Yevlax: dinamik inkişaf davam edir

2010-cu ilin birinci rübündə rayonda ümumdaxili məhsulun həcmi 106 milyon manat olmuşdur. Bu isə ötən ilin eyni dövrü ilə müqayisədə 29,6 milyon manat və ya 38,7 faiz çoxdur. 2010-cu ilin birinci rübü Yevlax şəhərinin iqtisadi-sosial və mədəni həyatında daha çox nə ilə əlamətdar və yaddaqalan olmuşdur? Bu suala birmənalı şəkildə cavab vermək çətindir. Ən azı ona görə ki, “daha çox” sözü burada qətiyyən yerinə düşmür. Səbəb isə çox sadədir: Son illər Yevlaxda iqtisadi-sosial və mədəni həyatın bütün sahələri kompleks şəkildə inkişaf etdirilmiş, bu mühüm amil şəhər icra hakimiyyətinin iş üslub və metodlarında, təşkilat-idarəetmə məsələlərində əsas yer tutmuş, insan amili, adamların vacib sosial ehtiyacları daim diqqət mərkəzində saxlanılmışdır.

Deməli, söhbət hər hansı sahənin daha çox inkişafından yox, ötən ilin, yaxud ötən illərin eyni dövrü ilə müqayisəli təhlillərindən gedə bilər. Rəqəmlərin müqayisəli təhlili, əldə olunmuş nəticələr, konkret göstəricilər isə qarşımızda geniş və maraqlı mənzərə açır. Hər şeydən əvvəl, inkişafın dinamikası, irəliləyiş və yüksəklişin miqyası adamı valeh edir, gözlərimizdə xoş, fərəhli duyğular oyadır.

Yazını statistik rəqəmlərlə, fakt və göstəricilərlə, necə deyərlər, doldurmağın əleyhinəyəm. Ancaq orası da var ki, rəqəmlərsiz də keçinmək mümkün deyil. O yerdə ki, sürətli inkişaf və irəliləyiş var, orada müqayisəli təhlildən yayınmaq qeyri-mümkündür. Yevlaxda isə rəqəmləri, fakt və göstəriciləri sadalamağa, onları müqayisəli şəkildə təhlil etməyə daha çox ehtiyac var. Çünki burada inkişafın dinamikasının, yüksəliş və irəliləyişlərin mahiyyətini rəqəm və göstəriciləri təhlil etmədən dərk etmək sadəcə mümkün deyil.

Bütün bunlar barədə Yevlaxda ölkə Prezidenti İlham Əliyevin sədrliyi ilə Nazirlər Kabinetinin 2010-cu ilin birinci rübünün sosial-iqtisadi yekunlarına həsr olunmuş yığıncaqda geniş danışılmışdır. Yevlax Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Elmar Vəliyev hesabat məruzəsi ilə çıxış etmişdir.

Elə buradaca bu yazı üçün maraqlı ola biləcək xarakterik məqama bir daha diqqət yetirək: 2010-cu ilin birinci rübündə ümumdaxili məhsulun həcmi 106 milyon manat olmuşdur ki, bu da ötən ilin müvafiq dövrünə nisbətən 29,6 milyon manat və ya 38,7 faiz çoxdur. O da fərəhlidir ki, ümumdaxili məhsulun 98,5 faizi qeyri-dövlət sektorunda istehsal olunmuşdur. Ayrı-ayrı sahələr üzrə təhlil etsək, məhsulun 2,4 milyon manatını sənaye, 12,6 milyon manatını kənd təsərrüfatı, 43,2 milyon manatını tikinti, 37,9 milyon manatını ticarət, 2,2 milyon manatını nəqliyyat və digər xidmətlər təşkil etmişdir. 680 min manatlıq sənaye məhsulu isə ixrac olunmuşdur. Daha bir maraqlı fakt ondan ibarətdir ki, cari ilin birinci rübündə (adambaşına) 894 manat ümumdaxili məhsul istehsal olunmuşdur ki, bu da 2009-cu ilin birinci rübünə nisbətən 242,7 manat və yaxud 37,3 faiz çoxdur.

Hazırda rayon üzrə orta aylıq əmək haqqı 159,1 manat təşkil edir. Ümumiyyətlə, 2010-cu ilin I rübündə əhalinin pul gəliri 58 milyon manat olmuşdur. Bu, 2009-cu ilin I rübündə olduğundan 15,1 milyon manat və yaxud 35,3 faiz çoxdur. Adambaşına pul gəlirləri isə 489,8 manatdır.

Yığıncaqda qeyd edildiyi kimi, hesabat dövründə 12,7 milyon manatlıq kənd təsərrüfatı məhsulları istehsal olunmuşdur. Keçən ilin birinci rübü ilə müqayisədə iri buynuzlu mal-qaranın sayı 41 baş, qoyun və keçilərin sayı 675 baş artmışdır. Ötən ilin eyni dövrünə nisbətən 4,9 ton ət, 10,5 ton süd, 28,8 min ədəd yumurta artıq istehsal edilmişdir.

Rayonda mövcud hidrotexniki qurğular, meliorasiya və irriqasiya şəbəkəsi keçən əsrin 60-cı illərində tikilmişdir və istismar müddətini keçmişdir. Əsaslı təmir və bərpa işləri aparılmadığından onlar yararsız vəziyyətə düşmüşdür. Ona görə də qrunt sularının üzdə olduğu və şorlaşmaya meyilli olan torpaqlarda sahələrin məhsuldarlığı aşağıdır, qoyulmuş vəsait öz bəhrəsini vermir. Bu isə onu tələb edir ki, bütün meliorasiya və irriqasiya şəbəkəsi, hidrotexniki qurğulur yenidən qurulmalıdır. Təsadüfi deyildir ki, yığıncaq iştirakçıları ölkə Prezidenti cənab İlham Əliyevin 14 aprel 2009-cu il tarixli sərəncamı ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikası regionlarının 2009-2013-cü illərdə sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı”nda işlərin nəzərdə tutulmasını böyük razılıq və dərin minnətdarlıq hissi ilə qarşılamışlar.

2010-cu ilin birinci rübündə bütün maliyyə mənbələri hesabına şəhərdə və rayon ərazisində kapital qoyuluşunun həcmi 43,2 milyon manat olmuşdur. Bu isə 2009-cu ilin müvafiq dövrünə nisbətən 24,7 milyon manat və yaxud 2,3 dəfə çoxdur. Ötən ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə əsas kapitala 20,5 milyon manat və yaxud 2,5 dəfə çox investisiya qoyulmuşdur.

Əvvəlki illərdə olduğu kimi, cari ilin birinci rübündə də abadlıq və yenidənqurma işləri sürətlə davam etdirilmişdir. C.Cabbarlı, Ə.Cavad, Yeni Yevlax, S.Vurğun küçələrində, şəhərin Aran qəsəbəsi istiqamətindən girişində cəmi 3,8 kilometr yola asfalt örtüyü salınmışdır.

R.Balakişiyev, 28 Yanvar, Şəhriyar küçələri çınqıl tökülərək hamarlanmışdır. Hazırda rayon ərazisində uzunluğu 57 kilometr olan respublika və yerli əhəmiyyətli yollara asfalt örtüyü salınmasına başlanmışdır. Şəhərin Bakı və Gəncə istiqamətindən girişlərində geniş abadlıq və quruculuq işləri davam etdirilmişdir. Giriş qapıları tikilir, yaşıllıq salınır, ərazilər abadlaşır. Heydər Əliyev prospektində səkilərə, Heydər Əliyev sarayının ətrafına və istirahət parkına 3500 kilometr dekarativ plitə döşənmişdir.

Şəhərin küçə və meydanlarında işıqlandırma işləri davam etdirilmiş, Kövər, Səmədabad, Nemətabad, Nərimanabad, Hürüuşağı, Aşağı Qarxun, Tanrıqulular kəndlərində alkaponla üzlənmiş giriş qapıları tikilmiş və ərazilər abadlaşdırılmışdır. Hazırda Kür çayının sağ sahilində 1,5 kilometr uzunluğunda istirahət zonası yaradılır. Burada işlər sürətlə davam etdirilir. Kollektorun üzərində nasos stansiyasının tikintisi və təzyiqli xəttin çəkilməsi işləri isə başa çatmaq üzrədir. 2010-cu il “Ekologiya ili” elan edilmiş və əlaqədar olaraq geniş tədbirlər planı hazırlanmışdır.

Təkcə cari ilin birinci rübündə şəhərin küçə və meydanlarında, rayonun ərazisindən keçən avtomobil yollarının kənarlarında, meşə zolaqlarında 196 min ədəd müxtəlif ağac əkilmişdir. Şəhərdə 6,6 hektar yeni yaşıllıq sahəsi salınmışdır. 45 hektar meşə zolağı yaradılmış, 26 hektar meşə zolağı isə bərpa edilmişdir.

Bakı-Ələt-Qazax avtomobil yolunun kənarındakı bataqlıq ərazilərə münbit torpaq daşınmış, 5,6 kilometr sahə qurudulmuş və yaşıllıq salınmışdır.

Əhalini keyfiyyətli və dayanıqlı elektrik enerjisi ilə təmin etmək üçün bir sıra əsaslı tədbirlər işlənib həyata keçirilmiş, bu sahəyə 218,8 min manat vəsait xərclənmişdir. Ötən müddətdə 11,3 kilometr elektrik hava xətti SİP kabeli ilə əvəz edilmiş, 4 kilometr elektrik hava xətti əsaslı təmir olunmuş, 12 ədəd transformator quraşdırılmışdır.

2010-cu ilin birinci rübündə əhali üzrə elektrik enerjisinin dəyərinin ödənilməsi 100,3 faiz təşkil etmişdir.

2010-cu ilin birinci rübündə Qaramanlı, Hacımahmudlu, Dəlləklər, Nuralılar, Köyük, Nəmərli kəndlərinə təbii qaz verilmişdir. Ümumiyyətlə, rayonun 49 qəsəbə və kəndindən 18-i təbii qazla təmin olunmuşdur.

Hazırda Səmadabad, İsmayılabad, Bünyadabad, Qaraməmmədli, Rüstəmli kəndlərinə qaz xəttinin çəkilişi davam etdirilir.

Hesabat dövründə əhalinin içməli su təminatının yaxşılaşdırılması məqsədilə şəhərin neft kəməri ərazisində 1 ədəd subartezian quyusu vurulmuş, 1530 metr içməli su xətti çəkilmişdir. Yağış sularının axıdılması üçün Bakıxanov və Nərimanov küçələrində 570 metr kanalizasiya xətti çəkilmişdir.

Təhsilin maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsi, məzmunca yeniləşməsi, müasir tələblər baxımından təşkili istiqamətində əvvəlki illərdə həyata keçirilmiş tədbirlər cari ilin birinci rübündə də davam etdirilmişdir.

2010-cu ilin mart ayında 180 şagird yerlik Xaldan kənd əsas məktəbinin yeni binasının tikintisinə başlanılmışdır. Hazırda şəhər 1 nömrəli orta məktəbdə 480 şagird yerlik, Cırdaxan kəndində 180 şagird yerlik məktəb binalarının, şəhər uşaq gənclər idman məktəbinin ikinci korpusunda əsaslı təmir və yenidənqurma işləri davam etdirilir.

Məlum olduğu kimi, respublika Təhsil Nazirliyi tərəfindən IX, XI siniflərdə mart ayında sınaq imtahanları keçirilmişdir. XI sinifdə oxuyan 1333 şagirddən 1274 nəfəri sınaq imtahanında iştirak etmiş, onlardan 400 nəfəri, (31,3 faizi) (2009-cu ildə 17 faiz) bütün fənlərdən müvəffəq qiymət almışdır.

Hərbi məktəblərdə oxumaq arzusunda olan 302 nəfər şagirddən 242 nəfəri ilkin tibbi komissiyadan keçərək yararlı hesab olunmuşdur. Həmin şagirdlərdən 160 nəfəri C.Naxçıvanski adına hərbi liseyə, 82 nəfəri respublikanın müxtəlif ali hərbi məktəblərinə qəbul üçün sənədlərini təqdim etməyə başlamışlar. Bu istiqamətdə iş davam etdirilir.

Respublika səhiyyə nazirinin 5 avqust 2009-cu il tarixli “Yevlax rayonunun tibb müəssisələri şəbəkəsində dəyişikliklərin edilməsi barədə” əmrinə əsasən 9 kənd xəstəxanası həkim məntəqəsinə, Yuxarı Qarxun kənd feldşer-mama məntəqəsi tibb məqtəqəsinə çevrilmiş, Cırdaxan kəndində və İrəvanlı qəsəbəsində yeni tibb məntəqələri yaradılmışdır. Ana və uşaqlara göstərilən səhiyyə xidmətinin yaxşılaşdırılması, bu sahəyə vahid nəzarətin əlaqəli təşkili üçün ginekologiya və doğum şöbələrinin əsasında 40 çarpayılıq mamalıq-ginekologiya şöbəsi yaradılmış, Ailə Planlaşdırılması və Reproduktiv Sağlamlıq Mərəkəzi şəhər qadın məsləhətxanasının binasına köçürülmüş, xəstələrin əlaqəli müalicəsinin təşkili məqsədilə 60 çarpayılıq vahid cərrahiyyə şöbəsi təşkil edilmişdir.

Bəli, bu gün Yevlax öz inkişafının yeni mərhələsinə qədəm qoymuşdur. Bütün sahələrdə əsaslı inkişaf və irəliləyiş var, həyatın axarı gurdur, sağlam mənəvi-psixoloji mühit mövcuddur, adamlar sabaha dərin inam və ümidlə baxırlar. Bu dediklərimizi – daha doğrusu, görülən işlərin miqyasını sübut etmək üçün hazırda Yevlaxda tikintisi sürətlə davam etdirilən, o cümlədən tikiləcək və əsaslı təmir olunan müxtəlif təyinatlı obyektlərin bir neçəsini xatırlamaq yerinə düşərdi:

Tikilməkdə olan obyektlər

235 çarpayılıq regional klinik xəstəxana

“Lalə tekstil” MMC-nin II növbəsi

Əhalinin Sosial Müdafiə Mərkəzi

Milli Təzlükəsizlik Nazirliyinin Yevlax şöbəsinin inzibati binası

Beynəlxalq Bankın Yevlax filialı

Laminat – parket zavodu

“Azərtoxum” MMC

1 saylı orta məktəbin binası

Tikiləcək obyektlər

İqtisadi İnkişaf Nazirliyinin regional idarəsi

Qaz İstismar İdarəsinin inzibati binası

Yanacaq və Energetika Nazirliyinin regional idarəsi

Uşaq Yaradıcılıq Mərkəzi və uşaq musiqi məktəbi

Mil – Qarabağ kollektorunun yenidən qurulması

Yevlax şəhərinin su təchizatı və kanalizasiya sisteminin yaxşılaşdırılması və s.

Əsaslı təmir və yenidənqurma işləri

Uşaq-gənclər idman məktəbi

3 N-li şəhər orta məktəbi

Aran qəsəbəsində yolun tikintisi ilə əlaqədar abadlıq və yenidənqurma işləri

Kənd yollarının təmiri və s.

Göründüyü kimi, qarşıdakı aylarda Yevlaxda geniş və əsaslı tədbirlər nəzərdə tutulmuşdur. Yığıncaqda belə bir yekdil fikir ifadə edildi ki, həmin vəzifələr uğurla yerinə yetiriləcək, yevlaxlılar ölkə Prezidenti İlham Əliyevin diqqət və qayğısına öz fədakar əməkləri, yaradıcı təşəbbüsləri, dövlətə, dövlətçiliyə, iqtidara sonsuz sədaqətləri ilə cavab verəcəklər.

Ziyəddin SULTANOV,

“Xalq qəzeti”nin bölgə müxbiri

Xalq qəzeti.- 2010.- 2 may.- S. 4.