Yalnız fitri istedadı və zəhməti ilə ucalanlar əbədiyaşar olurlar

Əsl sənətkarlar ürəyi daim köklənmiş bir sim kimidir. Belə insanlar həyatın mənasını yaratmaq naminə yaşamaqda, sənəti ilə Vətənə, cahana, insana, əhatə olunduğumuz gözəl, mükəmməl və mütərəqqi nə varsa hamısına məhəbbət oyatmaqda görürlər. Qəhrəmanım Azərbaycan Dövlət Opera və Balet Teatrının aparıcı solisti, respublikanın əməkdar artisti Fidan Hacıyeva da məhz belə sənətkarlardandır.

Fidan Hacıyevanın ulduzu opera səhnəmizin yeni səslərə, nəfəsə və simalara ehtiyacı olan bir dövrdə parlamışdı. Onu səhnəyə talenin özü gətirmişdi. Ondan sonra teatra gənclərin axını başlanacaqdı. Hələlik isə o, müstəqilliyini yenicə bərpa etmiş və həyatın bütün sahələrində quruculuq işlərinə başlamış bir ölkədə uzun sürən durğunluqdan sonra canlanmağa başlamış Akademik Opera və Balet Teatrına üz tutan ilk qaranquşlardan idi.

Amma əslində, onun heç vokalla məşğul olmaq niyyəti yox idi. Musiqisevərlər ailəsində dünyaya gələn Fidan mehrini göz açıb gördüyü pianoya salmışdı. O pianoya ki, atası tez-tez onun arxasına keçib xalq havaları, o cümlədən muğam çalar, anası isə məlahətli səslə oxuyardı. Yaşadığı mühit, sirli-sehirli saydığı pianonun əsrarəngiz səslər çıxaran dilləri hələ körpə ikən Fidanda incə musiqi zövqü formalaşdırmış və onu Bülbül adına Orta İxtisas Məktəbinə gətirmişdi. Amma bir məsələ vardı. Məktəbdə əla qiymətlərlə oxuyan Fidan nə qədər çalışırsa-çalışsın, imtahan zamanı barmaqları titrəyir, ixtisas fənnindən istədiyi nəticəyə nail ola bilmirdi. Titrəyən barmaqları sanki onu başqa gələcək gözlədiyinə işarə edirdi.

Bir gün belə bir məqam yetişir. Musiqi nəzəriyyəsi dərsində dinlədiyi kamil bir ifa 14 yaşlı yeniyetmənin həyatında əsl dönüş yaradır. Dərsdən sonra "Koroğlu" operasından Nigarın ariyasını ifasına heyran qaldığı Azərbaycan səhnəsinin primadonnası Firəngiz Əhmədova kimi oxumağa çalışır. Fidanın səsi rəfiqələrinin o qədər xoşuna gəlir ki, onların təkidi ilə vokal imkanlarını yoxlamağı qərara alır. Onu dinləyənlər Fidana gözəl gələcək vəd edirlər. O, 1994-cü ildə Ü.Hacıbəyli adına Bakı Musiqi Akademiyasının həm piano, həm də vokal sinfinə daxil olur. Vokal müəllimi, 40 il ərzində Azərbaycan opera səhnəsində bir çox aparıcı partiyaların ifaçısı Hüseyn Əliyev onun opera müğənnisi kimi formalaşmasında böyük rol oynayır. Müəlliminin tez-tez tələbələrinə danışdığı bir əhvalat Fidanın sənət devizinə çevrilir: vaxtilə gənc Pavorottiyə xeyir-dua verən böyük italyan tenoru Benyamino Cili hələ musiqi aləminə təzə qədəm qoyan həmkarının "Ustad, siz musiqi təhsilinizi nə vaxt bitirmisiniz" sualına cavabında deyir: "Dünən. Bu gün hələ başlamamışam". Maraqlıdır, 1994-cü ildən başlayan müəllim-tələbə münasibətləri bu günədək davam edir və Fidan xanım hələ də özünü ustadı qarşısında adi tələbə sayır, ondan daim öyrənməyə çalışır.

Ümumiyyətlə, qəhrəmanımın həyatı xoş təsadüflərlə doludur. "Gülüstan" sarayında ulu öndər Heydər Əliyevin və onun qonaqları şərəfinə konsertə dəvət edilməsi belə təsadüflərdən biri olmuşdur. Milli musiqimizin vurğunu olan, böyük sənətkarlara həmişə hədsiz ehtiram və hörmətlə yanaşan ümummilli lider konsertdən sonra adəti üzrə incəsənət xadimlərinə yaxınlaşır, yalnız özünəxas açıq təbəssümlə böyük sənətkarlara qısılıb duran Fidana "Bura gəl, bura gəl. Sənin nə gözəl səsin var. Bax, öz üzərində işlə, çünki sənin gələcəyin var" sözlərini deyir, sonralar da öz dəstəyini ondan əsirgəmir. Ulu öndərin xeyir-duası Fidanın səhnəyə daha möhkəm bağlanması üçün stimul olur. Həmin gün Fidan yerinin məhz opera səhnəsində olduğunu, bunun bir Tanrı payı olduğunu bir daha yəqin edir. Çünki əlləri ən çətin sınaq günlərində onu darda qoyduğu halda, səsi ona sadiq qalır, bu böyük insanın və hörmətli qonaqlarının qarşısında çox sərbəst çıxış edir.

Fidan xanımı böyük səhnəyə aparan yol həmin gündən başlayır. İkinci kursda teatrda solistlər arasında keçirilən müsabiqəyə müəlliminin təşəbbüsü ilə qatılan Fidanın ifası münsiflər heyətini necə heyran edirsə, dərhal teartda işə qəbul olunur və rol alır: Ü.Hacıbəylinin "Koroğlu" operasında Xanəndə qız, Jorj Bizenin "Karmen"ində Mersedes. Amma ən böyük arzusu səhnədə məhz Karmeni oynamaq idi. Karmenin ehtiraslı, çılğın, güclü və dolğun xarakteri təbiətən ona çox yaxındır. Çox işləyib-çalışır, Flamenqo rəqsini öyrənir və nəhayət məqsədinə çatır: 21 yaşında səhnəmizin ən gənc Karmeni olur. Son dərəcə təbii və inandırıcı cizgilərlə yaratdığı bu obraz ona böyük uğur gətirir, Azərbaycanı xaricdə məhz bu obrazla təmsil edir. Türkiyədə keçirilən "Türksoy" günlərinə qatılan müğənni Mərsin Opera və Balet Teatrı ilə müqavilə imzalayır, Milli Opera və Balet Teatrında işləyə-işləyə Mərsin, İstanbul, İzmir, Ankara teatrlarının səhnəsində Karmen obrazı ilə çıxış edir. Qazandığı pulları yollara xərcləyir, lakin milli operadakı işindən imtina etmir. Antalyada, daha çox turistlərin toplaşdıqları məşhur "Aspendus" antik teatrında, açıq havada 15 min tamaçaşının qarşısında onun iştirakı ilə iki dəfə "Karmen" operası oynanılır. Fidanın ifasına valeh olan italyanlar onu 2002-ci ildə İtaliyanın "Kidjiano" Akademiyasında keçirilən beynəlxalq müsabiqəyə dəvət edirlər. Fidan müsabiqəyə qatılır və onun qalibi olur, İtaliya hökumətinin verdiyi təqaüdlə operanın vətənində ustad dərsləri dinləyir. Burada Fidan Hacıyevanın daha bir məziyyəti - vətənpərvərliyi özünü göstərir. Gənc istedadlı müğənninin təkidlə İtaliyada qalmasını istəsələr də, o, Vətənə qayıtmağa, xaricdə yalnız Azərbaycanı təmsil etməyə üstünlük verir, ilk növbədə azərbaycanlı olduğunu unutmur.

Vətənə dönər-dönməz təhsilini aspiranturada, elə sevimli müəllimi Hüseyn Əliyevin sinfində davam etdirir. Opera va Balet Teatrının səhnəsində bir-birinin ardınca gözəl obrazlar - Cüzeppe Verdinin "Aida" operasında Amneris, "Trubadur"da Azuçena, "Riqolleto"da Maddalena, "Traviata"da Flora, Cakoma Rossininin "Seviliya bərbəri"ndə Rozina, Maskaninin "Kənd namusu"nda Santutzza, Üzeyir Hacıbəylinin dünya şöhrətli "Arşın mal alan" operettasında Asya, Fikrət Əmirovun "Sevil"ində Gülüş partiyalarını yaradır. Dünyanın bir çox ölkələrində, o cümlədən Almaniya, Yaponiya, Rusiya, Ukrayna və İtaliyada keçirilən konsertlərdə Azərbaycanı layiqincə təmsil edir. Müdafiə Nazirliyinin Həzi Aslanov adına Mahnı və Rəqs Ansamblının baş solisti kimi cəbhə bölgələrində əsgərlərimiz üçün vətənpərvərlik mövzusunda silsilə konsert proqramları ilə çıxış edir. Ötən il "Türksoy" Beynəlxalq Opera günləri çərçivəsində İstanbul və Mərsin şəhərlərində, habelə Şimali Kiprdə konsertlər verir. Azərbaycanda opera sənətinin inkişafına verdiyi töhfəyə görə 2006-cı ildə respublikanın əməkdar artisti fəxri adına və Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fəxri diplomuna layiq görülür.

Bu il martın 17-də daha bir layihəsini - doğma teatrın səhnəsində Hüseyn Əliyevin digər yetirmələri - gənc vokalçılar Fərid Əliyev, Süleyman Süleymanov, Azər Rzayev və Anton Feştanqla birlikdə "Fidan və dostları" adlı konsert proqramını gerçəkləşdirir. Klassik Azərbaycan və Avropa bəstəkarlarının əsərlərindən ibarət konsert həqiqətən çox böyük maraqla qarşılanır və Novruz bayramı ərəfəsində sənətsevərlərə gözəl hədiyyə olur.

Gələcəyə böyük ümidlərlə baxan Fidan xanımın planları çoxdur. Gənclərdə klassik və milli musiqiyə maraq oyatmaq, onların estetik zövqünün formalaşmasına kiçik töhfəsini vermək üçün Azərbaycan televiziyasında "Harmoniya" adlı veriliş hazırlayır. Bundan başqa, vizit kartı "Karmen" operası üçün tamamilə yeni tərzdə Flamenqo rəqsi hazırlamaq, obrazı tam özününküləşdirmək üçün fransız dilini təkmilləşdirmək, öz təbiətinə uyğun başqa obrazlar yaratmaq niyyətindədir. Ümumiyyətlə, Fidan xanım güclü obrazlara meyillidir. Bəlkə də buna görə "Sevil"də Gülüş partiyasına, "Aida"da isə Amnerisə üstünlük vermişdir.

Fidan xanım evdən işə, işdən evə tələsən xoşbəxt insanlardandır. Gözəl ailəsi, iki şirin balası vardır. Ömür-gün yoldaşı Filip ölkəmizdə çalışdığı 15 il ərzində Azərbaycana, onun mədəniyyətinə vurulmuşdur. Özünü artıq azərbaycanlı sayır, sənətini inkişaf etdirməsi üçün xanımına hər cür dəstək göstərir.

Müğənni yaxşı bilir ki, gözəl səs, ilahi nəfəs Allah vergisi olsa da, işlətməyəndə kökdən düşür. Kamil sənətkar səviyyəsinə yüksəlmək üçün isə Tanrının bəxş etdiyi istedadı, gözəlliyi zəhmətlə birləşdirmək, daim çalışmaq lazımdır. Yalnız fitri istedadı və zəhməti ilə ucalanlar əbədiyaşar olurlar. Biz ona bu yolda uğurlar arzulayırıq.

Sevda ƏHƏDOVA,

AzərTAc-ın müxbiri

Mədəniyyət.- 2010.- 20 may.- S. 7.