Azərbaycan - Rusiya münasibətləri dinamik və səmərəli inkişaf yolundadır

Münasibətlərimiz çox möhkəmdir, onlar xalqlarımızın çoxəsrlik dostluğuna əsaslanır. Bu, bizim üzərində dostluq, bərabərhüquqlu qonşuluq münasibətlərimizi qurduğumuz möhkəm təməldir... Çox ümid edirik ki, münasibətlərimizdə mövcud olan müsbət meyillər möhkəmlənəcək və inkişaf edəcəkdir.

İlham ƏLİYEV,

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

... Bu, həqiqətən əlamətdar səfərdir. Həm formal baxımdan əlamətdardır, çünki ölkələrimiz arasında qarşıdakı onilliklər üçün əməkdaşlığın təməlini yaradan çox mühüm sənəd imzalanmışdır. Həm də qeyri-formal mənada, şəxsi ünsiyyət baxımından əlamətdardır, çünki bu cür ünsiyyət olmadan mehriban münasibətləri inkişaf etdirmək mümkün deyildir. Biz çox görüşürük, çox ünsiyyət saxlayırıq. Bizim çox mehriban yoldaşlıq münasibətlərimiz vardır və ümid edirəm ki, bundan sonra da belə olacaqdır.

Dmitri MEDVEDEV,

Rusiya Federasiyasının Prezidenti

Azərbaycanın son illər sürətli iqtisadi inkişaf yoluna qədəm qoyması, iri infrastruktur layihələrinin reallaşdırılmasında özünü təcrübəli dövlət kimi tanıtması beynəlxalq aləmin ölkəmizə olan marağını daha da artırmışdır. Respublikamızın regionda lider dövlətə çevrilməsi, həm güclü iqtisadi, həm də hərbi potensiala malik olması diqqəti daha çox cəlb etmişdir. Digər tərəfdən 2008-2010-cu illərdə dünyanı silkələyən qlobal maliyyə və iqtisadi böhranın ölkəmizə bir o qədər də güclü təsir göstərməməsi iqtisadi strategiyanın düzgün istiqamətləndirilməsindən xəbər verir.

Son iki ildə dünyanın ən iri şirkətləri, tanınmış bank strukturları, həmçinin bir çox ölkələr iqtisadi cəhətdən iflasa uğradıqları halda, Azərbaycanda bütün sahələr üzrə inkişaf qeydə alınmış, ötən il bütün növ pensiyaların sosial hissəsi, bu il isə baza hissəsi artırılmışdır. Bununla bərabər minimum əmək haqqı 75 manatdan 85 manata qaldırılmışdır. Üstəlik, regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramı çərçivəsində nəzərdə tutulmuş layihələrin reallaşdırılması istiqamətində də qətiyyətli addımlar atılmışdır. Bütün bunlar bir daha göstərir ki, Azərbaycan öz iqtisadi qüdrətini artırmaq, möhkəmləndirmək və daha da inkişaf etdirmək istiqamətində qarşıya çıxan hər hansı bir maneəni dəf etmək iqtidarındadır. Hazırda ölkəmiz Avropaya və dünya birliyinə uğurlu inteqrasiyasını davam etdirir.

Təbii ki, ölkəmizin regionda lider dövlətə çevrilməsi, dünyanın ən islahatçı dövləti imicini qazanması və indiki ağır, çətin şəraitdə iqtisadi inkişaf tempini qoruyub saxlaması dünyanın iri şirkətlərinin və super dövlətlərinin diqqətindən yayına bilməzdi. Son vaxtlar nüfuzlu beynəlxalq qurumların öz tədbirlərini məhz Azərbaycanda keçirmələri və dövlət başçılarının qarşılıqlı səfərləri də bunu təsdiqləyir. Rusiya Federasiyası kimi böyük bir dövlətin Prezidentinin son üç ildə üç dəfə Azərbaycana rəsmi səfər etməsi də təsadüfi deyildir. Bu fakt ölkəmizin beynəlxalq aləmdə daha geniş miqyasda tanınmasından və nüfuz sahibi olmasından xəbər verir. Nəzərə alsaq ki, Rusiya həm də Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanmasında ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr dövlətlərindən biridir, bu baxımdan Prezident Dmitri Medvedevin mütəmadi səfərləri ölkəmizə verilən yüksək qiymətin nəticəsidir.

Ümumiyyətlə, Rusiya ilə Azərbaycan münasibətlərinin dinamik, səmərəli və yüksələn xətt üzrə inkişafı diqqətçəkən məqamlardandır. İki ölkə arasındakı münasibətlər çoxşaxəli, çoxtərəflidir. Daha dəqiq desək, bütün sahələri əhatə edir. Biz iki ölkə arasındakı əlaqələrə diqqət yetirsək, görərik ki, bu münasibətlər siyasi, iqtisadi kooperasiyanın və müştərək layihələrin əhatə dairəsindədir. Rusiya ilə Azərbaycanın regional və dünya miqyaslı layihələr üzərində birgə fəaliyyəti, energetika, neft-qaz əməliyyatlarında, elektrik enerjisi satışında və digər mühüm sahələrdə böyük bir blok təşkil etmələri Azərbaycanın dünyanın inkişaf etmiş dövlətləri cərgəsinə qoşulmasından xəbər verir. Bir faktı da qeyd edək ki, iki ölkə arasında hərbi-texniki sahədə də sıx əməkdaşlıq diqqəti cəlb edir. Bütün bunlardan sonra Rusiya Prezidenti Dmitri Medvedevin Azərbaycana səfəri təkcə regionda yox, dünya ictimaiyyətində də böyük maraq oyatmışdı. Bu səfər dünya ictimaiyyəti tərəfindən ona görə maraqla izlənilirdi ki, Azərbaycana səfərindən bir qədər əvvəl Ermənistana rəsmi səfər edən Rusiya Prezidenti Ermənistan ərazisində Rusiya hərbi bazalarının saxlanılması müddətinin daha da uzadılması barədə müqavilə imzalamışdı. Bəzi siyasi ekspertlər bunu Rusiyanın Ermənistana himayədarlığı kimi qiymətləndirir, digərləri isə Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanmasında Minsk qrupunun həmsədrlərindən biri kimi vasitəçilik missiyasını öz üzərinə götürdüyündən, Rusiya tərəfinin müqavilənin müddətinin artırılmasına razılıq verməsini məqbul hesab etmirlər. Hər iki halda Azərbaycan digər dövlətlərin daxili işlərinə qarışmır və başqa dövlətlərin də Azərbaycanın daxili işinə qarışmasını yolverilməz hesab edir.

Rusiya Prezidenti Bakı səfəri zamanı bu məsələyə aydınlıq gətirərkən dedi ki, Ermənistanda Rusiyanın hərbi bazasının olması haqqında müvafiq sazişin müddətinin artırılması məsələsinə Rusiyanın Qafqazda sabitliyin qorunub saxlanılması mövqeyindən baxmaq lazımdır. D. Medvedev bildirdi ki, həmin baza sülhü və asayişi təmin etməyə, sabitliyi qoruyub saxlamağa, bu gün mövcud olan bütün mürəkkəbliklərin azalmasına xidmət edir. Rusiya Prezidenti daha sonra qeyd etdi ki, bağlanmış saziş çərçivəsində imkanlarımızı və səlahiyyətlərimizi həyata keçirərkən biz məhz bu mövqedən çıxış edəcəyik. Sazişdə heç bir prinsipial yeniliyin olmadığını diqqətə çatdıran Rusiya Prezidenti dedi ki, yenilik ondan ibarətdir ki, yalnız həmin bazanın orada olacağı illərin sayı müəyyən qədər artırılır.

Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həll edilməməsi və Azərbaycan ərazilərinin Ermənistan tərəfindən işğalının davam etməsi, bu amilin regionda sülhün və təhlükəsizliyin bərqərar olması üçün çox böyük əngəllər yaratması Rusiya Prezidentinin səfəri zamanı əsas müzakirə mövzusu olmuşdur. Azərbaycan Prezidenti bir daha diqqətə çatdırmışdır ki, 1994-cü ildən atəşkəs haqqında saziş bağlansa da, bütün bu illər ərzində münaqişənin tammiqyaslı tənzimlənməsinə təəssüf ki, nail ola bilməmişik. Dövlətimizin başçısı dedi: "Azərbaycanın əraziləri işğal altındadır. Azərbaycanlılara qarşı etnik təmizləmə siyasəti yeridilmiş, nəticədə Dağlıq Qarabağdan və Dağlıq Qarabağın ətrafındakı yeddi rayonun ərazisindən minlərlə azərbaycanlı qovulmuşdur. Beynəlxalq təşkilatların qətnamələri mövcuddur. BMT Təhlükəsizlik Şurası dörd qətnamə qəbul etmişdir. Həmin sənədlərdə işğalçı qüvvələrin Azərbaycan ərazisindən çıxarılması haqqında tələblər irəli sürülür. ATƏT-in Lissabon sammitinin qərarları, digər beynəlxalq təşkilatların qətnamələri mövcuddur. Münaqişə həmin qərarlar və qətnamələr əsasında, beynəlxalq hüququn normaları və prinsipləri əsasında tənzimlənməlidir. Bu, Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan prezidentlərinin Moskvada imzalanmış Birgə Bəyannaməsində də əks olunmuşdur".

Rusiya Prezidentinin münaqişənin nizamlanmasında fəal iştirakı xüsusi vurğulanmışdır. Qeyd olunmuşdur ki, Prezident Dmitri Medvedevin təşəbbüsü ilə Rusiya, Azərbaycan və Ermənistan prezidentləri arasında altı görüş keçirilmişdir. Bu fakt təsdiqləyir ki, Rusiya tərəfi münaqişənin nizamlanmasında fəallıq nümayiş etdirir. Rusiya Prezidenti münaqişənin nizamlanmasında mövqeyini açıqlayaraq dedi: "Danışıqlar davam edir və düşünürəm ki, əlaqələrin intensivliyi azalmamalıdır. Rusiya Minsk qrupu çərçivəsində vəzifələrini, həm də bu mövzuda ünsiyyəti davam etdirən qonşu ölkə kimi mənəvi vəzifələrini yerinə yetirməyə hazırdır. Şəxsən mən gündəlikdə qalan ən mürəkkəb məsələləri müzakirə etməyə hazıram. Ümidvaram ki, ölkələrimizin xarici siyasət idarələrinin iştirakı və şəxsən bizim iştirakımızla bu cür məsləhətləşmələr davam etdiriləcəkdir... Rusiya öz vəzifələrini hökmən yerinə yetirəcək və zəruri nəticələrin əldə edilməsinə hərtərəfli kömək göstərəcəkdir".

Rusiya Prezidenti Dmitri Medvedevin bu səfəri cənab dövlət başçısının özü kimi tanınmış siyasi xadimlər tərəfindən də yüksək qiymətləndirilir. Bunu iki ölkə rəsmiləri arasında imzalanmış sənədlər də təsdiqləyir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Rusiya Prezidenti Dmitri Medvedevin imzaladıqları "Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasında dövlət sərhədi haqqında müqavilə" yüksək qiymətləndirilir. Bu vaxta qədər iki ölkə arasında bütün sahələr üzrə əlaqələrin inkişaf etdirilməsini əks etdirən çoxlu sayda sənədlər imzalanıb. Ancaq belə bir saziş ilk dəfədir ki, imzalanır. Sərhədyanı Samur çayının su ehtiyatlarının bölünməsi və onlardan səmərəli istifadə edilməsi haqqında müqavilələr, habelə qaz sahəsində əməkdaşlıq sferasında imzalanmış sənədlər tərəflərin hər ikisi üçün böyük əhəmiyyət kəsb edir.

Rusiya Prezidentinin ölkəmizə növbəti səfəri və bu səfər zamanı imzalanan sənədlər iki ölkə arasında qarşılıqlı əməkdaşlığın möhkəm təməllər üzərində qurulmasından xəbər verir. Prezident Dmitri Medvedev də dövlət sərhədi haqqında sazişə münasibət bildirərkən dedi ki, bizim dostluq münasibətlərimizin möhkəm normativ baza əsasında inkişaf etməsi, tərəfdaşlar arasında beynəlxalq hüquq normalarına əsaslanan münasibətlərə çevrilməsi üçün belə saziş çox vacibdir. Bu sənəd də beynəlxalq hüquqi aktdır.

Azərbaycanla Rusiya arasındakı qarşılıqlı əlaqələr daha da möhkəmlənir, münasibətlər yüksələn xətt üzrə inkişaf edir. Bu tendensiyanın təməlində ulu öndər Heydər Əliyevin böyük uzaqgörənliklə işləyib hazırladığı mükəmməl xarici siyasət kursu dayanır. Prezident İlham Əliyevin həmin siyasəti ustalıqla davam etdirməsi isə ölkəmizin və xalqımızın etibarlı tərəfdaşlarını gündən-günə artırır.

Əliqismət BƏDƏLOV

Xalq qəzeti.- 2010.- 5 sentyabr.- S. 1.