Azərbaycanın güclü turizm potensialı var

Bizim gözəl təbiətimiz var, Xəzər dənizimiz, gözəl dağlarımız, çaylarımız, meşələrimiz bizim böyük sərvətimizdir. Elə etməliyik ki, 2011-ci ildə turizmin inkişafına böyük təkan verilsin. Hesab edirəm ki, bu məqsədlə 2011-ci ilin "Turizm ili" elan olunması ədalətlidir. Elə etməliyik ki, bu sahədə böyük və gözəl nəticələr görək.

İlham ƏLİYEV,

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Azərbaycanın coğrafi mövqeyi, flora və faunasının zənginliyi, gözəl təbiəti, dənizi, mədəni-tarixi irsi ölkəmizdə kütləvi turizmin inkişafı üçün böyük perspektivlər açır. Eyni zamanda, "İpək yolu"nun ölkəmizin ərazisindən keçməsi, qərbdən şərqə, şimaldan cənuba uzanan turizm marşrutlarında respublikamızın da iştirakı bu sahənin tərəqqisinə müsbət təsir göstərir.

Nazirlər Kabinetinin 2010-cu ilin sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və 2011-ci ildə qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş iclasında Prezident İlham Əliyev cari ili "Turizm ili" elan etmiş, fevral ayının 15-də isə "Azərbaycan Respublikasında 2011-ci ilin "Turizm ili" elan edilməsi haqqında" sərəncam imzalamışdır.

Ötən il turizm sektoru bir sıra mühüm hadisələrlə yadda qalmışdır. "Azərbaycan Respublikasında 2010-2014-cü illərdə turizmin inkişafına dair Dövlət Proqramı" qəbul olunmuşdur. Azərbaycanda turizm infrastrukturunun genişləndirilməsi, turizm sahəsində xidmət səviyyəsinin yaxşılaşdırılması, ölkə turizminin dünya turizm bazarına inteqrasiyası və bu yöndə təbliğat, təşviqat işlərinin aparılması, turizm sahəsində çalışan mütəxəssislərin peşə hazırlığı səviyyəsinin artırılması və s. aktual vəzifələrin əksini tapdığı həmin Dövlət Proqramının reallaşdırılması istiqamətində indiyədək bir sıra tədbirlər həyata keçirilmişdir. Onların bir neçəsini xatırlatmaq istərdik. Ötən il aprelin 28-30-da Heydər Əliyev adına İdman-Konsert Kompleksində təşkil edilən "AİTF" 9-cu Azərbaycan Beynəlxalq Turizm və Səyahətlər Sərgisi yaddaqalan olmuşdur. Bundan başqa, ilk dəfə keçirilən 1-ci Ümumrespublika Daxili Turizm Sərgisində Azərbaycanın bölgələr üzrə 15 şəhəri xüsusi stenddə təqdim edilmişdir. Həmçinin müvafiq Dövlət Proqramına əsasən Mədəniyyət və Turizm Nazirliyinin "Azərbaycanda yeni marşrutları kəşf edək" layihəsi çərçivəsində turizm şirkətlərinin köməyi ilə bir neçə turizm marşrutu yaradılmış və təqdim edilmişdir. Şəki Atçılıq Mərkəzi ilə birlikdə Şəki və Şəki ətrafında bir günlük atla turizm marşrutunun təqdimatı məqsədilə infotur keçirilmişdir.

Azərbaycanın turizm potensialının dünyada təbliği yönündə də geniş tədbirlər reallaşdırılmışdır. Ölkəmiz il ərzində müxtəlif dövlətlərdə keçirilən 13 beynəlxalq sərgidə təmsil olunmuşdur. Lakin bu hələ bizi qane etməməlidir. Azərbaycana xarici turistlərin cəlb olunması üçün daha optimal yollar araşdırılmalıdır. Bu sahədə işlər davam etməkdədir.

Bu gün Azərbaycanın mövcud turizm potensialının təbliğ edilməsi məqsədi ilə dünyanın aparıcı televiziya kanallarında - "CNN", "Euronews", "Travel Channel", "BBC", "CNBC", "National Geographic" və s. verilişlər yayımlanır. "ABTA" jurnalında, "Upper Reach" və "Forbes" qəzetlərində respublikamızın turizm imkanları haqqında reklam səhifələri yerləşdirilir.

Ölkəmizdə turizmin inkişafına göstərilən diqqətin nəticəsidir ki, hazırda il ərzində respublikamıza gələn əcnəbilərin sayı 2 milyon nəfərə yaxınlaşır. 2005-ci illə müqayisədə Azərbaycana səfər edən xarici vətəndaşların sayı 1,6 dəfə artmışdır. Lakin bu hələ bizi qane etməməlidir. Azərbaycana xarici turistlərin cəlb olunması üçün daha optimal yollar araşdırılmalıdır. Bu sahədə işlər davam etməkdədir.

"Şahdağ" Qış-Yay Turizm Kompleksinin tikintisi davam edir. Burada süni qarlaşdırma sisteminin qurulması tamamlanmışdır. Yay müddətində isə artıq ilk mehmanxana istifadəyə veriləcək. Gələn il qış üçün artıq ilk turistlər orada öz vaxtlarını keçirə biləcəklər. Bu, "Şahdağ" Qış-Yay Turizm Kompleksinin tikintisi ilə bağlı həyata keçirilən layihənin ilk mərhələsidir. Bütövlükdə bu, 10 il üçün nəzərdə tutulan bir layihədir.

Ümumiyyətlə, Azərbaycanın cəlbedici turizm mərkəzinə çevrilməsi üçün geniş imkanları var. Son bir neçə ildə Azərbaycan dünyanın bir neçə inkişaf etmiş ölkəsi ilə turizm sahəsində sazişlər imzalayıb. Azərbaycan Prezidentinin 2011-ci ili "Turizm ili" elan etməsi bu sahədə imkanların reallaşdırılmasında və bu sektorun inkişafında mühüm rol oynayacaqdır. Turizm sektorunu inkişaf etdirməklə ölkəmizə yeni investisiyaların cəlb edilməsinə, on minlərlə yeni iş yerinin açılmasına nail olmaq mümkündür. Bununla əlaqədar möhtərəm dövlət başçımız demişdir: "Elə etmək lazımdır ki, 2011-ci ildə turizmin inkişafına böyük təkan verilsin, böyük və gözəl nəticələr əldə edilsin. Bu il Bakıda 5 beşulduzlu mehmanxana açılacaq, hesab edirəm, bu, yəqin ki, dünyada analoqu olmayan hadisədir. Bir ildə bir şəhərdə 5 beşulduzlu mehmanxana açılacaq - mən Bakını nəzərdə tuturam. Ancaq Bakıda dördulduzlu, üçulduzlu hotellər də tikilməkdədir. Bölgələrdə hotelçilik işləri ilə bağlı çox işlər görülür. Artıq Azərbaycanda turizmin inkişafı reallıqdır. Bu infrastrukturu yaratmaq üçün, əlbəttə ki, dövlət tərəfindən böyük vəsait tələb olunur. Ancaq bu, infrastruktur məsələlərinə yönəldilir. Hotellər isə özəl sektor tərəfindən tikilir. Deməli, Azərbaycanın inkişafına inam o qədər böyükdür ki, buraya, bu hotellərə milyonlarla, yüz milyonlarla vəsait qoyulur. İnvestorlarda inam var ki, bu vəsait onlara dividend gətirəcək. Şəhərimizə isə bu, yenilik gətirir, müasirlik gətirir. Şəhərə gələn qonaq üçün gözəl şəraitin yaradılması, əlbəttə ki, vacib məsələdir..."

Ötən illərdə bu sahənin inkişafına dair tədbirlərin həyata keçirilməsi nəticəsində turizm potensialı gücləndirilmiş, beynəlxalq turizm bazarına inteqrasiyanın təmin olunmasının əsası qoyulmuş, milli turizm kompleksinin rəqabətə davamlılığı yüksəlmişdir. Bunu statistik göstəricilər də təsdiqləyir: 2002-ci ildə ölkəmizdə fəaliyyət göstərən mehmanxana və mehmanxana tipli müəssisələrin sayı 94 olduğu halda, ötən il bu rəqəm 3700-ə çatmışdır. Bu obyektlərdəki ümumi yerlərin sayı 2002-ci illə müqayisədə təxminən 3 dəfə çoxdur.

Son illər görülən kompleks tədbirlərin nəticəsi olaraq Azərbaycana gələn turistlərin sayı ilbəil artır, ölkədə fəaliyyət göstərən turizm şirkətlərinin şəbəkəsi genişlənir. Bununla yanaşı, turizmin inkişafı və bu sektorun ölkə iqtisadiyyatının aparıcı sahələrindən birinə çevrilməsi ən mühüm vəzifələrdən biri kimi qarşıda durur. Azərbaycanda əldə olunmuş sosial-iqtisadi irəliləyişlər, əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş inkişaf strategiyasının Prezident İlham Əliyev tərəfindən uğurla həyata keçirilməsi bu problemin imkanlara adekvat səviyyədə həllinə şərait yaradır.

Azərbaycanın beynəlxalq aləmdə daha yaxından tanınmasında, siyasi nüfuzunun yüksəlməsində turizmin böyük rol oynadığı daim nəzərə alınır, ölkəyə turist axınının güclənməsi üçün səmərəli yollar axtarılır.Respublikamızın aparıcı turizm şirkətlərinin və otel biznesi nümayəndələrinin ardıcıl olaraq London, Berlin, Moskva, Afina, Tokio, İstanbul, Vyana, Pekin və digər şəhərlərdə keçirilən sərgi və yarmarkalarda iştirakı Azərbaycana daha çox turist cəlb edilməsində mühüm rol oynayır. Belə tədbirlərdə dünyanın nüfuzlu turizm şirkətlərinin nümayəndələri ölkəmiz haqqında əsl həqiqəti dərindən öyrənir, respublikamızın zəngin mədəni və tarixi irsi, xalqımızın məişəti, mətbəxi, qonaqpərvərliyi ilə yaxından tanış olmaq imkanı qazanırlar.

Beynəlxalq miqyasda özünün turizm imkanları və potensialı ilə fərqlənən Azərbaycanın bir sıra regionlarında, xüsusən şimal və şimal-qərb bölgələrində yüksək xidmət mədəniyyəti, gözəlliyi, ab-havası ilə seçilən, hər cür rahatlığa, infrastruktura malik turizm obyektlərinin, dünya standartlarına cavab verən otellərin istifadəyə verilməsi xarici qonaqların diqqətinin ölkəmizə yönəlməsində böyük önəm daşıyır.

İndi turizm dünya iqtisadiyyatının prioritet sahələrindən birinə çevrilmişdir. Bu tendensiya Azərbaycanda da özünü göstərir. Hazırda dünya ölkələrinin milli gəlirinin əsas hissəsi turizm sənayesinin hesabına formalaşır. Məsələn, Türkiyədə ötən il turizmdən 23 milyard dollaradək gəlir götürülüb. Rəqəmin böyüklüyü göz qarşısındadır. Azərbaycanın özünün də turizm sahəsində çox böyük potensialı var ki, iqtisadiyyatın digər sahələrini önləyə bilsin. Bunun üçün Azərbaycanın tarixi, coğrafi və mədəni sahələrdəki üstünlüyü əlverişli imkan yaradır.

Hələ SSRİ dönəmində Azərbaycanda turizm özünün bir sıra xarakterik cəhətləri ilə öncül mövqelərdə idi. Müstəqillik qazanandan sonra respublika hökuməti turizmin inkişafına xüsusi önəm verir. Son illər biz bu tempi daha açıq-aydın hiss edirik. Ölkədə yeni infrastruktur layihələrinin həyata keçirilməsi, tarixi-memarlıq abidələrinin bərpası və mühafizəsinin gücləndirilməsi, regionların sosial-iqtisadi inkişafının sürətləndirilməsi turizmin inkişafına əlverişli zəmin yaradır.

Mən bir az əvvəl son illərdə ölkəmizdə turizmin inkişafına diqqət artırılmasını qeyd etdim. İnanıram ki, yaxın gələcəkdə bu sahədə daha müsbət nəticələr əldə olunacaq, Azərbaycanda turizmin tərəqqisi inkişaf yolu keçən ölkələrdəki səviyyəyə çatacaq. Ancaq bunun üçün hələ çox iş görülməlidir, mövcud problemlər həllini tapmalıdır. İlk növbədə turizm sektorunda fəaliyyət göstərən sahibkarların maliyyə çətinliyi aradan qaldırılmalı, Sahibkarlığa Kömək Milli Fondu bu sahəyə kreditlərin ayrılmasına xüsusi fikir verməlidir.

Başqa təkliflərimi də diqqətə çatdırmaq istərdim. Məsələn, digər regionlarda olduğu kimi, şimal bölgəsində hava limanı tikilərsə, bu, turizm sektorunun inkişafına müsbət təsir göstərər. Belə ki, Qusarın dağətəyi zonasındakı "Şahdağ" Qış-Yay Turizm Kompleksinə təyyarə ilə uçan turistlərin sayı artmaqla yanaşı, onların dənizdən də istifadə etmək imkanları yaranar. Başqa sözlə, "Şahdağ" turizm kompleksindən nəqliyyat vasitəsilə Nabran zonasına gəlib burada da dincələ bilərlər. Onu da deyim ki, Nabran sahilində liman salınması ideyasının gerçəkləşməsi də turizmin inkişafını sürətləndirərdi. Yəni, bu, Bakıdakı Dənizkənarı Milli Parkdan, habelə Dağıstan, Qazaxıstan və Türkmənistandan sözügedən istirahət zonalarına gələn turistlərin axınını gücləndirərdi...

Digər bir məqama da toxunmaq istərdim. Bu gün Azərbaycanda şimal istiqamətində 135 kilometrlik beynəlxalq standartlara uyğun beton yoldan istifadə edilir. Dünyanın çox az ölkəsində belə yüksək səviyyəli infrastruktur mövcuddur. Amma həmin yolda avtomobillərin hərəkət sürəti məhdudlaşdırılıb - saatda 90 kilometrdən ən yuxarı idarəetmə qadağandır. Belədə şənbə və bazar günləri bölgəyə istirahətə gedən vətəndaşlar vaxt qıtlığı problemi ilə üzləşirlər. Yəni, Nabran istiqamətində sürücülər vaxtilə 3,5 saata getdikləri yolu indi 3 saata qət edirlər. Qayıdanda da o qədər vaxt sərf olunur. Deməli, istirahət günlərinin 6 saatı yollarda keçir. Halbuki, həmin beton yolda hərəkət sürətinin saatda 120 kilometrə qədər artırılmasına icazə verilərsə, vaxt itkisi problemi də aradan qalxar.

Möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyevin səyilə hazırda respublikamızda qazlaşdırma siyasəti uğurla həyata keçirilir. İndi ən ucqar yaşayış məntəqələrinə də təbii qaz xətti çəkilir. Ümidvaram ki, tezliklə Nabrandakı 51 istirahət mərkəzində də qazlaşdırmaya başlanılacaq. Şübhəsiz ki, o zaman indiki kimi elektrik enerjisindən istifadəyə ehtiyac qalmayacaq və bu, turistlərin xərclərinin aşağı düşməsinə öz müsbət təsirini göstərəcək.

Ali məktəblərə qəbul imtahanlarının vaxtında müəyyən dəyişikliyin aparılması, təyyarə biletlərinin qiymətlərində endirimlərin reallaşdırılması da turist axınının güclənməsinə gətirib çıxarar ki, bu da son nəticədə həm xidmət xərclərinin aşağı düşməsinə, həm də xidmətin keyfiyyətinin yüksəlməsinə müsbət təsir göstərərdi.

Bir qədər də rəhbərlik etdiyim turizm mərkəzinin işi barədə danışmaq istərdim. 2002-ci ildən fəaliyyət göstəririk. O vaxt mərkəzdə cəmi 20 nömrə mövcud idi. Bir il sonra isə otaqların sayı 100-ə çatdırıldı. Amma genişləndirmə tədbirlərimizi dayandırmadıq. Turistlərin səmərəli istirahəti məqsədilə müvafiq layihələr reallaşdırdıq. Beləliklə, gün ərzində 600-dən çox insanın dincəlməsi üçün yüksək səviyyəli şərait yarada bildik.

Hazırda mərkəzdə bütün xidmət növləri beynəlxalq standartlar səviyyəsində təşkil edilmişdir. Burada kottec tipli evlər, idman meydançaları, avtomobil dayanacaqları, bazar xidməti sahəsi, diskoteka, hovuzlar, akvaparklar, gəmi-bar, kompyuter salonu, bar və yay kafesi var.

Möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyev 2006-cı ilin dekabrın 6-da Xaçmazda olarkən bizim mərkəzin fəaliyyəti ilə də maraqlanmış, turizmin inkişafı ilə bağlı dəyərli tövsiyələrini vermişdir.

Ötən müddətdə mərkəzin rəhbərliyi dövlətimizin başçısının həmin tövsiyələrini daim rəhbər tutmuş, bir sıra uğurlu göstəricilər əldə etmişdir.

Onu da deyim ki, görüləsi işlərimiz hələ çoxdur. Ən başlıca məqsədimiz mərkəzdə 2 ədəd 6 və 8 mərtəbəli bina tikmək, bunlardan birində sanatoriya-müalicə tipli müəssisənin fəaliyyətini təşkil etməkdir.

Xatırladım ki, müəssisə işə düşəndən sonra turistlərin mərkəzdə qış aylarında da müalicə-istirahəti reallaşacaq. Burada insanlar 1700 metr dərinlikdən 8-12 atmosfer gücündə çıxan sularla müalicə olunacaq, şəfa tapacaqlar...

Tahir ƏRZİMANOĞLU,

"Atlant" Ailəvi İstirahət və

Əyləncə Mərkəzinin direktoru

Xalq qəzeti.- 2011.- 12 mart.- S. 6.