Ulu öndər Heydər Əliyevin Gəncəyə səfəri ölkədə daxili sabitliyin təməlini qoydu

1988-ci ildən sonra Azərbaycanda hakimiyyətə gələn qüvvələrin idarəetmədəki naşılığı və siyasi səbatsızlığı onları tezliklə sıradan çıxarırdı. Ə.Vəzirovun, A.Mütəllibovun, AXC-Müsavat iqtidarının qorxaqlığı, cəsarətsizliyi, xalqın taleyüklü problemləri əvəzinə özlərinin maddi maraqlarını düşünmələri, verdikləri vədləri yerinə yetirməmələri və xalqı aldatmaları onların süqutu ilə nəticələndi.

1992-ci ilin martında Ayaz Mütəllibovu zorla hakimiyyətdən devirib istefaya göndərən cəbhəçilər neçə illərdən bəri həsrətində olduqları kresloları ələ keçirdilər. Həmin vaxta qədər davam edən hakimiyyət davası Azərbaycana çox baha başa gəldi. Ermənilər Azərbaycanda gedən daxili didişmələrdən, hakimiyyət uğrunda gedən mübarizədən istifadə edərək torpaqlarımızı asanlıqla zəbt edir, kəndləri, qəsəbələri viran qoyur, soydaşlarımızı öz ata-baba torpaqlarından didərgin salırdılar. Əvvəl Şuşa, bir neçə gün sonra Laçın işğal olundu.

Cəbhəçilərin hakimiyyəti ələ almalarından sonra Azərbaycanın qara günləri başlandı. AXC-Müsavat iqtidarı həm də Azərbaycanda çox pis bir ənənənin - hakimiyyəti zorakı, qeyri-sivil yollarla ələ keçirməyin əsasını qoydu. Onlar hakimiyyətə gəldikdən sonra meydanlarda xalqa verdikləri vədləri, demokratik inkişaf ənənələri yaratmağı, ərazi bütövlüyümüzün təmin olunmasını, müstəqilliyimizin qorunmasını, milli dövlətçiliyimizin inkişafını tamamilə yaddan çıxardılar. Demokratiyadan, azadlıqdan dəm vuran cəbhəçilər heç olmasa, gözdən pərdə asmaq xatirinə, guya demokratik prinsiplərin qorunmasına önəm vermələrini nümayiş etdirmək xatirinə belə, Heydər Əliyevin Ali Sovetin sədri vəzifəsinə seçkilərdə iştirakına imkan vermədilər. Bu barədə təklif irəli sürən deputatlara gah təzyiqlər edildi, gah da onların öz fikirlərini sona qədər ifadə etmələrinə açıq şəkildə mane oldular. Cəbhəçilərin nümayəndəsi Arif Hacılı hətta belə bir bəyanat verdi: "Burada Ali Sovetin sədrliyinə kimin namizədliyi irəli sürülsə də, xeyri yoxdur. Çünki artıq 9 dövlətin razılığı ilə İsa Qəmbər Ali Sovetin sədri seçilib".

Tələm-tələsik keçirilən prezident seçkiləri də Ali Sovetin sədri "seçkilərindən" heç nə ilə fərqlənmədi. AXC-Müsavat iqtidarı dövründə keçirilən prezident seçkiləri Azərbaycan tarixində ən saxta seçki kimi qalıb. İş o yerə çatmışdı ki, "demokratlar"ın həmfikri olan AMİP sədri Etibar Məmmədov bu seçkilərdəki saxtakarlığa etiraz əlaməti olaraq öz namizədliyini geri götürmüşdü. Bu cür keçirilən seçkilərdə Ə.Elçibəy prezident seçildi.

AXC-Müsavat iqtidarı qeyri-konstitusion, zorakı yollarla, hakimiyyətə gəldiyini gizlətmirdi. Ali Sovetin sessiyalarının birində İsa Qəmbər hamının eşidəcəyi tərzdə demişdi: "Bəli, biz silah gücünə hakimiyyətə gəlmişik, bacarırsınızsa, siz də gəlin".

Hakimiyyətə inqilabla gəlmək, inqilabla da hakimiyyətdə qalmaq istəyən AXC-Müsavat iqtidarının siyasi səbatsızlığı müstəqilliyini yenicə qazanmış Azərbaycanı beynəlxalq aləmdən təcrid edirdi. Ölkədə yaranmış anarxiya, başıpozuqluq, cinayətkarlıq halları insanların gələcəyə inamını itirmişdi. Sərhədlərimizi qorumalı olan milli ordunun əsgərləri AXC-Müsavat iqtidarının ayrı-ayrı üzvlərinə cangüdənlik edirdilər. AXC-Müsavat iqtidarında yaranmış qruplaşmalar hakimiyyəti ələ keçirmək, birinci olmaq iddiası ilə açıq mübarizəyə başlamışdı. Prezident postu uğrunda gedən mübarizə getdikcə daha kəskin xarakter alır və açıq müstəviyə keçirdi. Belə bir vaxtda prezidentliyə daha bir iddiaçı peyda oldu. Bu, AXC-nin yetirməsi, Prezident Ə.Elçibəyin fərmanı ilə Milli Qəhrəman elan olunmuş və prezidentin Dağlıq Qarabağda səlahiyyətli nümayəndəsi təyin edilmiş Surət Hüseynov idi. S.Hüseynov AXC-Müsavat iqtidarının istefasını tələb edən ultimatum vermişdi. Ordunun yarısı S.Hüseynovun nəzarətində idi. O, həmin qüvvələrlə sərhədlərimizi qorumaq, ərazi bütövlüyümüzü bərpa etmək əvəzinə, Bakını ələ keçirmək, hakimiyyətə yiyələnmək barədə düşünürdü. O, rayonları bir-birinin ardınca "işğal edərək" öz nümayəndələrini rəhbər təyin edir və Bakıya yaxınlaşırdı. 70 ildən sonra xalqın qanı bahasına qazanılmış müstəqilliyin artıq itirilmək təhlükəsi yaranmışdı.

Belə ağır və dözülməz şəraitdə xalq ulu öndər Heydər Əliyevə müraciət edib Bakıya gəlməsini və vəziyyətdən çıxış yolu tapmasını təkidlə xahiş etdi. O dövrdə Naxçıvan Ali Məclisinə sədrlik edən Heydər Əliyev blokada şəraitində yaşayan yerli sakinlərin problemlərinin aradan qaldırılması ilə məşğul olurdu. AXC-Müsavat iqtidarının müxtəlif nümayəndələrinin təzyiqi ilə Naxçıvan elektrik enerjisindən və zəruri ərzaq məhsullarından məhrum edilmişdi. Xalqımızın böyük oğlu Heydər Əliyevin siyasi uzaqgörənliyi və beynəlxalq aləmdə böyük nüfuz sahibi olması blokada şəraitində qalmış Naxçıvanı çətin vəziyyətdən xilas etdi. Qonşu Türkiyə və İrandan göndərilən humanitar yardımlar, həmçinin digər köməkliklər yaranmış problemləri tədricən aradan qaldırdı. Naxçıvan camaatı öz rəhbərini sevir və ona güvənirdi. Onlar çox yaxşı bilirdilər ki, yalnız Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə Naxçıvanın üzləşdiyi ağır sosial-iqtisadi problemlər öz həllini tapacaq.

Dövlətin, millətin, müstəqilliyimizin taleyi təhlükə qarşısında qalanda ziyalılar, tanınmış ictimai-siyasi xadimlər müdrik şəxsiyyət Heydər Əliyevə üz tutdu. Onu Vətəni, xalqı, milləti xilas etməyə, Azərbaycanın müstəqilliyini qoruyub saxlamağa dəvət etdi. Xalq öz liderini yenidən Azərbaycana rəhbərlik etməyə çağırırdı. Artıq AXC-Müsavat iqtidarı da dərk etməyə başlamışdı ki, Azərbaycanı bu ağır bəladan, çətin vəziyyətdən yalnız Heydər Əliyev xilas edə bilər. Odur ki, iqtidar da ulu öndərə Bakıya gəlməsini, Vətəni xilas etməsini təkidlə xahiş edirdi. Prezident Ə.Elçibəyin göndərdiyi təyyarə iyunun 7-də Naxçıvanda yerə endi...

1993-cü il iyunun 9-da Bakıya gələn ulu öndər vəziyyətin son dərəcə ağır olduğunu gördü. AXC-Müsavat iqtidarı faktiki olaraq ölkəni fəlakətin bir addımlığına çatdırmışdı. Onlar indi öz canlarını S.Hüseynovdan qorumaq barədə düşünürdülər. Qüdrətli şəxsiyyət Gəncəyə getmək, vəziyyətlə yerində tanış olmaq qərarına gəldi. Bu səfərdə 30 nəfər jurnalist ulu öndərlə birlikdə Gəncəyə getdi.

1993-cü il iyunun 13-də ümummilli lider Heydər Əliyevin Gəncəyə səfəri tədricən ölkədə yaradılmış daxili sabitliyin təməlinə çevrildi. Bu, çox qorxulu bir səfər idi. Gəncədə S.Hüseynovun ətrafına toplaşmış silahlı dəstələr hər an ulu öndərə sui-qəsd edə bilərdilər. Lakin o, bundan qorxmadı, çəkinmədi. Vətəni, xalqı, milləti düçar olduğu bəladan, müstəqilliyimizi məhv olmaqdan xilas etmək üçün bu riskli səfərə getdi. Gəncədə isə yerli sakinlər öz xilaskarını gül-çiçəklə, böyük hörmət və ehtiramla qarşıladı. Sakinlər dəstə-dəstə küçələrə çıxır, ulu öndərə inandıqlarını nümayiş etdirir, onunla görüşür, bu səfərdən hədsiz dərəcədə sevindiklərini nümayiş etdirirdilər.

Gəncədə baş verən hadisələrlə yerində tanış olduqdan sonra Bakıya qayıdan ulu öndər Azərbaycana rəhbərlik etməyə razılıq verdi. Bu Böyük Qayıdış Azərbaycanın müstəqilliyini qorudu, möhkəmləndirdi və əbədi etdi. Azərbaycan bundan sonra demokratik inkişaf yoluna qədəm qoydu, beynəlxalq aləmdə əlaqələrini genişləndirdi və mövqelərini möhkəmləndirdi.

Bu gün dünyanın inkişaf etmiş dövlətləri ilə bir sırada dayanan müstəqil Azərbaycanın qurucusu ulu öndər Heydər Əliyevdir.

Əliqismət BƏDƏLOV

Xalq qəzeti.- 2011.- 12 iyun.- S. 4.