Məqsədimiz yüksək intellektli gənclər yetişdirməkdir

Nəinki müasir dövrümüzdə, tarixən də elmin, təhsilin inkişafına diqqət və qayğı göstərən xalqlar və dövlətlərin yeri həmişə qabaqcıllar sırasında olmuş, onlar dünya sivilizasiyasına öz töhfələrini vermişlər. Digər tərəfdən, müstəqilliyini möhkəmlədən, dövlət sistemini təkmilləşdirən, dünyaya inteqrasiya yolunu seçən cəmiyyətlər özlərinin mükəmməl elm, təhsil konsepsiyalarını yaradırlar.

Konkret olaraq milli təhsilimizin müasir durumundan danışarkən ümummilli lider Heydər Əliyevin misilsiz xidmətlərini, nəzəri fikirlərini, bu sahədə həyata keçirdiyi əməli tədbirləri xüsusi qeyd etmək lazımdır. Təhsil sahəsində islahatların həyata keçirilməsi istiqamətində möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyevin imzaladığı fərman və sərəncamlar, verdiyi tövsiyə və göstərişlər də mühüm əhəmiyyət kəsb edir. Uzun müzakirələrdən, təhlil və araşdırmalardan sonra Milli Məclis tərəfindən qəbul edilən və Prezident İlham Əliyevin 5 sentyabr 2009-cu il tarixli fərmanı ilə qüvvəyə minən "Təhsil haqqında" Azərbaycan Respublikasının Qanunu buna bariz misal ola bilər.

"Biz maddi kapitalı insan kapitalına çevirməliyik", - deyən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin təhsilə xüsusi önəm verməsi, onun maddi-texniki bazasının daha da yaxşılaşdırılması sahəsində həyata keçirdiyi tədbirlər, təhsil sisteminin inkişafına yönələn 16 Dövlət Proqramının qəbul edilməsi bunun üçün ciddi zəmin yaratmışdır.

"Təhsil əsri" elan edilmiş XXI əsrdə yüksək intellektə malik insan formalaşdırılmasında təhsilin rolu heç vaxt indiki qədər aktual olmamışdır. Azərbaycan Respublikasının son 20 illik tarixində həyatın hər bir sahəsində olduğu kimi, təhsildə də sürətli yeniləşmə və inkişaf baş vermişdir. Bu inkişafın təmin edilməsində hər bir müəllimin, təhsil işçisinin öz payı vardır.

Dünya təhsil sisteminə inteqrasiya etdiyimiz bir dövrdə yeni təhsil sisteminin əsas məqsədi tədrisin fəal təlim metodlarından istifadə etməklə intellektli, yüksək potensiala malik gənclər yetişdirməkdir. Bu baxımdan ümumtəhsil məktəblərinin üzərinə böyük məsuliyyət düşür.

Bakı şəhərinin Binəqədi rayonunda yerləşən 135 saylı məktəb işini məhz yeni təlim metodları ilə qurmuş təhsil müəssisələrindən biridir. Hər yeni dərs ili başlayarkən məktəb kollektivi illik iş planını hazırlayaraq məktəbin rəhbərliyinə təqdim edir. Bu iş planı müxtəlif tədbirlərin - görkəmli şəxsiyyətlərin xatirə gecələrinin müxtəlif fənlərə aid intellektual yarışların, açıq dərslərin fənn gecələrinin məktəb səviyyəsində debatların keçirilməsini və bu kimi digər tədbirlərin təşkilini özündə əks etdirir. 135 saylı məktəbin kollektivi tərəfindən 2009 - 2010-cu dərs ili üçün nəzərdə tutulmuş tədbirlər planı da bu qəbildəndir.

İl ərzində məktəbdə ən aktual mövzular əsasında debatlar təşkil olunmuşdur. Tarix müəllimlərinin təşəbbüsü ilə "Ekoloji problemlər", "Gender problemləri", "Şəhər və kənd həyatı" və s. mövzularda təzadlı suallar ətrafında şagirdlər arasında fikir mübadiləsi və diskussiya keçirilmişdir. Debatın qaydaları əsasında şagirdlər təsdiq və inkar qruplarına bölünüb müstəqil şəkildə mövzu ilə bağlı diskussiya hazırlaşırlar. Tədbir zamanı qarşı tərəfdən bir-birinin fikirlərinə tolerantlıqla yanaşır, yüksək diskussiya mədəniyyəti nümayiş etdirirlər. Müəllim debatda yalnız hakim mövqeyində olaraq reqlamentə düzgün əməl olunmasını təmin edir və sonda fikirləri ümumiləşdirərək yekun sözünü bildirir. Bu debatlar əsasən 8,9,10-cu sinif şagirdlərinin marağına səbəb olur. Çünki debat zamanı adı çəkilən mövzular ətrafında şagirdlərin tənqidi fikirlərini ifadə etmələrinə və problemdən çıxış yolları haqqında təkliflərinə geniş imkan yaranır. Debat zamanı şagirdlər fikirlərini sərbəst ifadə edir, konkret faktlar göstərir, tənqidi suallarla qarşı tərəfə əks-arqumentlər gətirir və nəticədə çox maraqlı çıxış yolları təklif edirlər.

Yeni fəal metodların tətbiqi baxımından İKT-nin imkanlarından daha geniş istifadə edilir. Şagirdlər tərəfindən onları maraqlandıran elmi mövzulara aid təqdimatlar hazırlanır, nümayiş etdirilir ki, bu da nəticədə şagird elmi yaradıcılığının inkişafına əhəmiyyətli təsir göstərir. 2010-cu ildə bir neçə mövzuda elmi iş hazırlanmış və İKT vasitəsilə nümayiş etdirilmişdir. "Azərbaycanın IX - XI əsr memarlıq abidələri" və "Kitabi-Dədə Qorqud" dastanı oğuz türklərinin tərcümeyi halıdır" mövzularında bu sətirlərin müəllifinin və "Fizikanın inkişafında Azərbaycan alimlərinin rolu" mövzusunda fizika müəllimi Nazxanım Novruzovanın rəhbərliyi ilə məktəblilərin hazırladıqları işlərin təqdimatı keçirilmiş və qaliblər məktəb rəhbərliyi tərəfindən diplomlarla təltif edilmişdir. Belə tədbirlərin şagirdlərin intellektual inkişafına təsiri əvəzsizdir.

Məktəbin tədbirlər planında görkəmli şəxsiyətlərin, şair və yazıçıların xatirə gecələrinin keçirilməsi xüsusi yer tutur. Ədəbiyyat, tarix fənlərini tədris edən müəllimlərin və məktəb rəhbərliyinin təşkilatçılığı ilə "Mikayıl Müşfiq gecəsi", "Lütfi Zadəyə həsr edilmiş şagird konfransı", "Heydər Əliyev - 87" və s. kimi tədbirlər həyata keçirilmişdir. Məktəbin qabaqcıl ədəbiyyat müəllimi Gülarə Abdullayevanın və direktor müavini Şəfiqə Zeynalovanın tədbirlərin təşkilində əməyi böyük olmuşdur. Sonuncu tədbirdə 135 saylı məktəbin şagirdləri ulu öndər Heydər Əliyevin xatirəsinə olan sevgilərini şeirlərlə, mahnılarla, təsirli monoloqlarla və əl işləri ilə nümayiş etdirdilər. Ümummilli lider Heydər Əliyevin xatirəsinə həsr edilmiş ümumrespublika tədbirlərində də məktəbin şagirdləri uğur qazanmışlar. Məktəbin 9-cu sinif şagirdi Nigar İbrahimova Heydər Əliyevin 87-ci ildönümü münasibətilə keçirilmiş inşa müsabiqəsində iştirak etmiş və III dərəcəli diplomla mükafatlandırılmışdır. Eyni zamanda, "Məktəbli gənclər Heydər Əliyev zəkasının işığında" adlı elmi konfransda məktəbin 8-ci sinif şagirdi Səkinə Hacıverdiyeva I yerə layiq görülmüşdür.

2010-cu ildə "Ətraf mühit və biz" mövzusunda keçirilmiş olimpiadada məktəbin şagirdləri də iştirak etmişlər 11-ci sinif şagirdi Şanə Zeynalova "Ən yaxşı layihə" nominasiyasında və 5-ci sinif şagirdi Minarə Hüseynli "Ən yaxşı müəllif şeiri" nominasiyasında diplomlara layiq görülmüşlər.

İbtidai sinif şagirdlərinin də uğurları diqqətəlayiqdir. 4-cü sinif şagirdi Vəli Quliyevin 2010-cu il "İntellektual marafon" bilik yarışında Bakı şəhəri üzrə II yerə layiq görülməsi məktəbin "təməl daşları"nın möhkəm olduğundan xəbər verir. Şagirdlərin bu nailiyyətləri həm onlara təhsil verən fənn müəllimlərinin, həm də məktəb rəhbərliyinin fəaliyyətinin nəticəsidir.

Məqsədyönlü təlim-tərbiyə metodlarının tətbiqi nəticəsində 135 saylı məktəbin əldə etdiyi nailiyyətlər ildən-ilə artır. Hər il respublikanın ali məktəblərinə daxil olan məzunlar və 600-dən yuxarı bal toplayan abituriyentlər məktəbin kollektivinə stimul verirlər.

Yeni fəal təlim metodlarının tətbiqi təcrübəsinin müəllimlər arasında mübadiləsi də çox əhəmiyyətlidir. Bu baxımdan açıq dərslərin keçiirlməsi artıq ənənə şəklini almışdır. İl ərzində fənn müəllimləri nümunəvi dərslər nümayiş etdirmişlər. Açıq dərsləri məktəbin rəhbərliyi, müxtəlif fənn müəllimləri müşahidə edərək birgə müzakirə etmişlər. Dərsin təşkili, müəllimin hazırlığı, İKT-dən istifadə səviyyəsi, şagirdlərin fəallığı, müəllimin nitqi, mövzuya aid ən maraqlı metodun seçilməsi və s. meyarlar əsas götürülərək aşıq dərslər müzakirə olunmuş və fənn müəllimlərinə vacib təkliflər, tövsiyələr verilmişdir. Bu yolla müəllimlərin təkmilləşdirilməsi prosesi həm də məktəb çərçivəsində aparılır. Metodik təcrübə mübadiləsi ənənə şəklini almışdır. Məhz məktəbdə tədrisin bu cür qurulmasının nəticəsidir ki, 135 saylı məktəbin müəllimlərinin də uğurları az deyildir.

Coğrafiya müəllimi Rafiq Məmmədov 2009-cu ildə "İlin ən yaxşı müəllimi" müsabiqəsində qalib gəlmişdir. Rafiq Məmmədov eyni zamanda, "Tərəqqi" medalı ilə də təltif olunmuşdur. Məhz onun metodik təcrübəsinin nəticəsidir ki, 135 saylı məktəbin məzunları ali məktəblərə daxil olarkən coğrafiya fənnindən yüksək nəticələr əldə edirlər.

Bu sətirlərin müəllifi də 2010-cu ildə "İlin ən yaxşı müəllimi" müsabiqəsində qalib gəlmişdir. Mən pedaqoji fəaliyyətlə yanaşı, elmi işimi də davam etdirir, AMEA-nın A.A.Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun dissertantı kimi "Heydər Əliyev irsində Azərbaycan tarixinə yeni baxış məsələləri" adlı dissertasiya işi üzərində çalışıram. Bundan başqa, 2010-cu ildə respublikada ilk dəfə olaraq tarix fənni üzrə kontur xəritələr tərtib etmiş və bu xəritələrin elektron variantını da hazırlamışam.

Müəllimlərin fəaliyyətinə stimul verən yarışlardan biri də elmi-metodik konfransların keçirilməsidir. 2010-cu ildə məktəbin riyaziyyat müəllimi Vaqif Süleymanov "İstedadlı şagirdlərin potensial imkanlarının inkişaf etdirilməsinin optimal yolları" mövzusunda keçirilmiş elmi-metodik konfransda "İstedad və riyazi təfəkkür" adlı məruzə ilə çıxış etmişdir. Onun məruzəsi konfransda maraqla qarşılanmış və mükafatlandırılmışdır.

Göründüyü kimi, 135 saylı məktəbin pedaqoji kollektivi bu gün müasir təhsildə gedən islahatları düzgün dəyərdəndirərək öz fəaliyyətini yeni fəal metodlar əsasında qurur. Bu işdə məktəbin direktoru Sadəgül Həsənovanın təşkilatçılıq bacarığı da mühüm rol oynayır.

Azərbaycan Respublikasının təhsil siyasətində islahatların əhəmiyyətli mərhələsini yaşamaqdayıq. Məktəbdaxili işin təşkili və müasir şəkildə qurulduqda onun bəhrəsi sadaladığımız nailiyyətlərlə özünü büruzə verir. Şagirdlərin vətənpərvərlik tərbiyəsi, intellektual inkişafı, nəzəri və praktiki bilikləri inkişaf etdikcə, həyata keçirilmiş islahatların və təhsil siyasətinin doğru yolda olduğu öz təsdiqini tapır.

Leyla HÜSEYNOVA,

135 saylı məktəbin müəllimi

Xalq qəzeti.- 2010.- 9 iyun.- S. 6.