8 MART - gözəllik və xoş arzular bayramı

8 Mart Beynəlxalq Qadınlar günü 1910-cu ildə Klara Setkinin təklifi ilə sosialist qadınların Kopenhagendə keçirilən beynəlxalq konfransında təsis edilmişdir.İlk dəfə 1911-ci ildə Almaniya, Avstriya, İsveçrə və Danimarkada "Sosializm uğrundakı mübarizə qüvvələrini birləşdirmək üçün işçi qadınlar seçki hüququna malik olmalıdırlar" şüarı ilə keçirilmişdir.

Bayram Rusiyada 1913-cü ildən, Azərbaycanda isə 1917-ci ildən qeyd edilir. 1914-cü ilədək Beynəlxalq Qadınlar Günü müxtəlif günlərdə keçirilirdi. Beynəlxalq Qadınlar Gününün 8 Martda keçirilməsi isə Avstriya, Macarıstan, Rusiya, ABŞ və s. ölkə qadınlarının öz həmrəylik gününü məhz bu tarixdə qeyd etdikdən sonra ənənə halını aldı. O vaxtdan bütün ölkələrdə qadınlar 8 Mart gününü, həmçinin sülh uğrunda mübarizədə həmrəylik günü kimi də qeyd edirlər.

1921-ci il fevralın 8-də Bakıda Azərbaycanın bitərəf qadınlarının I qurultayı çağrıldı. Zülm və köləlik daşını atmış savadsız, hələ azadlığın nə oldğunu dərk edə bilməyən avam qadınlar Azərbaycanın hər tərəfindən Bakıya toplaşdılar. 4 gün davam edən qurultay Azərbaycan qadınlarının oyanışında çox mühüm rol oynadı. Onlar qurultay zamanı çox şey öyrəndilər.

Qurultay çoşqun, siyasi nümayişlə qurtardı. Qadınlar bayraq və transporantlarla dəniz sahilinə nümayişə çıxdılar. Bu, köhnə adət-ənənələrə qarşı yönələn əzamətli qadın nümayişi idi. Beləliklə, 1921-ci il 8 Mart Azərbaycan qadınlarının ilk azad, təntənəli bayramına çevrildi.

Şərq aləmində 8 Mart Beynəlxalq Qadınlar gününün belə təntənəli keçirilməsinin böyük siyasi mənası və əhəmiyyəti vardı. Belə kütləvi tədbirlər zəhmətkeş qadınların dünyagörüşünə təsir edir, onları içtimai-siyasi həyatın fəal üzvünə çevirirdi. Qadınlar, qızlar dövlət tədbirlərində getdikcə daha böyük həvəslə iştirak etməyə səy göstərirdilər.

Qadınların ictimai işlərə cəlb olnuması, maarif və mədəniyyətə yiyələnməsi kimi mühüm işi həyta keçirməkdə Azərbaycanın mübariz qadınlarına kömək məqsədilə xüsusi qadın mətbuatı yaratmağa böyük ehtiyac var idi .Bu mənada 1923-cü ilin noyabrında "Şərq qadını" jurnalının ilk nömrəsinin çapdan çıxması Azərbaycan qadınlarının həyatında yeni bir hadisəyə çevrildi. Jurnalın üz qabığında üç qadın şəkili çəkilmişdi. Onlardın birinin üzü qara pərdə ilə örtülmüş, ayaqlarına zəncir vurulmuşdu. İkinci qadın çadrasını açıb günəşin al şəfəqlərilə boyanmış Şərqə baxır, üçüncü qadın isə onun əlindən tutub yeni tikilmiş gözəl bir sarayın pillələri ilə yuxarı qaldırır və sanki deyirdi: "Əsrlərlə qara çadraya bürünən, dünya işığına həsrət qalan ey Şərq qadını! Oyan, azad həyat səni çağırır!" "Şərq qadını" jurnalının fəaliyyəti azadlığa, mədəniyyətə və təhsilə can atan qadınlarımızın öz hüquqları uğrunda mübarizəsinə güclü təsir göstərirdi...

O tarixi günlərdən başlayaraq, bəşər tarixində ən əlamətdar gunlərdən biri olan 8 Mart Qadınlar Günü hər il Azərbaycanda da təntənəli şəkildə qeyd olunur. Uzun illərdir ki, istər ailədə, istər içtimai-siyasi həyatda qadınlar cəmiyyətə, müstəqil Azərbaycanın inkişafına öz dəyərli töhfələrini verir, demokratik cəmiyyət quruculuğunda fəal iştirak edirlər.

Zaman keçdikcə, bütün dünyada olduğu kimi, Azərbaycan cəmiyyətində də qadının rolu daha da artır, onlar ictimai-siyasi , iqtisadi, mədəni həyatın fəal üzvünə çevrilirlər. Böyük Hüseyn Cavid deyirdi: "Sürüklənən bəşəriyyət qadınlarla yüksələcək." Qadın ana, həyat yoldaşı, baçıdır, qadın dünyaya dahilər, şəxsiyyətlər bəxş edən böyük bir varlıqdır.

Azərbaycanın dahi oğlu, ümummilli lider Heydər Əliyev qadınların xidmətlərini, gənc nəslin sağlam, vətənpərvərlik ruhunda böyüməsində əməyini daim yüksək qiymətləndirmiş, onlara böyük diqqət və qayğı göstərmişdir. Ulu öndərimiz deyirdi: "Qadınlar bir belə əziyyət çəkərkən nə istəyirlər? Sadəcə, onlara diqqət, qayğı və ehtiram! Bu anlayışlar çox genişdir. Diqqət də, qayğı da müxtəlif formalarda ola bilər. Ancaq kişilər gərək qadınları həmişə yüksəkdə görsünlər, qadınlara gərək xüsusi hörmət etsinlər,qadınlara diqqətlə yanaşsınlar".

O zaman dövlət başçısının bu mövqeyi müstəqil ölkəmizin həyatında da özünü göstərdi. 1995-ci ildə ölkəmiz əvvəlcə qadınlara qarşı münasibətdə ayrı-seçkiliyin bütün formalarının aradan qaldırılması haqqında beynəlxalq konvensiyaya qoşuldu. 1998-ci ildə Azərbaycanda Ailə, Qadın və Uşaq Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi yaradıldı. Sonra isə Avropa Şurasının qadınlarla bağlı bürosunda təmsil olunan Azərbaycan tezliklə BMT-nin qadın məsələləri üzrə komissiyasının tam- hüquqlu üzvü oldu.

Bütün bunlara baxmayaraq, qadınların həmişə mənəvi dayağa, ülvi məhəbbətə və qayğıya ehtiyacı var. Onlar bir-birinə bənzəməz-zərifi var, güclüsü var.Amma onları birləşdirən yeganə bir ad var - ANA!

Ümümmilli lider Heydər Əliyev məhz 8 Mart Qadınlar bayramı ilə bağlı tədbirlərin birində deyirdi: "Bu bayram, doğurdan da, bizim bütün bayramlar içərisində ən gözəl bayramdır, çünki bu bayram qadınlara həsr olunubdur. İnsan cəmiyyətində qadının rolu, əhəmiyyəti məlumdur. Qısaca onu demək olar ki, qadınsız həyat yoxdur. Qadınlar cəmiyyətdə, həyatda göstərdikləri bütün başqa xidmətlərlə yanaşı, ona görə ən yüksək qiymətə layiqdirlər ki, onlar anadırlar..." Mənə elə gəlir ki, ulu öndərin bu sözləri bütün sualların açıqlamasını verir.

Ümummilli liderin layiqli davamçısı, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev də respublikamızda sosial-iqtisadi və mədəni həyatda qadınların rolunun artmasına böyük önəm verir. Bu gün Azərbaycan qadını ziyalı, alim, müəllim, siyasətçi, millət vəkilidir. Azərbaycan xanımı ağıllı, ailəsinə bağlı olan bir qadın, ana kimi tanınır.

Bu gün Azərbaycanın birinci xanımı YUNESKO-nun və İSESKO-nin xoş məramlı səfiri, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı Mehriban xanım Əliyeva istər ölkəmizdə, istərsə də Vətəndən uzaqlarda öz iti zəkası, xeyirxah əməlləri, zərifliyi, alicənablığı ilə Azərbaycan xanımlarını yüksək səviyyədə təmsil edir.

Qadınlarımız ölkənin ictimai-siyasi həyatında fəallığı ilə seçilir. Azərbaycan qadınının səsi parlamentlərdən, konqresslərdən gəlir.

Rəsmi statistikalara görə, bu gün ölkədə səhiyyə sahəsində çalışanların 70, təhsil işçilərinin isə 69 faizi qadınlardır.

Tam yəqinliklə demək olar ki, bundan sonra da dövlət başçısı İlham Əliyevin həyata keçirdiyi sosial-iqtisadi siyasətin uğur qazanmasında Azərbaycan qadını üzərinə düşən missiyanı şərəflə yerinə yetirəcək.

Elmira İSMAYILOVA,

Ədliyyə Nazirliyi Ədliyyə

Akademiyasının baş müəllimi

Xalq qəzeti.- 2011.- 8 mart.- S. 2.