“Qarabağ
bölgəsində yaşayan insanlarımız vətənin
müdafiəsinə qalxmağa hazır olduqlarını
bildirir”
Kamal Abdulla: “Ali Baş Komandanın əmrini
səbrsizliklə gözlədiklərini dilə gətirirlər”
Azərbaycan
Respublikasının Millətlərarası, multikulturalizm və
dini məsələlər üzrə Dövlət
müşaviri, akademik Kamal Abdullayevin 7-10 iyul tarixlərində
Qarabağ və Gəncəbasar bölgəsinə səfəri
baş tutub. Bərdə İmamzadəsində, Ağcəbədi,
Tərtər, Ağdam, Goranboy, Naftalan, Yevlax Cümə məscidləri
və ziyarətgahlarında olan görüşlərdə
yerli və ətraf rayonların ziyalıları, din xadimləri
ilə, eyni zamanda bir neçə hərbi hissədə
maraqlı və faydalı görüşlər
keçirilib. Dövlət müşaviri Kamal
Abdullayev səfərlə bağlı fikirlərini və səfər
təəssüratını Axar.az-la bölüşüb.
- Öncə səfərinizin məqsədi
və səfər etdiyiniz rayonlar haqda məlumat vermənizi
xahiş edirik.
-
Bilirsiniz ki, cənab Prezident İlham Əliyev Ramazan bayramı
münasibətilə Azərbaycan xalqına səmimi sözlərlə
dolu təbrik ünvanladı. Bu təbrikdə
Prezident Ramazan bayramının təkcə ölkəmizdəki
müsəlman əhalinin yox, eyni zamanda, bütün digər
dinlərə mənsub insanlarıımızın da
bayramı olduğunu, hər bir vətəndaşımızın
bu müqəddəs, bəşəri günü birgə
qeyd etdiyini vurğuladı. Bu Azərbaycan
xalqına xas multikulturalizmin və tolerantlığın təntənəsi,
bu istiqamətdə aparılan uğurlu dövlət siyasətinin
nəticəsidir. Bu il həm də ölkəmizdə
“Multikulturalizm ili” olduğundan, düşündük ki,
yaxşı olardı, cənab Prezidentin Ramazan təbrikini
insanlarımıza – dindarlarımıza, vətənin
müdafiəçiləri olan əsgərlərimizə
birbaşa çatdıraq və bu əziz bayramı onlarla
birgə qeyd edək. Elə bu məqsədlə də 7-10
iyul tarixlərində Qarabağ və Gəncəbasar bölgəsində
səfərdə oldum və orada ictimaiyyət nümayəndələri,
din xadimləri və vətənimizin, xalqımızın,
dövlətimizin keşiyində mərd-mərdanə dayanan əsgər
və zabitlərimizlə görüşdük. Prezidentin Ramazan təbrikini onlara
çatdırdıq.
- Qarabağ bölgəsində
insanların əhval-ruhiyyəsi neçə idi? Son dövr cəbhədə baş verən hadisələr
sakinləri narahat etməyib ki?
- Mən
2 il öncə də bu bölgəyə
səfər etmişdim. Əminliklə deyə
bilərəm ki, aprel ayında baş verən və ordumuzun qələbəsi
ilə bitən qızğın döyüşlərdən
sonra Qarabağ bölgəsində yaşayan
insanlarımızın ruhu təzələnib, sanki. Onlar balacasından ağsaqqalına qədər,
hamısı vətənin müdafiəsinə qalxmağa
hazır olduqlarını bildirir və hər addımda
cani-dildən məhəbbət və ehtiram bəslədikləri
Ali Baş Komandanın əmrini səbrsizliklə gözlədiklərini
dilə gətirirlər. Ağdamın Sarıcalı,
Çəmənli, Xındırstan kəndlərinin sakinləri,
bərdəlilər, tərtərlilər, goranboylular, ağcəbədililər
hamısı son dövrlərdə cəbhədə baş
verən hadisələrdən dərhal sonra cənab Prezident
İlham Əliyevin öz xanımı ilə heç bir
qoruyucu vasitə olmadan birbaşa düşmən
artileriyasının atəş zonasında yerləşən,
mənfur düşmənlərin dağıtdığı
dinc əhalinin yaşayış evlərini ziyarət etməsini
çox yüksək dəyərləndirir, onların belə
bir təhlükəli yerdə yaşamasının yeganə
səbəbinin Vətən eşqi və səbəbkarının
Ölkə Prezidenti olduğunu dönə-dönə qeyd
edirdilər.
Bu gün Qarabağ bölgəsindən yaşayan hər
bir insan mərd və cəsur Azərbaycan əsgəri kimi vətənin
keşiyindədir. Dillərinin əzbəri olan bir söz var: “Cənab
Prezident bizə dedi ki, mən sizinlə qürur duyuram!”
- Ölkə Prezidentinin
apardığı siyasəti, xüsusən, din-dövlət
münasibətlərinə dindarların münasibəti necədir?
- Ulu
Öndər Heydər Əliyev ölkəmizdə din-dövlət
münasibətlərinin ən ali
formasını necə müəyyənləşdirmişdisə,
bu gün də cənab İlham Əliyev tərəfindən
bu siyasət ləyaqətlə davam etdirilir. Ölkəmizdə
təkcə əksəriyyət təşkil edən müsəlmanlara
deyil, bütün digər ənənəvi din nümayəndələrinə
də bərabər münasibət göstərilir. Dini mənsubiyyətindən asılı olmayaraq
bütün dindarlar bundan çox razıdır. Onlar hər zaman dövlətin yanında
olduqlarını qeyd edir və bunu dövlətə və
dövlətçiliyə xidməti borc kimi dəyərləndirirlər.
Bilirsiniz, Azərbaycan dünyəvi dövlətdir,
burada din dövlətdən ayrıdır. Amma dövlət həmişə dinin və
dindarların yanındadır. Bunu Prezident
hər dəfə qeyd edir. Qədim Şamaxı məscidinin,
Gəncə İmamzadəsinin abadlaşdırılması,
Bakıda möhtəşəm Heydər Məscidinin inşa
olunub dindarların istifadəsinə verilməsi, dini
konfessiyalara dövlət büdcəsindən maliyyə
yardımlarının ayrılması, rayon mərkəzlərindəki
cümə məscidlərinin hər birinin abad və gözəl
olması dövlətin dinə münasibətinin bariz
nümunəsidir. Bunu Bərdə İmamzadəsində,
Gəncə İmamzadəsində, olduğum bütün digər
məscidlərdə din xadimləri xüsusi ehtiramla dilə gətirdilər.
- Dindarlarımız, xüsusən
onların toplandıqları məscidlərimiz dövlətin
dindarlardan gözləntilərinə adekvatdırmı?
-
Maraqlı məqama toxundunuz. Hesab edirəm ki, məscidlərimiz
və bir çox din xadimlərimiz hələ də dövlətin
onlardan gözləntilərini doğrultmur. Bizdə dövlətə
və dövlətçiliyə xidmətin nümunəsi
şeyxülislamlıq institutu və bu gün Bütün
Qafqazın şeyxi Allahşükür Paşazadə
nümunəsi var. Məncə, dindarlarımız dövlətimizin
və dövlətçiliyimizin yad dini təsirlərdən
qorunmasında daha fəal olmalı, məscidlərimiz təkcə
namaz qılınan, ehsanlar verilən məkan yox, həm də
elm, fəzilət, mərifət, dövlətçilik, azərbaycançılıq
ocaqları olmalıdır. Biz hamımız bu
istiqamətdə çalışmalıyıq.
- Mətbuatda məlumat qeyd
edilmişdi ki, siz Gəncə İmamzadəsində təkcə
Gəncənin deyil, o regionda olan əksər din xadimləri ilə
birgə görüşmüsünüz, hətta, tədbirdə
qadın axundlar da iştirak edib. Bu
görüş haqda fikirləriniz oxucularımız
üçün maraqlıdır.
- Cənab Prezident İlham Əliyevin diqqət və
qayğısı sayəsində təmir və bərpa
olunaraq möhtəşəm ziyarətgah kompleksinə
çevrilən Gəncə İmamzadəsi Azərbaycanın
ən gözəl müqəddəs məkanlarından
biridir. Buraya ziyarətə gələn hər bir kəs
öncə gözəl memarlıq nümunəsi və səliqə-sahmanla
qarşılaşır. İmamzadədə
təkcə Gəncə şəhərinin deyil, ətraf
rayonların - Naftalan şəhəri, Qazax, Şəmkir, Gədəbəy,
Tovuz, Ağstafa rayonlarının axund və imamları ilə
görüşdük. Öncə
Prezidentin Ramazan təbrikini onlara çatdırdıq. Daha sonra dindarlarla ölkəmizdəki dini durum,
din-dövlət münasibətləri, tolerantlığın
və multikulturalizmin Azərbaycan modeli haqqında fikir
mübadiləsi apardıq. Onları
maraqlandıran məsələlərə aydınlıq gətirdik.
Bu işdə mənə Dini Qurumlarla İş
üzrə Dövlət Komitəsinin regionlar üzrə
şöbə müdirlərinin və Qafqaz Müsəlmanları
İdarəsinin nümayəndələrinin böyük
köməyi oldu. Eyni zamanda hər bir rayon
və şəhərdə icra strukturlarının da fəaliyyətini
xüsusi qeyd etmək olar. Sevindirici hal ondan
ibarət idi ki, dini məzhəbindən asılı olmayaraq,
hər bir dindar dövlətə və dövlətçiliyə
xidmət naminə bir olduqlarını söyləyirdilər.
Bu görüşdə Gəncədə fəaliyyət
göstərən və axundları xanımlar olan qadın məscidinin
axund və icma üzvləri iştirak edirdi. Onların da dinə və dövlətçiliyimizə
münasibəti olduqca səmimi və birmənalı idi.
Qadın axundlar ölkəmizin Birinci
xanımı Mehriban Əliyeva ilə görüşlərini
sevinclə xatırladılar, ölkənin Birinci
xanımının gördüyü xeyirxah işlərdən
ürək dolusu söhbət açdılar, razılıq
etdilər.
Onu da sizə deyim ki, mən Gəncədə olarkən
tarixi Şah Abbas Məscidini və Gəncədəki Rus
Pravoslav Kilsəsini də ziyarət etdim, dindarlarla
görüşdüm. Rus Pravoslav Kilsəsinin baş keşişi Varfolomey Ata,
həmçinin Gəncə şəhər Yəhudi Dini
İcmasının sədri Arif Babayev bizimlə birgə
İmamzadədə tədbirdə iştirak etdi, həmçinin
onlar İmamzadədə təşkil olunan bayram süfrəsində
də bizimlə birlikdə oldular. Bu isə təkcə
Azərbaycana xas olan unikal toleranlıq mədəniyyətidir.
- Səfər çərçivəsində
ön cəbhədə hərbi xidmət edən əsgər
və zabitlərimizlə də
görüşmüsünüz. Azərbaycan
ordusunun hazırki mənəvi durumu və əsgərlərimizin
əhvalı ilə bağlı nə deyə bilərsiniz?
- Bayram
günlərində düşmənlə üzbəüz
mövqelərimizdə xidmət edən əsgərlərimizi
görmək, onlarla bir süfrədə nahar etmək,
düşməndən yenicə azad edilmiş
torpaqlarımızdan düşmən mövqelərini
müşahidə etmək unudulmaz və qürurverici idi. Səfər çərçivəsində 3 hərbi
hissədə oldum. Əsgərlərlə
və zabitlərlə görüşdüm, onlarla son
dövr cəbhədə baş verən hadisələrin
bütün xalqımızda yaratdığı yeni qalibiyyət
ruhu və arzusu barəsində söhbətlər etdik. Mərd, qorxmaz və cəsur əsgərlərimizin
döyüş ruhu, vətən məhəbbəti məni hədsiz
qürurlandırdı. Onların sözünün əvvəli
də, sonu da bu şəkildə bitirdi:
“Torpaqlarımızı həmin an azad etmək
üçün Ali baş Komandanın əmrini səbrsizliklə
gözləyirik!”
Tap-Qaraqoyunlu kəndi istiqamətində qəhrəman
tankçılarımızın və
topçularımızın düşməndən təmizlədiyi
doğma torpaqlarımıza qədəm basmaq, 3 rəngli
bayrağımızın o yerlərdə
dalğalandığını görmək necə də
xoş və qürurvericidir. Bu hisləri tezliklə
Dağlıq Qarabağın müxtəlif yerlərinə qədəm
basdığımızda da yaşayacağımıza əminəm.
Cənab Ali Baş Komandanın siyasəti bizi
tam qələbəyə doğru aparır.
- Alimlərimiz, ictimai xadimlərimiz
ordumuza necə kömək olmalıdır?
- Biz
peşəsindən, ictimai, siyasi mənsubiyyətindən, vəzifəsindən
asılı olmayaraq, hamımız ordumuzun yanında
olmalıyıq. Ordu xalqın dəstəyini,
ziyalılarımızın onlarla olduğunu görəndə
daha əzəmətli və qətiyyətli olur.
Bu gün ordu quruculuğu sayəsində ordunun nə ərzaq, nə geyim, nə də silah-sursat çatışmazlığı var. Biz sadəcə öz qəlbimizlə, cismimizlə, ruhumuzla əsgərlərimizin yanında olmalıyıq. Gənc zabitlərimiz, əsgərlərimiz intellektual ünsiyyətə, tariximiz, mədəniyyətimiz, dinimizlə bağlı fikir mübadilələrinə bəzən mənəvi ehtiyac duyur. Bu istiqamətdə maraqlı proyektlər həyata keçirməyi düşünürük. Onlara təkcə nəyisə öyrətmək yox, eyni zamanda onlardan öyrənməyi də qarşıya məqsəd qoymalıyıq.
- Səfər əsnasında
görüş keçirdiyiniz əsgər və zabitlərimizin
sizdən hansısa istək və ya xahişləri oldumu?
- Əsgər və zabitlərimizin əsas xahişləri də elə bu oldu. Hərbi hissələrdə mütəmadi olaraq müxtəlif mövzularda, əsasən də tariximizlə, mədəniyyətimizlə, bugünümüzlə bağlı dəyirmi masalar, elmi müzakirələr, dinləmələr keçirilsin. Müzakirələr elə bir rejimdə keçirilsin ki, əsgər və zabitlər də müzakirələrə qoşulub aktiv iştirak edə bilsinlər. Hərbi hissələrimizdə dövlətçiliyimiz, vətənpərvərlik tərbiyəsi, tariximiz, ədəbiyyatımız və başqa mövzularda konfransların, tədbirlərin keçirilməsi üçün çox gözəl şərait var. Dediyim kimi bu təklifləri yaxın vaxtda dəyərləndirməyi düşünürük.
- Kamal müəllim,
bu səfər yeni layihə və proqramların icrasına
başlamaq üçün rəhbərlik etdiyiniz Xidmətin
qarşısına hansı yeni vəzifələr qoydu?
- İnsanlarla ünsiyyət, onları dinləmək həmişə yeni ideyaların ortaya çıxmasına yol açır, yeni layihələrə başlanğıc verir. Məscidləri ziyarət etdikdə orada yaradılmaqda olan məscid kitabxanalarının daha da zənginləşdirilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Bilik Fondu, Milli Kitabxana, Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin bu sahədə birgə fəaliyyət göstərməsi üçün yeni layihələrə başlayacağımızı düşünürəm. Həmçinin müxtəlif bölgələrdən olan din xadimlərimizin bir-birilə görüşlərinin təşkili, hansısa sosial, mənəvi məsələ ilə bağlı onların fikir mübadiləsi aparması üçün imkanların yaradılması da yeni ideyalardandır.
Həmçinin hərbi hissələrimizdə ictimaiyyət nümayəndələri, dövlət rəsmiləri, alimlərimizlə əsgər və zabitlərimizin dəyirmi masa, konfrans formatında görüşlərinin təşkili də yeni ünsiyyət forması sayıla bilər.
Bu istiqamətlərdə işlərimizi daha intensiv şəkildə davam etdirəcəyik.
Xalq cəbhəsi.- 2016.- 14 iyul.- S.7.