Abşeronun ekoloji vəziyyəti yaxşılaşdırılır

2010-cu ilin “Ekologiya ili” elan edilməsi ölkəmizdə bu sahəyə diqqəti artırmışdır. Doğrudan da, son illər ekoloji problemlərin həllinə yönəldilmiş bir sıra layihələrin reallaşması öz müsbət nəticələrini göstərməkdədir. Amma problemlərin bir çoxu hələ də qalmaqdadır. Dövlətimiz bu problemlərin həllini həmişə diqqət mərkəzində saxlayır. Bu problemlər arasında Abşeron yarımadasının neft və qaz sənayesi tullantıları nəticəsində çirklənmədən təmizlənməsi isə öz aktuallığı ilə diqqəti daha çox cəlb edir.

Bu il fevralın 18-də keçirilən ekoloji problemlərə dair müşavirədə Prezident İlham Əliyev bu məsələyə xüsusi önəm verildiyini bildirmişdir. Dövlət başçımız müşavirədəki çıxışında demişdir: “Neftlə çirklənmiş ərazilərdə təmizləmə işləri geniş xarakter daşımalıdır... Biz Abşeron yarımadasını neftlə çirklənmiş yerlərdən, gölməçələrdən təmizləməliyik”.

Qeyd edək ki, ARDNŞ 2006-ci ildən başlayaraq bu torpaqların təmizlənməsi, bərpası üzrə irimiqyaslı işlərin həyata keçirilməsinə başlamışdır.

Rəsmi məlumata görə Abşeron yarımadasında 3231 hektar torpaq sahəsi neftlə çirklənib. Bunun 526 hektarı və ya 16,3 faizi Bibiheybət, 2705 hektarı isə yarımadanın digər ərazilərinin payına düşür.

Çirklənmiş sahələrin daha dəqiq müəyyənləşdirilməsi və həmin ərazilərin inventarlaşdırılması, ərazilərin çirklənmə dərəcələrinə görə bölgüsünün aparılması üçün ciddi iş aparılır. Dünya praktikasına əsasən, neftlə çirklənmiş ərazilərin hər hektarının təmizlənməsi üçün 100-200 min dollar vəsait tələb olunur. Dünya Bankı ilə ARDNŞ arasında “Mexaniki üsulla torpaqların təmizlənməsi qurğularının alınması layihəsi”nə dair kredit sazişi imzalanıb. Ötən ilin sonunadək çirklənmiş 3231 hektar sahənin artıq 200 hektarı təmizlənmişdir. Həmin sahənin 10 faizdən yuxarı hissəsi mexaniki, 10 faizə qədər hissəsi isə bioloji üsulla təmizlənib.

Bu il ARDNŞ ümumilikdə 400 hektara qədər mədən ərazisində torpaqların təmizlənməsini nəzərdə tutur. Bu faktı ekologiya problemlərinə həsr olunmuş müşavirədə ARDNŞ-in prezidenti Rövnəq Abdullayev bildirmişdir. Əlbəttə, bunun üçün ilk növbədə həmin sahələrdə göl suları qurudulmalıdır. Qeyd edək ki, bu istiqamətdə işlər davam etməkdədir.

Böyükşor gölü ilə Heydər Əliyev prospekti arasındakı 50 hektarlıq ərazidə yerləşən köhnə nefttutucu anbarlar ləğv edilmişdir. Buradakı torpaqlar artıq təmizlənmişdir.

Neftlə çirklənmədən təmizlənmiş bütün mədən torpaqlarında ağaclar əkilir, yaşıllıqlar salınır. Dövlət Neft Şirkəti 2010-cu ildə bu istiqamətdə işləri davam etdirir. Şirkətin prezidenti Rövnəq Abdullayev ekoloji müşavirədə bu barədə geniş məlumat vermişdir. O demişdir: “Ekologiya ili” elan olunmuş 2010-cu ildə 150 min ağac və 16 min gül tinginin əkilməsini nəzərdə tuturuq. Bununla da neftçilər ölkəmizdə kütləvi miqyas almış, əsl ümummilli səciyyə kəsb edən, gündən-günə genişlənən yaşıllaşdırma hərəkatında fəal iştirak edəcəklər". Söz yox ki, bu işlər əsasən neftlə çirklənmiş sahələrdə aparılacaqdır.

Bir maraqlı faktı da diqqətə çatdırmaq istərdik. Ötən il Qalada — Tağıyev adına NQÇİ-nin mədən ərazisində neftlə çirklənmədən təmizlənmiş 10 hektarlıq sahədə Ekoloji parkın yaradılmasına başlanılmışdır.

2007-ci ildən başlayaraq ARDNŞ Xəzərin dibinin və səthinin təmizlənməsi istiqamətində də bir çox işlər görmüşdür.

Hazırda Zığ gölünün ətrafında çirklənmiş torpaqların təmizlənməsi üzrə işlər aparılır. Ekologiya və təbii sərvətlər naziri H.Bağırov ekoloji müşavirədə bildirmişdir ki, bu işlərin Zığ gölü ətrafında aparılması məqsədilə hazırlanmış “Zığ gölünün və ətraf ərazilərin neft tullantılarından təmizlənməsi və torpaqların reabilitasiyası” layihə-smeta sənədləri aidiyyatı dövlət qurumları ilə razılaşdırılmışdır.

Abşeron yarımadasının neftlə çirklənmədən təmizlənməsi məsələsi bu gün olduqca prioritet məsələdir. Cənab Prezident İlham Əliyev bu torpaqların təmizlənməsini vacib məsələ kimi qarşıya qoymuşdur. Ekoloji müşavirədə dövlət başçımız demişdir: “Biz bu gün Bakının ətrafında, yəni, çox bərbad mənzərə yaradan, müxtəlif məişət tullantıları ilə, neft tullantıları ilə, digər zərərli maddələrlə çirklənmiş gölləri təmizləməliyik”.

Bu gün ölkəmizdə neftlə çirklənən ərazilərin təmizlənməsi istiqamətində böyük layihələr reallaşdırılır və yaxın gələcəkdə Abşeron torpaqlarının tam təmizlənəcəyi başlıca vəzifə kimi qarşıda durur.

M.MÜKƏRRƏMOĞLU

Xalq qəzeti.- 2010.- 14 fevral.- S. 4.