Yeni
nəşrlər
"Müasir
təhsilin konseptual problemləri"
Müstəqil
respublikamızda həyata
keçirilən təhsil
islahatının elə
bir mərhələsidir
ki, bu prosesdə
elmi-pedaqoji və metodiki təminata zəruri ehtiyac duyulur. Təhsilin müxtəlif mərhələlərində
qarşıya çıxan
problem xarakterli məsələlərin
real həllinə istiqamətlənmiş
pedaqogika-psixologiya elminin
nailiyyətlərinə istinad
etmək lazım gəlir.
Bu zərurətin əsl
mahiyyətini yaxından
duyan Rusiya Dövlət Təhsil Akademiyasının həqiqi
üzvü, respublikanın
əməkdar müəllimi,
texniki elmlər doktoru, Azərbaycan Respublikası Təhsil Problemləri İnstitutunun
direktoru, professor Abdulla Mehrabov
təhsil islahatının
başlandığı illərdən
tədqiqat işlərinin
aspektini pedaqoji prosesin müasir problemlərinə istiqamətləndirmişdir.
Ötən on ildə 100-dən çox elmi məqalənin, bir neçə kitab və monoqrafiyanın müəllifi kimi tanınan professor A.Mehrabov
fakt və hadisələrə, situasiyalara
yanaşma, yeni təfəkkür tərzi
ilə elmi-pedaqoji ictimaiyyətin rəğbətini
qazanmışdır. Hələ bir neçə il
bundan əvvəl işıq üzü görmüş "Azərbaycan
təhsilinin müasir
problemləri" (2007) adlı
iri həcmli monoqrafiyası ilə pedaqoji aləmdə bir sıra məsələlərə
aydınlıq gətirmişdir.
Professor A.Mehrabovun bu günlərdə "Mütərcim" nəşriyyatı
tərəfindən nəşr
olunan "Müasir təhsilin konseptual problemləri" monoqrafiyası
isə bir növ əvvəlki əsərin davamı olmaqla fundamentallığı
ilə diqqəti cəlb edir. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin və cənab Prezident İlham Əliyevin respublikamızda həyata keçirilən təhsil
islahatı, habelə təhsilin fəlsəfi-sosial
mahiyyəti ilə bağlı fikirlərini daima diqqət mərkəzində saxlayan
müəllif bu dəfə də öz ənənəsinə
sadiq qalır. Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin aşağıdakı sözlərini
monoqrafiyada epiqraf kimi nəzərə çatdırır:
"İqtisadiyyatda, mədəniyyətdə, elmdə,
həyatın bütün
sahələrində əldə
olunmuş nailiyyətlərin
başında duran, onun əsasını təşkil edən, kökü olan məktəbdir, təhsildir,
müəllimdir".
Möhtərəm Prezidentimiz
İlham Əliyevin artıq oforizmə çevrilmiş sözləri
də əsərin
ilk səhifəsində nəzərə
çatdırır, milli
təhsil sistemimizin ən müasir tələblər səviyyəsində
qurucuları qarşısında
çox mühüm,
möhtəşəm vəzifələr
qoyulduğunu diqqət
mərkəzinə gətirir:
"Biz maddi dəyərlərimizi, iqtisadi
potensialımızı insan
kapitalına çevirməliyik.
Çünki insanın savadı,
biliyi onun gələcək həyatını
müəyyən edir.
Ölkənin hərtərəfli inkişafına xidmət edir və beləliklə
ölkənin intellektual
potensialı da möhkəmlənir".
Professor A.Mehrabovun təhsil sistemimizin qarşısında qoyulan
bu möhtəşəm
vəzifələrin həllinə
istiqamətlənən "Müasir təhsilin konseptual problemləri"
əsəri altı bölmədən ibarətdir.
Həmin
bölmələrdə mahiyyəti
açıqlanan problem məsələlərin
hər biri yeni, müasir tələblər müstəvisində
işıqlandırılmışdır.
"Müasir təhsilin məzmununun pedaqoji-psixoloji məsələləri"
(1 bölmə), "Keyfiyyət
təminatında idarəetmənin
rolu" monitorinq və qiymətləndirmə"
(III bölmə), "Təhsildə
innovasiyalar və informatlaşdırma" (IV bölmə),
"Peşə-ixtisas təhsilinin
problemləri (V bölmə)
"Tədris-təlim prosesində
fənlərarası əlaqələrin
təşkili məsələləri
(VI bölmə) üzrə"
irəli sürülən
fikir və müddəalar, ayrı-ayrı
problemlərə yanaşma
tərzləri aktuallığı
ilə diqqəti cəlb edir. Bu da maraqlıdır
ki, ayrı-ayrı bölmələrdə qoyulan
və nəzəri-metodik
həlli verilən məsələlərin hər
biri mühüm əhəmiyyətə malikdir.
"XXI əsrdə təhsilin
inkişafının əsas
istiqamətləri", "Təhsildə konseptual kompetensiyaların formalaşdırılmasının
mahiyyəti və məzmunu", "Yeni kurikulumlarda müəyyənləşdirilmiş
təlim nəticələri
və onların xarakterik xüsusiyyətləri"
(1 bölmə) "Təhsilin
texnolojiləşdirilməsi zamanın tələbidir",
"İnformasiyalı cəmiyyətdə
kompetensiyaların reallaşdırılmasına
dair texnologiyaların pedaqoji-psixoloji məsələləri",
"Qloballaşma şəraitində
əxlaqi mənəvi
dəyərlərin formalaşdırılmasının
texnoloji məsələləri
(II bölmə) "Təhsildə
keyfiyyətin idarəolunma
modelləri və onların əsas xüsusiyyətləri", "İdarəetmənin keyfiyyət
təminatında pedaqoji
monitorinq və qiymətləndirmənin rolu"
"Tədris-təlim prosesinin
keyfiyyəti və onun idarəolunma məsələləri (III bölmə)
"Tədris prosesinin
keyfiyyətli qurulmasında
innovasiyaların rolu",
"Əlavə təhsil
sisteminin modernləşdirilməsində
innovasiyaların rolu"
(IV bölmə), "Ali, peşə-ixtisas
təhsili sistemində
islahatların əsas
istiqamətləri", "Ali, pedaqoji kadr hazırlığında
keyfiyyətin idarə
olunması: yeni yanaşmalar", "Peşə-ixtisas
təhsili sistemində
marketinq fəaliyyəti
və onun imkanları" (VI bölmə)
ilə bağlı izahlar, şərhlər öz orijinallığı,
yenilik ruhu ilə diqqəti cəlb edir. Nümunə
göstərdiyimiz həmin
məsələlər Azərbaycan
elmi-pedaqoji ədəbiyyatında
ilk dəfə olaraq öz əksini tapır. Bunlar təhsil islahatının,
təhsil quruculuğunun
indiki mərhələsində
daima diqqəti çəkən problem xarakterli
məsələlərdir.
Monoqrafiyanın ön
söz əvəzi hissəsində müəllif
yazır: "...Azərbaycan
təhsil sistemində
uğurla həyata keçirilən islahatın
elmi-nəzəri, pedaqoji-psixoloji
və praktik əsaslarının işlənilməsi
və alınmış
nəticələrin təhsil
müəssisələrində tətbiqi zamanın tələbidir. Təqdim olunmuş əsərdə
müasir Azərbaycan
təhsilinin fundamental və
konseptual məsələləri
ciddi tədqiqata cəlb olunmuş və alınmış yekun nəticələr ümumiləşdirilmişdir".
Bütün bu görülən
işlər belə bir fikir söyləməyə
əsas verir ki, milli təhsil
sistemimizin inkişafı
problemlərinin perspektiv
məsələlərini daima
diqqət mərkəzində
saxlayan görkəmli
alim didaktik mahiyyət və mühüm əhəmiyyət
kəsb edən əsərləri ilə müxtəlif kateqoriyadan olan təhsil işçilərinə lazımi
istiqamət verir.
İnanırıq ki, akademik A.O.Mehrabovun "Təhsilin
konseptual problemləri"
əsəri respublikamızda
təhsil quruculuğu
işlərinin ən
müasir tələblər
səviyyəsində həyata
keçirilməsinə əhəmiyyətli
təsir göstərəcəkdir.
Vidadi
XƏLİLOV,
pedaqoji elmlər doktoru,
professor
Xalq
qəzeti.- 2010.- 12 avqust.- S. 6.