə maraq yaratmağa
çalışırıq. Özümüzə
əyləncə yaratmağa çalışırıq həmişə.
Əlbəttə ki, hər yarışdan sonra
partilər olur və yetərincə əylənirik. Özümə qapanan insan deyiləm, gərginliyi
özümdən uzaqlaşdırmaq üçün əylənməyi
sevirəm.
Tarix
yazdığım üçün sevinirəm
–
Mütaliə ilə aranız necədir?
– Orta məktəbi
əlaçı kimi bitirmişəm, amma bədii ədəbiyyata
marağım yoxdur. Rəsul Çunayev – qızıl medal
sahibimiz öz müəllimi ilə söhbət edərkən
çox gözəl bir cümlə işlətdi: “Mən
tarixi oxumağı xoşlamasam da, tarix yazmağı
xoşlayıram”. Bu cümlə çox xoşuma
gəldi. Həqiqətən də, mən
tarix yazmağa nail olduğum üçün çox sevinirəm.
Bilirəm ki, Avropa Oyunları nə vaxtsa
müxtəlif Avropa ölkələrində keçiriləcək
və hər dəfə açılışda ilk Avropa
Oyunlarının qaliblərini göstərəcəklər.
Çox sevinirəm ki, orada mənim də qələbəm
yer alacaq.
– İdmandan başqa hansı maraqlarınız var?
– Həm
də rəssamam. Uşaqlıqdan rəssamlıqla
məşğul olmuşam. Məni çəkməyə
gələn televiziya işçiləri portretlərimə
baxıb məəttəl qalmışdılar. Əl qabiliyyətim pis deyil. Ondan
başqa, futbola böyük həvəsim var. Universitetdə
oxuyanda futbol komandamızın kapitanı idim.
– Daha
çox nə çəkirsiniz?
– Mən
heyvanat aləmini çox sevirəm, buna görə də daha
çox heyvanları çəkirəm. Mənim
itim də, papuqayım da, pişiyim də, balığım
da olub. Düzdür, insan portretləri də
çəkirəm, amma bu daha çox vaxt, səbir tələb
edir. Buna görə heyvan şəkillərinə
daha çox üstünlük verirəm.
–
Professional idmançı olmağınızdan mübahisə
və davalar zamanı istifadə etmisiniz?
– Belə
hallar uşaq yaşlarımda olub. Yəni orta məktəbdə
təhsil alarkən davalarda bundan istifadə edirdim. Amma
indi qətiyyən.
Xalq Cəbhəsi.- 2015.- 24 iyun.-
S.15