Tarix erməni terrorçuluğunu ifşa edir
Fransız alimi Baron de-Bay yazır: "Bu kilsə (Üçmüəzzin) bir müddət saxta pul düzəldənlərin yuvası olub. Bütün minnətdarlıqlarıma baxmayaraq mən səmimi olmalıyam. Bu monastır məndə dini mərkəzdən çox siyasi mərkəz təəssüratı oyadır";
III yazı
Rus
diplomatı, general Mayevski "Ermənilərin törətdiyi
kütləvi qırğınlar" adlı kitabında
yazır: "Erməni din xadimləri haqqında bir neçə
söz demək istəyirəm. Onların dini fəaliyyəti olduqca cüzidir. Erməni
din xadimlərinin fəaliyyəti Allah kəlamını xalqa
çatdırmaqdan çox müsəlmanlarla xristianlar
arasında nifaqı qızışdırmaqdan ibarətdir";
Amerika generalı Harburt Amerika senatına verdiyi 16 oktyabr 1919-cu il tarixli məlumatında yazır: "Qara dənizdən İrana qədər ərazini gəzdik. Lakin erməni məlumatlarını təsdiq edəcək heç bir şey tapmadıq";
Daşnaksutyun partiyasının rus çarı II Nikolaya müraciətindən: "...Qoy rus bayrağı Bosforda və Dardaneldə azad dalğalansın. Böyük hökmdar, qoy sizin iradənizlə Türkiyənin köləliyi altında qalan xalqlar azadlıq əldə etsinlər";
Fransanın İstanbuldakı səfiri Müsyö Kambonun 1897-ci ildə Fransanın xarici işlər naziri Qanota yazdığı məktubdan: "Bağımsız Ermənistan haqqında düşünməyinə dəyməz. Əgər ağlagəlməz şərtlər daxilində Avropanın təklif etdiyi Ermənistan qurulsa, bu yeni dövlətin sərhədlərini cızmaq belə mümkün olmayacaq";
Yenə orada - "Ermənilər
bolqarlar və yunanlar kimi təbii sərhədləri olan bir
dövlət yarada bilməzlər";
İngilis müəllifləri
S.C.Şou və E.K.Şou "Osmanlı imperiyasının
tarixi və müasir Türkiyə" (London, 1979, 2 c.)
kitabında yazırlar: "Rusiyanın Qafqaz ordusu hücuma
keçəndə tərkibinə çox miqdarda erməni
könüllüləri daxil edildi. Onlar 14 mayda Vanı ələ
keçirdilər və son iki gün ərzində şəhərin
yerli müsəlman əhalisini kütləvi şəkildə
qırıb-çatdılar. Rusların himayəsi altında
Vanda erməni dövləti qurdular. Bölgəni
bütünlüklə müsəlman əhalisindən təmizləyən
ermənilər şəhərin qapılarını rus
ordusunun üzünə açdılar. 18 may 1915-ci il tarixdə
II Nikolay sadiqlik nümayiş etdirdiklərinə görə
Vanın erməni əhalisinə öz təşəkkürünü
bildirdi. Aram Manukyan Vanın rus qubernatoru təyin
edildi";
Yenə orada - "Erməni
inqilabçılarının erməni muxtar vilayəti qurmaq
cəhdləri boşa çıxsa da, müsəlman əhalisini
məhv etmək yolu ilə erməni azlığını əksəriyyətə
çevirmək istəkləri baş tutdu. Onlar rusların
köməyi ilə əl-qol açır, hər dəfə
bu üsulla öz istəklərinə nail olurdular: Ruslar Ərzurumu
götürdükləri zaman bütün müharibə ərzində
ən dəhşətli qırğın hadisəsi baş
verdi. Milyondan çox müsəlman - dinc əhali
qırğınla üz-üzə qalaraq məcburi
köçkünlüyə düçar oldular. Onlardan minlərlə
insan Ərzincana çəkilən Osmanlı ordusunun
ardınca qaçmağa can atarkən tikə-tikə
doğrandı";
Almaniyanın tanınmış
tarixçi-şərqşünası Erix Fayqlın
"Soyqırım xurafatı" kitabından: "Erməni
fanatikləri çalışırlar ki, bağımsız
Ermənistan barəsindəki utopik və tamamilə təhrif
edilmiş ambisiyalarını cəmiyyətə əxz
etdirsinlər. Bu ambisiyalar artıq iflasa uğramış, həyata
keçirilməsi əsla mümkün olmayandır, ona
görə ki, Osmanlı imperiyasının heç bir yerində
və heç bir zaman ermənilər əksəriyyət təşkil
etməyiblər. Ekstremistlər həya bilmədən, müsəlmana,
erməniyə fərq qoymadan terrora başladılar. I
Dünya müharibəsinin başlanması ilə
yanaşı onlar açıq şəkildə vətəndaş
müharibəsinə ayaq verdilər";
Professorlar (ABŞ) C.Makkarti, K.Makkarti
"Genosid olmuşdurmu?" kitabında yazırlar: "Ermənilər
geri çəkilən rusların arxasınca gəlib rus idarəsi
altındakı İrəvan quberniyasına yerləşdilər
və beləliklə, əvvəllər türk əyaləti
olan bu yeri ermənilərin məskunlaşdığı bir
vilayətə çevirdilər";
Yenə orada - "Lakin biz dəqiq
bilirik ki, 1820-ci ildən 1920-ci ilədək təxminən 600
min erməni rus imperiyasının ərazisinə
köçürülüb. İki milyon müsəlman (Azərbaycan
türkü- red.) isə Rusiyadan gedib";
Yenə orada - "Maraqlıdır
ki, müsəlmanları (Türkləri-red.) genosid təşəbbüsçüsü
kimi görmək istəyənlər heç vəchlə
onların özlərinin genosid qurbanları olduğunu etiraf
etmək istəmirlər";
Yenə orada -
"İnsan bədbəxtlikləri haqqında həqiqətin
yerini hansısa bir əfsanə tutub: zalım türk və
xeyirxah erməni haqqında əfsanə! Əfsanədə
erməni əzabları haqqında hekayətlər əbədiləşdirilib,
ancaq onlar bir dəfə də türklərin daha böyük
əzabları barədə söz açmırlar. Erməni olmayan millətlər
də bu əfsanəyə inanıblar, çünki o, "vəhşi
türk" haqqında qədim əfsanə ilə səsləşir.
Beş yüz il ərzində türk görəndə
tük tökən avropalı üçün bu erməni əfsanəsi
haradasa öz ünvanına düşür";
a)
A.S.Qriboyedov "Ermənilərin İrandan Azərbaycan ərazisinə
köçürülməsinə dair qeydlər" əsərində
(Seçilmiş əsərləri, II cild, səh.341. Moskva, 1971) yazır: "Ermənilərin
ilk dəfə buraxıldıqları torpaqlara əbədi
sahib olacaqlarından müsəlmanlar arasında yaranan qorxunu
aradan qaldırmaq və (sonuncuların) düşdükləri
ağır vəziyyətin uzun sürməyəcəyini
bildirməklə onları sakitləşdirmək məsələsini
biz dəfələrlə götür-qoy
etmişik"; Yenə orada - "Müsəlmanlar etiraz etməsin
deyə onlara belə bir fikir təlqin edilməlidir ki, ermənilər
bu bölgələrdə müvəqqəti yerləşdirilirlər";
Yenə orada - "Ermənilər əsasən müsəlman
mülkədarlarının torpaqlarında yerləşiblər";
b) A.S.Qriboyedov Rusiya
çarına göndərdiyi məktubda yazır: "Əlahəzrət,
ermənilərin mərkəzi rus torpaqlarında məskunlaşmasına
izn verməyin. Onlar elə tayfadırlar ki, bir neçə on
il yaşadıqdan sonra dünyaya hay-küy salacaqlar ki, bura
bizim qədim dədə-baba torpaqlarımızdır";
c) A.Qriboyedov 1828-ci ilin
dekabrındakı məktublarının birində yazır: "Mən indi köçürülən ermənilərin
bütün işləri üzrə bir baxıcı məmur
olmuşam, onların evləri, bağları, dəyirmanları
üçün ora-bura getməliyəm. Çox işləri
mən artıq görüb başa çatdıra bilmişəm";
S.Qlinka "İran ermənilərinin
Şimali Azərbaycana köçürülməsinin təsviri"
(1831-ci il, Moskva) əsərində yazır: "Təzəcə
işğal olunmuş əyalətlərə ermənilərin
gözlənilməz axını oralarda çörək
qıtlığına səbəb oldu. Bu zaman
Lazarev göstəriş verdi ki, köçkünlərin
yolunu Naxçıvan və İrəvan xanlıqları əvəzinə
bol ehtiyatlı zənn edilən Qarabağ xanlığına
yönəltməyə çalışın: Üç ay
yarım ərzində 8000-dən çox ailə (40000 nəfər)
Arazı adlamışdı. Ərazidə yerləşdirilmiş
xristianlar Rusiya ilə həmsərhəd torpaqların
sakinlərinin, xüsusi ilə türklərin,
iranlıların, dağlıların bədxah əməllərinin
qarşısında etibarlı dayaq ola bilərlər";
Yenə orada -
"Ermənistan obrazı Rusiyada çoxdan
formalaşdırılmışdı"; Yenə orada -
"Maddi yardım və qabaqcadan nəzərdə tutulmayan xərclər
üçün onlara (Arazı keçən 8000 erməni ailəsi
nəzərdə tutulur - red.) 14000 qızıl pul və 400000
manat gümüş pul verildi";
İ.Şopen "Erməni vilayətinin
(Qərbi Azərbaycanın- red.) Rusiya imperiyasına birləşdirilməsi
dövrünü əks etdirən tarixi abidə"
(S.Peterburq, 1852) əsərində məlumat verir: "Erməni
vilayətində 1111 yaşayış məntəqəsi olub
ki, bunlardan cəmi 62 kənddə erməni məskunlaşıb,
bunun da ancaq 14-ü erməni mənşəlidir. Həmin
müharibədə 359 azərbaycanlı kəndi xaraba qoyulub.
1828-ci ildə İrəvanı Erivanla, Gümrünü
Aleksandropolla (1840), Kəvəri Nor Bəyazidlə (1837) əvəz
ediblər";
1804-cü il iyul ayının 2-də
İrəvana ilk yürüş edən çar generalı
Partnyaginin etirafı: ""İrəvanda ermənilər
yaşayır" - deyə ermənilər bizi aldadıblar. Burada ancaq türklər yaşayır ki";
1827-ci ildə qaniçən
çar generalı Paskeviç xəbər verirdi: "İrəvan
xanlığında on min azərbaycanlı ailəsinin
müqabilində cəmi üç min erməni ailəsi
var"; General Paskeviç 1828-ci il martın 3-də qraf
Dibiçə göndərdiyi raportunda yazırdı: "Hər
cür imkanlar yaratmaq lazımdır ki,
boşaldılmış kəndlərdə və müsəlmanlara
məxsus olan torpaqlarda xristianlar, Rus imperiyasına sadiq olan ermənilər
məskunlaşsınlar";
1828-ci il mayın 23-də göndərdiyi
raportunda yazırdı: "Köçürülmə
uğurla davam etdirilir. 279 ailə Qarabağa, 948 ailə İrəvan
vilayətinə köçürülüb. Polkovnik Lazarev əmin
edib deyir ki, tezliklə köçkün ailələrin
sayı 5000-ə çatacaq";
Gürcü müəllifi İ.Çavçavadze
1902-ci ildə nəşr etdirdiyi "Erməni alimləri və
fəryad edən daşlar" kitabında XX yüzilin ilk
günlərindən baş qaldırıb
Gürcüstanı qədim Ermənistan torpağı elan edən
saxtakar erməni tarixçilərinə üz tutur:
"Torpaqlarımız azdırsa da, çoxdursa da biz sizə
sığınacaq verdik, sizi öz qanadımız altına
aldıq, qardaş olduq. Abrınız olsun, bizim öz evimizdə
özünüzü düşmən kimi aparmayın!";
Yenə orada - "Yazıları
silmək, oğurlamaq ermənilərin peşəsidir, sənətidir";
Yenə orada - "Öz fikir və
araşdırmalarını onlar qızıldan qiymətli,
başqalarınınkını isə əgər onların
xeyrinə deyilsə, heç nə sayırlar";
Yenə orada - "Erməni
tarixçilərinin tarixi saxtalaşdırmaq hesabına
heç vaxt yaşamadıqları yerlərə ermənilərin
necə "köçdükləri" barədə
inandırıcı misalları az deyil. Aydın deyilmi ki, onlar
öz səthi alimlikləri ilə dünyanı
inandırmağa çalışırlar ki, guya onların bu
yerləri tutmaq üçün tarixi hüquqları var";
1914-cü ilin avqust ayında erməni
katolikosu Gevorqun çara təqdim olunan müraciəti: "Əlahəzrət!
Bu il (1914) yanvar ayının 26-da ermənilərə müstəqillik
verilməsinə dair dövlətinizin Türkiyəyə təqdim
etdiyi islahat layihəsinə Türkiyə hökuməti
heç bir əhəmiyyət verməyib. Oradakı ermənilər
əvvəl olduğu kimi yenə də aclıq, səfalət,
yoxsulluq içindədilər. Əlahəzrət! Bizim istəyimizə
yalnız siz son qoya bilərsiniz. Biz ermənilər yalnız
bu ümid və arzuyla yaşayırıq".
Çarın qısa cavabı:
"Hörmətli müqəddəs ata! Camaatınıza xəbər
verin ki, erməniləri parlaq gələcək gözləyir";
5
avqust 1914-cü il tarixdə Üçmüəzzin katolikosu
Qafqazın general-qubernatoru Vorontsov-Daşkova yazırdı: "Bizim
arzumuz Anadolunun ermənilər yaşayan vilayətlərini
Osmanlı dövlətindən ayırıb Rusiyanın təyin
edəcəyi xristian məmurunun rəhbərliyi altında
yaşamasına nail olmaqdır. Buna görə də lütfən
ermənilərə hakimlik etməsinə dair bizim bu arzumuzu əlahəzrət
Rusiya imperatoruna bildirməyi sizdən təmənna ilə
xahiş edirik";
Daşnaksutyunun şüarı: "Qan tökmək lazımdır və ermənilər bütün istəklərinə nail ola biləcəklər";.
Qaliboğlu Elçin
Xalq Cəbhəsi.- 2009.- 21 noyabr.- S.13.