Masallı: nailiyyətlər ildən-ilə artır

“Cənub gözəli” Masallıdan təbiət səxavətini əsirgəməyib. Rayonun yaradan-quran adamları isə buna qane olmayıb il uzunu şəhərin, kənd və qəsəbələrin abadlığı qayğısına qalmaqla yurdun hüsnünə sığal çəkir, sosial-iqtisadi inkişafı sürətləndirirlər. Ötən il də bu baxımdan istisna təşkil etməyib. İllik hesabat yığıncağında bu tərəqqi meyli xüsusi qeyd edilib, qazanılan uğurlar göstərilib və qarşıda duran vəzifələr diqqətə çatdırılıb.

“Azərbaycan Respublikası Regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı” ilə əlaqədar rayonda az iş görülməyib. İcra hakimiyyətinin başçısı Qəzənfər Ağayevin hesabat məruzəsinin əsas leytmotivini də elə bu barədə məlumatlar təşkil edirdi.

İlk növbədə qeyd olunmalıdır ki, əhalinin işlə təmin edilməsində mühüm nailiyyətlər qazanılıb. Son altı ildə rayon üzrə 16105, o cümlədən ötən il 2034 yeni iş yeri açılıb. İl ərzində istehsal və xidmətlərin həcmi 8,9 faiz artıb. Ümumi məhsulun 15,1 faizi sənayenin, 6 faizi tikintinin, 5 faizi nəqliyyatın, 38,8 faizi kənd təsərrüfatının, 21,7 faizi ticarət və xidmətin, 0,8 faizi isə rabitənin payına düşür. Adambaşına düşən ümumi məhsulun həcmi 12 faiz artaraq 1400 manata, hər bir işçiyə hesablanan orta aylıq əməkhaqqı isə əvvəlki ilə nisbətən 191 manata çatıb. Rayonda tikinti işlərinin aparılması üçün bütün maliyyə mənbələrindən əsas kapitala 9 milyon 500 min manat investisiya yönəldilib. İlin əvvəlindən 17 min 138 kvadratmetr sahəsi olan yaşayış evləri istifadəyə verilib. Masallı şəhərinin daxili yollarına 2,9 kilometr asfalt döşənib, küçələr işıqlandırılıb, səkilər qurulub. Kommunal evlərin dam örtüklərində əsaslı təmir aparılıb. Şəhərin mərkəzində Qarabağ əlilləri və şəhid ailələri üçün 36 mənzilli yaşayış binası və “Bank Respublika” filialının binası tikilərək istifadəyə verilib. Beynəlxalq bankın filialının və DSMF rayon şöbəsinin yeni inzibati binalarında tamamlama işləri görülür. Ələt-Astara və Masallı-Yardımlı avtomobil yolları cari təmir edilib. Boradigah-Tüklə-Məmmədoba yolunun üç kilometri təzələnib. Bir çox yollara asfalt-beton örtük döşənib, piyada yolları salınıb. Ərkivan qəsəbəsində “Şəhidlər” abidə-kompleksi yenidən qurulub, qəsəbə daxilində yola asfalt döşənib. Həsənli-Təkdam-Köçəkli yoluna 4,5 kilometr uzunluğunda qara örtük (bişməmiş asfalt) salınıb. Qarğalıq ərazisi ilə Şəhriyar kəndi arasında isə 3 kilometrlik torpaq yola qum və çınqıl yayılıb.

Rayon mərkəzində və əhalinin sıx yaşadığı ərazilərdə “Kapitalbank”a məxsus 7 bankomat quraşdırılıb və bununla da rayonda bankomatların sayı 13-ə çatdırılıb. Bu, əhalinin əməkhaqqı, pensiya və müavinətləri kart vasitəsi ilə rahat almasını təmin edib.

Əhalinin Sosial Müdafiəsi Mərkəzində 3776 ailəyə Ünvanlı Dövlət Sosial Yardımı təyinatı aparılmaqla hər ay 402 min 661 manat vəsait ödənilib. İl ərzində 5830 sosial müavinət və təqaüd alana 244 min 101 manat həcmində vəsait verilib.

Rayon Məşğulluq Mərkəzində qeydiyyata alınan işsizlərin sayı 6,5 faiz azalıb, mərkəzə müraciət edən 442 vətəndaşın 405-i işlə təmin olunub ki, onların da 137-i qadınlardır.

Məruzəçi sonra dedi ki, coğrafi mövqeyinə görə Masallıda turizmin inkişafı üçün münbit şərait var. Bundan səmərəli istifadə edən iş adamları İstisu zonası və digər mənzərəli yerlərdə müxtəlif turizm obyektləri açaraq qonaqlara xidmət göstərirlər. Gələcəkdə Xəzərsahili ərazidə turizmin inkişafı üçün müəyyən işlər aparılır. Əhalinin sosial problemlərindən biri olan nəqliyyat problemi demək olar ki, öz həllini tapmışdır. Ucqar məntəqələrə marşrutlar açılıb ki, bu da kənd əhalisinin rayon mərkəzinə gediş-gəlişini xeyli asanlaşdırıb.

“Kənd təsərrüfatı istehsalçılarına dövlət dəstəyi haqqında” sərəncama uyğun olaraq aqrar sahədə istifadə edilən yanacaq, motor yağı və mineral gübrələrin orta hesabla 50 faizinin dövlət tərəfindən ödənilməsi rayonda razılıqla qarşılanıb və inkişafa müsbət təsir göstərib. Masallıda 14 min 528 nəfər fermer və fiziki şəxsə 848 min manat yardım verilib. 2009-cu ildə 26 min 848 ton taxıl, 27 min 489 ton kartof, 72 min 270 ton tərəvəz, 7 min 921 ton bostan məhsulları istehsal olunub. Mal-qaranın baş sayı və heyvandarlıq məhsulları istehsalı da artıb. Iribuynuzlu mal-qaranın sayı 67 min 757 başa, xırdabuynuzluların sayı 74 min 617 başa çatıb. Bu dövrdə diri çəkidə 4 min 549 ton ət, 14 min 184 ton süd, 42 milyon 890 min yumurta, 98 ton yun istehsal edilib.

Rayonun sahibkarları Bakıdakı yarmarkalarda 31 min 836 ton kənd təsərrüfatı məhsulunu satışa çıxarıblar.

Poçt və rabitə xidmətinin həcmində artım müşahidə olunub. Rayonda abonentlərin 77 faizi elektron ATS xidmətlərindən istifadə edir. Ötən il Köhnə Alvadı, Mahmudavar ərazilərində elektron ATS-lər istifadəyə verilib. Bu il Təzə Alvadı və Gəyəçöl kəndlərində də belə ATS-lər qurulacaq.

Əhalinin fasiləsiz elektrik enerjisi ilə təmin edilməsindən ötrü mövcüd elektrik təsərrüfatının təmiri və yenidən qurulması həyata keçirilib. Masallı Paylayıcı Elektrik Şəbəkəsi tərəfindən rayona verilmiş elektrik enerjisinin dəyəri 71,1 faiz ödənilib.

Hesabat dövründə rayonda təbii qazdan istifadə edənlərin sayı 14747-ə çatıb. Amma 2166 abonent qazdan sayğacsız istifadə edir. Yığıncaqda vurğulandı ki, Prezident İlham Əliyevin məlum sərəncamı ilə rayon əhalisinin qazdan istifadəsinə görə yaranmış 2 milyon 684 min manatlıq debitor borcun silinməsi vətəndaşların böyük razılığına səbəb olub. Musaküçə, Çaxırlı, Səmidxan kəndlərinin qaz xətlərində təmir-bərpa işləri başa çatdırılıb. Bədəlan, Banbaşı, Qızılavar kəndlərində isə bu işlər yekunlaşmaq üzrədir. Bundan başqa, Mollaoba kəndində 360, Ərkivan qəsəbəsində isə daha 186 abonentin mənzilində sayğac quraşdırılıb və əhali qazla təmin olunub. Bu il Kolatan kəndi ərazisində qazpaylayıcı stansiya tikiləcək.

Masallı Su-Kanal İdarəsi bir çox işləri yerinə yetirib. H.Əliyev prospekti və Qarabağ küçələrindəki çoxmərtəbəli binaların kanalizasiya xətləri dəyişilərək təmir edilib, 3,5 kilometr boru xətti çəkilib, 250 ötürücü quyu quraşdırılıb, iki yeni çirkab su anbarı tikilib və bir çirkab su anbarı əsaslı təmir olunub.

Rayonun Həsənli, Məmmədxanlı, Qarğalıq kəndlərinə içməli su xəttinin 6 kilometrinin çəkilişi başa çatmaq üzrədir. Həsənli kəndindəki 300 kubmetrlik su anbarı təmir edilib.

Rayon ərazisində 15 hidrotexniki qurğu cari təmir olunub, 180 min kubmetr suvarma kanalı, 135 min kubmetr çay məcrası lildən təmizlənib. Sağ Viləş beton kanalının 2,5 kilometri və qapalı suvarma şəbəkələri təmir edilib, açıq suvarma kanalları lildən və torpaqdan təmizlənib.

Masallıya təbii fəlakətlər ziyan vurub. İnişil rayonun Güllütəpə ərazisində torpaq sürüşməsi zamanı 11 ev yarasız vəziyyətə düşmüşdü. Prezidentin tapşırığı ilə Fövqəladə Hallar Nazirliyi tərəfindən qısa zamanda vətəndaşlar üçün 11 fərdi ev tikilərək hesabat ilində onların istifadəsinə verilib. Eyni zamanda ötən ilin sentyabrında güclü yağışlar nəticəsində rayonun ayrı-ayrı yaşayış məntəqələrində vətəndaşların fərdi yaşayış evlərinə, yardımçı tikililərinə və həyətyanı təsərrüfatlarna ciddi ziyan dəymişdi. Dövlət başçısının tapşırığı ilə ziyanın məbləği dəqiqləşdirilərək yeni ailələr üçün yeni yaşayış evlərinin tikintisinə başlanılıb. Novruz bayramına kimi həmin evlərin vətəndaşların istifadəsinə verilməsi nəzərdə tutulub.

Gələcəkdə bu cür fəlakətlərin qarşısının alınması məqsədilə rayon ərazisində 40 kilometrdən artıq suaparıcı kanal təmizlənib, 25 kilometrdən çox yeni kanal qazılıb, çay məcraları dərinləşdirilərək keçidlər genişləndirilib. Təhlükəli və hidrotexniki tələblərə cavab verməyən 64 sututarı ləğv edilib. Sonralar yağan yağışlar zamanı heç bir çətinlik yaranmayıb.

İcra hakimiyyətinin başçısı daha sonra bildirdi ki, keçən il rayonun Yeyənkənd kəndində 520, Banbaşı kəndində 480, Sığdaş kəndində 480, Babaser kəndində 220, Hişkədərə kəndində 360 yerlik olmaqla 5 yeni məktəb binası tikilib istifadəyə verilib və yeni inventarla təmin olunub. Hazırda 640 yerlik Digah və 480 yerlik Bədirli orta məktəbinin tikintisi davam etdirilir. Yaxın günlərdə Yolağacı və Köhnə Zuvand kəndlərində məktəb tikintisinə başlanılması nəzərdə tutulub.

Hesabat ilində “Dəfinə” məktəb-liseyi respublikada “İlin məktəbi” müsabiqəsinin qalibi olub və 10 min manat pul mükafatı qazanıb. Məktəbin direktoru Ədalət Nemətov “Tərəqqi” medalı ilə təltif edilib, pedaqoq Əhməd Məmmədov isə “əməkdar müəllim” adını qazanıb.

Rayon Mərkəzi Xəstəxanasında tibbi xidmətin keyfiyyətini yaxşılaşdırmaq məqsədilə tədbirlər həyata keçirilir. Yoluxucu xəstəliklər şöbəsinin dam örtüyü dəyişdirilib, doğum şöbəsində əsaslı təmir işlərinə başlanılıb. Xəstəxananın tam əsaslı təmirinə, Təzəkənddə feldşer-mama məntəqəsinin tikintisinə, Həsənli kəndində isə həkim məntəqəsinin əsaslı təmirinə başlanılması nəzərdə tutulub.

Ötən il rayonun iş adamlarının köməyi və daxili imkanlar hesabına 4 yeni kitabxana, 1 klub binası tikilib, 2 mədəniyyət evi təmir olunub. “Halay” folklor ansamblının 50 illik yubileyinin qeyd olunması məqsədilə tədbirlər planı hazırlanıb. Bu sahədə başlıca problem N.Gəncəvi adına Mədəniyyət Evinin əsaslı təmirə ehtiyacı olmasıdır.

Masallı Olimpiya İdman Kompleksi idmanın inkişafında mühüm rol oynayıb. Bu kompleks zona və respublika əhəmiyyətli onlarca tədbirin ünvanı olub. 2009-cu il Masallı idmançıları üçün xüsusilə uğurlu il olmuşdur. Belə ki, Hikmət Alışov keçirilən sambo üzrə dünya çempionatında ikinci yeri tutaraq adını rayonun idman tarixinə yazdırıb. Daha bir uğur isə Türkanə Tahirlinin taekvando üzrə Cənubi Koreyada keçirilmiş beynəlxalq turnirin mükafatçısı və gənclər arasında Avropa çempionu olmasıdır.

Daha sonra Qəzənfər Ağayev dedi ki, ötən ilin sonunda bələdiyyələrə keçirilmiş seçkilərdə ən layiqli namizədlər qələbə qazanıblar və inanırıq ki, onlar mövcud problemlərin həllində fəallıq göstərəcək, icra hakimiyyəti orqanları ilə rayonun inkişafı naminə səmərəli əməkdaşlıq edəcəklər.

Hesabat dövründə icra hakimiyyətinə 1312 ərizə-şikayət daxil olub ki, onlardan 667-si vətəndaşlardan, 645 ərizə isə yuxarı təşkilatlardan gəlib. Rayon icra hakimiyyətində 644 şikayətçi qəbul edilib. Həmçinin yerlərdə keçirilən 35 səyyar qəbulda 3181 nəfər iştirak edib, onlardan 129-u ərazinin sosial-iqtisadi inkişafı və problemləri ilə bağlı 127 təklif verib. Səyyar qəbullar zamanı bir çox məsələ yerində həll edildiyindən ərizələrin sayı əvvəlki illə müqayisədə 197 ədəd azalıb.

Nikbin və işgüzar ruhda keçən illik hesabat yığıncağında çıxış edənlər qazanılan nailiyyətləri təqdir etməklə bərabər, qarşıda duran vəzifələri də nəzərə çatdırdılar. Belə bir əminlik dönə-dönə ifadə olundu ki, cari ildə Masallıda daha böyük uğurlar əldə ediləcək.

Əli NƏCƏFXANLI,

“Xalq qəzeti”nin bölgə müxbiri

Xalq qəzeti.- 2010.- 16 fevral.- S. 6.