Ötən ilin yekunları

Quba: uğurlar nikbin olmağa əsas verir

Təqvimdə 2009-cu ili başa vurmaqla doğma Azərbaycanımızın müstəqillik tarixinə daha bir il əlavə etdik. Hansı ki bu il dövlətimiz və xalqımız üçün bir çox cəhətdən xüsusilə əlamətdar il oldu. Nailiyyətlərimizin ən yaddaqalanı o oldu ki, ötən il ərzində Azərbaycan dövləti həm iqtisadi, həm siyasi, həm də hərbi baxımdan daha da qüdrətləndi, onun beynəlxalq nüfuzu xeyli artdı, dünyadakı dostlarımızın, müttəfiqlərimizin və tərəfdaşlarımızın sıraları bir qədər də sıxlaşdı.

Azərbaycan cəmiyyətinin demokratikləşdirilməsi və hüquqi dövlət quruculuğu sahəsindəki uğurları artmaqda davam etdi. Bütün bu uğurların qazanılmasında, sözsüz ki, ölkəmizin hər bir şəhərinin, rayonunun, ən ucqar yaşayış məntəqələrinin belə özünəməxsus rolu və xidməti oldu. Azərbaycanın İsveçrəsi hesab olunan Quba rayonunun ötənilki nailiyyətləri buna bariz nümunə ola bilər. Fevral ayının 6-da keçirilən illik hesabat yığıncağında da icra hakimiyyətinin başçısı Rauf Həbibov bütün bunlar barəsində rayon ictimaiyyəti nümayəndələrinə geniş məlumat verdi. O, Prezident İlham Əliyevin Quba rayonuna səfərinin, 18 mart referendumunun və sonuncu bələdiyyə seçkilərinin əhəmiyyətindən bəhs edərək dedi:

— 2009-cu il qubalılar üçün xüsusilə əlamətdar olmuşdur. Belə ki, 18 sentyabr 2009-cu il tarixdə Prezident İlham Əliyev rayonumuza səfər etmiş və inşası başa çatmış dövlət əhəmiyyətli bir neçə obyektin açılışında iştirak etmişdir. Dövlət başçısının il ərzində həyata keçirdiyimiz tikinti, abadlıq və quruculuq işlərinə yüksək qiymət verməsi bizi daha böyük işlərə ruhlandırır. Rayonumuzda aparılan işlərə yüksək qiymət verdiyinə, dəyərli tapşırıq və tövsiyələrinə görə möhtərəm Prezidentimizə rayon ictimaiyyəti adından dərin təşəkkürümüzü və minnətdarlığımızı bildirir və onu əmin edirik ki, qubalılar bundan sonra da respublikamızın çiçəklənməsi naminə öz səylərini əsirgəməyəcəklər.

18 mart 2009-cu il tarixdə Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına əlavə və dəyişikliklərlə bağlı keçirilmiş ümumxalq səsverməsində (referendumda) rayonumuzun əhalisi yüksək fəallıq göstərmişdir ki, bu da qubalıların dövlətə və dövlətçiliyə, Heydər Əliyev siyasi kursuna sədaqətinin əyani göstəricisidir. 23 dekabr 2009-cu il tarixdə bələdiyyələrə keçirilmiş seçkilər isə qubalıların demokratiya və inkişafa sadiqliyini bir daha göstərdi. Xatırladım ki, budəfəki bələdiyyə seçkiləri seçilmiş insanların keyfiyyət tərkibi ilə yaddaqalan oldu. Seçilmiş 350 nəfər bələdiyyə üzvünün 191 nəfərinin ali təhsilli, 70 nəfərinin qadın, 72 nəfərinin isə gənclər olması buna əyani sübutdur.

Məruzəçi ötən il ərzində rayon iqtisadiyyatının inkişafı istiqamətində görülmüş işlərdən bəhs edərək dedi:

— Hesabat dövründə rayon iqtisadiyyatının aparıcı sahələrinə diqqət daha da artırılmış, nəticədə sənaye və kənd təsərrüfatı məhsullarının istehsalı əvvəlki ilə nisbətən 3 milyon 875 min manat artaraq 110 milyon 458 min manat təşkil etmişdir. İstehsal olunmuş məhsulun 100 milyon 850 min manatlığı və ya 91,3 faizi kənd təsərrüfatının, 9 milyon 638 min manatlığı və ya 8,7 faizi isə sənayenin payına düşür. 2009-cu il ərzində rayon üzrə 9 milyon 638 min manatlıq sənaye məhsulu istehsal edilmişdir ki, bunun 35,2 faizi və ya 3 milyon 390 min manatı dövlət sektorunun, 6 milyon 248 min manatı və ya 64,8 faizi isə qeyri-dövlət sektorunun payına düşür. Hesabat dövrü ərzində inişilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə rayonun yerli gəlirlərindən büdcəyə 926 min manat və ya 16,9 faiz çox vəsait daxil olmuşdur. Sahibkarlığın inkişafına diqqət artmışdır. Qaraçay, Qudyalçay və Vəlvələ çayları üzərində bir neçə yeni qum-çınqıl istehsal sexləri fəaliyyətə başlamış, Timiryazev kəndində aqroservis xidmət mərkəzi, Rustov və Aşağı Atuc kəndlərində mexanikləşdirilmiş dəstələr fəaliyyətə başlamışdır. İl ərzində rayon üzrə 78 sahibkara 6 milyon 349 min manat güzəştli kredit verilmişdir ki, bunun müqabilində 297 yeni iş yeri açılmışdır. Ümumilikdə isə il ərzində rayonda 1129 yeni iş yeri açılmışdır. İnvestorların rayona cəlb olunması və turizmin inkişaf etdirilməsi istiqamətində də tədbirlər həyata keçirilmişdir. Hazırda rayonun ərazisində müasir standartlara cavab verən onlarla turist, sanatoriya və kurort obyektləri mövcuddur və bu sahənin daha da inkişaf etdirilməsi üçün tədbirlər görülür.

2009-cu ildə Qubada tikinti, abadlıq və quruculuq işləri xüsusilə geniş miqyas almışdır. Quba şəhərində inşa edilmiş regional müalicə-diaqnostika mərkəzinin və rayonun Xucbala kəndi ərazisində tikilmiş 104 meqavat gücündə modul elektrik stansiyasının tikintisi başa çatdırılmış və bu obyektlərin açılışında ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyev şəxsən iştirak etmişdir. Səfər zamanı möhtərəm Prezidentimiz həmçinin 1918-ci ildə ermənilər tərəfindən vəhşicəsinə qətlə yetirilərək toplu halında basdırılmış soydaşlarımızın kütləvi məzarlığını da ziyarət etmiş, həmin ərazidə ucaldılacaq “Soyqırımı memorial kompleksi”nin layihəsi ilə tanış olmuş, aidiyyatı şəxslərə tapşırıq və tövsiyələrini vermişdir. Minnətdarlıq hissi ilə deməliyəm ki, cənab Prezidentin 30 dekabr 2009-cu il tarixli sərəncamına əsasən Quba şəhərində “Soyqırımı memorial kompleksi”nin yaradılması məqsədilə 2009-cu ilin dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Ehtiyat Fondundan rayon icra hakimiyyətinə 1 milyon manat məbləğində vəsait ayrılmışdır. Yaxın vaxtlarda memorial kompleksin tikintisinə başlanılacaqdır.

2009-cu ildə Xanagah kəndində Yaponiya səfirliyi tərəfindən 100 şagird yerlik, Təhsil Nazirliyi tərəfindən Güləzi kəndində 220, Təngəaltı kəndində 300, Susay kəndində 200 şagird yerlik müasir tipli məktəb binaları tikilib istifadəyə verilmiş, inventar və avadanlıqlarla tam təmin olunmuşdur. Rayon təhsil şöbəsinin, yerli bələdiyyənin və pedaqoji kollektivin birgə əməyi ilə Qəcər-Zeyid kəndində 60 şagird yerlik 3 əlavə sinif otağı tikilmişdir. Bu, o deməkdir ki, 2009-2010-cu dərs ilində 800 şagird yeni binalarda dərsə başlamışdır.

Yetkinlik yaşına çatmayanlar üçün Amsar kəndində sosial reabilitasiya mərkəzinin tikintisi üçün torpaq sahəsi ayrılmış, müvafiq texniki sənədlər hazırlanaraq əlaqədar nazirliklərə göndərilmişdir. Hazırda Qarabağ müharibəsi əlilləri və şəhid ailələri üçün inşa edilən 36 mənzilli yaşayış binasının tikintisi, şəhər mədəniyyət evində təmir işləri davam etdirilir, rayon mərkəzi xəstəxanasının poliklinika, vərəm şöbəsi, doğum evində isə təmir işləri başa çatdırılaraq istifadəyə verilmişdir.

Şəhərin mərkəzi küçəsi olan və ümummilli lider Heydər Əliyevin adını daşıyan prospektin Quba Olimpiya Kompleksindən avtovağzal dairəsinə qədər olan hissəsində genişmiqyaslı tikinti və yenidənqurma işləri artıq başa çatdırılmış, ayırıcı zolaq salınaraq onun üzərində 5 km uzunluğunda yeni işıqlandırma sistemi quraşdırılmışdır. Prospektin kənarları boyunca səkkiz kilometrə yaxın məsafədə müasir standartlara uyğun yeni piyada səkiləri tikilmiş, yağış sularının axıdılması üçün yeni kanalizasiya xətti çəkilmişdir. Oradakı 5 mərtəbəli yaşayış binasının fasadı alkapon materialı ilə üzlənmiş, dam örtüyü təzələnmişdir. Heydər Əliyev prospektində və 223-cü Atıcı Diviziya küçələrində yerləşən fərdi yaşayış evlərinin və kommersiya obyektlərinin fasadları ağlay, alkapon və çay daşları ilə üzlənmişdir. Rayon avtovağzalı ətrafındakı ərazi yenidən qurularaq 1200 kvadratmetr sahəyə asfalt döşənmişdir.

Quba-Qusar yolunun birinci kilometrliyində 800 metrə yaxın uzunluğunda milli ornamentlərlə bəzədilmiş istinad divarları tikilib istifadəyə verilmiş, divar boyu yaşıllıq zolağı salınmış, bir kilometrdən artıq hissədə nəqliyyat vasitələrinin hərəkətinin təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə metal maneə çəpərləri quraşdırılmışdır.

Hesabat dövründə Heydər Əliyev prospekti, Fətəli xan, Ərdəbil, General Əsədov, Tuti Bikə, Qələbə, Xətai, Hikmət Hüseynov, Şirəli Axundov küçələrinin və daha bir neçə küçənin asfalt örtüyü əsaslı təmir edilmişdir.

“Şəhidlər Xiyabanı” yenidən qurulmuş, orada “Ana fəryadı” abidəsi ucaldılmış, Böyük Vətən müharibəsində həlak olan həmyerlilərimizin xatirəsinə ucaldılmış abidə ərazisində yenidənqurma işləri görülmüşdür. Xiyabanın ərazisində Şəhidlər Muzeyi tikilmişdir.

Heydər Əliyev və Nizami adına parklarda yenidənqurma işlərinə, ulu öndərin adını daşıyan parkda dörd mərtəbəli Heydər Əliyev Mərkəzinin inşasına başlanmışdır.

Hesabat dövründə rayonun girəcəyində “Giriş qapısı” tikilmiş, xüsusi formalı metal konstruksiyalı fırlanan qlobus quraşdırılmışdır. Bakı-Quba-Rusiya Federasiyası avtomobil yolunun 22 kilometri yenidən qurulmuş, asfalt-beton örtüyü yenilənmiş, eni genişləndirilərək 9 metrə çatdırılmışdır.

2009-cu il ərzində rayon ərazisində 201 ədəd fərdi yaşayış evi və qeyri-yaşayış obyektləri tikilib istifadəyə verilmişdir. Evlərin ümumi sahəsi 14 min 137 kvadratmetr, tikililərin ümumi dəyəri isə 1 milyon 291 min 800 manat həcmində olmuşdur.

Hesabat məruzəsində aqrar sahədə əldə olunan uğurlar və qarşıda duran vəzifələr barəsində də ətraflı söhbət açıldı:

— Rayon iqtisadiyyatının aparıcı sahələrindən olan kənd təsərrüfatının inkişafına xüsusi diqqət yetirilmişdir. 82 hektar sahədə yeni meyvə bağları salınmaqla meyvə bağlarının ümumi sahəsi 14 min 905 hektara çatdırılmışdır. 2009-cu ildə rayonda meyvə istehsalı 2008-ci ildəkinə nisbətən 506 ton artaraq 109 min 470 tona çatdırılmışdır. Yetişdirilən meyvənin saxlanılması üçün rayonun Aşağı Xuc kəndi ərazisində tutumu 3000 ton olan yeni mevə soyuducu anbar inşa edilmişdir. Quba şəhərindəki 2 saylı konserv zavodunun köhnəlmiş və yararsız texnoloji avadanlıqları müasir texnoloji avadanlıqlarla əvəz edilmişdir.

Məlum olduğu kimi, rayon əhalisi əsasən meyvəçiliklə məşğul olur. Lakin rayonda emal müəssisələrinin az olması ucbatından hər il yetişdirilən bol məhsulun xeyli hissəsi zay olur ki, bu da istehsalçıların haqlı narazılığına səbəb olur. Ona görə də rayon ərazisində təxirə salınmadan yeni emal müəssisələrinin yaradılmasına ehtiyac vardır.

2009-cu ildə taxılçılığın inkişaf etdirilməsi istiqamətində həyata keçirilmiş tədbirlər müsbət nəticələr vermişdir. Belə ki, 13 min 687 hektar sahədən 40 min 208 ton məhsul toplanılmışdır ki, bu da 2008-ci ildəkindən 9064 ton çoxdur. Hər hektarın məhsuldarlığı 22,7 sentner olmuşdur. Taxılçılığı inkişaf etdirmək məqsədilə Digah, Alekseyevka, Talabıqışlaq kəndlərində və Quba şəhərində şəxsi toxumçuluq təsərrüfatları yaradılmış, həmin təsərrüfatlarda 750 tondan çox yüksək kondisiyalı buğda toxumu yetişdirilmişdir.

Rayonda 2009-cu ildə 1306 hektar sahədən 12 min 180 ton kartof, 1210 hektar sahədən 11 min 95 ton tərəvəz, 239 hektar sahədən 312 ton dənli paxlalılar istehsal olunmuşdur.

Rayonda heyvandarlığın inkişaf etdirilməsi üçün də davamlı tədbirlər görülmüşdür ki, bu da heyvandarlıq məhsullarının istehsalının artmasına səbəb olmuşdur. Heyvandarlığın cins tərkibini yaxşılaşdırmaq məqsədilə rayonun II Nüğədi və Pirvahid kəndlərində xaricdən gətirilmiş yüksək məhsuldar cinslərdən ibarət damazlıq təsərrüfatları yaradılmışdır. Rayonda ümumilikdə ötən il qaramalın sayı 67 min 224 baş, qoyun-keçinin sayı isə 266 min 912 baş olmuşdur.

Quba Olimpiya Kompleksi respublikamızda tikilən ilk olimpiya komplekslərindəndir. Bu nəhəng və müasir idman qurğusu gənclərin sağlam həyat tərzi yaşamalarına və idmanın bütün növləri ilə məşğul olmalarına imkan yaradır. Hər gün yüzlərlə qubalı gənc idmanın bu və ya digər növü ilə məşğul olmaq məqsədilə oraya məşqlərə gəlir. Bütün bunların nəticəsidir ki, Quba idmançıları ötən il beynəlxalq səviyyəli yarışlarda 9, respublika yarışlarında 96, zona yarışlarında isə 107 medal əldə etmişlər.

Ötən ilin yekunlarının təhlili göstərir ki, ölkəmizin hər yerində olduğu kimi, Quba rayonunda da sosial-iqtisadi inkişafın bütün sahələri üzrə mühüm uğurlar əldə olunub, əhalinin maddi-rifah halı daha da yaxşılaşıb. Lakin icra başçısının məruzəsində qeyd olunduğu kimi görülən işlərlə kifayətlənmək olmaz. Odur ki, cari ildə mövcud imkanlardan daha səmərəli istifadə etməli, nöqsanlara qarşı barışmaz olmalı, qarşıda duran vəzifələrin layiqincə yerinə yetirilməsi üçün daha səylə çalışmaq tələb olunur. Qarşıda isə hələ həlli vacib olan çox mühüm vəzifələr durur.

Q. CƏFƏROĞLU,

“Xalq qəzeti”nin bölgə müxbiri

Xalq qəzeti.- 2010.- 10 fevral.- S. 4.