Şabran tarixi şöhrətini qaytarır

Respublikanın bütün regionları kimi, Şabran rayonu da özünün sosial-iqtisadi inkişaf dövrünü yaşayır. 2010-cu ilin sosial-iqtisadi inkişafının yekunları və 2011-ci ildə qarşıda duran vəzifələrlə bağlı Şabran Rayon İcra Hakimiyyəti başçısının hesabatında regionun ölkəmizin tarixi müstəqilliyinə yenidən qovuşmasının iyirmi illik yubleyinə hansı töhfələrlə qədəm qoymasından və əldə olunan nailiyyətlərin rayon sakinlərinin rifah halının yüksəldilməsinə necə təsir göstərməsindən geniş məlumat verildi.

Yıgıncaqdan əvvəl rayon rəhbərliyi, qonaqlar və toplantı iştirakçıları ümummilli lider Heydər Əliyevin Şabran şəhərinin mərkəzi meydanında ucaldılmış abidəsini ziyarət etdilər və önünə tər çiçək dəstələri qoydular.

Hesabat yığıncağında geniş məruzə ilə çıxış edən Şabran Rayon İcra Hakimiyyətinin başçısı Novruz Novruzov qeyd etdi ki, Azərbaycan ümummilli lider Heydər Əliyevin elmi təməllərə söykənən inkişaf strategiyasının Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla davam etdirilməsi nəticəsində bu gün dünyanın ən sürətli inkişaf tempinə malik sabit və qüdrətli dövlətinə çevrilməkdədir. Dövlət başçısı İlham Əliyevin yeni dövr üçün müəyyənləşdirdiyi milli inkişaf prioritetləri çevik icra mexanizminə əsaslanan proqressiv islahatların uğurla yerinə yetirilməsini təmin etmiş, qarşıya qoyduğu hədəflərə inamla yetişən, bütün sahələrdə yeniləşən respublikamızın beynəlxalq aləmdə nüfuzunu ildən- ilə daha da möhkəmləndirmişdir.Məhz bunun nəticəsidir ki, dünyanı bürüyən qlobal maliyyə böhranının mənfi təsirlərinin bir çox ölkələrdə qabarıq şəkildə özünü göstərdiyi 2010-cu ildə də respublikamızın iqtisadiyyatının dinamik inkişafı davam etmişdir.

N.Novruzov qeyd etdi ki, Azərbaycanda uğurla aparılan islahatlar, düzgün iqtisadi siyasət nəticəsində həm 2009-cu ildə, həm də yola saldığımız ildə ölkə iqtisadiyyatı dinamik inkşaf etmiş və ümumdaxili məhsul müvafiq olaraq 9,3 faiz və 5 faiz artmış, bütün sosial proqramlar icra edilmişdir.

Rayonun ərazisində də dövlət investisiyaları hesabına iri miqyaslı bir neçə layihə yerinə yetirilir,- deyən N.Novruzov bu sırada rayon ərazisində inşası davam edən dövlət əhəmiyyətli "Taxtakörpü" su anbarını, tikilən su elektrik stansiyasını xüsusi qeyd etdi. Təsadüfi deyil ki, ölkə başçısı "Taxtakörpü" su anbarının tikintisini əhalinin sosial rifahına yönəldilmiş çox böyük əhəmiyyət daşıyan nəhəng layihələrdən biri adlandırmışdır.Ölkənin regional inkişaf proqramının tərkib hissələrindən biri olan " Taxtakörpü" su anbarının tikintisi həm də rayonun iqtisadi inkişafında, adamların həyat şəraitinin yaxşılaşdırılmasında, daimi iş yeri ilə təmin edilməsində müstəsna əhəmiyyətə malikdir.

Natiq vurğuladı ki, ötən il bir hissəsi tikilib istifadəyə verilən Bakı-Rusiya yolunun Şabran şəhərindən keçən hissəsinin şəhərdən kənara çıxarılması rayon mərkəzinin səliqə-səhmanına ciddi təsir göstərmişdir. Bu il yolun tikintisi Gəndob kəndindən davam edəcəkdir.

İcra hakimiyyətinin başçısı 2010-cu ilin bu rayon üçün xüsusilə yaddaqalan oldugunu bildirərək dedi:

-Yola saldığımız ildə qədim İpək Yolunun üstündə yerləşən, 2300 yaşlı Şabranın tarixi adı bərpa edilmiş, coğrafi ərazi kimi Azərbaycanın xəritəsində öz yerini almışdır. Ulu keçmişimizin, vətənimizin şöhrətli, zəngin və qədim tarixinin nadir nümunələrindən olan Şabranın qədim adının bərpa edilməsinə görə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə öz dərin minnətdarlığımızı bildiririk.

Dövlət-vətəndaş birliyinin, həmrəyliyinin təminatçısı olan və bunu gündəlik fəaliyyət prinsiplərindən biri kimi həmişə diqqət mərkəzində saxlayan möhtərəm Prezidentimiz yola saldığımız ildə regionlara səfərləri sırasında iki dəfə rayonumuzda olmuş, ölkə iqtisadiyyatının prioritet sahələrindən olan nəqliyyat sektorunun çox mühüm layihələrindən biri, Bakı-Rusiya magistral yolunun Şabran rayonundan keçən hissəsində tikinti işlərinin gedişi ilə maraqlanmışdır. 12 avqust 2010-cu il tarixdə isə bu nəhəng layihəyə daxil olan, rayonumuzun mərkəzindəki Dəvəçi çayının üzərində tikilmiş, ölkə ərazisində ən böyük - 540 metr uzunluqda körpünün açılışında iştirak etmişdir. Elə həmin gün rayonumuzun Quba sərhədindəki qədim Şabran şəhərinin tarixi qalıqları, "Çıraq- qala" abidələr kompleksinin elementləri əsasında tikilmiş seyrəngahla tanış olmuş, əsaslı şəkildə yenidən tikilən Bakı-Quba yolunun açılışını bildirən qırmızı lenti kəsmişdir.

N.Novruzov rayon icra hakimiyyətinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin ölkəmizin tərəqqisi ilə bağlı qarşıya qoyduğu vəzifələri uğurla yerinə yetirmək üçün bütün imkanlardan istifadə edərək yola saldığımız ildə sosial mədəni sahənin inkişafı, iqtisadiyyatın yüksəlməsində nəzərə çarpan irəliləyişlərə nail oldugunu da diqqətə çatdirdı:

-2010-cu ilin vəzifələrini müəyyənləşdirərkən rayonda iqtisadi və sosial sahələrin bütün aspektləri üzrə görüləcək işlərlə bağlı 83 bənddən ibarət tədbirlər planı qəbul etmişdik. Həmin tədbirlərin demək olar ki, əksər hissəsi yerinə yetirilmiş və ya hazırda icrası davam etməkdədir. Bunun nəticısi olaraq, ötən il rayonumuzun iqtisadiyyatı artmış, il ərzində istehsalın həcmi 296,9 milyon manat olmuşdur ki, bu da əvvəlki illə müqayisədə 35 faiz çoxdur. Sənaye məhsulu istehsalı 8,5 milyon manat, yəni 12 faiz çox, kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalı isə 43,3 min manata çatmışdır.

Ötən ildə adambaşına düşən pul gəlirləri 1 faiz artmışdır. Son 7 ildə isə bu göstərici 3 dəfə artaraq 425 manatdan 1245 manata çatmışdır. Rayonumuzda orta aylıq əmək haqqı il ərzində 3 faiz artmış, üç ildə isə 3 dəfə artaraq 80,9 manatdan 236,2 manata çatmışdır.

Hesabat ilində sənaye məhsullarının 84,2 faizi kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalının, 99,8 faizi özəl sektorun payına düşür. Bu isə yüksək göstəricilərdir. İl ərzində rayonda adambaşına düşən məhsul istehsalı 5,6 min manat olmuşdur. Son bir ildə rayonda 469 yeni iş yeri açılmışdır. Onlardan 215-i daimi iş yeridir. 2004-cü ildən ötən müddətdə isə 5467 yeni iş yeri açılmışdır ki, onun da 2831-i daimi iş yerləridir.

Ötən il rayonun sahibkarları müxtəlif mənbələrdən 4,5 milyon manat kredit almışlar. Alınmış kreditlərin həcmi 2009-cu ildəkindən 1,7 milyon manat çox, ondan istifadə edənlərin sayı isə 1932 nəfər artıq olmuşdur. Sahibkarlıq subyektlərinin sayı da 149 nəfər artmışdır. İndi rayonda fərdi sahibkarlıqla məşğul olanlar 1862 nəfər təşkil edir.

Keçən il rayona gələnlərin sayı 113 nəfər, gedənlər isə cəmi 31 nəfər olmuşdur. Bu, regional proqramın mahiyyətini göstərən çox mühüm göstəricidir. Yola saldığımız ildə ölkəmizin bütün regionlarında olduğu kimi, rayonumuzda da abadlıq-quruculuq işlərinə diqqət daha da artmışdır. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin tapşırığı əsasında rayonumuzda aparılan abadlıq işlərinə kömək məqsədi ilə Dövlət Neft Fondundan 1 milyon manat vəsait verilmişdir. Bu vəsait Şabran şəhərində həlli vacib olan ən zəruri işlərin yerinə yetirilməsinə yönəldilmişdir.

Həmin vəsaitlə 5 ikimərtəbəli yaşayış evi əsaslı təmir olunaraq dam örtükləri və pəncərələri dəyişdirilmiş, fasadları alkaponla üzlənmiş, tarix-etnoqrafiya muzeyi yenidən qurulmuş, qədim Şabran şəhərinin tarixini əks etdirən panno, 2 giriş tağı və 6 ədəd qapı tikilmiş, rayonun küçələrində müasir işıqlandırma sistemi qurulmuş, yaşıllıq zolağı salınmış, açıq səma altında etnoqrafiya muzeyi yaradılmışdır.

Hazırda poeziya evi və ona bitişik köməkçi binanın tikintisi başa çatmaq üzrədir. Böyük Azərbaycan şairi Xaqaninin heykəlinin postamenti və qarşısında meydan tikilmiş, ətrafı abadlaşdırılmışdır. Artıq hazır olan heykəl yaxın günlərdə yerinə qoyulacaqdır. Heydər Əliyev prospektində və digər küçələrdə piyada səkilərə 3330 kvadratmetr üzlük daş döşənmiş, Şabran şəhər mədəniyyət və istirahət parkında yenidənqurma işləri aparılmışdır.

Şəhər bazarının qarşısında meydan, elə oradaca "Bulaq" kompleksinin arxa tərəfində "Qədim Şabran" barelyefi qoyulmuşdur. Rayonun görkəmli yerlərinin şəkillərini əks etdirın panno tikilmiş, işıqlandırma sistemi də quraşdırılmışdır. Meydan və səkilərdə ağlay daş sütunları və sinklənmiş alüminium borulardan ibarət 1831 metr hasar quraşdırılmışdır.

Ümumilikdə 2010-cu ildə rayonda 23,7 milyon manatlıq tikinti, abadlıq, quruculuq işləri görülmüşdür. Son üç ildə isə rayonda bu işlərə 46,7 milyon manat sərf olunmuşdur. Bu məbləğin 23,4 milyon manatı rayonumuzda dövlət sifarişi ilə yerinə yetirilən iri layihələrin , 22,3 milyon manatı isə Şabran şəhəri və onun kəndlərində görülən işlərin payına düşür.

İl ərzində yerinə yetirilən tikinti, quruculuq işlərində 14,5 milyon manat dövlət investisiya vəsaitindən istifadə olunmuşdur ki, bu da ümumi işin həcminin 64,4 faizini təşkil edir. Ötən il abadlıq-quruculuq işlərinə dövlət büdcəsinin yerli xərclərindən 1,28 milyon manat, yəni ümumi işin 6,2 faizi həcmində vəsait sərf edilmişdir.Bələdiyyələr tərəfindən 180 min, daxili imkanlar hesabına 860 min manatlıq abadlıq işi görülmüşdür. Özəl bölmənin, sahibkarlıq müəssisələrinin tikintisinin ümumi həcmi isə 4,2 milyon manata çatmışdır.

N.Novruzov görülən işlərin bir qismini sadalayaraq bildirdi ki, rayonda çox böyük ictimai iqamətgah olacaq Heydər Əliyev Mərkəzinin tikintisi başa çatmaqdadır. Heydər Əliyev meydanında yenidənqurma işləri, Heydər parkının abadlaşdırılması davam etmişdir. Şəhərin 8 küçəsində 3,9 kilometr asfalt beton yol, 2 küçədə 2,5 kilometr uzunluğunda çınqıl yol tikilmişdir.

Heydər Əliyev prospektində və M.Ə.Rəsulzadə küçəsində yenidənqurma, bərpa işləri davam etmişdir. Şəhərin Ş.Vahabzadə, Q.Qasımov və Xoyski küçələri abadlaşdırılmışdır. M.Ə.Rəsulzadə küçəsində "Bulaq" kompleksinin, bazarın giriş qapısının, Avtovağzalda qədim karvan yolunun simvolu olan "Karvansara" abidəsinin tikintisi başa çatmışdır. Dəvəçiçay üzərindəki piyada körpüsü də yenidən quraşdırılmışdır.

"Şabran" giriş qapıları kompleksinin, "Multimedia" mərkəzinin, M.Ə.Rəsulzadə küçəsində Heydər bağının cənub girişində üzərində Azərbaycan bayrağı asılacaq Qala abidəsi və meydanın, süni ot örtüklü futbol meydançasının tikintisi davam etmişdir.

Heydər Əliyev prospektində, Şabran şəhər parkında ulu öndərin kəlamlarını və portretlərini əks etdirəcək memarlıq baxımından xüsusi görkəmi ilə fərqlənən pannoların tikintisi başa çatmaq üzrədir. Şahnəzərli kəndinin ərazisindəki "Qədim Şabran şəhəri" tarixi abidələr dövlət qoruğuna da içməli su və elektrik xətləri çəkilmişdir.

Rayonda yeyinti sənayesi ilə bağlı yeni istehsal sahələrinin yaradılması istiqamətində görülən işlərdən də ətraflı danışan N.Novruzov qeyd etdi ki, yola saldığımız ildə "Şirə-şərab" zavodu, "Dəvəçi-Broyler" ASC-də quş ətinin dərin emalı sexi, Uzunboyad kəndində 7000 başlıq, Şabran şəhərində və ayrı-ayrı kəndlərdə daha 10 kiçik güclü quşçuluq sexləri tikilib istifadəyə verilmişdir. Gəndob kəndində mini şərab sexinin tikintisi başa çatmaq üzrədir. Zavodun bu il işə düşməsi və ilk məhsulunu emal etməsi gözlənilir.

"Dəvəçi-Broyler"ASC-də 9104 ton quş əti, "Dəvəçi -Dəyirman" ASC-də 31 min 503 ton un, 11 min 504 ton kəpək istehsal edilmişdir.

Şabran rayonunda balıqçılığın inkişaf etdirilməsi üçün yerli şərait çox uyğundur. Sahibkarlar tərəfindən bu sahəyə maraq artıb. Göl balıqçılığının inkişafı məqsədilə iş adamları tərəfindən Çölquşçu İƏD-nin ərazisində işə başlanmışdır. İş adamı Ceyhun Mahmudov tərəfindən 20 hektar ərazidə balıqçılıq gölləri salınmış, balıq istehsalı təsərrüfatı yaradılmışdır. Artıq ilk məhsul-20 ton balıq yetişdirilərək əhaliyə satılmışdır.

Rayonda kənd təsərrüfatının inkişafı ilə bağlı işlərdən ətraflı danışan N.Novruzov ötən il 21 min 795 ton taxıl, 8 min 177 ton tərəvəz, 765 ton meyvə, 817 ton üzüm istehsal edildiyini və son 3 ildə meyvəçiliyə və üzümçülüyə marağın xeyli artdığını diqqətə çatdırdı.

Şabranda özəl, fermer təsərrüfatlarına diqqət ət və süd istehsalının artmasına, arıçılığın inkişafına və genişlənməsinə imkan yaratmışdır. Bu işdə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin "Kənd təsərrüfatı məhsulları istehsalçılarına dövlət dəstəyi haqqında" sərəncamı xüsusi rol oynamışdır.

Hesabat məruzəsində əkinçiliyin inkişafı, suvarma sisteminin yenidən qurulması, əhalinin qaz, elektrik enerjisi və su təchizatı, rayonun kanalizasiya sisteminin qurulması, sosial məişət problemlərinin həlli sahəsində görülən işlərdən geniş söhbət açıldığı kimi, mövcud sahələrdəki çətinliklər və nöqsanlardan da ətraflı danışıldı.

Son bir ildə təhsil və səhiyyədə aparılan yenidənqurma işlərinin müsbət nəticələr verdiyini konkret faktlarla diqqətə çatdıran natiq rayonda ictimai asayişin qorunması, qanunçuluğa əməl olunması və sabitliyin davam etməsində icra strukturları ilə yanaşı, hüquq-mühafizə orqanlarının da xüsusi əməyi olduğunu qeyd etdi.

Sonda N.Novruzov rayonun sosial-iqtisadi inkişafı üçün 2011-ci ildə görüləcək işlərdən, qarşıda duran vəzifələrdən danışdı.

Məruzə ətrafında çıxışlarda 2010-cu ilin Şabran rayonu üçün, həqiqətən, uğurlarla yadda qaldığı qeyd olundu.

Hesabat yığıncağında Prezident Administrasiyasının məsul işçisi Arif Novruzov və Milli Məclisin deputatı Tahir Süleymanov da çıxış etdilər.

Sonda yığıncaq iştirakçıları adından Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə müraciət ünvanlandı.

İlqar RÜSTƏMOV

Xalq qəzeti.- 2011.- 13 fevral.- S. 5.