Azərbaycandakı dini dəyərlərə ehtiram və tolerantlıq dünya üçün örnəkdir

Azərbaycanda bütün dinlərin nümayəndələri özlərini rahat hiss edirlər. Azərbaycanda islam mədəniyyətinə, islam dininə olan hörmət eyni zamanda, bütün başqa dinlərə olan hörmətlə tamamlanır. Öz dininə hörmət edən şəxs başqa dinə də hörmət etməlidir. Bu, artıq Azərbaycanda oturuşmuş yanaşmadır. Bu gün din xadimləri Azərbaycanda hökm sürən dözümlülük, tolerantlıq haqqında danışmışlar. Bu, artıq reallıqdır və dünya miqyasında bizim təcrübəmiz bəzi hallarda öyrənilir. Mən çox şadam ki, dözümlülük, dini tolerantlıq Azərbaycanda artıq oturuşmuş bir anlayışdır. Bu, sadəcə olaraq bir şüar deyil, bizim həyat tərzimizdir.

İlham ƏLİYEV,

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Çoxmillətli və çoxkonfessiyalı Azərbaycan Respublikasının şərəfli bir tarixi vardır. Bu tarixin böyük mərhələsi ümummilli lider Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Ulu öndər ictimai-siyasi həyatın bütün sahələrində, o cümlədən dövlət-din münasibətlərinin tənzimlənməsində, dini etiqad azadlığının təminatında, milli mənəvi dəyərlərin qorunmasında müstəsna xidmətlər göstərmişdir. Qüdrətli şəxsiyyət bu sahədə özündən sonra böyük siyasi və dövlətçilik təcrübəsini miras qoymuşdur. Ümummilli liderin siyasi xəttini uğurla davam etdirən möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyev bu gün Azərbaycanın iqtisadi qüdrətinin, mədəni intibahının və beynəlxalq aləmdə nüfuzunun daha da möhkəmlənməsi üçün böyük işlər görür. Eyni zamanda, tarixi mədəniyyət abidələrinin, xristian, yəhudi və digər dinlərə məxsus məbədlərin bərpası və təmiri, dilindən və dinindən asılı olmayaraq, ölkənin bütün vətəndaşlarının etiqad azadlığının qorunması və dini ehtiyaclarının təmin olunması - bütün bunlar Azərbaycanın dini, mənəvi mühitini əks etdirən real göstəricilərdir. Tolerantlıq Azərbaycan xalqının və dövlətinin həqiqi milli-mənəvi dəyəridir.

Azərbaycan müasirləşən, Avropa və dünya birliyinə sürətlə inteqrasiya edən ölkədir. Təbii ki, müasir dünyada sürətlə davam edən qloballaşma prosesləri bizim ölkədən də yan keçməyib. Buna baxmayaraq, qloballaşma adı altında öz milli dəyərlərimizi unutmamalı və bu dəyərlərə sadiq olmalıyıq. Hər bir ölkə və xalq üçün onun milli dəyərləri hər şeydən üstün tutulmalı və digər xalqların dəyərləri ilə ziddiyət təşkil etməməlidir. Bu baxımdan biz qloballaşma deyəndə Azərbaycanda beynəlxalq əməkdaşlığı, xoş münasibətləri, səmimi dostluğu nəzərdə tuturuq. Biz hər zaman qloballaşma adı altında digər xalqların adət-ənənələrinə zidd olan, milli mentalitetə xas olmayan dəyərlərə qarşı mübarizə aparmalıyıq. Təbii ki, bu mübarizədə milli mənliyimizi qorumaq ən vacib şərtlərdəndir.

Bu gün öz tarixinin silinməz, möhtəşəm səhifələrindən birini yazan müstəqil Azərbaycan hər zaman müxtəlif xalqların, millətlərin və din xadimlərinin birgə yaşadığı, mədəniyyətlərin qovuşduğu müqəddəs məkan olmuşdur.

Bu il avqust ayının 12-də Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin sədri Şeyxülislam Allahşükür Paşazadənin müqəddəs Ramazan ayı münasibətilə öz iqamətgahında açdığı iftar süfrəsində iştirak edən Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev müxtəlif dinlərin təmsilçilərinə ölkəmizdə bərabər səviyyədə fəaliyyət göstərmələri üçün hər cür şərait yaradıldığını və din-dövlət münasibətlərinin yüksək səviyyədə olmasını müsbət dəyərləndirərək demişdir: "Bu gün Azərbaycanda din-dövlət münasibətləri çox yüksək səviyyədədir və hesab edirəm ki, bu əlaqələr dünya miqyasında nümunə kimi təqdim oluna bilər. Azərbaycanda bütün sahələr inkişaf etdiyi kimi, bu sahədə də müsbət meyillər özünü göstərməkdədir. Ölkənin gücünü təkcə təbii sərvətlər, təbii ehtiyatlar, yaxud da ki, maliyyə imkanları müəyyən etmir. Hər bir ölkənin gücü onun hərtərəfli inkişafındadır. Azərbaycanın gücü ondan ibarətdir ki, ölkəmizdə bütün xalqların, bütün dinlərin nümayəndələri rahat yaşayırlar. Dostluq, qardaşlıq şəraitində yaşayırlar. Bizim gücümüz bundan ibarətdir. Ona görə ölkəmizin uzunmüddətli, uğurlu və dayanıqlı inkişafı artıq heç kəsdə şübhə doğurmur. Biz yalnız və yalnız uğurla irəliyə gedəcəyik, ölkə qarşısında duran bütün vəzifələri icra edəcəyik və Azərbaycanın hərtərəfli inkişafına nail olacağıq".

Məhz bunun nəticəsidir ki, müxtəlif dinlərin rəhbərləri və təmsilçiləri əldə etdiyimiz böyük nailiyyətləri - tolerantlığımızı, din-dövlət münasibətlərində qazanılmış dəyərləri və qlobal problemlərin həlli yollarında bizimlə birgə əməkdaşlıq nümayiş etdirmək üçün Bakıda keçirilən beynəlxalq miqyaslı mötəbər tədbirlərdə yaxından iştirak edirlər. Belə nüfuzlu tədbirlər bəşəriyyətin ümumi maraqları və qlobal problemlərin - terrorizmin, dini fanatizmin, ekstremizmin və separatizmin aradan qaldırılması naminə dinlərarası və mədəniyyətlərarası münasibətlərin inkişafına güclü təkan verən bir amildir.

Tolerantlıq Azərbaycanda çox möhkəm təməllər üzərində qurulmuşdur. Təkcə dövlət başçımız deyil, Heydər Əliyev Fondu da bu sahədə çox böyük fəaliyyət göstərir. Fondun prezidenti, YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyeva tarixi-dini, mədəni abidələrin qorunmasını və bərpasını daim diqqət mərkəzində saxlayır. Fondun maliyyə dəstəyi ilə Bakıdakı Pravoslav və Müqəddəs Məryəm kilsələrində təmir-bərpa işləri aparılmış, yəhudi uşaqları üçün təhsil və mədəniyyət mərkəzinin tikintisinə dəstək verilmişdir. Göründüyü kimi, Heydər Əliyev Fondu təkcə İslam dininə aid tarixi-dini abidələrin bərpasına deyil, eləcə də digər dinlərə məxsus abidələrin bərpasına da qayğı ilə yanaşır. Bunun növbəti əyani sübutu Bakıda Sivilizasiyalar arası Dialoqun keçirilməsi, eyni zamanda Azərbaycan xalqının yüzilliklər boyu formalaşmış tolerantlıq ənənəsinin yüksək səviyyədə olmasıdır. Bununla yanaşı, fondun Fransanın Versal sarayında nümayiş etdirilən iki abidənin də bərpasına maliyyə yardımı göstərməsi beynəlxalq aləmdə yüksək qiymətləndirilib.

Azərbaycanda müqəddəs ziyarətgahların və məscidlərin əsaslı təmiri və yenidən qurulması möhtərəm Prezidentimizin diqqət mərkəzində saxladığı prioritet vəzifələrdən biridir. Məhz dövlət başçımızın göstərişi və maliyyə dəstəyi ilə Bibiheybət məscidi, Gəncə şəhərindəki İmamzadə, Mir Möhsüm ağa ziyarətgahları, Şamaxı məscidi, Əshabi-Kəhf ziyarətgahı və digər dini etiqad mərkəzləri əsaslı təmir olunaraq yenidən qurulmuşdur. Azərbaycanın din xadimləri və ibadət əhli Prezident İlham Əliyevin bu nəcib və xeyirxah əməlini yüksək dəyərləndirərək Allah-taladan ona cansağlığı diləyirlər.

Sovet hakimiyyəti dövründə Azərbaycanda cəmi 18 məscid var idi. Müstəqilliyimizin 20 ili ərzində isə məscidlərimizin sayı 850-ni ötüb. Hazırda daha 250-dən çox məscid qeydiyyata hazırdır. Bu fakt Azərbaycanın mənəvi həyatında sürətli irəliləyişdən xəbər verir. Azərbaycanda keçirilən dini mərasimlərdə digər dinlərin nümayəndələrinin də iştirak etmələri, onlara eyni səviyyədə diqqət və qayğı göstərilməsi dini-tolerantlığın yüksək səviyyədə olmasının nəticəsidir. Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin də iştirak etdiyi müqəddəs Ramazan ayı münasibətilə təşkil olunmuş iftar mərasimində katolik və pravoslav kilsələrinin, xristian və yəhudi icmalarının da nümayəndələrinin iştirakı Azərbaycanda müxtəlif dinlərə bərabər şərait yaradılmasının təcəssümüdür.

Bu gün ölkəmizdə yaranmış davamlı ictimai-siyasi sabitlik, dinlərarası xoş münasibət müstəqil dövlətimizin həyata keçirdiyi məqsədyönlü siyasətin və Azərbaycanda fəaliyyət göstərən dini qurumların qarşılıqlı faydalı işinin nəticəsidir. Bu, təkcə ölkəmizdə deyil, beynəlxalq aləmdə də yüksək qiymətləndirilir. Görünür, buna görə də müstəqil dövlətimizin qazandığı uğurlar Azərbaycanın gündən-günə inkişafını gözü götürməyən müəyyən daxili və xarici şər qüvvələrin ciddi narahatlığına səbəb olub. Təəssüf ki, din pərdəsi altında Azərbaycanda hələ də bəzi qüvvələr xaosun, anarxiyanın yenidən meydana gəlməsi üçün səy göstərirlər. Belə qüvvələr xarici havadarlarının çirkli pulları hesabına bəd niyyətlərini həyata keçirməyə çalışırlar. Dini tolerantlığın yüksək səviyyədə olduğu ölkəmizdə müxtəlif dini baxışları olan insanların vahid bir ailə kimi sülh və əmin-amanlıq şəraitində yaşamaları nədənsə bəzi qüvvələrin qısqanclığına səbəb olub. Belələri unutmamalıdırlar ki, heç bir din terror, zor və təcavüzə haqq qazandırmır. Dini şüarlardan günahsız dinc əhalinin qətlə yetirilməsi, terror, vandalizm və iğtişaşlar törədilməsi üçün istifadə edən bəzi "din xadimləri" vahid Yaradanımız qarşısında məgər ağır günah işlətmiş olduqlarını bilmirlərmi?

Azərbaycanda din-dövlət münasibətlərinin yüksək səviyyədə olması, islam mədəniyyətinə, islam dininə olan hörmət, eyni zamanda başqa dinlərə göstərilən diqqət və qayğı təbii ki, belə şər qüvvələrə öz çirkin niyyətlərini həyata keçirməyə imkan verməz. Artıq dünyanın din xadimləri də Azərbaycanda dini tolerantlığı yüksək qiymətləndirir, mötəbər dini tədbirlərin ölkəmizdə keçirilməsini səmimi qəbul edir və böyük məmnuniyyətlə bu tədbirlərə qatılırlar. Dünya Dini Liderlərinin Sammitinin Azərbaycanda keçirilməsi zamanı müxtəlif dinlərə mənsub görkəmli xadimlərin, patriarxların bu sammitdə bir araya gəlmələri böyük hadisə idi. Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun və digər humanitar konfransların ölkəmizdə keçirilməsi bir daha göstərir ki, Azərbaycan öz mənəvi dəyərlərinə çox böyük qiymət verir. Həmçinin, xarici ölkələrdə keçirilən konfranslarda, görüşlərdə, habelə nüfuzlu tədbirlərdə Azərbaycanın tolerantlığı, din-vicdan azadlığının təmin edilməsi sahəsində görülən işlər yüksək qiymətləndirilir. Bütün bunlar, əlbəttə, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin, həmçinin Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyevanın dini dəyərlərə səmimi münasibətinin, diqqət və qayğısının bariz nümunəsidir.

Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin islam dəyərlərinə yüksək qiymət verməsi bu günlərdə həyata keçirdiyi daha bir tədbirdə özünü göstərmişdir. Dövlətimizin başçısı müqəddəs Ramazan ayı münasibətilə müsəlman ölkələrinin Azərbaycandakı səfirlərini və diplomatik nümayəndələrinin rəhbərlərini qəbul etmiş, qarşıdan gələn bayram münasibətilə səmimi təbriklərini və xoş arzularını təmsil olunduqları ölkələrin dövlət və hökumət başçılarına çatdırmağı xahiş etmişdir. Dövlət başçımız indiki şəraitdə islam həmrəyliyinin gücləndirilməsinin çox vacib olduğunu bildirmişdir. Prezident qeyd etmişdir ki, bizim aramızda birlik daha da sıx olmalıdır. Azərbaycan bu məqsədə çatmaq üçün öz tərəfindən vacib addımları atır. Dövlətimizin başçısı daha sonra demişdir: "Biz milli dəyərlərimizi, dini dəyərlərimizi təbliğ etməliyik. İslam dini qardaşlıq, dostluq dinidir. İslam dini dünyada sülhsevər meyilləri gücləndirir. Ona görə də biz dinimizin həqiqi mahiyyətini dünyada daha da geniş şəkildə təbliğ etməliyik".

Milli mənəvi dəyərlərimizin qorunub saxlanılması istiqamətində dövlət başçımızın həyata keçirdiyi əhəmiyyətli tədbirlər sırasına daha biri əlavə olunmuşdur. Bu yaxınlarda möhtərəm Prezidentimiz "Dini etiqad azadlığı haqqında" Qanunu təsdiqləmişdir. Həmin dəyişikliklərdən biri xaricdə yaşayan azərbaycanlıların mənəvi dəyərlərini qoruyub saxlamaları üçün əcnəbi ölkələrdə Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin nümayəndəliklərinin açılması barədə müddəadır. Bu, bütün dünya azərbaycanlılarının milli mənəvi dəyərlərinin inkişafına çox böyük təkan verəcək.

Azərbaycanda yaşayan bütün xalqların və dinlərin nümayəndələrinin birgə fəaliyyəti, əlaqələrin daha da möhkəmləndirilməsi, qarşılıqlı əməkdaşlığı üçün hər cür şərait yaradılmış və bu yolda daha əhəmiyyətli tədbirlərin həyata keçirilməsi nəzərdə tutulmuşdur. Ölkəmizdəki dini ənənə və tolerantlıq artıq dünyada bir örnəkdir.

Əliqismət BƏDƏLOV

Xalq qəzeti.- 2011.- 17 avqust.- S. 3.