Əlibala
Hacızadə: ədəbiyyatımızın ögey
balası
Deyirdi ki;- “”Vəfalım mənim” romanımın
üstündə başım çox cəncəllər
çəkdi. Kitabın içindəki obrazlar canlı şəkildə
qarşıma çıxdılar. Məni öldürməyə,
işdən qovmağa çalışdılar. Bir dəfə
işdən çıxartdılar, yenə mübarizə
aparıb öz işimə qayıtdım. Axırda
gördülər mümkün deyil, baş elmi
işçilikdən məni çıxarıb kiçik
elmi işçi elədilər. Maaşım 320 manat idi, elədilər
145 manat. Dedilər get buradan. Dedim heç yana gedən deyiləm.
Mən yetim oğlan olmuşam. Pendir-çörək
yemişəm. Pendir-çörəklə də
uşaqlarımı saxlayacağam, amma sənətimi və
iş yerimi dəyişməyəcəyəm. Zaman
keçdi, o mənə haqsızlıq edənlərin
hamısı gözümün qabağında tut kimi
tökülüb getdilər.”
Qəribə adam idi. Sanki bu qəribəlik taleyinə
yazılmışdı. Ömrü boyu haqsızlıq, ədalətsizliklə
üz-üzə qalsa da ruhdan düşmür, yazıb
yaradırdı…
“Hələ uzun illər bundan əvvəl demişdim
ki, mən ədəbiyyatımızın ögey balasıyam.
O zaman mənim bacarığımdan istifadə olunmayıb.
Uzun müddət adım qara siyahıda olub. Mənim stolum, mənim
səngərimdir. Elə adamam ki, çağırılan yerə
ərinmirəm, çağırılmayan yerdə
görünmürəm. İndi-indi tədbirlərə dəvət
eləyirlər. İnanın ki, üçüncü kursu
bitirənə kimi Bakı kimi küləkli şəhərdə
pencəkdə oxumuşam. Aldığım təqaüdün
yarısını ev kirayəsinə ödəmişəm.”-
söyləyirdi.
O, Azərbaycan ədəbiyyatı tarixində ən
çox tirajla çap olunan müəlliflərdən biri
olub. Bir vaxtlar elə bir ev tapılmazdı ki, onun “İtgin gəlin”
kitabı həmin ailədə olmasın. Söhbət 1935-ci
il, avqustun 28-də Biləsuvar rayonunun Ağalıkənd kəndində
anadan olan yazıçı Əlibala Hacızadədən
gedir…
Deyirdi ki;- “Ədəbiyyat aləmi müqəddəs
bir aləmdir və əbədiyyət adlı bir dünyaya
uzanan bir çox yolların ən gözəli, şirini və
əzablısıdı. Mən ömrümün böyük
bir hissəsini burada – müqəddəs saydığım bu
dünyanın içində yaşamışam. Onun
paklğını, müqəddəsliyini bildiyim
üçün, o aləmin qapısı ağzında
ayaqqabılarımı təmizləyib içəri
girmişəm, bilmişəm ki, o saf, şəffaf dəniz
kimi, natəmiz şeyləri qəbul etmir, silkinib-çırpınıb
gec-tez sahilə atır…”
Bəli, Əlibala Hacızadə bu fani dünyada belə
bir ömür yaşayıb. Əməlləri ilə
Allahın nə qədər xoşuna gəldiyi isə axirətdə
məlum olacaq. Deyirlər ki, bu dünyada Allaha inamınla,
imanınla yaşayanları, o dünyada mükafat gözləyir…
Yaşasaydı avqustun 28-i 89 yaşı tamam
olacaqdı. On dörd il bundan öncə Allahın
ölüm mələyi Əzrailə qoşulub əbədi
dünyaya getdi. O dünyada sorğu-sualı asan, son mənzili
rahat olsun!
Elman Eldaroğlu
Xalq Cəbhəsi- 2024.- 16 may,¹16.-S.15.