“
“Azərbaycan”
qəzetinin səhifələrində
70-ci yazı
Vətənin müdafiəsi üçün Azərbaycan Demokrat Firqəsi üzvlərinin hərbi təlimlərə başlaması barədə
"Firqə üzvləri hərbi təlimata başladılar"
Aprel ayının 12-də, cümə günü günorta saat 2-dən 4-ə qədər təzə milli meydanda homələrin (firqənin yerli rayon komitələr – red.) 500 nəfərdən artıq hərbi təlimatçıları üçün komanda və tağım komandirləri birinci dəfə olaraq hərbi təlimat keçirmişdir. Təlim qurtardıqdan sonra hörmətli Baş nazirimiz cənab Pişəvəri firqəmizin silahlanma və azadlığımızın müdafiəsi barəsində atəşin bir nitq söylədi.
Cənab Pişəvərinin bu nitqi coşğun bir məhəbbət və səmimi bir ürəklə, davamlı sürəkli alqışlarla qarşılandı.
“Azərbaycan” qəzeti. ADF orqanı, Təbriz, say 172, 14.04.1946
***
Məmləkətimizin hər tərəfində böyük coşğu
Xoy yerli komitəsindən mərkəzi komitəyə göndərilən 40 vərəqlik hesabatda Xoy ətrafında təşkil olunan mitinqlərin və yığıncaqların şərhi ətraflı bir surətdə yazılmışdır. Şanlı firqəmizin rəhbərliyi və xalqımızın əli ilə qurulan, həqiqi atamız olan milli dövlətimizə xalqımızın candan və könüldən nə qədər bağlı olduğunu söyləmək mümkün deyildir.
Xoydan göndərilən bu şərhlərdə mədəni tərbiyə və milli şüura malik olan xalqımız vətənimiz və dövlətimizin müdafiəsi yolunda Azərbaycanın hər tərəfində, şəhərlərində və kəndlərində, hər güşə və bucağında gecəli-gündüzlü necə fəaliyyət göstərib hazır olduqları aydın surətdə görünməkdədir. Məsələn, Gövhəran, Vəlaman, İvoğlu, Əmirbəy Pirə, Qaraşibal, Bədəlabad, Sərab kəndi, Parçı, Əyərbucaq, Qaraclı, Dizəc, Təzəməhəllə, Çibanlı, Qırqala, Əmirbəy və bunlardan başqa yüzlərlə ayrı yerlərdən gələn mitinqlərin və iclasların protokolları xalqımızın bu az müddətdə nə qədər böyük addımlar atdığını, siyasi inkişafa malik olan millətlər sırasına yüksəldiyini və öz milli hüququnu qorumaq üçün əldə silah nə cür vətən astanasında keşik çəkdiyini göstərir və hər bir vətəndaş onları gördükdə belə bir millətə mənsub olduğu ilə fəxr edir. Gecə-gündüz vətən uğrunda yatmayıb çalışan firqəmiz və xalqımıza eşq olsun!
R.A.
“Azərbaycan” qəzeti. ADF orqanı, Təbriz, say 171, 12.04.1946
***
Tehrandan məktub
Biz, Tehranda yaşayan Azərbaycan cavanları, böyük demokrat firqəsinin rəhbərliyi altında əmələ gəlmiş milli dövlətimizin təşkilindən sonra həmişə ardıcıl olaraq mübariz “Azərbaycan” qəzetini oxuyuruq. Hər bir nömrəsində yeni müvəffəqiyyətlərin əldə edildiyini hiss edirik və vətənimizin nicatı üçün var qüvvələri ilə çalışan həqiqi rəhbərlərin simaları gözümüzün önündə canlanır. Artıq hər bir azərbaycanlı cavan öz yurdunu alqışlayır. Biz, bizimlə Azərbaycan arasında olan məsafəyə baxmayıb müqəddəs ölkəmizin müdafiəsi üçün təşkil olunmuş xalq qoşunları sırasına daxil olmağa can atırıq. Gündən-günə şanlı qələbələrə doğru gedən Azərbaycan xalqının uğurları, şübhəsiz, Azərbaycan Demokrat Firqəsinin rəhbərliyi nəticəsindədir.
Biz Tehranda yaşayan kəndlilər, işçilər, ziyalılar uzaqda da olsaq, vətənimizin, yəni doğma ana yurdumuzun yolunda həyatımızdan və bütün varlığımızdan keçməyə hazırıq. Biz milli dövlətimizin çıxardığı qanunları oxuyarkən ölkəmizin sürətli addımlarla yeni parlaq bir həyata doğru getdiyini gördükdə sevincdən ürəklərimiz çırpınır, qəlbimizdə vətənimizə qarşı olan bağlılıq canlanır. Özümüzdə yeni bir ruh hiss edirik. İllər boyu keçmiş irtica dövlətinin qanlı və amansız pəncəsi altında nəfəs almağa imkan tapa bilməyən Azərbaycan xalqının qəlblərində olan arzular və ümidlər milli dövlətimizin göstərişləri ilə həyata keçir. Azərbaycanda əmələ gələn inkişafı biz hamıdan artıq hiss edirik. Çünki biz mənfur irticanın mərkəzi olan Tehranda yaşayırıq. Hələ burada həqiqi azadlıq yoxdur. Burada həmişə azərbaycanlıları təhqir edirlər. Vətənimizin gözətçisi olan biz Azərbaycan cavanları ana dilimizdə yazmaqdan və ya mitinqlərdə danışmaqdan məhrumuq. Amma azərbaycanlı hər yerdə olursa-olsun, öz ana dilini sevir, öz doğma yurdunu istəyir.
Biz Azərbaycan demokrat
cavanlarına atəşin
salamlar göndəririk. Biz də söz veririk ki, harada
olsaq, var qüvvəmizlə ölkəmizin
azadlığı uğrunda
çalışaq. Biz
uzaqdan-uzağa ana yurdumuzu qorumaq uğrunda çalışan
Azərbaycandakı cavanlarla
hər zaman yaxınlaşıb və
onların əllərini
sıxmağa fəxr
edirik. Çünki biz azərbaycanlıyıq.
Bizim gözümüzün önündə
sevimli Daxili İşlər nazirimizin
“Biz xaricdə olan azərbaycanlılara ağuşumuzu
açaraq qəbul edəcəyik” bəyanatı
canlanır.
Biz hamımız Azərbaycanda
olan xalq qoşunlar sıralarında
silaha sarılıb və xalqımızın
azadlığını defa
etməyi son dərəcədə
arzu edirik.
Yaşasın böyük və
müqəddəs doğma
yurdumuz Azərbaycan!
Yaşasın Azərbaycan Demokrat
Firqəsinin yorulmadan çalışan rəhbərləri!
Üç mindən artıq Azərbaycan cavanları tərəfindən Rəhim,
Dəqiq, Baba, Əziz.
“Azərbaycan” qəzeti. ADF orqanı,
Təbriz, say 171, 12.04.1946
***
Azərbaycanın səsi
(Azərbaycan Milli Hökumətinin ilk radio stansiyasının
işə başlaması
münasibətilə)
Xalqımız ölkəmizdə həqiqi
demokratiyanı bərqərar
etdikdən sonra hökumətimiz bugünkü
ehtiyaclarımızın ən
mühümlərini təyin
verməklə lazımi
islahata başladı. Azərbaycan Milli
Hökumətinin radio stansiyası
neçə gündən
bəridir ki, işə başlayıb və Azərbaycan dilində xəbərləri
yayır. Milli Hökumətimizin
ən mühüm müvəffəqiyyətlərindən biri də radio stansiyasının yaradılmasıdır.
Xalqımız azad olduqdan sonra özünün, beş milyonluq
bir millətin varlığını özgələrə
və qüdrətini
dananlara, bütün demokratik dünyaya elan etməli idi. İstismarın qorxulu və möhkəm divarlarını
xarabalığa döndərib
və onun viranələri üzərində
azadlıq binasını
qoyan xalqımız, illər boyu əzilmiş və fars şovinistlərinin alçaq tədbirləri
sayəsində öz
ana dilini oxumaqdan və yazmaqdan məhrum olmuş millətimiz bu gün öz
ana dilimizdə Azərbaycanın qəlbindən,
Azərbaycanın tarixi
xatirələrinin şahidi
olan şanlı Təbrizdən azadlıqlarını
qorumaq və ələ gətirmək üçün bugünkü
gündə öz ləyaqətlərini isbat
edən dünyanın
bütün diri millətlərinə səslənir.
Hamı indi bu səsi
eşidir və millətimizin qüdrətini
düşünür. Millətimiz bu
gün o köhnə,
çürümüş panfarsizmi törədən
mənfur ünsürlərə
Azərbaycanın nə
kimi bir ədəbiyyata, geniş dilə malik olmasını sübut edir. Azərbaycanın səsi hər
yerə yayılır,
öz xalqımız isə dünyalarla sevinc ilə bu səsə qulaq asır, radio stansiyasından yayılan sözləri öz şirin ana dilləri ilə eşidib düşünürlər.
Bundan sonra əbədi həyata, azadlığa malik olan müqəddəs odlar ölkəsi Azərbaycan həmişə
səslənəcəkdir. Bu səs öz çürük beyinlərində
xam arzular bəsləyənlərin nəzərində
ölüm nəğməsidir,
çünki daha millətimiz zorla qəbul etdirilən bir dili qəbul
etməyəcəkdir. İndi bizim həmvətənlərimiz
uzaq-uzaq nöqtələrdən
Azərbaycanın səsini
eşidirlər. Azərbaycanlı hər yerdə olursa-olsun, Azərbaycanı
sevir və öz dilində olan sözlərin tərənnümündən həvəslənir.
Xalqımızın iradəsi sayəsində Azərbaycan bu gün mədəni ölkələrlə həmahəng
olmağa tərəf
getməkdədir. O, Tehranın istismar siyasəti altından qurtarmışdır
və bundan sonra heç bir vəchlə yad qəsbkarlarla danışıqlara getməyəcək,
bizim azadlığımızı
təhdid edən ünsürlərə zərrəcə
aman verməyəcəkdir.
Biz sistemimizi hamıya
eşitdiririk. Qoy
xalqı əsarət
altında saxlayan imperializm nökərləri
özlərinin yoxluğa
məhkum olmalarını
düşünsünlər və bilsinlər ki, bir millətin
şərəfli tarixini
və dilini aradan aparmaq mümkün olası iş deyildir.
“Azərbaycan” qəzeti. ADF orqanı,
Təbriz, say 171, 12.04.1946
***
Aslanlar hazırlaşır!
Təbrizdə cəsarətli firqəmizin
bütün üzvləri
hər gün səhər saat 6-da hərbi müəllimlər
tərəfindən çox
hərarətli surətdə
hərbi təlim görməkdədirlər. Bundan əlavə
firqəmizin xanım üzvləri də ayrıca olaraq əsgəri təlim görəcəklər. Azərbaycanın hər tərəfində
və hər güşə-bucağında bu
əsgəri təlimlər
böyük bir ruh yüksəkliyi ilə davam etməkdədir.
Qoy bütün
dünya bilsin ki, azərbaycanlı azad yaşamağa, silahı əlində olaraq o yolda verdiyi qurbanlara və axıtdığı
pak qanlara and içmişdir. Onun müqəddəs azadlığının
toxunulmazlığına hər
yandan və hər kəs tərəfindən olursa olsun, sui-qəsd və yaxud bir
təcavüz fikri bəslənilərsə, Azərbaycan
xalqı kişili-qadınlı,
uşaqlı-böyüklü şanlı silahı ilə o xain təcavüzkarları qarşılayacaqdır,
öz azadlığını,
Vətən beşiyini,
namusunu və milli şərəfini müdafiə və mühafizə etmək üçün aslanlar kimi düşmənlərini
parçalayıb onları
darmadağın edəcəkdir.
“Azərbaycan” qəzeti. Azərbaycan
Demokrat Firqəsinin orqanı, Təbriz, say
175, 17 aprel 1946-cı il
***
Qəvvamüssəltənənin Molotova teleqramı
Moskva – Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı
Nazirlər Şurası
sədrinin müavini və Xarici İşlər naziri cənab Molotov həzrətlərinə
İran
və Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqını maraqlandıran
məsələlər üzrə
danışıqlar hazırda
müsbət nəticə
ilə tamamlandığı,
dost və qonşu ölkələr arasında
tam qarşılıqlı anlaşma yarandığı
bir zamanda bu qədər qiymətli nailiyyət əldə edilməsi və iki ölkə
arasındakı qarşılıqlı
anlaşmada yeni bir dövr açılması
münasibətilə öz
sevincimi bildirirəm. Ümidvaram ki, Moskvadakı yazılı və şəxsi danışıqlar
nəticəsində və
Zati-alinizin lütfkar köməyi sayəsində
iqtisadi qarşılıqlı
münasibətlər də
hər ölkənin xeyrinə müsbət surətdə nəticələnəcəkdir.
***
İranın Baş naziri Qəvvamüssəltənə.
Molotovun
Qəvvamüssəltənənin teleqramına cavabı
Tehran – İranın Baş
naziri və Xarici İşlər naziri Qəvvamüssəltənə
həzrətlərinə.
Sovet İttifaqı
ilə İran arasındakı qarşılıqlı
dostluq münasibətlərinin
möhkəmlənməsi işinə
ciddi kömək olan danışıqların
müsbət nəticə
ilə qurtarması münasibətilə sizin
təbrikinizə və
xeyirxah arzularınıza
görə təşəkkürümü
qəbul etmənizi, cənab Baş nazir, sizdən xahiş edirəm. Ümidvaram ki,
iqtisadi məsələlər
üzrə danışıqlarımız
və sizin şəxsən bu danışıqlarda iştirakınız
xalqlarımızın xeyrinə
olaraq eyni dərəcədə müvəffəqiyyətli
nəticə verəcəkdir.
Sovet Sosialist
Respublikaları İttifaqı
Xarici İşlər
naziri V. Molotov.
"Azərbaycan" qəzeti. ADF orqanı, Təbriz, say 170, 11.04.1946
***
AMEA akad. Z.Bünyadov adına Şərqşünaslıq
İnstitutunun "İran
tarixi və iqtisadiyyatı" şöbəsinin
elmi işçisi Saleh Dostəliyev, yazıları elmi redaktə edən, şərhlər verən,
anlaşıqlı dildə təqdim edən eyniadlı institutun Cənubi Azərbaycan şöbəsinin
müdiri, tarix üzrə
fəlsəfə doktoru, dosent
Səməd Bayramzadə
Xalq Cəbhəsi.- 2021.- 19 yanvar.-
S.14.