15 iyun - yeni bir tarixi mərhələnin başlandığı gün

Yaxın xarici keçmişin bütün çətinlik və məhrumiyyətlərini öz gözləri ilə görmüş Azərbaycan xalqı 1993-cü il iyunun 15-dən sonra ölkəsi və özü üçün tamamilə yeni bir tarixin yazıldığını və yaşandığını görür və bu, onun öz liderinə olan inamını, sevgisini qat-qat artırır.

15 iyun gününün Azərbaycan xalqının Milli Qurtuluş Günü elan edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin qərarından.

27 iyun, 1997-ci il

Ulu öndərin siyasi hakimiyyətə qayıdışı milli dövlətçiliyimizi məhv olmaqdan, xalqı vətəndaş müharibəsindən xilas etmişdi

Tarixin bütün dönəmlərində müharibəni, münaqişəni, xaos və anarxiyanı ən çox lənətləyən, bu ictimai-siyasi proseslərin törətdiyi fəsadların aradan qaldırılması zamanı daim öndə gedən insanlar arasında müəllimlər xüsusi yer tutublar. Onlar sülhü - əmin-amanlığı, firavanlığı, tərəqqini hər zaman, hər an təbliğ edən möhtəşəm bir ordu kimi mütəşəkkil fəaliyyət göstəriblər.

Ulu öndər Heydər Əliyevin dediyi kimi, bütün xalqların və ölkələrin inkişafının təməlində məhz müəllim əməyi, müəllim xidməti dayanır. Çünki xalqın liderini də, prezidenti də, sərkərdəni də, alimi də məhz müəllim zəhməti yetişdirir. Ona görə də bu qəbildən olan əlamətdar günlərdə müəllimlərin daha çox fikir söyləmək, söz demək haqqı vardır. Bu haqqı müəllimlərə verən əsas amillərdən biri də onların bütün fəaliyyət boyu hamılıqla qəbul edilən nümunələr əsasında danışmasıdır. İndi haqqında söz açmaq istədiyimiz ulu öndər Heydər Əliyevin həyatı və siyasi fəaliyyəti isə təkcə 50 milyonluq Azərbaycan xalqı üçün deyil, bütövlükdə mütərəqqi bəşəriyyət üçün, sülhü, əmin-amanlığı, firavanlığı, tərəqqini sevən bütün insanlar üçün örnəkdir, nümunədir.

Bu gün müasir dünyanın siyasət tarixində xüsusi ehtiramla qələmə alınmış bir ifadə vardır - Heydər Əliyev fenomeni. Öz xalqına və dövlətinə layiqincə xidmət etmək istəyən dövlət və hökumət rəhbərləri həmin fenomendən yetərincə bəhrələnirlər. Tarix boyu müxtəlif ölkələrdə mahir siyasət bilicisi, incə diplomatiya manevrlərinin ustası, dünya iqtisadiyyatını dərindən bilən və ya qurucu dövlət başçıları çox olub. Yəni hansısa siyasətçidə sadaladığımız bu keyfiyyətlərin biri və ya uzaqbaşı ikisi olub. Heydər Əliyevdə isə həmin keyfiyyətlərin hamısı cəmləşmişdi. Cəmiyyət həyatının elə bir sahəsi ola bilməzdi ki, ulu öndər həmin sahənin kamil bilicisi olmasın. Fikrimizi konkret faktlarla əsaslandıracağıq. Hələlik isə dünyanın bəzi siyasətçilərinin ümummilli liderimiz haqqında söylədikləri konkret ifadələrə diqqət yetirək.

Ölkəmizdən kənarda yaşayan bütün dostlarımız və ya haqqı sevən adamlar Heydər Əliyev fenomeni barədə ürək açıqlığı ilə danışır, o böyük insanın şəxsi keyfiyyətlərini səmimiyyətlə dilə gətirirlər. Təbii ki, bu qəbildən olan misallara müraciət edərkən öncə can və qan qardaşlarımız olan Türkiyə siyasətçilərinin fikirləri yada düşür. Türkiyə Prezidenti Süleyman Dəmirəl Bakıda olarkən söyləmişdi: "Heydər Əliyev Azərbaycanı israrla və demokratik yollarla müstəqil olaraq məqsədinə çatdırmaq üçün canını sipər edib qeyrət göstərən oğuldur". Əslində, bu məntiqə ulu öndərimiz haqqında əcnəbi siyasətçilərin söylədiyi fikirlərin əksəriyyətində rast gəlirik. Hamı etiraf edir ki, Heydər Əliyev Azərbaycan dövlətçiliyinin qorunması, müstəqilliyimizin əbədiləşdirilməsi və ölkəmizin tərəqqisi üçün məhz canını sipər etmişdi. Ulu öndərin dövlət müstəqilliyimizi qoruyub saxlamaq üçün göstərdiyi qətiyyəti vaxtilə ABŞ Xarici Siyasət İdarəsinə rəhbərlik etmiş, dünyanın ən nüfuzlu diplomatlarından olan Henri Kissincer isə bu şəkildə ifadə etmişdi: "Azərbaycan regionda qüdrətli bir dövlətə çevrilməyə layiq ölkədir. Prezident Heydər Əliyev Azərbaycanın müstəqilliyini qoruyub saxlamaq uğrunda əzmlə, qətiyyətlə mübarizə aparır". Türk dünyasının və ABŞ-ın nüfuzlu siyasətçilərindən gətirdiyimiz sitatlardan sonra bir avropalı hüquqşünasın qiymətləndirməsini də yada salmaq yerinə düşərdi. Almaniya Parlamentinin üzvü Villi Vimmer 1996-cı ildə söyləmişdi: "Cənab Əliyev prezident seçilərkən Qərbdə ona şübhə ilə yanaşdıq. Zənn edirdik ki, o, Azərbaycanda kommunizm qaydalarını bərpa edəcək. Lakin tez bir zamanda bizə aydın oldu ki, yanılmışıq. Azərbaycan dövlətinin bu mürəkkəb dövründə ona yalnız belə zəngin təcrübəli və müdrik başçı lazımdır. İndi Azərbaycan İkinci Dünya müharibəsindən çıxmış Almaniyanı, Prezident Heydər Əliyev isə Kansler Adenaueri xatırladır. Əgər daxili və xarici qüvvələr Prezident Heydər Əliyevə mane olmasalar, işləməyə imkan versələr, Azərbaycanın indiki inkişaf mərhələsi onun tarixinə intibah dövrünün başlanğıcı kimi daxil ola bilər..."

Diqqət yetirin, birinci sitatda Heydər Əliyevin öz canını Vətəni üçün sipər etməsi önə çəkilirdi. İkinci sitatda onun dövlət müstəqilliyimizi qoruyub saxlamaq üçün apardığı mübarizə əzmi qabardılır. Üçüncü sitatda isə Heydər Əliyevin ölkəmizə ikinci dəfə rəhbərlik etdiyi illər intibah dövrümüzün başlanğıcı kimi qiymətləndirilir. İndi isə fikrimizi bu üç məqam - Vətən üçün sipər, müstəqilliyin qorunması üçün göstərilən əzm və nəhayət, intibah dövrünün başlanğıcı məsələləri üzərində davam etdirək.

Birinci, ulu öndər, sözün həqiqi mənasında öz canını xalqı və dövləti üçün sipər etmişdi. Yəqin ki, heç kəsin yadından çıxmayıb. Heydər Əliyev Dövlət Təhlükəsizliyi Komitəsində çalışdığı illərdə heç kəsdən və heç nədən çəkinmədən bu qurumda ermənilərin və başqa xalqların təmsilçilərinin çoxluq təşkil etməsinin qarşısını almışdı. Çünki bədnam repressiya illərində azərbaycanlı ziyalılara məhz ermənilərin əli ilə divan tutulmuşdu. Ulu öndər ölkəyə birinci dəfə rəhbərlik edəndə respublikadan kənarda ali təhsil almaq üçün göndərilən gənclərin və Azərbaycandakı hərbi məktəblərin müdavimlərinin 80-90 faizinin azərbaycanlı gənclərdən ibarət olmasını təmin etmişdi. Həm DTK-dakı təmizləmələrə, həm də SSRİ büdcəsindən sırf milli təəssübkeşliklə istifadə etdiyinə görə onun cəzalandırılması ehtimalı şəksiz və şübhəsiz idi. Hər küncə-bucağa nəzarətçi qoyan Kremlin gözü qabağında bu milli təəssübkeşliyi davam etdirən Heydər Əliyev sözün bütün mənalarında öz canını xalqı və dövləti üçün sipər etmişdi.

Bəzi ekspertlər belə iddia irəli sürürlər ki, guya Heydər Əliyev həmin cəsarətli addımları atanda öz vəzifəsinə güvənir, tutduğu posta arxalanırdı. Ancaq bu arqumentin özündən qat-qat güclü olan əks-arqumenti var. Belə ki, ulu öndər 1990-cı ilin yanvarında Bakıda törədilmiş qanlı faciənin ertəsi günü Moskvada - Kremlin qulağının dibində Mixail Qorbaçovu və Siyasi Büronu lənətləyəndə onun artıq heç bir vəzifəsi, postu yox idi. Üstəlik, ağır infarkt keçirmiş, ev dustağı edilmişdi. Ancaq bu məhdud imkanlara baxmayaraq Heydər Əliyev görünməmiş bir cəsarətlə Bakı soyqırımının təşkilatçılarını lənətləmiş, onların cəzalandırılmasını tələb etmişdi. Bunu ancaq canını Vətən və xalq üçün sipər etmiş insanlar bacara bilərdilər. Heydər Əliyev ona görə bu qədər cəsarətli idi ki, onun sinəsində Vətəni və xalqı üçün döyünən ürək var idi.

İkinci, ulu öndərin müstəqilliyin qorunması üçün göstərdiyi mübarizə əzmi bütöv bir qəhrəmanlıq dastanı timsalındadır. 1993-cü ilin yayında Azərbaycanda yaranmış ictimai-siyasi vəziyyət, hərbi-siyasi böhran dövlət müstəqilliyimizin əldən getməsini reallaşdırmaq üzrə idi. Ölkədəki xaos və anarxiyadan istifadə edən xarici qüvvələr respublikanın parçalanması və qardaş qırğınının törədilməsi üçün lazım olan bütün addımları atmışdılar. Xaricdəki bədxahlarımızın əlində oyuncağa çevrilmiş mövcud iqtidar ölkəni idarə edə bilmir, onların diletantlığı ucbatından milli dövlətçilik məhvə doğru gedirdi. Bu ağır məqamda xalqın və iqtidarın təkidli çağırışları ilə Naxçıvandan Bakıya gələn ulu öndər milli dövlətçiliyin qorunması üçün lazım olan bütün addımları atdı. Dərhal Gəncəyə - qardaş qırğını törətməyə hazırlaşan Surət Hüseynovla görüşüb danışıqlar aparmağa gedən ulu öndər oradan əliboş qayıtmadı. Ölkənin cənubunda və şimalında suyu bulandırmaq istəyənlərə öz yerləri göstərildi, daxili sabitliyə nail olundu, cəbhədə atəşkəs haqqında saziş imzalandı və nəhayət, beynəlxalq ictimaiyyət Azərbaycanı sivil, demokratik, dünyəvi inkişaf yolu götürmüş ölkə kimi tanımağa başladı. Halbuki, ulu öndərin Ali Sovet sədri seçilməsinədək Türkiyə istisna olmaqla heç bir xarici ölkə Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin əbədi olacağına inanmır, bizimlə əməkdaşlığa maraq göstərmirdi. 1993-cü ilin yayından etibarən ölkədə həyata keçirilən çoxsaylı ictimai-siyasi tədbirlər nəticəsində dünyanın aparıcı neft şirkətləri Azərbaycana sərmayə gətirmək üçün heç nədən çəkinmədilər. Nəticədə Xəzər dənizinin Azərbaycan sektorundakı kardohidrogen ehtiyatlarının müştərək işlənməsi üçün dünyanın aparıcı neft şirkətlərinin yaratdığı konsorsiumla Azərbaycan Respublikası Dövlət Neft Şirkəti arasında Hasilatın Pay Bölgüsü adlı ("Əsrin müqaviləsi") nəhəng neft sazişi imzalandı. Həmin sazişin ərsəyə gəlməsi Azərbaycanın qüdrətli dövlətə çevrilməsinin təməli kimi qiymətləndirilir.

Heydər Əliyevin Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin əbədiləşdirilməsi üçün göstərdiyi əzm və qətiyyətin daha bir nümunəsi onun döyüş meydanından qaçmaması, istənilən təhlükəni dəf etməyə qadir olması idi. Ulu öndərə dəfələrlə sui-qəsd təşkil edildi, dövlət çevrilişlərinə cəhd olundu, çoxsaylı hədə-qorxular, təhdidlər ünvanlandı. Ancaq o, iradəsindən dönmədi. Halbuki, 1990-cı ilin yanvarından 1993-cü ilin yayına qədər Azərbaycan rəhbərlərinin siyasi postu tərk edərək xəlvətcə qaçması halları olmuşdu. Heydər Əliyevin qətiyyət və cəsarəti Azərbaycan tarixinə yazılan həmin utanc tendensiyaya son qoydu. Yəni ulu öndərin milli dövlətçiliyimizin qorunub saxlanılması üçün göstərdiyi əzm və qətiyyət lider böyüklüyünün təcəssümü idi. O, dahi siyasətçi olduğu kimi, həm də dahi lider idi.

Üçüncü, Almaniya parlamentinin üzvü yazırdı ki, Azərbaycanın indiki inkişaf mərhələsi bu ölkənin intibah mərhələsinin başlanğıcı kimi tarixə düşə bilər. Bu arzu artıq günün reallığıdır. Yeni əsrin ilk illərindən, xüsusən, 2003-cü ilin payızından etibarən respublikamız möhtəşəm bir intibah dövrü yaşayır. Bu bir həqiqətdir ki, həmin intibahın başlanğıcı ötən əsrin son onilliyinin ortalarına təsadüf edir. Heydər Əliyev ən ali səviyyədə olan dünya təcrübəsinə əsaslanmaqla müstəqil dövlətimizin ilk Konstitusiyasının qəbul edilməsinə nail oldu və Əsas Qanunun qəbulundan sonra Azərbaycanda cəmiyyət həyatının bütün sahələrində inkişaf meylləri görünməyə başlandı. Sonrakı illərdə isə bu inkişaf meyilləri real inkişafa və tərəqqiyə çevrildi. Nəticədə bugünkü öncül ölkələrdən biri - qətiyyətli səsi dünyanın bütün tribunalarından eşidilən, azad, müstəqil, güclü iqtisadiyyatı, qüdrətli ordusu, yüksək nüfuzu olan Azərbaycan Respublikası formalaşdı. Prezident İlham Əliyevin siyasi uzaqgörənliyi, diplomatik məharəti, dünya iqtisadiyyatında gedən prosesləri dərindən bilməsi nəticəsində bu gün müstəqil Azərbaycan həqiqətən öz intibah dövrünü yaşayır. Bu intibahı ulu öndərin adını daşıyan fond, xüsusən fondun prezidenti, YUNESKO-nun və İSESKO-nun xoşməramlı səfiri, Milli Məclisin deputatı Mehriban xanım Əliyevanın həyata keçirdiyi layihələr daha da zənginləşdirir və sürətləndirir.

Bu gün Azərbaycanın yaşadığı intibah prosesi xalqımız və dövlətimizlə yanaşı, region ölkələri və bütövlükdə Avrasiya üçün xüsusi önəm kəsb edir. Çünki Azərbaycan artıq Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində xüsusi çəkiyə malik olan bir ölkəyə çevrilib. Dünya siyasətçilərinin fikrincə, bütün bunların hamısı Böyük Qurtuluşun, ulu öndər Heydər Əliyevin siyasi hakimiyyətə qayıdışının gözlənilən nəticələri idi.

Nailə RZAQULİYEVA,

Bakı Şəhəri üzrə Təhsil

İdarəsinin müdiri, əməkdar müəllim

Xalq qəzeti.- 2011.- 11 iyun.- S. 4.