"Azərbaycan XXI əsrin və üçüncü minilliyin ayrıcında" adlı tarixi müraciətdən on il keçir

Ulu öndər Heydər Əliyevin həmin müraciəti xalqımızı böyük Azərbaycan intibahına çağıran sənəd kimi dəyərləndirilir

Müstəqil dövlətimiz üçün taleyüklü məsələlərin həyata keçirilməsi tariximizin bir çox qaranlıq səhifələrini açmaqla kimliyimizi tam müəyyən etməyi, milli kökləri ilə bağlı yeni təfəkkürlü gənc nəsil yetişdirilməsini zəruri edir. Keçid dövrünün çətinliklərinə, ağır proseslərinə baxmayaraq, biz öz tarixi keçmişimizin çox dəyərli səhifələrini qısa bir müddətdə aça bilmiş və xalqa göstərməyə nail olmuşuq.

Ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin "Azərbaycan XXI əsrin və üçüncü minilliyin ayrıcında" adlı müraciətindən

Bakı, 27 dekabr 2000-ci il

Həmin müraciət imzalanaraq radio-televiziyalar və yazılı mətbuat vasitəsilə ölkə əhalisinə çatdırılanda artıq Azərbaycan öz dövlət müstəqilliyinin 9-cu ildönümünü də qeyd etmişdi. Geridə qalan qanlı-qadalı, xaos və anarxiya ilə dolu, məhrumiyyətlər və məşəqqətlərlə yaşanmış illərlə yanaşı, xalqın aydın sabahına zəmin yaradan, çoxsaylı əlamətdar günlərlə tarixə yazılan məqamlar da çox idi. Müstəqilliyin ilk illərində baş alıb gedən özbaşınalıq və ölkə miqyaslı idarəolunmazlıq daxili ictimai-siyasi sabitliklə əvəzlənmişdi. Öz havadarlarının dəstəyi ilə Azərbaycan ərazilərinin işğalını davam etdirən düşmənə "dayan!" - deyilmiş, cəbhədə atəşkəsə nail olunmuşdu. "Azərbaycanın düşməni" elan edilmiş bir çox dövlətlər ölkəmizin dostuna çevrilmişdi.

Təbii sərvətlərimizin xalqımızın və dövlətimizin mənafeyinə uyğun şəkildə hasil olunması və satılması üçün "Əsrin müqaviləsi" adlı möhtəşəm beynəlxalq saziş imzalanmışdı. Ölkədə start verilən hərtərəfli islahatların önündə gedən hüquq islahatları dönməz xarakter almış, xüsusən, Avropanın ən humanist və ən demokratik əsas qanunlarından biri kimi qiymətləndirilən ilk Konstitusiyamız qəbul edilmiş, xalqın iradəsini özündə əks etdirən iki prezident seçkisi (1993-cü ilin və 1998-ci ilin oktyabr aylarında) və iki parlament seçkisi (1995-ci ilin və 2000-ci ilin noyabr aylarında) keçirilmişdi. Əsas insan hüquq və azadlıqlarının qorunması və cəmiyyətin daha da demokratikləşdirilməsi istiqamətində həyata keçirdiyimiz tədbirlər Avropa və dünya ekspertləri tərəfindən çox yüksək qiymətləndirilirdi. Yəni gənc müstəqil Azərbaycan dövlətinin uğurları onlarla, yüzlərlə idi və həmin nailiyyətlər sübut edirdi ki, Heydər Əliyev Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinə əbədilik qazandırmışdı. Ancaq ulu öndərimiz bütün bunlarla qətiyyən kifayətlənmək istəmirdi.

Heydər Əliyev Azərbaycan xalqının yüz ildən sonra, gələcək əsrləri əhatə edən elə bir inkişafına və intibahına zəmin yaratmaq istəyirdi ki, həmin dövrlərdə yaşayacaq nəsillər üçün heç bir problem qalmasın. Bu böyük arzunun reallaşdırılması üçün ancaq və ancaq bugünkü müstəqil Azərbaycan dövlətini qüdrətləndirmək lazım idi. "Azərbaycan XXI əsrin və üçüncü minilliyin ayrıcında" adlı irihəcmli müraciət də məhz həmin arzudan, istəkdən qaynaqlanırdı. Görkəmli alim Yaqub Mahmudovun fikrincə, ulu öldərin həmin müraciəti təkcə bugünkü nəsillər üçün deyil, bizdən sonra gələcək çox nəsillər üçün mühüm tarix dərsi kimi qiymətli olacaqdır: "Dünyanın ən nadir tarixi şəxsiyyətlərindən birinin təfəkküründən süzülüb gələn, zəngin dövlətçilik təcrübəsinə malik olan dahi dövlət xadiminin həyat təcrübəsinə və şəxsi müşahidələrinə əsaslanan bu qiymətli əsər zaman-zaman tarixçilər, filosoflar, ədəbiyyatşünaslar, dilçilər, mədəniyyətşünaslar, sosioloqlar, iqtisadçılar və digər sahələrdən olan alimlərin, yaradıcı ziyalıların neçə-neçə nəsilləri tərəfindən öyrəniləcək, tədqiq olunacaq, xalqımızın işıqlı gələcəyə gedən yoluna nur salacaqdır".

Heydər Əliyevin adıçəkilən müraciətində keçilmiş yolun öyrənilməsi və qarşıdakı yolumuzun müəyyənləşdirilməsi üçün tövsiyə edilən tezislər paralel şəkildə irəli sürülür. Ən başlıcası iyirminci əsrin ictimai-siyasi prosesləri məhz Heydər Əliyev təfəkkürü səviyyəsində, yəni sərrast, konkret və müdrikcəsinə qiymətləndirilir. Bu da təsadüfi deyil. Çünki həmin əsrdə Azərbaycan iki dəfə öz dövlət müstəqilliyinə qovuşmuş, üstəlik, birinci dövlət müstəqilliyi əlindən alınandan sonra da bir xalq və ölkə olaraq kifayət qədər zəngin inkişaf yolu keçmişdir. Heydər Əliyev XX əsrin sürətli elmi-texniki tərəqqi əsri olduğunu, eyni zamanda, həmin əsrdə çoxsaylı yeni suveren dövlətlərin yaranmasını xüsusilə vurğulayır və yada salır ki, bundan sonra ölkələrin və dövlətlərin əsas vəzifəsi mədəni inteqrasiyanın və qloballaşmanın yaratdığı imkanlardan səmərəli istifadə etməkdir.

Məsələni bir az da konkretləşdirərək Azərbaycan barədə söz açan ulu öndər deyir: "Demokratik, hüquqi, dünyəvi dövlət quruculuğu yolu dönmədən, israrla davam etdirilməlidir". Siyasət dahisinin fikrincə, Azərbaycanın bundan düzgün, perspektivli inkişaf yolu yoxdur.

Ulu öndərin həmin tövsiyəsi müraciətdən keçən dövrdə, xüsusən, son 7 ildə ölkə əhalisi və dövlətimiz tərəfindən ən incə məqamlarına qədər reallaşdırılmışdır. Doğrudur, Azərbaycanın Avropa Şurasına üzv olması, qurumun Parlament Assambleyasında daimi nümayəndə heyətimizin təmsil olunması, bütün beynəlxalq təşkilatlarla ikitərəfli və çoxtərəfli əməkdaşlığımızın təşkil edilməsi ulu öndərin özü tərəfindən reallaşdırılmışdı. Ancaq beynəlxalq aləmə inteqrasiya, qloballaşmanın verdiyi imkanlardan maksimum şəkildə istifadə edilməsi, həmin prosesə rəsmi Bakının töhfələrinin verilməsi, bütün dünyada gedən ictimai-siyasi proseslərdə ölkəmizin fəal iştirakının təmin olunması və başqa bu kimi onlarla fakt son 7 ildə əldə etdiyimiz nailiyyətlərdir. Heydər Əliyev Azərbaycanı dünyəvi dövlət kimi görmək istəyirdi. Bu gün planetin ən demokratik, ən dünyəvi dövlətləri Azərbaycanda vətəndaş cəmiyyəti yaradılması istiqamətində həyata keçirilən tədbirləri ən ali demokratiya nümunəsi kimi qiymətləndirirlər. 2005-ci və 2010-cu illərdə keçirdiyimiz parlament seçkiləri və 2008-ci ildə az qala bütün dünyanın müşahidəçilərinin iştirakı ilə reallaşdırdığımız prezident seçkisi Azərbaycan dövlətinə yeni uğurlar qazandırmış oldu, rəsmi Bakının imicinə postsovet məkanının demokratik dəyərlərə ən sadiq ölkəsi imicini də əlavə etdi.

Heydər Əliyev müraciətdə qeyd edirdi ki, biz elə bir nəsil formalaşdırmalıyıq ki, o nəsil dünənimizi öyrənəndə, bu günümüzü quranda və sabahımız üçün zəmin yaradanda unutmasın ki, o, azərbaycanlıdır. Bu gün Azərbaycanın təhsil ictimaiyyətinin istənilən nümayəndəsi fəxrlə qeyd edir ki, ulu öndərin görmək istədiyi gənc nəsil yetişir və bu proses çox böyük sürətlə davam etdirilir. Postsovet məkanının heç bir ölkəsində 7 ildə təhsil sistemi ilə bağlı 16 Dövlət Proqramı imzalanmayıb. Heç bir ölkədə nəinki son 7 ildə, heç son 10-15 ildə 2 mindən çox yeni məktəb binası tikilməyib. Azərbaycan dövləti hər il yüzlərlə gənc soydaşımızın dünyanın ən aparıcı ali məktəblərində təhsil alması üçün milyonlarla manat vəsait xərcləyir.

Heydər Əliyev xatırladırdı ki, neft Azərbaycan xalqının sərvətidir və bu sərvətdən əldə edilən vəsaitin ədalətli şəkildə xərclənməsini təmin etmək dövlətin ən ali vəzifələrindən biridir. Bu gün respublikamızın elə bir rayonu və ya şəhəri yoxdur ki, orada ildə 5 və ya 10 yeni obyektin açılışı olmasın. Həmin açılış mərasimlərinin demək olar ki, yarısında belə ifadələr işlədilir: "Bu xəstəxana Dövlət Neft Fondunun vəsaiti hesabına tikilmişdir", "Bu məktəb Dövlət Neft Şirkəti tərəfindən inşa edilmişdir" və sairə. Üstəlik, Prezident İlham Əliyevin "Biz neft sektorundan əldə edilən vəsaitin bir hissəsini qeyri-neft sektorunun inkişafına, intellektual kapitalın yaradılmasına sərf etməliyik" - çağırışından sonra neft sektorundan əldə edilmiş vəsait hesabına bütün orta məktəblər informasiya-kommunikasiya vasitələri ilə təchiz olunub, hər 29 şagirdə bir kompyuter nisbəti təmin edilibdir.

Heydər Əliyev tövsiyə edirdi ki, biz təkcə Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli üçün aparılan danışıqlarda mövqeyimizin möhkəmləndirilməsi üçün deyil, ümumiyyətlə, bütün dövrləri nəzərə alaraq ordu quruculuğuna xüsusi diqqət yetirməliyik. Bu gün Azərbaycanın dövlət büdcəsindən ən böyük ayırmalar məhz ordu quruculuğunun sürətləndirilməsinə istiqamətləndirilir. Yeni silahların alınması ilə yanaşı son 7 ilin nəticəsi olan Müdafiə Sənayesi Nazirliyinin müəssisələrində də kifayət qədər silah və sursat istehsal edilir. NATO ilə əməkdaşlıq nəticəsində ordumuzun peşəkarlığı, dövlətin qayğısı ilə maddi-texniki baza, xalqın dövlətə inamı nəticəsində isə orduda nizam-intizam, mənəvi ruh yüksəlişi Ermənistan ordusu üçün tamamilə əlçatmaz bir səviyyəyə qalxmışdır.

Bir sözlə, ulu öndər Heydər Əliyevin 10 il əvvəl, dekabrın bu günlərində imzaladığı müraciətin bütün tezisləri həyatda öz təsdiqini tapmışdır. Dövlətimizin və dövlət başçımızın siyasəti nəticəsində Azərbaycan dünya birliyinin ən layiqli üzvlərindən birinə çevrilmişdir.

İttifaq MİRZƏBƏYLİ

Xalq qəzeti.- 2010.- 31 dekabr.- S. 8.