Azərbaycanın beynəlxalq aləmə

inteqrasiyası uğurla davam edir

Bu nəticələrin təməlində ulu öndər

Heydər Əliyevin düşünülmüş xarici siyasət xətti dayanır

1993-2003-cü illər Azərbaycan tarixində sabitlik və inkişaf illəri kimi qalacaqdır... Azərbaycan məhz o illərdə dünya birliyinə sürətlə inteqrasiya etməyə başlamışdır və bir sıra beynəlxalq təşkilatların üzvü olmuşdur. Azərbaycanın dünya miqyasında tanınması işində o illər həlledici illər olmuşdur.

İlham ƏLİYEV, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Həm milli tariximizin, həm də müstəqillik tariximizin xüsusi əhəmiyyətə malik, önəmli səhifələri vardır. Qədirbilən xalqımız həmin səhifələrin hər birini daim böyük ehtiram və diqqətlə yada salır, özünəməxsus şəkildə xatırlama tədbirləri həyata keçirir. Müstəqillik haqqında Konstitusiya aktının qəbul edilməsi, Yeni Azərbaycan Partiyasının yaradılması, Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Gününün təsis edilməsi, ulu öndər Heydər Əliyevin xalqın israrlı təkidi ilə Naxçıvandan Bakıya gəlməsi, böyük Qurtuluş günü, ümummilli liderin Prezident seçilməsi və ilk dəfə dövlət başçısı kimi and içməsi, "Əsrin müqaviləsi"nin imzalanması, Avropa Şurasının mənzil-qərargahı önündə Azərbaycan bayrağının dalğalanması və sairə tariximizin qürur doğuran səhifələrindəndir.

Bütün bunlar ötən əsrin son onilliyinin və yeni əsrin ilk illərinin tarixçilər tərəfindən qələmə alınan həqiqət səhifələri idi. Ancaq elə tarixi məqamlar var ki, onlar təkcə tarixçilərin qələmə aldığı səhifələrdə deyil, başqa peşə sahiblərinin qələmə aldığı səhifələrdə də özünəməxsus yer tutur. Bu baxımdan indi haqqında söz açdığımız tarixi fakt da Avrasiya diplomatlarının qeydləri arasında xüsusi əhəmiyyət kəsb edir:"1991-ci ilin oktyabrında dövlət müstəqilliyi əldə etmiş Azərbaycan Respublikasının iki prezidenti fərarilik etdikdən sonra xalqın arzu-istəyi ilə dövlət başçısı seçilmiş Heydər Əliyev Prezident kimi ilk səfərini Avropaya, qitə və dünya miqyaslı bir neçə beynəlxalq təşkilatın iqamətgahları yerləşən Fransaya etmişdir. Bu, müstəqil Azərbaycanın 1993-cü ilin payızından sonra götürdüyü siyasi kursun istiqamətini dünya ictimaiyyətinə məlum etmək üçün atılan ən mühüm addım idi".

Azərbaycan eyni əsrdə ikinci dəfə dövlət müstəqilliyinə qovuşandan sonra gənc müstəqil respublikanın bədxahları ölkəmiz üçün çoxsaylı problemlər yaratmış, qonşu ölkənin işğalçılıq siyasəti genişlənmiş, daxili sabitlik xaos və anarxiya ilə əvəzlənmiş, ölkə vətəndaş müharibəsinin bir addımlığına qədər sürüklənmişdi. Ən pisi isə o idi ki, bədxahlarımızın əlində oyuncağa çevrilmiş ölkə rəhbərlərinin diletantlığı ucbatından respublikamız beynəlxalq aləmdən tamamilə təcrid olunmuşdu. Ən yaxın qonşularımızdan başlayaraq ən uzaq xarici ölkələrə qədər hamı "Azərbaycanın düşməni" elan edilmişdi. Tarixin bizə verdiyi növbəti şans və xalqın istəyi nəticəsində siyasi hakimiyyətə qayıdan ulu öndər Heydər Əliyev böyük qətiyyət və iradə nümayiş etdirərək söylədi ki, bizim yolumuz Qərbə, üzümüz Şərqə doğrudur. Yəni biz, mənsub olduğumuz Şərqin müsbət dəyərlərinin hamısını əsas götürməklə bərabər Avropa demokratiyasına yiyələnmək, müasir dünya təcrübəsinə sahib olmaq üçün Qərbə inteqrasiya yolunu tutmalıyıq. O zaman nəinki ölkəmizdə və regionda, hətta, dünyanın müxtəlif guşələrində bu həqiqətə şübhə ilə yanaşanlar var idi. Onların fikrincə, uzun illər sovet cəmiyyətində yaşamış və işləmiş bir siyasətçi gənc müstəqil dövlətin Avropa dəyərlərinə sahib çıxmasına imkan verməz. Çox qısa müddətdən sonra həmin şəxslərin hamısı etiraf etdilər ki, Heydər Əliyev bizim proqnozlarımızı tamamilə alt-üst etdi.

Əslində, Heydər Əliyev onların proqnozlarını (daha çox isə ehtimallarını) hələ 3 oktyabr 1993-cü il prezident seçkilərinin tam ədalətli və demokratik şəkildə keçirilməsinə şərait yaratmaqla alt-üst eləmişdi. Ulu öndər bir həftədən sonra - oktyabrın 10-da ilk dəfə Prezident kimi and içəndə isə demişdi ki, müstəqil dövlətimizin sivilizasiyalı dünya dövlətləri arasında, dünya birliyində ləyaqətli yer tutmasına çalışacağıma and içirəm. Ulu öndərin prezident kimi həyata keçirdiyi ilk tədbirlər sübut etdi ki, müstəqil Azərbaycan dövləti sivilizasiyalı dünyaya, demokratiyaya, Avropa dəyərlərinə doğru qətiyyətlə gedəcək. Ulu öndər dövlət başçısı kimi and içəndən cəmi iki ay sonra - dekabrın 20-də Fransaya rəsmi səfərə getməklə həmin qətiyyəti daha da gücləndirmiş oldu. Ulu öndər qeyd edirdi ki, Qərbi Avropa dövlətləri beynəlxalq münasibətlərin formalaşdırılmasında xüsusi gücə malikdir və onlar dünya siyasətinin yönümünü müəyyən etmək iqtidarındadırlar. Məhz bu baxımdan həmin ölkələr beynəlxalq aləmin müəyyən problemlərinin həllində xüsusi çəkiyə malikdirlər. Ulu öndər düşünürdü ki, dünya siyasətini müəyyən edən BMT Təhlükəsizlik Şurasının beş daimi üzvündən ikisinin - Fransa və Böyük Britaniyanın, eləcə də dünyanın iqtisadi potensial baxımından lider dövlətləri sırasında qərarlaşan Almaniya və İtaliyanın xüsusi söz sahibi olduğu Avropa Azərbaycanın dostu, tərəfdaşı olmalıdır. Məhz bu baxımdan Heydər Əliyev ilk xarici səfər etdiyi Fransa Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini tanıyan üçüncü Avropa ölkəsi idi (Rumıniya və Böyük Britaniyadan sonra).

"Azərbaycan Respublikası və Fransa Respublikası arasında dostluq, qarşılıqlı anlaşma və əməkdaşlıq haqqında Müqavilə" 1993-cü il dekabrın 20-də Parisdə, ulu öndərin Fransaya səfəri zamanı imzalanmışdır. Sonra ölkələrarası siyasi, iqtisadi və mədəni əməkdaşlıq genişlənmiş, Birgə İqtisadi Komissiya formalaşdırılmışdır. Ötən il hökumətlərarası İqtisadi Komissiyanın V iclası Bakıda keçirilmişdir. Eyni zamanda, hər iki ölkənin parlamentində dostluq qrupları fəaliyyət göstərir.

Azərbaycanın xarici siyasətində Fransa ilə əməkdaşlığın yerinə gəldikdə isə qeyd etməliyik ki, Fransa ilə Azərbaycan arasında tərəflərin hər birini qane edəcək səviyyədə dialoq və əməkdaşlıq əlaqələri mövcuddur. Həm Bakı, həm də Paris mövcud əməkdaşlığın daha yüksək səviyyəyə qaldırılması üçün daim maraq göstərir və yeni yollar arayırlar. Fransa regionda baş verən hadisələrə öz münasibətini açıq bildirir və xüsusən, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ədalətli şəkildə həll edilməsi üçün səylərini əsirgəmir. Təsadüfi deyildir ki, Fransa ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr ölkələrindən biridir. Ötən dövr ərzində ölkələrarası münasibətlərdə ciddi irəliləyişlərə nail olunmuş, yüksək səviyyəli qarşılıqlı səfərlər baş tutmuş, əlaqələrin inkişaf etdirilməsi üçün geniş hüquqi baza yaradılmışdır. Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllində rəsmi Parisin tutduğu mövqe ondan ibarətdir ki, münaqişə Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində, sülh və danışıqlar yolu ilə həll edilməlidir.

Azərbaycanın Fransa ilə əməkdaşlıq genişləndirilməsinə verdiyi önəmi Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi tədbirlər bir daha sübut edir. Yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi ulu öndər dövlət başçısı seçildikdən iki ay 10 gün sonra Parisə səfər etmişdi. Prezident İlham Əliyev də həmin ənənəni davam etdirərək ilk dəfə dövlət başçısı kimi and içəndən üç ay sonra - 2004-cü il yanvarın 22-də Fransa Respublikasına rəsmi səfərə getmişdi. Həmin ilin sentyabrında isə dövləi başçımız Parisdə işgüzar səfərdə olmuşdu. 2007-ci ilin yanvarında Fransaya dövlət səfərinə getmiş Prezident İlham Əliyev Parisdə Prezident Jak Şirakın sərəncamı ilə Fransanın "Fəxri Legionun Böyük Xaç Komandoru" ordeni ilə təltif olunmuşdur.

Ölkələrarası siyasi və iqtisadi əməkdaşlıqdan əlavə humanitar və elmi-texniki sahələrdə də geniş əlaqələr mövcuddur. Eyni zamanda, hüquq-mühafizə, ədliyyə və digər dövlət qurumları arasında da əməkdaşlıq əlaqələri qurulmuş, müxtəlif sazişlər imzalanmış və qarşılıqlı səfərlər təşkil edilmişdir. Yeri gəlmişkən, bu günlərdə Fransanın dünya şöhrətli sənət adamı Jerar Depardyeni qəbul edən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev qeyd etmişdir ki, bizim xalqlarımız və dövlətlərimiz əməkdaşlığın indiki səviyyəsi ilə qane ola bilməz. Biz dostluğun və tərəfdaşlığın daha yüksək səviyyələrinə nail olacağıq. Ölkələrarası əməkdaşlığın genişləndirilməsinə hər iki ölkədəki diaspor təşkilatları da xüsusi töhfələr verirlər. Hazırda Fransada Azərbaycan diasporunun 7 mütəşəkkil təşkilatı fəaliyyət göstərir. Bu isə o deməkdir ki, artıq Fransada Azərbaycan həqiqətləri hamıya, hər kəsə məlumdur. Ancaq ulu öndərin 1993-cü il dekabrın 21-də Parisdə söylədiyi kimi həmin tarixə qədər Fransada Azərbaycan haqqında məlumatlar həddən artıq az idi. Ulu öndər Parisdə keçirilən mətbuat konfransında demişdi: "Biz Azərbaycan ilə Fransa arasında çoxsahəli əməkdaşlığın inkişafı üçün, Azərbaycanın Fransada daha yaxşı təmsil olunması üçün indi yaradılmış imkanlardan maksimum səmərə ilə istifadə olunmasından ötrü gələcəkdə də hər şey edəcəyik".

Budur, Azərbaycan dövləti həmin gələcəyi yaşayır. Bu gün Prezident İlham Əliyev Azərbaycan-Fransa hərtərəfli əməkdaşlığının ən yüksək səviyyəyə çatdırılmasına nail olmuşdur.

İttifaq MİRZƏBƏYLİ,

Xalq qəzeti.-2010.-22 dekabr.-S.1.