Azərbaycan dünya iqtisadiyyatına uğurla inteqrasiya edir

Bir vaxtlar azərbaycanlı gənclər xaricdə iş axtarırdısa, indi əcnəbilər Azərbaycana işləməyə gəlirlər

2009-cu il artıq əsrin geridə qalan illərinə qovuşdu. Ötən il bir sıra hadisələrlə xalqımızın yaddaşında hələ uzun müddət yaşayacaq. Ümumiyyətlə, 2009-cu il dünya tarixində də bir neçə baxımdan özünə yer tutdu. Çünki dünyanı bürüyən maliyyə və iqtisadi böhran məhz bu ilə təsadüf etdi. Dünyanın demək olar ki, bütün ölkələri böhrandan bu və ya digər formada əziyyət çəkdi. Azərbaycan isə dünya iqtisadiyyatının bir parçası kimi bu böhrandan cüzi itkilərlə çıxdı.

Azərbaycanda aparılan uğurlu sosial-iqtisadi islahatlar, düşünülmüş strategiya respublikamızın hərtərəfli inkişafına, qabaqcıl ölkələr cərgəsinə qoşulmasına imkan yaratmışdır. Hazırda müstəqil dövlətimiz dünya iqtisadiyyatına çox uğurla inteqrasiya edir. 2009-cu ildə – böhran ilində ölkəmizin iqtisadi qüdrətinin artması bu inteqrasiyanı daha da sürətləndirmişdir. Möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyevin sədrliyi ilə bu il yanvarın 18-də keçirilən Nazirlər Kabinetinin 2009-cu ilin sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına həsr olunmuş iclasında bu barədə daha ətraflı məlumat verildi.

Nazirlər Kabinetinin iclasında dövlət başçımızın geniş və əhatəli nitqində ötən il ölkəmizin bütün sahələr üzrə qazandığı nailiyyətlərdən söhbət açıldı. Dünyanı bürüyən böhran ilinin – 2009-cu ilin yekunları bir daha təsdiqlədi ki, Azərbaycan dünya miqyasında ən sürətlə inkişaf edən ölkələr sırasındadır. Xatırlatmaq istərdim ki, 2008-ci ilin yekunlarına görə də Azərbaycan dünyada ən islahatçı dövlət kimi tanınmışdır. Dünya Bankının araşdırmalarından sonra ölkəmiz nəinki regionda, hətta dünyada bir nömrəli islahatçı ölkə elan edildi. Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə sürətlə inkişaf etməsi təkcə bu faktlara istinad etmir. Qeyd edim ki, MDB məkanında da Azərbaycan ən sürətlə inkişaf edən ölkədir. Dünyanın tanınmış nüfuzlu təşkilatlarından hesab edilən Dünya İqtisadi Forumu rəqabət qabiliyyətliliyinə görə ölkəmizi 51-ci yerə layiq gördü. Bu da MDB məkanında liderlik deməkdir. Bu faktlar bir daha təsdiqlədi ki, iqtisadiyyatımız çoxşaxəli və güclüdür.

Azərbaycan iqtisadiyyatının inkişafı düşünülmüş siyasətin və məntiqli idarəetmənin nəticəsidir. Diqqət yetirək, bütün dünya ciddi maliyyə və iqtisadi böhranın sıxıntılarında əzab çəkdiyi, iri şirkətlər bir-birinin ardınca iflasa uğradığı, fəaliyyətini dayandırdığı və işsizliyin sayı getdikcə çoxaldığı halda, Azərbaycanda hadisələr başqa istiqamətdə cərəyan etmişdir. Bunu əyani şəkildə görmək üçün iqtisadi və sosial göstəriciləri nəzərdən keçirmək kifayətdir. 2009-cu ildə Azərbaycanda ümumi daxili məhsul 9,3 faiz artmışdır. Bu, çox böyük nailiyyətdir. Dünyanın inkişaf etmiş qüdrətli ölkələri maliyyə və iqtisadi böhranın fəsadlarından sarsıntı keçirdiyi halda, müstəqillik yolunda 19 illik təcrübəsi olan Azərbaycanda ümumi daxili məhsul istehsalının artımı qeydə alınıb. Üstəlik 74 min yeni iş yeri açılıb. Bu uğurlar həm də regionların sosial-iqtisadi inkişafı prosesinin uğurla davam etdirilməsinin nəticəsidir. Onu da qeyd edim ki, ötən il sənaye istehsalı 8,6 faiz, kənd təsərrüfatı 3,5 faiz artmışdır. Göründüyü kimi, Azərbaycanın iqtisadi inkişafı təkcə neft amilindən asılı olmamışdır. Çünki 2009-cu ildə dünya bazarında neftin satış qiyməti o qədər də yüksək olmamışdır. Qiymətlər gah artmış, gah da azalmışdır. İqtisadiyyatımız isə yüksəliş yolunda olmuşdur. Elə bunun nəticəsidir ki, Azərbaycana investisiya qoyuluşu davam etmişdir. Möhtərəm Prezidentimiz öz nitqində bu məsələyə münasibət bildirərkən demişdir: “2009-cu ildə Azərbaycana investisiya qoyuluşu davam etmişdir. İl ərzində 9,2 milyard dollar investisiya qoyulmuşdur ki, bunların da 7,3 milyardı daxili sərmayələrdir. Bu da çox gözəl göstəricidir. Çünki bilirik ki, dünyada həm banklarda yaranmış ciddi vəziyyət, eyni zamanda, maliyyə resurslarının azaldılması istər-istəməz investisiya qoyuluşunun davamına müsbət təsir göstərə bilməzdi. Ancaq biz bütün imkanları səfərbər edib, həm dövlət, həm yerli şirkətlər, özəl sektorun xətti ilə, eyni zamanda, xarici şirkətlərin Azərbaycana marağını nəzərə alaraq, biz Azərbaycanda böyük həcmdə investisiya qoyuluşunu təşkil edə bildik. Burada da ölkəmizdə aparılan ümumi siyasət öz xüsusiyyətlərini göstərir. Həm dövlət tərəfindən qoyulan əsaslı investisiyalar eyni zamanda, yerli şirkətlərin böyüməsi və onların imkanlarının artırılması, onlar üçün gözəl şəraitin yaradılması, dövlət tərəfindən sahibkarlığın inkişafına ayrılan vəsait, kreditlər, subsidiyalar, başqa güzəştlər, ölkəmizdə güclü infrastruktur layihələrinin icrası, hər yerdə yollar, elektrik stansiyaları, sosial obyektlərin yaradılması, digər tərəfdən xarici investorlar üçün də yaxşı şəraitin yaradılması amilləri bax bu vəziyyətə gətirib çıxarıbdır”.

Azərbaycanda aparılan uğurlu islahatların, sahibkarlıq fəaliyyətinə əlverişli şəraitin yaradılması və davamlı ictimai-siyasi sabitliyin nəticəsi olaraq bir neçə iri layihələrin təməli qoyuldu. Həmin layihələrin bəzi hissələri artıq icra edilib. Xarici investorların maliyyələşdirdiyi belə layihələrdən birinə qoyulacaq vəsaitin məbləği 400 milyon dollardır. Belə böyük məbləğdə vəsaitin qoyulması həm də dövlət başçımıza olan inamın nəticəsidir. Dövlət başçısı xalqın inamını, rəğbətini nə qədər çox qazanarsa, ölkədə ictimai-siyasi sabitlik bir o qədər davamlı olar. Xarici investorlar da belə ölkələrə sərmayə qoymaqda daha çox maraqlı olurlar. Məlumdur ki, ölkəyə sərmayə qoyulduqca yeni müəssisələr açılır, iş yerləri yaradılır. Ölkə iqtisadiyyatı daha qüdrətli olur və beynəlxalq aləmə inteqrasiya sürətlənir. Bunlarla bərabər əhalinin pul gəlirləri artır, sosial müdafiəsi güclənir. 2008-ci ilin yekunları ilə müqayisədə 2009-cu ildə yoxsulluq səviyyəsi 13,2 faizdən 11 faizə düşmüşdür. Göründüyü kimi, böhranın tüğyan etdiyi bir vaxtda Azərbaycanda yoxsulluğa qarşı mübarizə aparılmış, bu da öz bəhrəsini vermişdir. Ümumilikdə qeyd etmək istərdim ki, 2009-cu ildə də Azərbaycan iqtisadi inkişaf yolundan dayanmamışdır. Bu, beynəlxalq aləmin diqqətindən yayınmamışdır. Bir vaxtlar azərbaycanlı gənclər MDB ölkələrində iş axtarırdılarsa, indi xarici ölkə vətəndaşları işləmək üçün Azərbaycana gəlirlər. Azərbaycanda iri infrastruktur layihələrin reallaşdırılması, dünya standartlarına uyğun tikinti-quraşdırma işlərinin aparılması böyük marağa səbəb olub. Ona görə də xarici ölkə vətəndaşları Azərbaycana işləməyə üz tutublar. Bir vaxtlar isə ölkəmizdə ən böyük narahatlıq doğuran məsələ işsizlik problemi idi. Möhtərəm Prezidentimiz cənab İlham Əliyev hələ 2003-cü ildə keçirilən prezident seçkiləri ərəfəsində demişdir ki, əgər ona etimad göstərilərsə və prezident seçilərsə ilk növbədə işsizlik probleminin aradan qaldırılmasına çalışacaq.

Artıq bu vəddən 6 il keçir. Bu illər ərzində dövlət başçımızın prioritet məsələ kimi diqqət mərkəzində saxladığı sahələrdən biri də məhz işsizlik məsələsi olmuşdur. Belə xüsusi qayğının nəticəsi olaraq son 6 ildə Azərbaycanda 840 min iş yeri yaradılmışdır. Yeni yaradılan müəssisələr beynəlxalq standartlar səviyyəsindədir. Regionların sosial-iqtisadi inkişafı Dövlət Proqramının qarşıya qoyduğu vəzifələrin uğurla icrası nəticəsində əyalətlərdə MDB məkanında analoqu olmayan istehsal və sənaye müəssisələri yaradılıb. Bütün bunlar Azərbaycan iqtisadiyyatının yüksələn xətt üzrə inkişafından xəbər verir.

2009-cu ilin maliyyə və iqtisadi böhranı qeyd etdiyim kimi, əhalinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi, həmçinin sosial obyektlərin tikintisi istiqamətində həyata keçirilən tədbirlərə də ciddi təsir göstərməyib. Nəzərdə tutulan proqram uğurla icra olunub. İmkansız ailələrə verilən ünvanlı sosial yardım ötən il də davam etdirilib. Bununla yanaşı 64 məktəb, 59 səhiyyə müəssisəsi tikilmiş, beş rayonda ən müasir tələblərə cavab verən Olimpiya İdman Kompleksi tikilib istifadəyə verilmişdir. Ümumiyyətlə, sosial məsələlərin həlli istiqamətində ciddi problem yaranmamışdır. Bir faktı da qeyd etmək vacibdir. Əhalinin təbii qazdan istifadəyə görə yaranmış bütün borcları dövlət hesabına ödənildi. Bu sahədə yaranmış vəziyyət narahatlıq doğururdu. Çünki təbii qazdan istifadəyə görə yığılmış borclar uzun illər idi ki, davam edirdi. İmkansız ailələr bu borcu ödəyə bilmirdi. İnsanlara yüksək səviyyəli qayğı göstərilməsini həmişə diqqətdə saxlayan möhtərəm Prezidentimiz bu dəfə öz ənənəsinə sadiq qalaraq əhalinin qaz pulu borclarının bağışlanması barədə fərman imzaladı. Dövlətimizin başçısı Nazirlər Kabinetinin yığıncağında bu məsələyə bir daha toxunaraq dedi: “... Bilirsiniz ki, bu yaxınlarda əhalinin qazdan istifadəyə görə yaranan bütün borcları silindi, bağışlandı və beləliklə, biz insanları böyük əziyyətdən xilas etdik. Çünki o borcların yığılması prosesi artıq uzun illər idi ki, davam edirdi. Bəzi hallarda bu, təbii narazılığa səbəb olurdu. Bəzi hallarda insanların maliyyə imkanları o borcu ödəməyə imkan vermirdi. Biz bütün bunları başa düşməliyik. Azərbaycan xalqı ildən-ilə yaxşı yaşayır. Ancaq hələ ki, çətin vəziyyətdə yaşayanlar da var. Biz onlara daim qayğı göstərməliyik, onların problemlərini həll etməliyik. Bu məqsədlə ünvanlı sosial yardım proqramı icra edilir. Bu məqsədlə digər başqa yardımlar edilir. Qazdan istifadəyə görə olan borclar silindi. Halbuki, Azərbaycan büdcəsi üçün o qədər də asan məsələ deyildi. Təxminən 400 milyon dollar həcmində – 330 milyon manat məbləğində vəsait silindi”.

Göründüyü kimi, 2009-cu ildə nəzərdə tutulmuş infrastruktur layihələrin reallaşdırılması, tikinti-quraşdırma işlərinin davam etdirilməsi və əhalinin sosial rifah halının yaxşılaşdırılması istiqamətində xeyli işlər görülüb. Azərbaycan xalqının ən ağrılı yeri olan Dağlıq Qarabağ probleminin nizamlanmasında da yadda qalan işlər görülüb. Möhtərəm Prezidentimizin məntiqli xarici siyasəti nəticəsində Azərbaycanın ərazi bütövlüyü bütün dünya tərəfindən tanınır. Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ölkəmizin ərazi bütövlüyü çərçivəsində həll olunması barədə Afinada ATƏT-in xarici işlər nazirlərinin səviyyəsində keçirilən iclasda qəbul edilmiş sənəd də məhz 2009-cu ilə təsadüf edir. Bu sənəddə münaqişənin həlli yolları açıq-aydın göstərilib. Əsas prinsip münaqişənin ölkələrin ərazi bütövlüyü çərçivəsində həll olunmasından ibarətdir. Azərbaycan hökumətinin apardığı düşünülmüş xarici siyasət qarşısında tab gətirə bilməyən Ermənistan bu sənədə qoşulmaq məcburiyyətində qaldı.

Ötən ilin yekunlarına nəzər saldıqda bütün sahələr üzrə irəliləyişlərin olduğu açıq-aydın görünür. Ümid edirik ki, qədəm qoyduğumuz 2010-cu ildə də yadda qalan uğurlar qazanılacaq. Çünki ulu öndər tərəfindən əsası qoyulmuş qüdrətli Azərbaycanın daxili və xarici siyasəti çox etibarlı əllərdədir. Xalq ümummilli lider Heydər Əliyevin siyasi kursunu layiqincə davam etdirən möhtərəm Prezidentimizə güvənir və inanır.

Mirkazım KAZIMOV,

Milli Məclisin deputatı

Xalq qəzeti.- 2010.- 27 yanvar.- S. 4.