Sənət olan yerdə yaş bəhanədir

İstedadlı aktyor, şair və dramaturq, C.Cabbarlı adına İrəvan Dövlət Azərbaycan Teatrının direktoru, əməkdar mədəniyyət işçisi İftixar Piriyevin bu günlərdə 50 yaşı tamam olur. Ömrünün 30 ildən çoxunu teatr sənətinin təbliği və tərəqqisinə həsr etmiş İftixar Piriyev bu illər ərzində böyük yaradıcılıq yolu keçmiş, irili-xırdalı saysız-hesabsız yadda qalan obrazlar qalereyasını yaratmaqla geniş tamaşaçı auditoriyasının rəğbətini qazanmışdır. Heç də təsadüfi deyil ki, onun sənətindən söz açan hər kəs öncə oynadığı rolların adını çəkir. Bu, bir daha onu göstərir ki, istedadlı aktyor səhnədə ilk addımlarının atdığı gündən tanınmış, geniş tamaşaçı kütləsinin rəğbətini qazanmışdır.

İftixar Fərhad oğlu Piriyev 1960-cı ildə, Gürcüstanın Saqareco rayonunun Düzəyrəm kəndində (Qaraçöp mahalı) anadan olmuşdur. Uşaqlıqdan teatra, aktyor sənətinə maraq göstərən İftixar Piriyev elə bu istəklə orta məktəbi bitirdikdən sonra 1977-ci ildə sənədlərini M.Əliyev adına Azərbaycan Dövlət İncəsənət İnstitutuna verir "Dram, kino aktyorluğu" fakültəsinə daxil olur. Respublikanın tanınmış səhnə ustaları Rza Təhmasib, İsmayıl Dağıstanlı, Əliabbas Qədirov kimi səhnə ustalarından aktyorluq sənətinin incəliklərini həvəslə öyrənir. İnstitutu fərqlənmə diplomu ilə bitirən gənc aktyor 1981-ci ildə Akademik Milli Dram Teatrına işə qəbul edilir.

Teatrın aparıcı rejissorları Ağakişi Kazımov, Mərahim Fərzəlibəyov, Bəhram Osmanov ilk gündən gənc aktyorla yaradıcılıq əlaqələri saxlayıb epizodik də olsa xırda rollar tapşırırlar. İ.Əfəndiyevin "Xurşud-banu Natəvan"da I şəxs, Kan Anyunun "Media" əsərində oğlan, Anarın "Sizi deyib gəlmişəm"ində Vəliqulu kimi ilk yadda qalan surətlər yaradır. Qısa bir vaxtda İftixar Piriyev istedadı və bacarığı sayəsində obrazlar qalereyasını daha da genişləndirir. S.Vurğunun "Vaqif" pyesində Əlibəy, Vaqif Səmədoğlunun "Yayda qartopu oyunu"nda Niftalı, Anarın "Şəhərin isti yay günləri"ndə Namiq, İ.Əfəndiyevin "Büllur sarayda" Bayandur, Şeyx Xiyabanidə Ayaz, Şekspirin "Kral Lir"ində Edqar, Ç.Aytmatovun "Sokratı anma gecəsi"ndə Talob və bir çox digər baş və aparıcı rollar oynayır. Əlbəttə, İftixar Piriyevin çoxşaxəli yaradıcılığı onun təkcə böyük səhnədə sevərək yaratdığı rollarla tamamlanmır. Bədii film, teleseriallar və televiziya tamaşalarında əlliyə yaxın rollar oynamış, Azərbaycan Televiziyasında "Ozan" folklor toplusunun aparıcısı, bir çox ədəbi bədii verilişlərin iştirakçısı olmuşdur. Az bir zamanda respublikada kifayət qədər tanınan İftixar Piriyev teatr və sənətdən söz düşəndə - "Mən sənətə şöhrət naminə gəlməmişəm. Bu səbəbdən sənəti ucuz tutub şöhrətə üstünlük verənlər çox uzağa gedə bilmirlər" - deyir. Bu şöhrət ona başucalığı gətirsə də sənətində arxayınçılığa yol vermir. Gərgin məşqlər, mütaliələr, rejissor tövsiyələri onu usandırmır və getdikcə öz sənəti, iş bacarığı ilə özünü peşəkar aktyor kimi tanıdır. 1999-2000-ci illərdə Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən Tiflis Azərbaycan Dövlət Dram Teatrının bərpa prosesinə rəhbərlik etmək üçün İftixar Piriyev iki illik Tiflis şəhərinə ezam olunur. Teatrın bərpasında peşəkarlıqla apardığı işin nəticəsinə görə o, 2000-ci ildə C.Cabbarlı adına İrəvan Dövlət Dram Teatrına rəhbər təyir olunur. Aktyor sənəti, inzibati işlə əvəz olunur. İftixar Piriyev istedadlı aktyor, bacarıqlı teatr təşkilatçısı olmaqla yanaşı, bu illər ərzində özünü həm də bir şair, dramaturq və publisist kimi də təsdiqləyir. O, "Yaşadığım bu ömür" və "Nə qəribə yuxuymuş" şeirlər toplusunun, ümummilli liderə həsr olunmuş "Böyük Turanın himni" və "Müstəqil vətənin memarı" poemalarının, eləcə də "Dan yeri söküləndə", "Körpü", "Məngənə və kor aşığın işığı", "Eşqin Tikan dairəsi", "Qarışqalar yuvanı dəyişmir", "Arı yuvası", "İşıqlı, nurlu sabah" və digər pyeslərin müəllifidir. "Müstəqil vətənin memarı" poeması səkkiz dilə tərcümə olunmuşdur.

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının dissertantı, Teatt Xadimləri İttifaqı, Yazıçılar Birliyi və Yeni Azərbaycan Partiyasının üzvü olan İftixar Piriyevə daha çox populyarlıq gətirən on illik səhnə fəaliyyətindəki fasilədən sonra 2009-cu ildə yazıçı-dramaturq Aqşin Babayevin ulu öndər Heydər Əliyevin əziz xatirəsinə həsr olunmuş "Xilaskar" taşamasında ustalıqla yaratdığı Heydər Əliyev obrazı oldu. Əsl sənət nümunəsini o, tamaşaçılara təqdim etdi. Ulu öndərin bədii obrazının, olduqca inandırıcı təqdimatı tamaşaçıları sözün əsl mənasında, heyrətləndirdi. Respublikanın əksər bölgələrində, o cümlədən qonşu Gürcüstan və Dağıstanda bu əsər dəfələrlə oynanılmış, fəxri fərman və diplomlarla təltif olunmuşdur. Gürcüstanda müvəffəqiyyətlə oynanılan bu tamaşada ulu öndərin yaxın dostu E.Şevardnadze də iştirak edib məmnun qaldığını deyir. İftixar Piriyevin Qafqaz xalqları arasında dostluq və mehribanlıq mövzusunda yazdığı digər uğurlu əsərlər "Körpü" və "Dan yeri söküləndə" pyesləridir. Müəllif beynəlxalq layihə kimi bu tamaşaya Azərbaycan aktyorları ilə yanaşı Gürcüstanın və Dağıstanın tanınmış aktyor, rəssam və rejissorları dəvət etdi. Bu pyeslər Bütöv Bakı Teatr şəbəkəsinin məhsulu kimi tamaşaçılara təqdim olundu və geniş tamaşaçı auditoriyasının rəğbətini qazandı.

İftixar Piriyev bu gün yaradıcılığının ən parlaq dövrünü yaşayır. İnanırıq ki, İftixar Piriyev bundan sonra da öz yaradıcılıq potensialından istifadə edib tamaşaçıların yeni-yeni sənət uğurlarıyla sevindirəcəkdir.

Rafiq SALMANOV,

"Xalq qəzeti" foto müəllifindir

Xalq qəzeti.- 2010.- 7 sentyabr.- S. 8.