Naftalan kurort şəhəri yeniləşmə
yolundadır
Naftalan Şəhər İcra Hakimiyyətində
keçirilən toplantıda ötən ilin başlıca
sosial-iqtisadi göstəriciləri nəzərdən
keçirildi. Hesabat məruzəsində və
çıxışlarda uğurlar və nöqsanlar təhlil
edildi, cari ildə qarşıda duran vəzifələrin həlli
yolları müzakirə olundu. Bildirildi ki, regional inkişaf
proqramları ölkənin əsas kurort-turizm
ünvanlarından olan Naftalanın problemlərinin sürətlə
aradan qaldırılması üçün əlverişli
şərait yaratmış, geniş imkanlar
açmışdır.
Hesabat məruzəsi ilə
çıxış edən Naftalan Şəhər İcra
Hakimiyyətinin başçısı Natiq Aslanov bildirdi:
— Naftalan kurort şəhəri
kimi tanınır və onun iqtisadiyyatının əsasını
kurort-turizm xidməti təşkil edir. Hələ 1970-80-ci illərdə
Naftalan kurort şəhərinin inkişafı ulu öndər
Heydər Əliyevin diqqətindən kənarda
qalmamışdı. 19 fevral 1982-ci ildə Azərbaycan KP
MK-nın “Naftalan kurort şəhərinin daha da inkişaf
etdirilməsi haqqında” xüsusi qərarından sonra Naftalan
kurort şəhəri böyük sürətlə
inkişaf etmişdir. Ötən əsrin 80-90-cı illərində
kurortda müalicə olunanların sayı 35 mindən 70 minə
qədər artmışdı.
Lakin 1988-ci ildən başlayaraq 5 sanatoriyada məcburi köçkünlərin məskunlaşması və 2006-ci ildə “Çinar” sanatoriyasının özəlləşməsi vaxtilə 1500 nəfər işçisi olan Sanatoriya Kurort Birliyini iflic vəziyyətə salmış və yerli büdcənin gəlirlərinin formalaşmasına çox mənfi təsir göstərmişdir. Beləliklə, uzun illər ölkə büdcəsindən subsidiya almadan fəaliyyət göstərən Naftalan şəhəri bu gün, demək olar ki, dövlət büdcəsi vəsaiti hesabına yaşayır.
“Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı” ilə təsdiq edilmiş tədbirlər planına uyğun olaraq şəhərin elektrik şəbəkəsinin, su təchizatının və kanalizasiya sisteminin təzələnməsi, mədəniyyət obyektlərinin təmiri, yenidən qurulması, turizmin inkişafı və əlillərin, şəhid ailələrinin mənzil şəraitinin yaxşılaşdırılması ilə bağlı xeyli tədbir nəzərdə tutulmuşdur.
2009-cu ilin yekununa görə, şəhərin əhalisi 7780 nəfər olmuşdur. Ümumi məhsul buraxılışının həcmi 11762,5 min manatlıq, sənaye məhsulunun ümumi həcmi 327 min manatlıq olmuşdur. Sənaye məhsulunda qeyri-dövlət bölməsinin həcmi 5,4 min manat, tikinti 473 min manat, nəqliyyat 19,3 min manat, rabitə 192,2 min manat, ticarət isə 9796 min manat olmuşdur. Əhalinin gəlirləri 11943 min manat, pullu xidmətlərin həcmi 1428,6 min manat, orta aylıq əmək haqqı 145 manat, əhalinin xərcləri 4,1 min manat, pərakəndə əmtəə dövriyyəsi 7368,2 min manat olmuşdur.
2009-cu il üzrə şəhərin yerli büdcəsinin gəlirlər hissəsi 773,3 min manat olduğu halda, 740,6 min manat, yəni 95,8 faiz yerinə yetirilmişdir. Yerli büdcənin xərc hissəsi üçün nəzərdə tutulan dotasiya 482,2 min manat az alınmışdır. 2009-cu il ərzində Naftalan Şəhər Əhalinin Sosial Müdafiə Mərkəzi 12 nəfər sağlamlıq imkanları məhdud uşağa müavinət, 70 ailənin 264 ailə üzvünə ünvanlı dövlət sosial yardımı təyin etmişdir. 10 sentyabr 2009-cu il tarixdə Naftalan şəhərində “Əmək yarmarkası” keçirilmişdir. 250 nəfər işsiz və işaxtaran vətəndaş iştirak etmiş, onlardan 37 nəfəri işlə təmin olunmuş, 15 nəfər isə müəssisə hesabına ödənilən ictimai işə cəlb edilmişdir.
Hesabat məruzəsində daha sonra göstərildi ki, telekommunikasiya müəssisəsi tərəfindən yerinə yetirilmiş telefon xidməti 176,5 min manatdır ki, bunun da 152,7 min manatı əhaliyə göstərilmiş xidmətdir. Rabitə xidmətinin 15,5 min manatı poçt xidməti təşkil etmiş, 16,2 min manat əhaliyə göstərilmiş müxtəlif xidmətlərdən əldə edilmişdir. Poçt xidməti ötən ilin müvafiq dövründən 124 faiz çoxdur. Telekommunikasiya Qovşağı 2016 ədəd tutumu olan ATS vasitəsi ilə şəhər əhalisinə, müvəqqəti məskunlaşmış məcburi köçkünlərə, eləcə də idarə, müəssisə və təşkilatlara xidmət göstərir. Hazırda bu telefonların 1852 ədədi əhaliyə xidmət göstərir.
Naftalan Şəhər Poçtamtı isə 2 şöbə və 1 agentlik vasitəsi ilə şəhər əhalisinə və məcburi köçkünlərə xidmət göstərir. Elektrik enerjisinin, təbii qazın və su-kanalizasiya xidmətinin pulları da poçtamtın şöbələri və agentliyi tərəfindən yığılır. Şəhərdə avtobuslarla 38,3 min nəfər, yəni ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə 110 faiz çox sərnişin daşınmışdır.
Naftalan şəhərinin təbii qazla təchizatı
tamam başa çatmaq üzrədir. 2009-cu ilin sonuna şəhər
üzrə təbii qazla təmin olunan 1783 abonent vardır.
1692 abonent sayğacla təmin olunmuşdur. Şəhər əhalisini
və məcburi köçkünləri su ilə təmin
etmək üçün Su-Kanal İdarəsinin balansında olan 8
subartezian quyularını, bir ədəd kəhriz quyusunu daim
saz vəziyyətdə saxlamaq üçün onlara lazım
olan texniki qulluq göstərilmişdir. 2009-cu il ərzində
517,5 min kubmetr su istehsal edilmiş, 443,2 min
kubmetr çirkab suyu axıdılmışdır. Su-Kanal
İdarəsi 5640 nəfər şəhər əhalisinə,
2006 nəfər məcburi köçkünə, 32 idarə
və kommersiya təşkilatına xidmət göstərir. 2009-cu ildə bir çox təmir işləri
görülmüşdür.
Safıkürd
kəndi ərazisində yerləşən “Çəkil” kəhrizinin
quyularında bərpa işləri aparılmış,
subartezian nasosları təmir edilmişdir. Elektrik naqilləri,
2 saylı yaşayış binasının su xətti, 21
saylı yaşayış binasının kanalizasiya xətlərinin
müəyyən hissəsi yenisi ilə əvəz
edilmişdir. 2 kilometrə yaxın magistral
kanalizasiya xətləri lildən və
çöküntülərdən təmizlənərək
tam işlək vəziyyətə gətirilmişdir. Şəhər üzrə əhali 666 ədəd
su sayğacı ilə təmin edilmişdir.
Şəhər
Təhsil Şöbəsinin tabeliyində iki ümumtəhsil
məktəbi, bir məktəbdənkənar müəssisə
və bir körpələr evi–uşaq bağçası fəaliyyət
göstərir. 2009-cu ildə 53 sinif komplektində 907
şagird təhsilə cəlb olunmuşdur. Onların təlim-tərbiyəsi ilə 219 müəllim
məşğul olur. XI sinifləri bitirən 47 nəfər
şagirdin 34 nəfəri, yəni 72 faizi ali məktəblərə
qəbul üçün iş vermişdir ki, onun da 9 nəfəri,
yəni 26 faizi ali məktəblərə qəbul
olunmuşdur.
2009-cu il
Naftalan Şəhər Mərkəzi Xəstəxanası
üçün də uğurlu olmuşdur. Xəstəxana
Gigiyena və Epidemiologiya Mərkəzi ilə birgə iş
quraraq 7,8 min nəfər şəhər əhalisinə,
eləcə də Kəlbəcər, Laçın,
Xocalı, Ağdam və
Mədəni-maarif müəssisələri
il ərzində müxtəlif səpkili tədbirlər
həyata keçirmişdir. Mədəniyyət
evinin özfəaliyyət kollektivi şəhər ictimaiyyəti
qarşısında “20 Yanvar”, “Xocalı soyqırımı” və
digər hadisələrin ildönümünə həsr
edilmiş tədbirlər və kompozisiyalar təşkil
etmişdir. Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi
Günü, Yeni il şənliyi, Gənclər
Günü, 8 Mart Beynəlxalq Qadınlar Günü, Novruz
bayramı və sair şənliklər zamanı şəhər
ictimaiyyəti qarşısında rəngarəng konsert
proqramları və səhnəciklər göstərmişlər.
N. Gəncəvi və M. Gəncəvi
adına kitabxanalar əhalinin istirahət və əyləncə
yerinə çevrilmiş, gənclərin
dünyagörüşünün formalaşmasında əhəmiyyətli
rol oynamışdır. Kitabxanaların fondu 29582 nüsxədir
və işçilər il ərzində
1558 nəfər oxucuya xidmət göstərmişdir. Kitabxanalara 2009-cu ildə 610 nüsxə latın
qrafikalı ədəbiyyat daxil olmuşdur. Şəhər Uşaq Musiqi Məktəbində 8
şöbə fəaliyyət göstərir.
Tarix-Diyarşünaslıq Muzeyinin, kitabxanaların və
Uşaq Musiqi Məktəbinin hələlik müstəqil
binaları yoxdur.
Gənclər
və İdman İdarəsi şəhərdə keçirilən
ictimai-siyasi tədbirlərə gənclərin, əsasən
də çağırış yaşına
çatmış, eləcə də ordudan tərxis
olunmuş gənclərin cəlb edilməsini ön plana
çəkmişdir. Ötən illər ərzində gənclərin
şəhərin ictimai-siyasi həyatında fəallığı
artmışdır. Yeni açılmış və bərpa
edilmiş iş yerlərində gənclər birinci növbədə
işlə təmin olunmuşlar. Hərbi vətənpərvərlik
tərbiyəsi sahəsində görülmüş işlərin
nəticəsidir ki, hazırda 87 nəfər gənc sıravi
əsgər, 1 nəfər zabit, 6 nəfər gizir, 4 nəfər
isə müddətdən artıq hərbi qulluqçu kimi Azərbaycan
Ordusunun tərkibində öz vətəndaşlıq
borclarını layiqincə yerinə yetirirlər.
Naftalan Bələdiyyəsi
şəhərin abadlıq-quruculuq işlərində, yerli əhəmiyyətli
sosial məsələlərin həllində, yolların cari təmiri,
tənha, qoca, kimsəsizlərə, müharibə
veteranlarına maddi yardımların göstərilməsində,
bayram tədbirlərinin təşkili və keçirilməsində
Naftalan Şəhər İcra Hakimiyyəti ilə birgə fəaliyyət
göstərir.
Naftalan Şəhər
İcra Hakimiyyəti aparatında və onun struktur şöbələrində
vətəndaşların təklif, ərizə və
şikayətlərinə baxılması mövcud qanunun tələblərinə
uyğun qurulmuşdur. Araşdırmalar göstəirir ki, vətəndaşların
müraciətlərinə vaxtında baxıldıqda,
onların tələbi hərtərəfli təhlil olunduqda təkrar
ərizələrin yazılmasının qarşısı
alınır. Müraciətlərin diqqətlə
öyrənilməsinin nəticəsidir ki, əvvəlki illərlə
müqayisədə şəhərin ictimai-siyasi həyatı,
ekoloji təmizliyi, xidmət təşkilatlarının fəaliyyəti
ilə bağlı şikayətlər tamamilə
azalmışdır. Qaldırılan hər
bir məsələnin operativ həlli üçün
lazımi tədbirlər görülmüşdür.
2009-cu ildə
şəhər icra hakimiyyəti aparatına daxil olan 339 xidməti
sənədin hər biri icra edilmişdir. Yerlərdə
30 səyyar qəbul keçirilmiş, 115 nəfər qəbul
edilmişdir. Müraciətlərdən
83-ü müsbət həll olunmuş, 19-u qeydiyyata
götürülmüşdür. İl ərzində
16 ümumşəhər tədbiri və konfrans
keçirilmişdir.
Müzakirələrdə
Maliyyə Şöbəsinin rəisi Saleh Tağıyev, Təhsil
Şöbəsinin müdir əvəzi Rəna Dəmirova, Əhalinin
Sosial Müdafiə Mərkəzinin direktoru Səməd Həsənov,
DSMF-nin Naftalan şəhər şöbəsinin müdiri
Ruslan Əliyev, mərkəzi xəstəxananın baş həkimi
İsmayıl Muradov, Qaz İstismarı İdarəsinin rəisi
Köçəri Əhmədov, Polis Şöbəsinin rəisi
Hikmət Quliyev, Naftalan Bələdiyyəsinin sədri
Zöhrab Adıgözəlov çıxış etdilər,
təklif və qeydlərini bildirdilər.
Yığıncaqda
ümummilli lider Heydər Əliyevin daxili və xarici siyasətini
layiqincə davam etdirən Prezident İlham Əliyevin həyata
keçirdiyi tədbirlərin dəstəkləndiyi bildirildi
və əminliklə qeyd olundu ki, Naftalan şəhərinin
yenidən qurulması və bir sıra obyektlərin bərpası
istiqamətində bundan sonra da ardıcıl və məqsədyönlü
iş aparılacaqdır.
Yığıncaqda
Milli Məclisin deputatı Gültəkin Hacıbəyli və
Azərbaycan Respublikası Prezidenti Administrasiyasının məsul
işçisi Niyaz Əliyev iştirak edirdilər və sonda
çıxış etdilər.
Ziyəddin SULTANOV,
“Xalq qəzeti”nin bölgə müxbiri
Xalq qəzeti.- 2010.- 3 mart.- S. 4.