Azərbaycan mətbəxinin
ABŞ-dakı fədaisi...
Ondan çox
müsahibələr götürülüb,
haqqında çox yazılıb, çox verilişlər hazırlanıb. Fəqət, onların heç birində bu xanımın gördüyü
işin mahiyyəti yetərincə insanlara çatdırılmayıb. Sadəcə görüntü,
sadəcə təqdimat…
…Ürəklə bağlı
dilimizdə çox deyimlər var- ürəkli adam, ürəksiz adam, cəsur ürək və s.. Amma çox
nadir işlənən bir
ifadə də var- dəli ürək. Bü ifadə
yalnız fədailərə
aid edilir- bir amal, idea uğrunda hər şeyindən keçməyə hazır
olan fədailərə.
O da fədaidir, Azərbaycan mətbəx mədəniyyətini əcnəbilər
arasında təbliğinə
özünü həsr
edən, dəli ürəkli fədai…
"Pomegranates
and Saffron: A Culinary Journey to Azerbaijan" kitabı
haqqında
Azərbaycan mətbəxinin təamları
haqqında çox kitablar nəşr olunub. Hamısı da bir-birinə
bənzəyir, yəni
müxtəlif yeməklərin
reseptlərindən ibarət.
Belə kitablar amerikalı oxucu üçün çox maraqsızdır.
Bir dəfə gördüsə,
ikinci dəfə əlinə götürməz.
Amerikada kulinariya kitablarındakı
yemək reseptləri xüsusi təqdimatla yazılır. Hər hansı
bir yeməyin resepti verilməmişdən
öncə hökmən
həmin xörək haqqında bir əfsanə, rəvayət
və ya el arasında işlədilən
deyim göstərilir.
Bu baxımdan, "Pomegranates and Saffron: A
Culinary Journey to Azerbaijan" kitabı Amerika standartlarına uyğun nəşr edilib. Məsələn, burada cız-bız
xörəyinin resepti
təqdim olunmamışdan
öncə Aleksandr Dümanın "Qafqaza səyahət" kitabından
bir nümunə göstərilir. Düma yazır
ki, "Azərbaycanın
Nuxa şəhərində
olarkən cız-bız
adlanan xörək sifariş verdim. Bu xörək adətən
kasıblar üçün
nəzərdə tutulub.
Qeyri-adi qoxusu və dadı var. Buralara yolu düşən hər kəsə cız-bız dadmasını
tövsiyə edirəm.
Çox
heyif ki, bunu yazarkən artıq Poti şəhərindəyəm. Burada yeməkxanalarda cız-bız yoxdur"…
Onun gördüyü işlərin
mahiyyəti
2014-cu ildə yuxarıda
adı göstərilən
kitab geniş oxucu kütləsinə təqdim olunandan sonra onu kulinariya
ilə bağlı müxtəlif tədbirlərə
dəvət edirlər. Həmin tədbirlərin
əksəriyyətində Azərbaycan mətbəx mədəniyyəti ilə
bağlı mühazirələr
oxuyur. Milli mətbəximizin gözəllikləri haqqında
danışıb amerikalıları
məlumatlandırır.
İndiyədək 150-yə yaxın bizim mətbəximizlə maraqlanan
amerikalıya öz evində xörəklərimizin
bişirilmə qaydalarını
öyrədib. Evində yemək dərsləri
keçir, mətbəximizin
sirlərini onlara aşılayır.
Şəxsi mülkü olan, yaşadığı evinin
arxasındakı həyətyanı
ərazidə yalnız
amerikalılardan ibarət
tez-tez Azərbaycan mətbəxi və mədəniyyəti gecələri
keçirir. Hər dəfə bir
neçə xörəyimizin
hazırlanma ardıcılığını
izah etməklə iştirakçılara nümayiş
etdirir, sonra da həmin yeməklər
süfrəyə verilir.
Sonda tədbir iştirakçıları
Azərbaycan musiqisinin
sədaları altında
rəqs edirlər.
Bütün bunlardan əlavə ötən ildən başlayaraq amerikalıların
Azərbaycana "Mətbəx
və mədəniyyət"
turlarını təşkil
edir. Tur iştirakçılarını
ölkəmizin bir sıra rayonlarına apararaq müxtəlif kəndlərdə yaşayan
az saylı
xalqların mətbəxi
ilə də tanış edir. Məsələn, 2018-ci ildə
keçirilən turun
marşurutu belə olub- Bakı-Quba (Xınalıq kəndi, Qırmızı qəsəbə),
İsmayıllı ( Lahıc və İvanovka kəndləri),
Qəbələ (Nic kəndi),
Şəki (Kis kəndi), Qax (İlisu kəndi), Balkən (Mahamalar kəndi). Və iki Qafqaz ölkəsinin
mətbəxini müqaisə
etməkdən ötrü
Gürcüstan respublikası...
…2007-ci ildən fəaliyyətdə
olan azcookbook.com saytı
da var. Orada təşkil etdiyi bütün tədbirlər
haqqında məlumat tapmaq olar.
Bütün bunlar bir xanımın hobbisi kimi görünə bilər, amma dərindən düşünsək
bu, Azərbaycan mətbəxinin təbliğinə
böyük xidmətdir…
Sadəcə tərcümeyi hal…
Fəridə Sadıqova - Buyuran
Bakıda dünyaya gəlib. 1994-cü ildə 5 saylı məktəbdə orta təhsilini başa vurub. 1994-1998-ci illərdə Azərbaycan
Xarici Dillər Universitetində ingilis-fransız
dilləri üzrə
bakalavr, 1998-2000-ci illərdə
magistr dərəcələrinə
yiyələnib. 1999-2001-ci
illərdə "Azerbaijan
International" jurnalında çalışıb. Orada işləyərkən
jurnalın Los Anclesdəki
baş ofisinə dəvət alaraq bir illik ixtisasartırma
kurslarında iştirak
edib. Burada Murad Buyuran adlı
bir türk gənclə tanış
olub. 2002-ci ildə
ailə qurduqdan sonra birdəfəlik Los Anclesə köçüb.
2003-2005-ci illərdə Kaliforniya
Dövlət Universitetində
ikinci ali
təhsil alaraq, "Biznesin idarə edilməsi" ixtisası
üzrə magistr dərəcəsinə yiyələnib.
Qızının 15, oğlunun
11 yaşı var. Hər
ikisi də azərbaycan, ingilis, rus, türk dillərində sərbəst
danışırlar…
…Atası Rzaqulu Sadıqov fizika-riyaziyyat elmləri doktoru olub. AMEA-nın Fizika-Riyaziyyat İnsitutunda
baş elmi işçi işləyib.
Anası Firuzə Əliyeva iqtisadiyyat üzrə fəlsəfə doktorudur. Azərbaycan
Koperasiya Universitetində
müəllim işləyir…
Final
Bəli, hazırda Kaliforniya ştatının Long Beach şəhərində
yaşayan Fəridə
Sadıqova-Buyuranın xidmətləri
çoxdur. Olduqca mehriban, gülərüz,
təvəzökar olan
bu xanım Azərbaycan mətbəxinin
Amerikadakı əsl fədaisidir…
Elman Eldaroğlu,
ABŞ, Miçiqan
Xalq Cəbhəsi.- 2019.- 24 yanvar.-
S.9.