Dünya azərbaycanlıları bir məqsəd ətrafında sıx birləşiblər

Xaricdə fəaliyyət göstərən Azərbaycan cəmiyyətləri son illər daha da təşkilatlanmış, mütəşəkkil bir qüvvəyə çevrilmişdir. Onların öz fəaliyyətini genişləndirməsi vaxtilə öz gücü və imkanları ilə öyünən erməni lobbisini ciddi narahat etməkdədir. Bu mənada, ermənilər Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayının gedişini və onun nəticələrini təlaşla izlədilər.

Qurultayın yüksək səviyyədə baş tutması və dünyaya səs salması isə forpost dövlət olan Ermənistanda həyacanla qarşılandı. Çünki ermənilər də yaxşı başa düşürlər ki, milli maraqların qorunması, həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması üçün diaspor fəaliyyəti çox önəmlidir. Azərbaycan diaspor təşkilatlarının fəaliyyət strategiyalarını lobbiçilik istiqamətində müəyyənləşdirməsi isə onu göstərir ki, artıq xaricdəki cəmiyyətlərimiz tam şəkildə formalaşmış və yeni şəraitdə daha böyük qüvvəyə çevrilməyə başlamışdır. Bu isə öz növbəsində Ermənistanın iflasa uğramaqda olan xarici siyasətinə növbəti zərbə, erməni lobbisinə isə ciddi dərs ola bilər.

Ermənilərin iç üzlərinin ifşası və onların tarix boyu azərbaycanlılara qarşı törətdikləri soyqırımı barədə müxtəlif ölkələrin ictimaiyyətlərinin məlumatlandırılması çox önəmlidir. Çünki bu, ümumilikdə, dünyada ictimai rəyin Ermənistanın və onun işğalçılıq siyasətinin əleyhinə köklənməsinə gətirib çıxaracaqdır. Xaricdə yaşayan bütün soydaşlarımızın yeganə məqsədi də budur. Bizimlə söhbətində Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin sərəncamı ilə "Dostluq" medalı ilə təltif olunmuş Avropa Azərbaycanlıları Konqresinin prezidenti Başar Kömür də bu məsələni daim diqqət mərkəzində saxladıqlarını bildirdi. O, Azərbaycan barədə məlumat vermək məqsədiylə görüşdüyü hər kəsə bu haqda danışdığını dedi:

- Azərbaycan torpaqlarının 20 faizinin işğal altında olması xaricdə yaşayan və fəaliyyət göstərən hər bir azərbaycanlını, hər bir türkü ciddi narahat edir. Ermənistanın işğalçılıq siyasətini inadla davam etdirməsi, beynəlxalq hüquq normalarına sayğısızca yanaşması, onu ayaqlar altına atması bizi çox hiddətləndirib. 20 ildir ki, Azərbaycan torpaqları işğal altındadır, bir milyon məcburi-köçkün öz doğma ata-baba yurdundan çıxarılıb, onların hüquqları vəhşicəsinə tapdalanıb. Belə olan halda, insan hüquqlarının qorunmasından danışan Qərb ölkələri, dünya ictimaiyyəti nəyə görə səssiz qalıb?

BMT Təhlükəsizlik Şurası işğal olunmuş Azərbaycan torpaqlarına dair 4 qətnamə qəbul edib. Amma bu icra olunmur. Dünənədək deyirdilər ki, qətnamələrin icra olunmamasının səbəbi BMT Təhlükəsizlik Şurasının qərarlarının icraetmə mexanizminin olmamasıdır. Bunun böyük yalan olduğu Liviya məsələsində ortaya çıxdı. BMT Təhlükəsizlik Şurası Liviyaya dair qərar qəbul edəndən qısa zaman sonra müxtəlif ölkələrin, sonradan isə NATO-nun qırıcı-bombardmançı təyyarələri bu ölkəyə zərbələr endirməyə başladı. Bu ikili standart deyilmi? Nəyə görə BMT TŞ, NATO Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ədalətli həlli məsələsində, necə deyərlər, yaxalarını kənara çəkirlər, müxtəlif bəhanələr gətirirlər? Deyirlər ki, münaqişənin nizamlanması ilə ATƏT-in Minsk qrupu məşğuldur. Onda biz də deyirik ki, madəm Minsk qrupu bu münaqişənin həlli ilə məşğuldur, onda nəyə görə 18 ildir heç bir irəliləyiş olmayıb? Biz nə vaxta qədər bu haqsızlığa dözməliyik? Biz Avropadan və bütün dünyadan bir milyon insanın pozulmuş hüquqlarının bərpasını, beynəlxalq hüquq normalarına əməl olunmasını tələb edirik. Biz öz haqqımızı, hüququmuzu tələb edirik və mübarizəmizi sonadək davam etdirəcəyik.

Qeyd etdiyim kimi, xaricdə yaşayan bütün azərbaycanlılar bu məsələdə həmrəylik nümayiş etdirir. Türk diaspor təşkilatları da Azərbaycanın haqq səsinin dünyada eşitdirilməsini özlərinin əsas prioriteti hesab edirlər. Başqa cür də ola bilməz. Çünki ulu öndər Heydər Əliyevin dediyi kimi: "Biz bir millət, iki dövlətik". Bizim biri-birimizə, necə deyərlər, vəfa borcumuz, qardaşlıq borcumuz var. 1915-ci ildə baş verən Çanaqqala savaşında yüzlərlə azərbaycanlı şəhid oldu, Türk Qurtuluş Savaşında azərbaycanlılar ön sıralarda döyüşdü. Nəriman Nərimanovun böyük Atatürkə yazdığı cavab məktubu bu gün də yaddaşlarımızda yaşayır. Bilirsiniz ki, Qurtuluş Savaşında Azərbaycan türk ordusuna dəstək olmaq üçün xeyli miqdarda neft, qızıl, pul, paltar göndərmişdi. Həmin dövrdə Türkiyə savaş meydanına döndüyü üçün təbii ki, göndərilən heç bir şeyə pul ödəmək və ya verilən pulu vaxtında geri ödəmək gücündə deyildi. Bu mənada ulu öndər Atatürkün Bakıya yazdığı üzrxahlıq dolu məktubuna cavab olaraq Nərimanov belə cavab vermişdi: "Paşam, qardaşın qardaşa borcu olmaz". Bax, Türkiyə ilə Azərbaycan dövlətləri, diasporları arasındakı münasibətlər də qardaşın qardaşa olan dəstəyi, qardaşlıq borcudur. Bunu ən gözəl ifadə edən fikirlər isə Prezidentimiz cənab İlham Əliyevə məxsusdur. O, çox doğru olaraq "Bir millətin iki diasporu ola bilməz"-demişdir. Mən Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayının diasporlarımızın güclənməsi baxımından yeni mərhələyə start verdiyi qənaətindəyəm. İnanıram ki, sayın Cümhurbaşqanımız İlham Əliyevin çıxışında qarşıya qoyduğu tapşırıqlar xaricdə fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatları tərəfindən tamamilə yerinə yetiriləcək. O zaman biz dünyanın aparıcı dövlətlərində real gücə çevriləcəyik.

Azər Babayev, Almaniyanın Frankfurt Sülh Araşdırmaları İnistitutunun elmi işçisi, siyasi elmlər doktoru:

- Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayı çox müsbət əhval-ruhiyyədə keçdi. Hiss olunurdu ki, tədbirin yüksək səviyyədə keçirilməsi üçün təşkilatçılar hər bir detalı peşakarlıqla nəzərə almışdılar. Dünyanın müxtəlif ölkələrində fəaliyyət göstərən Azərbaycan cəmiyyətlərinin rəhbərlərinin bir araya gəlməsi özü-özlüyündə müsbət haldır. Bu, dünya azərbaycanlıları arasında təşkilatlanmanın, şəbəkələşmənin daha da yüksək səviyyədə davam etdirilməsinə stimul verə bilər. Çünki hər bir məsələdə şəxsi əlaqələr, daha doğrusu lazım olan insanlarla birbaşa əlaqə, ünsiyyətin qurulması çox önəmlidir. Ümid edirəm ki, bu tədbir xarici ölkələrdə fəaliyyət göstərən Azərbaycan diasporlarının daha da böyük qüvvəyə çevrilməsinə böyük töhfə verəcəkdir.

Mən 2 ildir ki, Almaniyanın ilk və ən böyük elmi-tədqiqat inistitutu olan Frankfurt Sülh Araşdırmaları İnistitutunda çalışıram. İnistitunun əsas tədqiqat istiqaməti dünyanın bəzi bölgələrində sülhün təmin olunmasının imkanlarını araşdırmaq, məsələyə elmi baxımdan yanaşmaq və bu barədə elmi işlər ortaya qoymaqdır. Məlumdur ki, hazırda, ümumən, dünya siyasətində ən aparıcı, ən yüksək dəyər sülhdür. Sülh olmayan yerdə heç bir digər məsələlərdən söhbət gedə bilməz. Biz bu dəyərlərin qorunmasına töhfəmizi vermək üçün hazırladığımız hesabatları siyasi qərarlar qəbul edən güc mərkəzlərinə göndəririk. Bu yolla siyasətçilərin hansı konkret addımlar atmalı olduğu da müəyyənləşə bilir.

Bundan başqa, ölkəmizin əhəmiyyəti hər gün daha da artır. Azərbaycan Avropada Cənubi Qafqazın lider dövləti kimi qəbul olunur. Bölgə iqtisadiyyatının 75 faizinin Azərbaycana aid olması da bunu təsdiq edir. Ölkəmizin enerji təhlükəsizliyindəki rolu hər kəs tərəfindən yüksək qiymətləndirilir. Bu gün Azərbaycan bütün dünyada etibarlı tərəfdaş, strateji müttəfiq kimi tanınır. Bütün bunlar Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin ədalətli həllinə nail olacağımıza ümidlərimizi artırır.

İstənilən halda dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan azərbaycanlılar olaraq biz həqiqətləri yaşadığımız ölkələrin ictimaiyyətinə çatdırmaq üçün səylərimizi əsirgəməməliyik. Hər fürsətdə bölgədəki vəziyyəti və beynəlxalq hüququn məhz Ermənistan tərəfdən kobud şəkildə pozulduğunu lazımi siyasi instansiyalara çatdırmalıyıq. Diasporumuzun bu istiqamətdəki fəaliyyəti çox əhəmiyyətlidir. Həm ölkəmiz, həm də onun xaricdəki dayaqları hesab olunan Azərbaycan cəmiyyətləri çox güclənməlidir. Dediyim kimi, Azərbaycan Respublikası bu gün kifayət qədər güclənib. Qalır, diasporumuz. Bunun üçün, artıq lobbiçiliklə məşğul olmaq zərurətə çevrilib. Mən müşahidələrimə əsasən deyə bilərəm ki, Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayı təşkilatlanmadan lobbiçiliyə doğru addımlamanın yollarını göstərdi.

Rauf ƏLİYEV

Xalq qəzeti.- 2011.- 14 iyul.- S. 6.