Şəmkir: təbiət gözəlliyi, insanlar xeyirxah əməlləri ilə öyünür

Şəmkirin bu günü haqqında yazmaq üçün arayışlardan, hesabatlardan istifadə etməyə qətiyyən ehtiyac yoxdur. Çünki Qərb bölgəsinin ən böyük kənd rayonu olan Şəmkirin inkişafı, tərəqqisi, abu-havası göz qabağındadır. Rayon mərkəzində, ayrı-ayrı kəndlərdə baş verən yeniliklər, dəyişikliklər o qədər çoxdur ki, onların hamısı haqqında bir yazıda söhbət açmaq mümkün də deyil. Məsələn, lap bu yaxınlaradək Şəmkirdəki su anbarında işlər getsə də elə bir yenilik yox idi. Amma bu dəfə gördük ki, su anbarında olan 3 tunelin 2-də tikinti işləri başa çatdırılmış və hətta uzunluğu 855 metr olan nəqledici tunelə keçən ayın ortalarında su verilib və nəhəng obyektin əsasını təşkil edən on bəndin tikintisinə başlanılıb. Yeri gəlmişkən qeyd edək ki, Dövlət Proqramına uyğun olaraq həmin su anbarının və kiçik su elektrik stansiyasının istifdəyə verilməsini hamı, xüsusilə qərb bölgəsinin əhalisi böyük səbirsizliklə gözləyir.

Ümumi su tutumu 160 milyon kubmetr, uzunluğu 6,1 kilometr, bəndinin hündürlüyü 150 metr təşkil edəcək dəryaçanın istifadəyə verilməsi Qərb bölgəsində 75 min hektar torpaq sahəsinin suvarılmasına, Şəmkir və Gəncə şəhərlərinin içməli su probleminin həllinə səbəb olacaqdır.

Yaxud, götürək gübrə anbarının tikintisini. Artıq 10 min tonluq anbarın inşası başa çatdırılmışdır. Bu obyektin də əhəmiyyəti olduqca böyükdür. Təkcə Şəmkir deyil, respublikanın bir sıra kənd təsərrüfatı rayonları daha əvvəlki kimi əziyyət çəkməyəcəklər. Həm ucuz, həm də keyfiyyətli gübrə üçün Şəmkirdəki gübrə anbarına müraciət etmək kifayətdir.

Sarıtəpə kəndi yaxınlığındakı "Azaqro" MMC-yə məxsus istixana kompleksində artıq məhsul istehsalına başlanılmışdır. Dünyada ən müasir texnologiya ilə tətbiq olunan bu istixanada istehsal gücünün artırılması istiqamətində işlər aparılır.

Uzun illər sakinləri narahat edən bir problemin - küçələr boyu primitiv şəkildə axıdılan çirkab suların qarşısının alınması məqsədilə inşa olunan kanalizasiya xəttinin tikintisinin başa çatdırılmasını da son vaxtların yeniliklərindən biri hesab etmək olar. Uzunluğu 3 kilometrə çatan xəttin istifadəyə verilməsi Füzuli və 20 Yanvar küçələrində, eləcə də şəhərin digər yerlərində natəmizliyin qarşısını almışdır. Bu işlərin həyata keçirilməsində şəhər bələdiyyəsinin, şəhər nümayəndələrinin və "Sukanal" idarəsi kollektivlərinin əməyini xüsusi qeyd etmək lazımdır.

Şəmkirdə əhalini narahat edən qaz, su, işıq və sair problemlərin tədricən həll olunması iri miqyaslı işlərin həyata keçirilməsinə, tikinti, quruculuq abadlıq məsələlərinə diqqətini xeyli artırılmasına imkan yaratmışdır. Hazırda rayonun 95 faizi təbii qazla təmin olunmuşdur. İlin sonuna kimi daha 5 yaşayış məntəqəsinə, o cümlədən Qaranuy, Qapanlı, Çaparlı, Məşədi Hüseynli və Qılıncbəyli kəndlərinə təbii qaz veriləcəkdir. Əhali də bu işlərdən olduqca razıdır və təsadüfi deyil ki, Şəmkir qazın, elektrik enerjisinin ödənilməsində daim nümunə göstərən rayonlardan biridir.

Yeni müasir sosial obyektlərin, inzibati binaların bir-birinin ardınca istifadəyə verilməsi Şəmkirdə artıq adi qarşılanır. Halbuki illər uzunu bu obyektlərin həsrətini çəkənlər olub. Yaxın günlərdə onların sırası daha da genişlənəcək. Dəllər qəsəbəsində 880 şagird yerlik, Təzəkənd kəndində 960 yerlik, Zəyəm Cırdaxan kəndində 1200 yerlik yeni məktəb binaları istifadəyə veriləcəkdir. Hamısı da böyük, müasir, hər cür avadanlıqla təchiz olunacaq məktəblərdir. İnkişaf, tərəqqi, bax, budur! Təsadüfi deyil ki, bu il orta məktəbi bitirən 2531 nəfər məzundan 2417 nəfəri bütün fənlərdən müsbət qiymət alaraq orta təhsil haqqında attestata yiyələnmişdir ki, bu da hazırda yüksək göstərici sayıla bilər. Ölkə Prezidentinin sərəncamları ilə bu il M. Füzuli adına Şəmkir şəhər orta məktəbi "Ən yaxşı ümumtəhsil məktəbi" müsabiqəsinin qalibi kimi 10 min manat pul mükafatına, həmin məktəbin ibtidai sinif müəllimi Sevinc Əmrahova "Ən yaxşı müəllim" müsabiqəsinin qalibi kimi 6 min manat pul mükafatına layiq görülmüş, Təhsil İşçiləri Azad Həmkarlar İttifaqı rayon komitəsinin sədri Məzahir Hüseynli isə "Əməkdar mədəniyyət işçisi" Fəxri adına layiq görülmüşdür.

Səhiyyə sistemində ciddi islahatlar aparılmışdır. Rayonda xəstəxanaların sayı 21-dən 12-yə endirilmiş, həkim məntəqələrinin sayı 24-dən 32-yə, feldşer-mama məntəqələrinin sayı 24-dən 27-yə çatdırılmışdır. Məhz bu islahatlar nəticəsində xəstəxanalarda olan çarpayıların sayı iki dəfədən də çox azaldılmış, bir-birini təkrarlayan şöbələr və bir neçə kənd sahə xəstəxanaları ləğv olunmuşdur. Bütün bunlar tibbi xidmətin keyfiyyətcə yaxşılaşdırılmasına müsbət təsir göstərmişdir. Nəzərə almaq lazımdır ki, şəmkirli həkimlər indi artıq 10-15 il əvvəlki həkimlər deyil. İstər peşəkarlıq baxımından, istərsə də, təcrübə. Bu il 10 nəfər həkimin Türkiyənin Ankara şəhərində təkmilləşmə kursunda olması, ayrı-ayrı həkimlərin müxtəlif simpoziumlarda, konqreslərdə iştirakı, islahatların aparılması, tələbkarlığın artırılması, başqa sözlə, bu sahəyə diqqət və qayğının yüksəldilməsi yaxşı nəticələr verir. Məsələn, rayon ərazisində yoluxucu xəstəliklərin sayı azalmışdır, başqa şəhərlərə müalicəyə gedənlərin sayında da kəskin azalma müşahidə olunur. Əsaslı təmir-tikinti işlərinin aparılması, müasir tibb avadanlıqlarının gətirilməsi, dərman preparatları ilə təchizin yaxşılaşdırılması səhiyyə xidmətini günün tələbləri səviyyəsində qurmağa imkan yaradır. Regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramına uyğun olaraq 2013-cü ilə kimi rayonda yeni doğum evinin, poliklinikanın tikintisi, yoluxucu xəstəliklər xəstəxanasının və Kür qəsəbə xəstəxanasının əsaslı təmiri başa çatdırılacaqdır.

Rayonun mədəni həyatı daha da zənginləşmişdir. Adamların asudə vaxtlarının səmərəli təşkilində, müxtəlif kütləvi tədbirlərin keçirilməsində rayon mədəniyyət və turizm şöbəsinin işi təqdirəlayiqdir. Şəhər Mədəniyyət Evi, tarix-diyarşünaslıq muzeyi yeni mebel, kompyuter dəstləri, digər avadanlıqlarla təchiz olunmuşdur. Təmir-tikinti işlərinə geniş fikir verilir. Musiqi məktəbində əsaslı təmir işləri aparılmışdır. Hazırda rayonun kitabxana sistemində islahatlar həyata keçirilir. Bir sıra kənd kitabxanalarının mərkəzləşdirilmiş qaydada birləşdirilməsi nəzərdə tutulur.

Ümumiyyətlə, Şəmkirdə pedaqoji işə böyük önəm verilir. Ölkədə, dünyada baş verən yeriliklər, daxili və xarici siyasət daim təbliğ olunur. Rayon icra hakimiyyətində hər birinin tərkibi 7 nəfər olmaqla 4 təbliğat qrupu yaradılmışdır. Onların tərkibindəki ziyalılar yüksək hazırlığa, biliyə və nüfuza malikdirlər. Qrupların təşkil etdikləri həftəlik tezislər və mətbuatdan çıxarışlar ən ucqar kəndlərə belə müntəzəm çatdırılır.

İdeoloji işdə 2006-cı ilin noyabrın 1-dən fəaliyyət göstərən Heydər Əliyev muzeyinin də rolu olduqca böyükdür. Heydər Əliyev muzeyində ulu öndərin adı ilə bağlı arxiv, dövrü mətbuat materialları, video-foto sənədləri, müasirlərin xatirələrini və digər sənədləri toplayan 15 nəfərdən ibarət təhqiqat qrupu yaradılmışdır. Muzey foto-aparat, diktofon və sair texniki avadanlıqlarla təchiz olunmuşdur.

Muzeydə kompyuter və ingilis dili kursları fəaliyyət göstərir. YAP sıralarına qəbul ənənəvi olaraq Heydər Əliyev Muzeyində aparılır. Muzeydə ulu öndərin həyat və fəaliyyəti ilə bağlı kitabxana yaradılmışdır. Burada ekspozisiya bölmələrindən biri "Heydər Əliyev Şəmkirdə" adlanır. Həmin bölmədə ulu öndər Heydər Əliyevin 1972, 1979, 1998 və 2000-ci illərdə Şəmkir rayonuna səfərləri ilə bağlı foto şəkillər toplanmışdır.

Heydər Əliyev muzeyində rayon məktəblərinə, rayon sakinlərinə, qonaqlara Heydər Əliyevin ictimai-siyasi həyatı və irsi geniş təbliğ edilir. Bütün bayram tədbirlərinin və müxtəlif sahələr üzrə peşə bayramlarının Heydər Əliyev muzeyində qeyd edilməsi ənənə şəklini almışdır.

Şəmkir Olimpiya İdman Kompleksinin istifadəyə verilməsi gənclərə ən böyük hədiyyə olmuşdur. Rayon gəncləri boş vaxtlarının əksər hissəsini idman kompleksində keçirməklə idmanın sərbəst güləş, karate, üzgüçülük və bir sıra digər idman növləri ilə məşğul olurlar.

Qeyd etməliyik ki, son vaxtlar rayonda gənclərin idmanın sərbəst güləş növünə olan marağı xeyli artmışdır. Şəmkir şəhərində yerləşən güləş məktəbində gündəlik 250 nəfərədək yeniyetmə və gənc idmanın bu növü ilə məşğul olur.

İdeoloji iş sahəsində yaxşı təcrübə qazanılıb və bu, Şəmkir rayonunun hər bir sakininə müsbət mənada təsir göstərir. Artıq neçə vaxtdır ki, küçə və parklar rayonun idarə, müəssisə və təşkilatları arasında bölüşdürülüb. Əsl yarış gedir: kimin sahəsi abad və gözəldir! Hər həftənin dördüncü günləri rayon icra hakimiyyətində görülən işlər müzakirə olunur. Küçələrə, yaşayış evlərinə, ticarət obyektlərinə - hara baxırsan gül dibçəkləri görürsən. Sakinlərin bu işlərə yaxından qoşulması nəticəsində şəhər öz simasını tamamilə dəyişib.

Şəmkir həm də respublikamızın ən böyük kənd təsərrüfatı rayonlarından biridir. Burada kənd təsərrüfatı sahəsi tamamilə (99,8 faiz) özəl sektorun payına düşür.

Rayon üzrə 181 min 610 hektar torpaq sahəsinin 59 min 504 hektarı dövlət mülkiyyətində, 73 min 377 hektarı bələdiyyə mülkiyyətində, 48 min 729 hektarı isə xüsusi mülkiyyətdə olan torpaqlardır.

Əkinə yararlı 44 min 680 hektar torpaq sahəsinin 35 min 150 hektarı suvarma suyu ilə təmin edilmişdir. Bu sahədə heç bir problem olmamışdır. Bu mühüm tədbirin həyata keçirilməsində rayonda fəaliyyət göstərən 3 böyük suvarma idarəsinin - Şəmkir suvarma sistemləri, Şəmkir Maşın kanal və Subartezian quyularının istismarı idarələrinin kollektivlərinin böyük əməyi var.

Dövlət Proqramına uyğun olaraq rayonda kənd təsərrüfatı dinamik olaraq inkişaf etdirilmişdir. Heyvandarlıq və bitkiçilik sahəsində yüksək göstəricilər əldə olunmuşdur. Fermerlərə lizinq yolu ilə 24 baş cins mal-qara satılmış və onlardan 24 baş buzov alınmışdır. Rayonda üzümçülük inkişaf etdirilərək 428 hektara çatdırılmışdır. "Şərq Ulduzu" Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətinə məxsus 110 hektar üzüm bağının 9 hektarı qarışıq üzüm növlərindən ibarət olduğu üçün ləğv edilmiş, əvəzində Fransadan yeni üzüm tingləri gətirilərək əkilmişdir.

Bundan başqa, rayonda 2313 hektar sahədə qarğıdalı, 6350 hektar sahədə kartof, 6095 hektar sahədə tərəvəz, 244 hektar sahədə bostan bitkiləri, 414 hektar sahədə günəbaxan, 10 min 90 hektar sahədə isə yem bitkiləri əkilmişdir. İndiyədək əkilmiş sahələrdən 43 min 490 ton kartof, 38 min 635 ton tərəvəz və 3525 ton meyvə istehsal olunmuşdur.

Taxılçılıqda böyük irəliləyişlər var. Artıq dağ zonasında da biçin başa çatıb. Məhsuldarlıq az qala hər hektardan 40 sentnerə çatır.

Bir məsələni də qeyd etmək lazımdır ki, indi adamlara ən böyük dəstək təkcə maddi dəstək deyil, mənəvi dəstəkdir. Bu baxımdan rayon icra hakimiyyəti aparatı, ayrı-ayrı müəssisə, təşkilat rəhbərləri, hüquq-mühafizə orqanları daim adamların məişət problemlərinə kimi maraqlanır, çətin anlarda onlara dəstək olurlar. Rayon icra hakimiyyətinin başçısı Nazim Veysov daim kənd və qəsəbələrdə olur, sadə zəhmət adamlarının problemləri ilə maraqlanır, onlara maddi və mənəvi dayaq olur.

Yazı çapa hazırlanan günlərdə ölkə Prezidentinin mətbuatda "Azərbaycan Respublikasında dövlət qulluğunda səmərəli fəaliyyətinə görə Nazim Veysovun 3-cü dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni ilə təltif olunması haqqında sərəncamı dərc olundu. Başçı ilə telefonla danışdıq, təbrik etdik, "bu təkcə mənə deyil, bütün şəmkirlilərin əməyinə verilmiş yüksək qiymətdir", dedi. Sonra da əlavə etdi ki, bizim gördüyümüz işlər cənab Prezidentimizin həyata keçirdiyi işlərin yanında dəryada damlaya bənzəyir.

Hamlet QASIMOV,

"Xalq qəzeti"nin bölgə müxbiri

Xalq qəzeti.- 2010.- 24 avqust.- S. 3.