Gecikmiş hədiyyə...
Düşüncə və intellektual sahədə
çox aktivdir. Dünyanı dərk etmək və hər
zaman yeni biliklər qazanmaq onun həyat kredosudur. Onun
üçün hər bir təcrübə, hər bir insan və
ya hər bir fikir öyrəniləsi bir müəmmadır və
hər mövzunu dərindən analiz etməyi
xoşlayır...
Deyir ki:- “Uşaqlığı və gəncliyi sovet
totalitar cəmiyyətində keçmiş bir nəslin XX əsrin
sonlarında yaşadığı hissləri
bölüşmək çox çətindir. Bizə
öyrədilən tarixlə unutdurulan tarix arasında qalan gəncliyimiz
bir-birin ardınca Ermənistandakı
soydaşlarımızın öz minillik dədə-baba
yurdlarından çıxarılması, 20 Yanvar, Xocalı və
Qarabağ faciələrini yaşadı. Xalqlar dostluğu
haqqında oxunan nəğmələrin, şeirlərin qara
niqabı altından kor xislətlər baş
qaldırdığı zaman görünənlərin, beynimizə
həkk edilənlərin bir ilğım olduğunu anladıq.
“Müsəlmanın sonrakı ağlı” düz 70 il sonra da
düşmənini tanımadı, ta ki, o özünü və
üzünü göstərənəcən.
Yaddaşımızın humanizmə və ədalətə
olan inamı xainliyi, naqisliyi, təəssüf ki, heç hifz
etməmişdi. XX əsrin əvvəllərini, 40-cı illərin
erməni siyasətini unutduq ki, 80-ci illərin sonunda yenə
eyni məkrlə üz-üzə qalıb, Qarabağı və
ətraf rayonları itirdik...”
Onun həyat fəlsəfəsi sadəcə intellektual
maraqla məhdudlaşmır. O, həyatın müxtəlif tərəflərini
təhlil edərək, öz
dünyagörüşünü formalaşdırmağa
çalışır. Tez-tez həyatın mənası,
insan münasibətləri və sosial ədalət kimi
mövzularda düşünür və bu mövzular ətrafında
dərin mülahizələr yürütməyi
xoşlayır. Onun təfəkkürü isə həinkişafda
olan bir prosesdir, çünki hər yeni təcrübədən
dərs çıxarmağa və öyrəndiklərini fəaliyyətinə
tətbiq etməyə çalışır...
““Xortdanın cəhənnəm məktubları”nı
oxuyanda hiss etdim ki, o getdiyim və son otuz ildə gedə bilmədiyim
yolların hər qarışına bələd
olmamışam. Bələd olsaydım, Əbdürəhimbəy
kimi ən kiçik yaşayış məskəninin də
tarixçəsini yaddaşıma hörərdim.
Bugünkü ağlımla keçmirdim o yollardan. Sadəcə,
gözəlliyinin sehrinə düşdüyüm məkan idi
Qarabağ. Zamansa yaddaşlara iri bir qıfıl vurub dağ
çaylarına atmışdı. Amma o çayın kənarında
Şeytanın balası da məəttəl
qalmışdı bu dünyanın işlərinə; o da
bizim kimi bilmirdi ki, özü burda, quyruğu uzaqda olan
böyüyü hansı kələfin ucunu
dolaşdırırdı”- söyləyir.
Uşaq vaxtı yay aylarını Qarabağda çox
olub. Orta məktəbdə oxuduğu illərdə isə, may
ayının son günlərini səbirsizliklə gözləyib.
Axı qarşıda üç ay yay tətilli onu gözləyirdi.
Bu həmin zamanlardı ki, bütün sovet məktəbliləri
kimi, o da boynuna bağladığı pioner qalstuku, yaxasına
taxdığı komsomol nişanı ilə
qürurlanırdı. Qoca babasının
nağıllarını dinləyib, Ərzurumun gədiyini xəyalında
canlandırırdı.
Deyir ki:- “Genetik yaddaşımız yaxın
yaddaşımızla açıqdan-açığa
üst-üstə düşmür, amma özünü
doğma xalqımın şirin bayatıları və dastan
hekayətləri ilə qoruyub saxlayırdı. Bakıdan
dağlara uzanan yollar sadəcə babamıza və nənəmizə
aparan yol idi və heç də çətin deyildi. Çətini
Bərdəyə çatmaqdı, sonrası dağlardan gələn
meh kimiydi. Ağdamı, Xocalını, Xankəndini keçib
Şuşaya çatmaq asan idi. Bu yerlərin sehrinə
düşməyəninsə qəlbinə güvənmək
olmazdı. Hələ 90-cı illərə çox vardı,
Laçına çatmaqsa dolayları keçəndən
sonra göz açıb yumana qədərdi...”
Əlbəttə ki, söhbət filologiya elmləri
doktoru Pərvanə Bəkirqızından gedir. O, Bərdə
rayonunda dünyaya gəlib. Azərbaycan Dövlət Mədəniyyət
və İncəsənət İnstitutunu bitirib. Namizədlik
(PhD) dissertasiyasının mövzusu: Azərbaycan ədəbiyyatşünaslığında
faciə janrının tədqiqi problemləri, Doktorluq
dissertasiyasının mövzusu isə: XX əsr Azərbaycan ədəbiyyatının
bədii strukturu və mifopoetik təfəkkür (nəsr və
dramaturgiya əsasında) olub. Ölkədə və xaricdə
65-dən yuxarı elmi məqaləsi nəşr olunub.
Hazırda Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami Gəncəvi
adına Ədəbiyyat İnstitutunda Ədəbiyyat nəzəriyyəsi
şöbəsinin aparıcı elmi işçisidir. Eyni
zamanda Ali Attestasiya komissiyası Humanitar və ictimai elmlər
şöbəsində – müdir müavini vəzifəsində
çalışır...
Maraq dairəsi çox genişdir. Hər hansı bir
mövzuya maraq göstərdiyi zaman, bütün diqqətini
ona yönəldir, lakin tez bir zamanda paralel olaraq başqa bir
maraqlı mövzuya keçə bilir. Bu dəyişkənlik
onu bəzən qeyri-sabit və qərarsız göstərə
bilər, lakin əslində bu, onun zəka və
maraqlarının nə qədər geniş olduğunu
göstərir...
“Qarabağsız- Ağdamsız, Qubadlısız, Kəlbəcərsiz,
Zəngilansız, Cəbrayılsız, Laçınsız
yaşadığımız otuz ilə yaxın bu zaman kəsiyi
bizdən nə apardı deyə düşündükcə
Aşıq Ələsgərin “Arsız aşıq elsiz necə
yaşadı?” sualını da xatırladığım
çox olub. Bir məqamsa dəyişmişdi; milli tarix
yaddaşımızın alt qatlarından “Qan ilə dəstəmaz
alıb, yürü namaza gedəlim”
çağırışı için-için boy
atırmış. Odur ki, “Qarabağ Azərbaycandır!”
nidası beynimizdə, düşüncəmizdə
elektroşok təsiri yaratdı...
2020-dən artıq bir neçə il ötüb.
Artıq Qarabağ azaddır. Qarşıdan qış gəlir,
amma uşaqlığımın yay tətilindəki kimi,
Ağdamı, Əsgəranı, Xocalını, Xankəndini
keçib Şuşaya çatmaq, dolaylardan boylanan
Laçına tez bir zamanda çatmaq istəyim var.
Bambaşqa duyğularla, bambaşqa düşüncələrlə...”-
söyləyir.
İnsanlarla ünsiyyət qurmağı və məlumat
mübadiləsi aparmağı çox sevir. Hər bir
mövzuda söhbət etməyi bacarır. Onun sosial çevrəsi
çox genişdir və o, hər bir adamda müsbət
xüsusiyyətləri görə bilir. Onun üçün
dialoq və müzakirə çox vacibdir, çünki bu
onun ürəyincədir. Məntiqli, analiz edən və
zamanında qərar verməyi xoşlayır. Dərin zəkası
və sürətli düşünmə qabiliyyəti onun
uğurlarının qayəsidir. Problemləri kreativ və
gözlənilməz yollarla həll etməyə meyillidir...
Deyir ki:- “Xalqımıza, millətimizə bu
şan-şərəf, ləyaqət və qürur dolu
günləri yaşadan Ali Baş Komandan cənab İlham
Əliyevə və o çətin sədləri qanı
bahasına aşmış şəhid
oğullarımızın əziz xatirəsinə dərin
minnətdarlıq duyğuları ilə...”
Bəli, mən bu söhbətimlə sizə filologiya
elmləri doktoru Pərvanə Bəkirqızının necə
vətənpərvər, işgüzar, geniş ürəkli
xanım olduğunu bir daha xatırlatmağa
çalışdım. Həm də, qoy bu söhbətim
iyun ayıın 11-də ötüb keçən 55 illik
yubileyinə gecikmiş hədiyyə olsun!
Hörmətlə, Elman Eldaroğlu
Xalq Cəbhəsi .- 2024.- 17 oktyabr(¹37).-S.15.