Qurtuluşun ilk günündə xilaskarın çıxışı böyük tarixi sənəd oldu

İndi bizim respublikanın gərgin vəziyyətdə olmasının əsas səbəblərindən biri iyun ayının 4-də Gəncədə baş vermiş hadisələrdir. Hadisələr dəhşətlidir, qan tökülüb, cinayət edilib. Bunlar araşdırılmalıdır və bütün qanunu pozmuş adamlar, cinayətdə iştirak etmiş adamlar, cinayəti təşkil etmiş şəxslər hansı tərəfdən asılı olmasına baxmayaraq, qanun qarşısında məsuliyyət daşımalıdır.

Ulu öndər Heydər Əliyevin parlament sədri seçildikdən sonra deputatlar qarşısındakı ilk çıxışından.

Bakı, 15 iyun, 1993-cü il

1993-cü il iyunun 15-də Ali Sovetin sədri seçilmiş Heydər Əliyevin parlament tribunasından ilk çıxışı məhz belə dəyərləndirilir

Qanun qarşısında məsuliyyət daşımaq. Bu, ümummilli lider Heydər Əliyevin həyat kredosu, fəaliyyət istiqaməti, siyasi amalı, hüquqi məqsədi idi. Yəni qanun və məsuliyyət məfhumları onun üçün hər şey idi. Çox təəssüf ki, o dahi dövlət qurucusunun siyasi hakimiyyətə qayıdışınadək müstəqil Azərbaycanda nə qanuna məhəl qoyan var idi, nə də məsuliyyət hissi barədə düşünən. Ölkənin siyasi nüfuzunu heçə endirənlər elə güman edirdilər ki, aydan arı, sudan durudurlar. Ordunu çoxsaylı hissələrə parçalayıb ayrı-ayrı imkanlı adamların və "siyasətçilərin" tabeçiliyinə verənlər elə düşünürdülər ki, milləti ağ günə çıxarıblar. Ölkənin xanlıqlara parçalanmasına rəvac verənlər elə bilirdilər ki, peyğəmbər kimi məsum, imam kimi günahsızdırlar. Əhaliyə ərzaq taxılı əvəzinə mal-qara yemindən çörək bişirtdirənlər özlərini millətin atası hesab edirdilər. Düşmən qabağından qaçmağı fərasət, xəyanəti siyasət kimi qəbul edənlər bütün məclislərin başında otururdular. Bir tərəfdən də Surət Hüseynovun hirsi, hikkəsi ölkədə qardaş qanının tökülməsinə səbəb olmuşdu. Azərbaycan bu gündə idi...

Respublika qan ağlayırdı. Bu qanlı göz yaşları təkcə aclığa, kasıblığa, kiminsə ölməsinə, itməsinə görə deyildi. Azərbaycan xalqı tarixən həmin məhrumiyyətlərin hamısına dözüb. Dözülməsi mümkün olmayan, millətin göz yaşını ürəyinə axıdan ən ağır problem müstəqilliyin yenidən itirilməsi təhlükəsi idi. Tanrının bəxş etdiyi bu səadəti növbəti dəfə əldən vermiş olsaydıq, ona bir də nə zaman qovuşacağımızı heç kəs bilmirdi. Yəni 93-cü ilin yayında Azərbaycan xalqı milli istiqlaldan məhrum olmağın bircə addımlığında idi. Siyasətçilər bu addımın qarşısını almaq üçün heç bir iş görmək iqtidarında deyildilər. Xalq isə həmişə olduğu kimi, yenə də ağır sınaqdan müdrikcəsinə çıxdı və bəlalardan qurtulmaq üçün öz dahi oğlunu, böyük dövlət xadimi Heydər Əliyevi yenidən ölkə rəhbərliyinə dəvət etdi.

Ötən yazılarda dəfələrlə qeyd etdiyimiz kimi, ölkədə hamı Heydər Əliyevin Naxçıvandan Bakıya gəlməsini israrla tələb və xahiş edirdi. Demək olar ki, bu məqsədlə Naxçıvana müraciət etməyən qalmamışdı. Ancaq ulu öndərin Naxçıvandan Bakıya gəlməsindən sonra vəziyyət xeyli dəyişdi. Heydər Əliyevə xalqın inam və etimadı, böyük dövlət xadiminin beynəlxalq aləmdəki nüfuzu, ən başlıcası möhtəşəm dövlət idarəçiliyi təcrübəsi o zamankı iqtidarı hədsiz dərəcədə narahat etməyə başlamışdı. Ona görə də ulu öndərin Ali Sovet sədri vəzifəsinə namizəd göstərilməsi zamanı görünməmiş bir saxtakarlıq edir, mane olmağa çalışırdılar. Ancaq xalqın səsi çox qüdrətlidir və bu dəfə də haqq öz yerini tutdu. Ali Sovetin iyunun 15-də keçirilən sessiyası parlamentin ən gərgin müzakirələr gedən, fikirlərin ən çox haçalandığı və vaxt etibarilə ən uzun çəkən iclası oldu. Xalqın iradəsini ifadə edən deputatlar böyük səs çoxluğu ilə Heydər Əliyevi Ali Sovetin sədri seçdi. "Bu xalqı və bu dövləti bəlalardan ancaq və ancaq Heydər Əliyev siyasəti, təcrübəsi və müdrikliyi xilas edə bilər" - deyən deputatların açıq və aydın məntiqi qaragüruhun qaranlıq və müəmmalı "arqumenti" ilə üzləşirdi: "Biz Heydər Əliyevi Naxçıvandan Bakıya dəvət edəndə onun ölkənin indiki vəziyyətdən çıxmasına kömək etməsini istəmişik. Siz isə onu parlament sədri seçmək istəyirsiniz". Qəribə məntiq idi. Əlində hər cür vəzifəsi olanlar ölkənin heç bir problemini həll edə bilmirdilər - hərçənd həmin problemləri özləri yaratdıqlarına görə özləri daha yaxşı həll edə bilərdilər - Heydər Əliyevin isə heç bir vəzifə tutmadan ölkəni xilas etməsini istəyirdilər. Görünməmiş bir diletantlıq nümunəsi idi. Ulu öndər sonralar həmin məqamı yada salaraq demişdi ki, mən ölkəni hansısa sehirli çubuqla deyil, ictimai-siyasi, sosial-iqtisadi tədbirlərlə xilas edə bilərdim.

Ulu öndərin qeyd etdiyi həmin tədbirlər anarxiyaya, başıpozuqluğa, siyasi hakimiyyətsizliyə, etnik separatçılığa, iddialı siyasətbazların naşı eksperimentlərinə, hərbiləşmiş cinayətkar dəstələrin qətl və qarətlərinə, özbaşınalıq əməllərinə son qoydu. Böyük dövlət xadiminin siyasi müdrikliyi, uzaqgörən siyasəti sayəsində artıq əldən getməkdə olan dövlət müstəqilliyimiz, milli azadlığımız qorunub saxlanıldı. Ulu öndərin yorulmaz və gərgin ictimai-siyasi fəaliyyəti, dövlətçilik təcrübəsi, Azərbaycan xalqının milli maraq və ideallarına bağlılığı ölkəni yeni bir mütərəqqi məcraya yönəltdi. Bütün bunlar 1993-cü ilin iyun ayından sonra, mərhələ-mərhələ, tədricən reallaşdırıldı. İyunun 15-də isə yuxarıda qeyd etdiyimiz kimi, çox qızğın bir parlament müzakirəsinin şahidi olduq.

Geniş müzakirələrin getdiyi zaman parlament zalı fırtınalı dəniz kimi qalxıb - enirdi. Xalqın iradəsi qalib gəldikdən sonra isə sanki həmin "fırtına" səngidi və burada rəmzi məna axtaranlar, parlamentdəki həmin sakitliklə ölkədə daxili ictimai-siyasi sabitliyin təməlinin qoyulduğunu söyləyənlər tamamilə haqlı idilər. Zalda sakitlik bərqərar oldu və tribunaya qalxan Ali Sovet sədri Heydər Əliyev yaxın gələcəkdə qarşıda duran vəzifələri məhz bu şəkildə bəyan etdi:

-...Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyi ən əsas məsələdir. Müstəqil Azərbaycanda demokratiya inkişaf etdirilməlidir. Siyasi plüralizmə geniş yol verilməlidir. Azərbaycan Respublikasında Konstitusiyanın pozulmasına, qanunun pozulmasına yol verilməməlidir. Dövlət quruculuğu və cəmiyyətin formalaşması məhz demokratik prinsiplər əsasında olmalıdır. Siyasətdə və iqtisadiyyatda sərbəstlik, hürriyyət, insan azadlığı, insan haqlarının qorunması və sərbəst iqtisadiyyat, bazar iqtisadiyyatı prinsipləri bərqərar olmalıdır. Yəni bizim respublikamız başladığı yola davam etməlidir. Bu, düzgün yoldur, doğru yoldur, bu yolda bizim respublika daha qətiyyətlə getməlidir. Əmin olmalısınız ki, mən bu yola həmişə sadiq qalacağam". Həmin günlər Azərbaycan xalqı ulu öndərin bu yola sadiq qalacağına tam əmin idi və zaman sübut etdi ki, bu əminlik əbəs deyildi.

(ardı 2-ci səhifədə)

(əvvəli 1-ci səhifədə)

Azərbaycan xalqı və bu xalqın seçilmiş nümayəndələri olan Milli Məclisin üzvləri 1993-cü il iyunun 15-dən başlanan daxili sabitliyi və ölkənin yeni inkişaf yoluna qədəm basmasını yüksək qiymətləndirərək ulu öndərin həmin möhtəşəm qayıdışını və titanik fəaliyyətini əbədiləşdirməyi özünə borc bildi. Milli Məclisin 1997-ci il iyun ayının 27-də qəbul etdiyi tarixi qərarda göstərilir: "Heydər Əliyev dövlət quruculuğu sahəsində başladığı böyük işi məntiqi şəkildə davam etdirərək müstəqil Azərbaycan Respublikasının ilk Konstitusiyasının hazırlanmasına rəhbərlik etdi. Azərbaycanın siyasi tarixində yeni bir era açan və onun dövlət müstəqilliyinin, cəmiyyətdə insan azadlığının və demokratik dəyərlərin əsas qarantına çevrilən bu Konstitusiya 1995-ci il noyabrın 12-də referendum yolu ilə qəbul edildi. İlk dəfə olaraq, demokratik şəkildə, çoxpartiyalılıq əsasında Azərbaycan parlamenti - Milli Məclis seçildi. Azərbaycan Respublikası dünyanın azad, suveren, müstəqil dövlətləri arasında özünəlayiq yerini tutdu". Təbii ki, iyunun 15-nin Qurtuluş Günü kimi qeyd edilməsini ölkə ictimaiyyəti böyük rəğbətlə qarşıladı.

Bu gün Azərbaycan xalqının istənilən nümayəndəsində belə qənaət var ki, Prezident İlham Əliyevin hərtərəfli fəaliyyəti nəticəsində gündən-günə inkişaf edən, daim tərəqqidə olan qüdrətli Azərbaycan dövlətinin təməli məhz həmin gün - 1993-cü il iyunun 15-də qoyulmuşdur. Xalq həmin günü böyük ürəkaçıqlığı və şadyanalıqla bayram edərkən tamamilə haqlıdır.

İttifaq MİRZƏBƏYLİ

Xalq qəzeti.- 2011.- 15 iyun.- S. 1-2.