Qərbdə “erməni soyqırımı” məsələsi yenidən gündəmə gətirilir

Erməni lobbisi Avropada yenidən fəallaşıb. İsveçdəki Azərbaycan diasporundan aldığımız məlumatlara görə, qondarma “erməni soyqırımı”nın İsveç parlamentində müzakirəyə çıxarılması ehtimalı artıb. Ermənilər isə qərar layihəsinin qəbul edilməsi üçün hər cür vasitəyə əl atmağa başlayıblar. Müntəzəm olaraq isveçli deputatlarla görüşür, təbliğat kampaniyasını genişləndirirlər. Maraqlıdır ki, “soyqırımı”n parlamentdə müzakirəsi ilə bağlı qərar Türkiyə Böyük Millət Məclisinin (TBMM) nümayəndə heyəti Stokholmda səfərdə olarkən qəbul edilib. Heyət üzvləri xəbəri öz həmkarlarından deyil, jurnalistlərdən öyrəniblər. Belə ki, mətbuat konfransında jurnalistlər TBMM-in xarici əlaqələr komissiyasının rəhbəri Murad Mərcana məsələ ilə bağlı sual ünvanlayıblar. Komissiya rəhbəri isə belə bir şeyin olmadığını bildirib. Lakin İsveç parlamentinin xarici əlaqələr komissiyasının sədri deyib ki, “soyqırımı” haqqında qətnamə uzağı bir aydan sonra parlamentdə səsverməyə çıxarılacaq.

Vaxtın azlığını nəzərə alan Azərbaycan və türk diasporları isə erməniləri ifşa etmək üçün fəaliyyətlərini genişləndirmək barədə qərar qəbul ediblər. Ölkədəki soydaşlarımızın fikrincə, 1915-ci ildə baş verən tarixi həqiqətləri İsveç ictimaiyyətinin və siyasi dairələrinin diqqətinə çatdırmaqla yanaşı, Xocalı soyqırımı barədə də təbliğatı gücləndirmək vacibdir. Çünki bu faciə özlərini məzlum xalqın nümayəndələri kimi dünyaya təqdim edən ermənilərin həqiqi simasını açıb göstərmək üçün ən yaxşı vasitədir.

Xocalı faciəsinin ildönümü yaxınlaşdıqca məsələ daha da aktuallaşır. Ona görə də Azərbaycan və türk cəmiyyətləri yaranmış bu imkandan səmərəli istifadə etməyi planlaşdırırlar. Əsas məqsədlərdən biri isə Xocalı ilə bağlı kütləvi tədbirlərin təşkil olunmasıdır. Tədbirlərə ölkənin siyasi elitasının və ictimaiyyətin digər aparıcı nümayəndələrinin dəvət olunacağı gözlənilir. Bundan başqa, faciə barədə kitabçalar hazırlanır və onların geniş kütləyə çatdırılması nəzərdə tutulur. Yerli mətbuatda Xocalı faciəsinə həsr olunmuş məqalələrin dərc edilməsi və videoroliklərin televiziyalarda nümayişləri təşkil olunacaq.

Digər xoşagəlməz xəbər isə İsveçrədən gəlib. Bütün cəhdlərə baxmayaraq, bu ölkədə “erməni soyqırımı”nı rədd edən 3 türk cəzalandırılıb. Halbuki, İsveçrə Türkiyə–Ermənistan danışıqlarında vasitəçi rolunu oynayır və əslində, bu ölkə ən azı tərəfsiz olduğunu nümayiş etdirmək üçün qondarma “soyqırımı” məsələsini gündəmə gətirməməliydi. Digər tərəfdən, həmin şəxslərin cəzalandırılması, siyasi partiya və qeyri-hökumət təşkilatlarının azad fəalliyətini təbliğ edən Avropanın özündə fikir və söz azadlığının kobud şəkildə pozulduğunu göstərir.

“Soyqırımı” rədd etdiyinə görə cəzalandırılanlardan biri olan Həsən Kemahlının mətbuata açıqlaması da bunu təsdiq edir. Berndəki Atatatürkçü Düşüncə Dərnəyinə rəhbərlik edən Həsən bəy deyib ki, mən Sürixdəki Atatürkçü Düşüncə Dərnəyinin başqanı Ethem Kayalı ilə birlikdə bir tədbir təşkil etdik. Tədbirə dəvət olunan Türkiyənin İşçi Partiyasının Avropadakı nümayəndəsi Əli Mərcan çıxış edərək bildirdi ki, 1915-ci ildə baş verən hadisələr araşdırılarsa, bütün dünyaya məlum olacaq ki, həmin dövrdə ermənilər deyil, Anadoludakı türklər qətliama məruz qalıblar. Bu qətliamları törədənlər isə xaricdən dəstək alan erməni silahlı dəstələri olub. Osmanlı imperiyası isə dinc erməniləri qorumaq üçün onların daha təhlükəsiz ərazilərə köçürülməsi barədə qərar qəbul etmək məcburiyyətində qalıb. Əli Mərcan bu fikirləri dedikdən sonra “erməni soyqırımı”nı beynəlxalq aləmi çaş-baş salan böyük yalan” adlandırıb.

İsveçrə məhkəməsi Ə. Mərcanın həmin sözlərinin ölkədəki “İrqçiliklə mübarizə” qanuna zidd olduğunu əsas gətirərək, ona 180 gün həbs cəzası verib. Ali Məhkəməyə müraciət olunsa da uzun çəkən prosesdən sonra həmin instansiya həbs müddətini cəmi 30 gün azaldaraq, 150 günə endirib. Ancaq qərarı qüvvədə saxlayıb. Atatürkçü Düşüncə Dərnəyinin Berndəki və Sürixdəki başqanları isə, guya, tədbirdə bu məsələnin müzakirəsini təşkil etdikləri üçün “təqsirli” bilinərək növbəti dəfə cərimə olunublar. Həsən Kemahlının sözlərinə görə, bu günlərdə Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinə müraciət edəcəklər. Bütün bunlar isə göstərir ki, bəzən “Avropa dəyərlərindən” dəm vuran və başqa ölkələrə demokratiya dərsi keçməyə çalışan Qərbin özünün buna böyük ehtiyacı var. Bu, həm də onu göstərir ki, Türkiyə ilə Ermənistan arasında normallaşma prosesi heç də bəzilərinin düşündüyü kimi dünyada türklərə qarşı təbliğatın qarşısını almaq iqtidarında deyil. Bu məsələdə Qərbin və İrəvanın səmimi olmadığı açıq-aşkar özünü göstərir. Prezident Serj Sarksiyana Türkiyə ilə imzalanan protokolların ləğv edilməsi səlahiyyətinin verilməsi də bunu sübut edir. Belə çıxır ki, gələcəkdə sənədlər ölkə parlamentində ratifikasiya olunarsa belə erməni lideri istədiyi vaxt onu “zibil yeşiyinə” ata biləcək. Bu isə növbəti dəfə Ermənistan tərəfinin riyakar siyasət yürütdüyünü göstərir. Ancaq bütün bunları görən Qərb yenə də İrəvanın “şıltaqlıqlarına” göz yumur, yenidən Ankaraya təzyiq göstərir.

Bu günlərdə Qətərdə səfərdə olan Türkiyənin Baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğanın ABŞ-ın dövlət katşbi Hillari Klintonla görüşündə də bu məsələ ətraflı müzakirə olunub. Ərdoğan Ermənistan Konistitusiya Məhkəməsinin erməni-türk protokollarına əlavələr etməsinin, üstəlik, erməni prezidentinə sənədlərin ləğv olunması səlahiyyətinin verilməsinin normallaşma prosesinə mənfi təsir göstərdiyini vurğulayıb.

Görüşdə Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ətrafında aparılan danışıqlar prosesinə də toxunulub. Tərəflər Cənubi Qafqazda sabitliyin təmin olunması üçün ATƏT-in Minsk qrupunun səylərinin artırılması məsələsində ortaq mövqedən çıxış ediblər. “Soyqırımı”n ABŞ Konqresində müzakirəsi məsələsinə gəlincə, Türkiyənin Baş naziri bildirib ki, tarixi həqiqətlər siyasətçilər tərəfindən deyil, tarixçilər tərəfindən ortaya çıxarılmalıdır və bu məsələdən Ankaraya qarşı təzyiq vasitəsi kimi istifadə edilməsi yolverilməzdir.

Rauf KƏNGƏRLİ

Xalq qəzeti.- 2010.- 17 fevral.- S. 6.