“Əsrin müqaviləsi”nin reallaşdırılması istiqamətində növbəti addım

Dəyəri 6 milyard dollar olan “Çıraq” neft layihəsinə start verildi

Xəzərin Azərbaycan sektorunda yerləşən “Azəri”, “Çıraq” yataqlarının və “Günəşli” yatağının dərinlikdə yerləşən hissəsinin kəşfiyyatı, işlənməsi və hasilatın pay bölgüsü sazişi — “Əsrin müqaviləsi”nin reallaşdırılması istiqamətində daha bir mühüm addım atıldı. Dünən adı çəkilən sazişin rəhbər komitəsi tərəfindən yeni “Çıraq” neft layihəsinə sərmayə qoyulmasına qərar verildi.

Bu münasibətlə Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkətində keçirilən mərasimi giriş sözü ilə şirkətin prezidenti Rövnəq Abdullayev açaraq ümummilli lider Heydər Əliyevin müəllifi olduğu yeni neft strategiyasının uğurlarından bəhs etdi. Qeyd olundu ki, bu strategiyanın başlanğıcı sayılan “Əsrin müqaviləsi” ilə Azərbaycanın zəngin ənənələrə malik neft-qaz sənayesində misli görünməmiş yüksəliş baş vermiş, yeni texnologiyaların, müasir avadanlıq və mexanizmlərin istehsalata tətbiqi, yeni idarəetmə metodlarının mənimsənilməsi Dövlət Neft Şirkətinin fəaliyyətinin beynəlxalq standartlar səviyyəsində qurulmasına imkan yaratmışdır. Ötən müddətdə tərəfdaşlarla aparılan birgə fəaliyyət nəticəsində Xəzərin Azərbaycan sektorunda yeni yataqlar açılmış, ölkəmizin təsdiq olunmuş neft-qaz ehtiyatları artırılmış, həmin ehtiyatların dünya bazarına çıxarılması üçün alternativ nəql marşrutları yaradılmışdır.

Azərbaycanın yeni neft strategiyasının hazırda ölkə Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirildiyini vurğulayan Dövlət Neft Şirkətinin prezidenti bildirdi ki, bu gün dünyanın 14 ölkəsinin 24 aparıcı neft şirkəti Azərbaycanda fəaliyyət göstərir. Bildirildi ki, yeni “Çıraq” neft layihəsinə başlamağa dair qərarın qəbul edilməsi Azərbaycan dövlətinə olan inamın parlaq təzahürüdür. “Əsrin müqaviləsi”nin iştirakçılarının “Çıraq” neft layihəsi ilə bağlı qərarı Azərbaycan hökuməti tərəfindən müsbət qarşılanmış və yeni layihənin başlanması məqsədəuyğun hesab edilmişdir.

Rövnəq Abdullayev daha sonra bildirdi ki, bugünkü tədbir Azərbaycanın öz enerji hasilatını artırmaq planlarının reallaşdırılması yönümündə atılmış mühüm bir addımdır. Bu planlar ölkəmizin dünyanın neft bazarlarının əsas təchizatçıları sırasındakı mövqeyini möhkəmləndirmək məqsədi daşıyır. Bu, uzun müddətli faydalardır, lakin inanırıq ki, layihənin dərhal gətirəcəyi faydalar bizim üçün daha qiymətlidir. Layihə üçün lazım olan bütün qurğuların hamısı yerli ehtiyatlardan istifadə olunmaqla ölkə daxilində inşa ediləcək və bu qurğuların hamısı dünya səviyyəli milyardlarla dollar dəyərə malik obyektlərdir. Bu o deməkdir ki, birinci dəniz platformasının inşa edilməsindən bəri Azərbaycan öz neft sənayesinin gücünü və bacarıqlarını, o cümlədən işçi qüvvəsi və infrastrukturunu elə inkişaf etdirmişdir ki, bunlar indi dünya standartları səviyyəsindədir.

R.Abdullayev həmçinin qeyd etdi ki, ötən illər ərzində Azərbaycanın neft sənayesinə 38 milyard dollar sərmayə yönəldilmişdir ki, bunun da 20 milyard dolları “Azəri — Çıraq — Günəşli” layihəsinin reallaşdırılmasına sərf olunmuşdur. Yeni “Çıraq” neft layihəsinin həyata keçirilməsinə isə 6 milyard dollar vəsait yönəldiləcəyini diqqətə çatdıran natiq bildirdi ki, layihə çərçivəsində tikinti-quraşdırma işlərinin aparılması zamanı ən müasir texnologiyalar tətbiq ediləcək ki, bu da Xəzər akvatoriyasında bir çox yeniliklərlə əlamətdar olacaq. “Əsrin müqaviləsi” çərçivəsində ilk dəfə olaraq yeni “Çıraq” layihəsi ilə bağlı bütün tikinti-quraşdırma işlərinin Azərbaycanda daxili imkanlar hesabına həyata keçiriləcəyini diqqətə çatdıran R.Abdullayev bildirdi ki, xaricdən yalnız bir sıra material və avadanlıqlar gətiriləcək. Layihə çərçivəsində nəzərdə tutulan tikinti-quraşdırma işləri zamanı yerli subpodratçıların imkanlarından maksimum istifadə ediləcək, platformanın inşası Heydər Əliyev adına Bakı Dərin Dəniz Özülləri Zavodunda və Azfen — Tekfen — Amek istehsal sahələrində həyata keçiriləcək. Dəniz əməliyyatlarının aparılmasında isə Dövlət Neft Şirkətinin donanmasının imkanlarından istifadə olunacaqdır.

Sonra bp Azərbaycan şirkətinin prezidenti Rəşid Cavanşir çıxış edərək bildirdi ki, son dərəcə vacib olan bu layihə “Azəri — Çıraq — Günəşli” yatağının işlənməsinə başlanandan bəri Dövlət Neft Şirkəti və Azərbaycan Beynəlxalq Əməliyyat Şirkətinin birgə həyata keçirdikləri böyük layihələrin uğurlu davamıdır. Qeyd olundu ki, layihə “Azəri — Çıraq — Günəşli” yataqlar blokunun işlənməsi ilə bağlı indiyədək əldə edilmiş nailiyyətlər üzərində qurulacaq. Həmin nailiyyətlərin isə ən əsası kimi hazırda “Əsrin müqaviləsi” çərçivəsində gündə təxminən 850 min barel neft hasil olunmasını diqqətə çatdıran R.Cavanşir bunun da nəticəsində hazırda təkcə Azərbaycanın hər il milyardlarla dollar gəlir əldə etdiyini bildirdi. O, “Çıraq” neft layihəsinin uğurla reallaşdırılmasını Azərbaycanın, həmçinin tərəfdaşların birgə uğurlarının gələcəyinə inamının təsdiqi kimi dəyərləndirdi.

Məlumat üçün bildiririk ki, “Çıraq” neft layihəsinin işlənməsi ümumilikdə 360 milyon barel əlavə neft ehtiyatlarının çıxarılmasına imkan verəcək. Buna isə hazırda istismarda olan “Fasilə” kollektorları, eləcə də ondan yuxarıda yerləşən “Balaxanı” lay dəstinin X, IX və VIII kollektorlarına yeni quyular quraşdırmaqla nail olunacaqdır.

Layihənin ümumi dəyərinin təqribən 4 milyard dolları obyekt və qurğuların tikintisinə və öncə qazma proqramına, qalan hissəsi isə hasilat dövründə platformadan quyuların qazılmasına sərf ediləcəkdir. “Azəri-Çıraq-Günəşli” yatağının 15 il əvvəl başlanmış işlənməsinin davamı olan “Çıraq” neft layihəsindən ilk neftin hasilatı 2013-cü ilin sonlarına planlaşdırılır.

Mərasimdə “Çıraq” neft layihəsinin rəhbəri İlqar Məmmədov geniş təqdimatla çıxış edərək layihənin təfərrüatları barədə ətraflı məlumat verdi.

Axırda ARDNŞ-in prezidenti Rövnəq Abdullayev və bp Azərbaycan şirkətinin prezidenti Rəşid Cavanşir “Çıraq” neft layihəsinə başlamağa dair sənədi imzaladılar.

Mirbağır YAQUBZADƏ

Xalq qəzeti.- 2010.- 10 mart.- S. 4.