Dövlət Proqramının işığında

Biləsuvar: ilbəil gözəlləşən diyar

Məlum olduğu kimi, martın 12-də paytaxtın Dənizkənarı Milli Parkında istifadəyə verilmiş Bakı Biznes Mərkəzində keçirilən konfransda dövlətimizin başçısı ölkənin sosial-iqtisadi və ictimai-siyasi vəziyyətinin çox müsbət və ürəkaçan olduğunu vurğulamış, birinci regional inkişaf proqramının və həmçinin ikinci Dövlət Proqramının icrasının ilk ilinin yekunlarını müsbət qiymətləndirmişdir. Ölkəmizin hər yerində olduğu kimi, Biləsuvar rayonunda da sosial-iqtisadi inkişaf sahəsində ötən illərdə sanballı uğurlar əldə edilmiş, yeni-yeni istehsal və emal müəssisələri işə salınmış, müasir infrastrukturun formalaşmasına nail olunmuşdur.

İlyarım öncə dövlətimizin başçısı İlham Əliyev Biləsuvarda olarkən rayon ictimaiyyətinin nümayəndələri ilə görüşündə burada görülən işləri təqdir edib. Rayon haqqında ən yüksək səviyyədə söylənən fikirlər biləsuvarlıları hədsiz sevindirib, onların yaradıcılıq-quruculuq əzmini daha da artırıb.

...Biləsuvar orta əsr Azərbaycanının şəhər tipli yaşayış məntəqəsi olub. 1828-ci il Türkmənçay müqaviləsinə əsasən iki hissəyə bölünüb. Rusiya tərkibinə qatılan şimal hissəsinin əhalisi 1914-cü ildə sərhədlər möhkəmləndirildikdən sonra 20-40 kilometr aralıda ruslar üçün salınmış məntəqələrə köçürülüb. Nəticədə vaxtilə Rusiyadan sürgün edilmiş əhalinin məskunlaşdığı Puşkin qəsəbəsi mərkəz olmaqla 1930-cu ildə Biləsuvar rayonu təşkil edilib. Səkkiz il sonra rayonun adı dəyişdirilərək Puşkin olub. Sonradan bir il bu rayon Cəlilabadın tərkibinə qatılıb, 1964-cü ildə yenidən ayrılıb. SSRİ dağıldıqdan sonra, 1991-ci ildən onun tarixi adı özünə qaytarılıb.

Zəmanəmizdə hamının tanıdığı Əhmədağa Muğanlı, Ağayar Şükürov, İdris Ağayev, Bəhlul Abdullayev, Cəlal Məmmədli, Əlibala Hacızadə, Zamin Mahmudov kimi yazıçı və alimlər, əmək qəhrəmanı Qızqayıt Həsənova və başqaları Biləsuvar əsillidirlər.

İcra hakimiyyətinin başçısı Adil Məmmədov Biləsuvarın inkişafına dövlət qayğısını layiqincə reallaşdıran, idarəetmə təcrübəsini bacarıqla tətbiq edə bilən rayon rəhbərlərindəndir. Bir qayda olaraq, Dövlət Proqramı üzrə aparılan işlərdən, qazanılan nailiyyətlərdən böyük həvəslə danışır. Bu dəfə o, möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyevin tapşırığı ilə ötən il Biləsuvar dolama yolunun çəkilməsini əsas inkişaf göstəricisi kimi dəyərləndirdi. 12 kilometr uzunluğu olan bu yolda 27 qurğu, 2 körpü və asfalt-beton örtük tikilərək istifadəyə verilib. Kənarlarına çoxlu ağac əkilib. Bu yolun istifadəyə verilməsi həm şəhər daxilində nəqliyyat sıxlığının qarşısını alıb, həm də cənub rayonlarına gedib-gələn yolçuların rahatlığını təmin edib.

“Biləsuvar AQRO” MMC-nin yeni tikilmiş süd zavodu ən müasir avadanlıqla təmin edilib. Regionda analoqu olmayan müəssisədir. Burada quru süd, kərə yağı istehsal olunur. Gözəl perspektivi olan zavod tikilən, böyüyən və gözəlləşən Biləsuvarın tərəqqi nümunəsidir.

Əzəmətli Heydər Əliyev parkı, ulu öndərin möhtəşəm abidəsi, buradakı muzey, istirahət guşələri, Gənclik mərkəzi yüksək zövqlə yaradılıb.

Biləsuvar Olimpiya İdman Kompleksi müasirliyi və gözəlliyi ilə diqqət çəkir. Bu yeni kompleksin rayonda idmanın inkişafına tezliklə güclü təkan verəcəyi şübhəsizdir.

“Zirvə” istirahət mərkəzi biləsuvarlıların mədəni tədbirlərinin ünvanına çevrilib. Elə bu yaxınlarda “Zirvə”də Beynəlxalq Qadınlar Günü münasibətilə olduqca maraqlı və yaddaqalan bir bayram tədbiri düzənlənmişdi.

Biləsuvarda il-ildən uğurlu gəlir. Ötən ilin yekunları da bunu aydın göstərir. Bütün sahələrdə irəliləyiş olub. Camaatın həyat şəraiti bir qədər də yaxşılaşıb. Statistik rəqəmlərin şərhi bu barədə dolğun təsəvvür yaradır.

Rayonda ümumi daxili məhsul istehsalı 91,2 milyon manat təşkil edib. Bunun 84,8 faizi kənd təsərrüfatına aiddir. Rayonun iqtisadiyyatına il ərzində 21,1 milyon manatlıq investisiya qoyulub. Qeyri-dövlət sektorunda istehsal və xidmətin xüsusi çəkisi ilbəil artır. Ötən il bu bölmədə ÜDM sənaye üzrə 1,5 milyon manat olub ki, bu da əvvəlki ildəkindən iki dəfə çoxdur. Əhaliyə göstərilən ticarət xidmətinin səviyyəsi 22,9 faiz artaraq pərakəndə əmtəə dövriyyəsi 22,4 milyon manat təşkil edib.

Prezident İlham Əliyevin dəfələrlə vurğuladığı kimi, Dövlət Proqramının əsas hədəfləri region əhalisinin həyat səviyyəsinin yaxşılaşması, sahibkarlığın durmadan inkişaf etdirilməsidir. Son altı ildə Biləsuvarda işləyən vətəndaşların aylıq əməkhaqqı dinamik şəkildə artıb. Əgər 2004-cü ildə bu göstərici 51,5 manat idisə, ötən il 189,1 manat olub. Rayonda sahibkarlar təbəqəsi sürətlə formalaşır. Hazırda 3124 sahibkarlıq subyekti fəaliyyət göstərir. Onlardan 51-i sənaye, qalanı isə xidmət və kənd təsərrüfatı yönümlüdür. Ötən il Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu tərəfindən 42 belə subyektə 2 milyon manata yaxın güzəştli kredit verilib.

Regionların sosial-iqtisadi inkişafı üzrə həyata keçirilən proqramlar Biləsuvarda abadlıq-quruculuq işlərinin daha da genişlənməsini təmin edir. 2009-2013-cü illəri əhatə edən cari proqrama görə, bu il rayonun elektrik şəbəkələri yenidən qurulacaq, hava elektrik xətləri izolyasiyalı naqillərlə əvəz olunacaq. Proqram üzrə qarşıdakı üç ildə Biləsuvarın bütün yaşayış məntəqələrinin qazlaşdırılması həyata keçiriləcək. Hazırda 7 kəndin qaz təsərrüfatı bərpa edilməkdədir. 2012-ci ilə qədər rabitə sistemi də bütünlüklə elektronlaşdırılacaq.

Ötən il Ələt-Astara və Biləsuvar-Bəhrəmtəpə magistral yolunda təmir aparılıb. Şəhər ərazisində 2,5 kilometr, Xırmandalı, Bəydili, Əliabad, Bağbanlar, Dərvişli kəndlərində 5 kilometr asfalt-beton örtüklü yol çəkilib. Şəhərdə 30 kilometr, kəndlərdə isə 50 kilometr yola qum-çınqıl səpilib.

Yanğından mühafizə bölməsi və rayon prokurorluğu üçün yeni inzibati binalar, əlil və şəhid ailələri üçün 1 fərdi və 16 mənzilli bir ümumi yaşayış evi tikilərək istifadəyə verilib. Daxili imkanlar hesabına isə YAP-ın rayon təşkilatının binası əsaslı təmir olunub. Müasir uşaq xəstəxanasının tikintisində son tamamlama işləri gedir. İsmətli kəndində yeni məktəb tikintisinə başlanıb. Aşağı Cürəlidə ambulatoriya, 5 kənddə yeni poçt binaları, şəhərdə və digər yaşayış məntəqələrində müasir hasarlar hörülüb, şadlıq sarayları ucaldılıb. Təkcə daxili imkanlar hesabına il ərzində 2,3 milyon manatlıq tikinti, abadlıq və quruculuq işləri reallaşdırılıb. O qədər də böyük olmayan bir rayon üçün bu, çox sanballı göstəricidir.

Dövlət Proqramının icrasının birinci ilində yaddaqalan işlərdən biri də 8 kənddə içməli su təchizatının yaxşılaşdırılması üçün modul tipli təmizləyici qurğuların və bulaqların tikilməsidir. Daha 16 kənddə belə qurğuların tikilməsi nəzərdə tutulur.

Daha bir vacib məsələ. Biləsuvarda il ərzində 54,2 min ağac əkilib. “Ekologiya ili” ilə əlaqədar bu iş daha da genişləndiriləcək. Təkcə yanvar ayında rayonda 4 min ağac əkilib. Şəhərin küçələrində çoxlu qızılgül kolu və dekorativ bitki basdırılıb. Bütün bunlar rayona xüsusi yaraşıq verir. Amma, təəssüf ki, bəzi sakinlər, lap elə Biləsuvardan keçib-gedən yolçular bu əkinlərə yabançı münasibət bəsləyir, gülləri, ağacları əzir, ya da kökündən qoparıb aparırlar. Şəxsi mal-qarasını bəzək və sağlamlıq əkinlərinin arasında otaran sakinlərə də rast gəlmək olur ki, belələrinə qarşı ciddi mübarizə aparılmalı, ictimaiyyət barışmaz mövqe tutmalıdır.

Kənd təsərrüfatı Biləsuvarın iqtisadiyyatında əsas yeri tutur. Təkcə ötən il hər bir ailə bu sahədən 4386 manat gəlir əldə edib. 5430 ton pambıq, 91514 ton dənli və dənli-paxlalı, 34585 ton tərəvəz, 3273 ton bostan bitkisi, 2939 ton kartof, 1007 ton günəbaxan, 25544 ton şəkər çuğunduru, 67908 ton quru yonca otu və digər məhsullar istehsal edilib. Rayonda taxıl istehsalını artırmaq üçün toxumçuluğun inkişafına diqqət artırılıb. Ötən il 91,5 min ton dənli bitki istehsal olunub. Bu, rayonun tarixində ilk belə nailiyyətdir. Ümumiyyətlə, kənd təsərrüfatında məhsul istehsalının həcmi 55,4 milyon manatlıq olub. Bakının satış-yarmarkalarına 2009-da 3 min ton, son dörd ildə isə 10380 ton məhsul çıxarılıb. Heyvandarlıq sahəsi genişlənib.

“Azərsun-Holdinq” şirkətlər qrupu Biləsuvarın ərazisində 3400 hektar torpağı icarəyə götürərək müasir texnologiyanın tətbiqi ilə yüksək məhsuldarlığa nail olub. Şirkətin konserv zavodunda buraxılan kənd təsərrüfatı məhsulları yerli və xarici ölkə bazarlarına ixrac edilir. Burada 1000-dən çox adamın məşğulluğu təmin olunub.

Biləsuvarın təhsil, səhiyyə, mədəniyyət, gənclərlə iş sahələrində müəyyən irəliləyiş hiss edilir. Amma illik hesabatda göstərildiyi kimi, bu sahələrin işində çatışmazlıqlar da var. Bunların aradan qaldırılması məqsədilə rayon rəhbərliyi ciddi tədbirlər görür.

Bəli, Dövlət Proqramının işığında Biləsuvar daha aydın, daha gözəl və daha perspektivli görünür. Rayonun ümumi mənzərəsi ürəkaçandır. Burada həyata keçirilən bütün tədbirlərdə insan amilinə böyük önəm verilir, əhalinin rifahı əsas götürülür. Başlıcası isə rayonda işgüzar mühit formalaşıb. Deməli, uğurlar davamlı olacaq.

Əli NƏCƏFXANLI

Xalq qəzeti.- 2010.- 17 mart.- S. 5.