Mingəçevir: 108 hektar yaşıllıq, 12 fəvvarə və yeni salınan möhtəşəm park...

Şəhərin gözəlliyini artıran başqa cəhətlər isə yüzlərlədir

Nədənsə, həmişə Mingəçevir barədə söz açmaq istəyəndə mütləq hansısa şairimizin bir şeiri və ya bir bəndi yadıma düşür. Əslində, bunun səbəbi təxmini olsa da məlumdur. Belə ki, bu nurlu şəhərin ilk vəsfinin beşiyi başında ulu sənətkarımız Səməd Vurğun dayanmışdı: "Boz dağın qoynunda bir dəniz vardır, çinarlar sahildə qatar-qatardır". Maraqlıdır ki, Mingəçevir barədə qələmə almaq istədiyim növbəti yazının əvvəlində məhz həmin çinarlar yenə də gözəl bir şeiri yadıma saldı...

...Yağmuru, çiskini və bütün ab-havası ilə əsl payız lövhələri yaratmış oktyabr axşamı. Yerli "Mingəçevir" qəzetinin baş redaktoru, Mingəçevirdə uşaqdan böyüyə hamının yaxşı tanıdığı köhnə dostum Naib Rüstəmovla "nur şəhəri"nin nurlu küçələri ilə gəzişir, ötüb-keçənlərdən və hələ qabaqda olan bəzi məsələlərdən söhbət edirik. Uzaqda - Mingəçevir dənizinin sahili boyunca sıralanan çinarların qürub işıqlarının qabağındakı siluetləri qəribə və bəlkə də heç zaman görmədiyim bir təsvir yaradır. Sanki, ağaclar əllərini yuxarı qaldırıb səmada nəyisə tutmaq istəyirlər. Bir an adama elə gəlir ki, çinarlar torpaqdan başqa göyə də kök atmaq istəyirlər. Yox, yox. Bu, bizim oxşatmamız deyil, mərhum Nüsrət Kəsəmənlinin məşhur bir şeirinin sətirləridir: "Əllərimi uzadıb, göylərə kök atıram". Mingəçevir axşamında çinarlar eləcə Nüsrətin obrazını yaradırdılar. İnanın, bu misraları o qədər sevirəm ki, sevdiyim mövzu barədə söz açarkən həmişə Nüsrət Kəsəmənlinin həmin şeirini xatırlamaya bilmirəm.

"Mən şeir yazmıram ki, ürəkdən yük atıram". Şairin, yazıçının, jurnalistin ürəyindəki yük nə olacaq? Əlbəttə, söz. Mövzu səni tutursa və qələm sözünə baxırsa, ürək dönüb olur "yükünü özü boşaldan" bir varlıq və... yazırsan.

Neçə il bundan əvvəl "Nur şəhərinin bir gecəsi" adlı yazı hazırlamışdım. Şəhər icra hakimiyyəti aparatının əməkdaşlarından biri ilə axşamdan səhərə qədər Mingəçeviri küçəbəküçə gəzmiş, gecə növbəsində çalışan sadə peşə adamlarının bir çoxu ilə görüşmüşdük. Çox maraqlı söhbətlər eşitmiş, zəngin təəssüratlarla səhəri açmışdıq. Bu gün isə, demək olar ki, gün doğandan indiyə qədər - qürub çağına kimi küçə və xiyabanlarını hələ 25-30 il əvvəldən yaxşı tanıdığım doğma şəhəri gəzdik, doğma insanlarla görüşdük, səmimi çöhrələrlə yenidən salamlaşdıq. Səməd Vurğunun "elə bil Göygöldə gəzdirir məni" - dediyi Mingəçevir dənizi də, sənaye müəssisələrinin görkəmi də, insanların təbəssümü və səmimiyyəti də, - ilk baxışda hər şey öz əvvəlki görkəmindədir. Amma, ilk baxışda. Çünki Mingəçevir bu gün elə bir inkişaf yolu keçir ki, hətta şəhərin hüsnü bir ay, iki ay əvvəlki görkəmindən xeyli fərqlənir. Elə bil ki, küçələr süslənir, xiyabanlar gül-çiçək, çil-çıraq içində cilvələnir, yollar daha işıqlı, meydanlar daha yaraşıqlı olur.

Naib Rüstəmov bütün ömrünü keçirdiyi və indi də böyük fəxr və iftixar hissi ilə çalışdığı şəhər barədə söz deməyi özünə borc bilirmiş kimi danışır:

- Şəhərin bu gününü görəndə bizə "yaxşıdır", "əhsən", "afərin" deyənlər çox olur. Turist gəlir, qonaq gəlir, idman yarışlarının, müxtəlif tədbirlərin iştirakçıları gəlirlər. Hamı bəyənir, hamı razı qalır. Bu münasibətləri görəndə bütün mingəçevirlilər məmnun olurlar. Mən isə həmin məmnunluğun içərisində başqa hissləri də yaşayıram. Hər bir uğurumuz təqdir olunanda keçirdiyimiz ağır anların, yaşadığımız çətin günlərin birini xatırlayıram. Mingəçevirin necə günləri var idi? Televiziyadan ulu öndər Heydər Əliyevin "Biz yaranmış çətin vəziyyətlərin hamısını geridə qoyacaq, işıqlı sabaha doğru qətiyyətlə irəliləyəcək, hər bir şəhərimizi, hər bir kəndimizi abadlaşdıracaq, inkişaf etdirəcəyik" - ifadələrini eşidəndə ürəyimdə ümid işartıları yaranırdı. Bir neçə gün sonra üzləşdiyimiz çətinliklər isə başqa reallıqlardan xəbər verirdi... Azərbaycanın BMT Təhlükəsizlik Şurasının qeyri-daimi üzvlüyünə seçildiyi gün səhər tezdən dövlət başçımız İlham Əliyevin böyük sevinc içərisində öz xalqını təbrik etməsinin şahidi olanda isə bir anlığa elə hiss etdim ki, yaşadığımız ağır günlərin hamısı yaddaşımdan silindi. Həmin gün Mingəçevir mənə daha işıqlı, daha yaraşıqlı, daha firavan göründü. Halbuki, şəhərimiz son bir ildə, il yarımda hər gün dəyişir, abad, daha firavan olur.

Yurdsevərliyin çox nümunəsinin şahidi olmuşduq. Bu nümunə isə daha orijinal idi. Dövlətimizin beynəlxalq aləmdəki diplomatik uğuru Mingəçeviri bu şəhərin bir sakininin gözündə daha firavan, daha gözəl etmişdi. Həmsöhbətim söylədiyi faktlarla, yada saldığı rəqəmlərlə sübut etdi ki, onun şəhərini bu gün inkişaf etdirən, tərəqqiyə qovuşduran əsas amillərdən biri də ağıllı idarəetmə və şəhərin bütün sakinlərinin eyni məqsəd uğrunda səfərbər edilməsidir. Mingəçevir Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı Mübariz Ağayev bu iki məsələni reallığa çevirə bilib.

- Məhz həmin səfərbərliyin nəticəsidir ki, 2011-ci ilin doqquz ayında şəhər iqtisadiyyatının əsas sahələri üzrə məhsul istehsalı 12 faiz artıb. Bu isə, 185 milyon manat deməkdir. Sənaye məhsullarının istehsalı isə daha çox - 18 faiz artıb. Ümumi dəyəri 114 milyon manat olan sənaye məhsulu istehsalının 84 faizini elektrik enerjisi istehsalı tutur. Deməli, siz jurnalistlərin Mingəçeviri işıq şəhəri, nur şəhəri adlandırmağınız əbəs deyil. Doqquz ayda 5,2 milyard kilovatt-saat elektrik enerjisi istehsal edən həmin müəssisələr söz adamlarının etimadını həqiqətən doğruldurlar. Bu barədə yəqin ki, doqquz ayın yekunlarına həsr olunmuş geniş yığıncaqda ətraflı söhbət açılacaq. Dəvət edirəm. Gəlin siz də iştirak edin. Çox uğurlar sadalanacaq.

Doğrudan da, Mingəçevir şəhərinin 2011-ci ilin 9 ayında sosial-iqtisadi inkişafının yekunlarına və qarşıda duran vəzifələrə həsr olunmuş ümumşəhər toplantısında iştirakımız bir neçə cəhətdən maraqlı oldu. Əvvəla ona görə ki, həmişə sevərək, böyük məmnuniyyətlə söz açdığımız şəhərin uğurları barədə bilavasitə şəhər rəhbərliyinin dilindən, konkret faktlara əsaslanan fikirlər eşitdik. Bu tədbiri bizim üçün maraqlı edən ikinci cəhət ondan ibarət idi ki, "nur şəhəri"nin uğurlarını mətbuat təmsilçilərinin hərəsi öz fantaziyası əsasında işıqlandırmayacaq, hamı eyni mənbəyə istinad edəcəkdi. Üçüncü isə, öz dövlət müstəqilliyinin 20-ci ilini qeyd eləmiş gənc respublikamızın sosial-iqtisadi inkişafının göstəriciləri ilə konkret olaraq bir əyalət şəhərinin timsalında tanış olacaqdıq. Tanış olduq da... Özü də, yüksək səviyyədə.

Toplantıda qeyd edildi ki, ölkənin ən iri enerji istehsalçısı olan Azərbaycan İstilik Elektrik Stansiyasındakı 8 enerji blokunun hər biri Dövlət Proqramına uyğun olaraq modernləşdirilib. Aparılan əsaslı yenidənqurma işləri nəticəsində enerji bloklarının hər birinin istehsal gücü orta hesabla 80-110 meqavat artıb. "Mingəçevir SES silsiləsi" Məhdud Məsuliyyətli Cəmiyyətdə aparılan yenidənqurma işləri birinci və üçüncü hidroaqreqatlarda davam etdirilir. "İnterenerji", və "Kür" Elektron Avadanlıqları MMC-ləri, "Mingəçevir-İzolit", "Azneftmaş", "Maşınqayırma zavodu" Açıq Səhmdar Cəmiyyətləri, "Aqrosənaye" ASC-nin Mingəçevir dəmir-beton məmulatları zavodu və digər müəssisələr ilin geridə qalan aylarını uğurla başa vurublar.

Yığıncaqda məlumat verildi ki, şəhərin kommunal təsərrüfatı müəssisələri aparılan genişmiqyaslı quruculuq və abadlıq işlərində yaxından iştirak etməklə yanaşı, əhaliyə, müəssisə və təşkilatlara ümumilikdə, şəhər təsərrüfatına fasiləsiz və yüksək səviyyəli xidmət göstəriblər. Şəhər Sukanal idarəsi tərəfindən əhalini içməli su ilə normal və fasiləsiz təmin etmək üçün 1700 qəza aradan qaldırılıb, 3 kilometr uzunluğunda müxtəlif ölçülü boru dəyişdirilib, yeni salınan yaşayış massivində icra hakimiyyətinin göstərişi ilə 1,5 kilometr uzunluğunda su xətti çəkilib. 2800 ünvanda su sayğacı quraşdırılıb. Darıxmayın, elə buradaca bir məqamı xüsusilə qeyd etmək zərurəti yaranır. Belə ki, "Azərsu" ASC-nin rəhbərliyi ilə əldə olunan razılığa əsasən Dövlət Proqramında 2013-cü il üçün nəzərdə tutulan su təminatı sahəsində əsaslı yenidənqurma işlərinə bu ildən başlanılıb. Görürsünüzmü, zamanı necə qabaqlayırlar.

Şəhərin elektrik təsərrüfatında 40-dan çox yeni dayaq basdırılıb, 350 ədəd "Smart" tipli sayğac quraşdırılıb, 1,5 kilometr SİP markalı kabel çəkilib. Mövcud olan transformatorlardan dördü yenisi ilə əvəzlənib, 15 transformator məntəqəsində təmir işləri aparılıb. Həyata keçirilən tədbirlər nəticəsində enerji haqlarının tam həcmdə yığılması təmin olunub. Yeri gəlmişkən, bu gün Mingəçevirin İşıqlandırma İdarəsinin xidməti daha çox təqdir olunmalıdır. Çünki qonaqları, xüsusən, turistləri gündən-günə artan şəhərin bu təsərrüfatının üzərinə daha böyük vəzifələr düşür.

Şəhər Qaz İstismarı Sahəsinin fəaliyyət dairəsi genişlənməkdə davam edir. "Tərəvəzçilik sovxozu" və "Mingəçevir kəndi" yaşayış massivlərində 20 kilometr uzunluğunda, müxtəlif diametrli qaz kəmərləri bərpa olunub. 1500 metr uzunluğunda iri diametrli əsas daşıyıcı qaz kəməri yeni polietilen boru ilə əvəz olunub. Samux, Tağıyev, Topçubaşov, Ərəş, Puşkin, Əzizbəyov, Koroğlu küçələrində, "Günəşli" yaşayış massivində fərdi mənzillərə 900-dən çox qaz sayğacı quraşdırılıb. Eyni zamanda qaz təsərrüfatının tənzimlənməsi məqsədi ilə Kür çayının sol sahilində diametri 710 millimetr olan kollektor istifadəyə verilib.

Bütün bunlarla yanaşı Mingəçevirdə ən tez gözə çarpan məsələ şəhərin abadlaşdırılmasındakı sürət və operativlikdir. Mənzil Təsərrüfatı və Abadlaşdırma İdarəsi təkcə bu il 15 məhəllədə əsaslı təmir-bərpa işləri aparıb, çoxsaylı təmizlik işləri görülüb, oturacaqlar quraşdırılıb. Bu idarənin iştirakı ilə Sağ sahil yaşayış massivində əhalinin iştirakının təşkili üçün yeni park salınıb. Parkda ümummilli lider Heydər Əliyevin böyük peşəkarlıqla işlənmiş pannosu quraşdırılıb, fəvvarə inşa edilib, 3 min kvadratmetr sahədə torpaq işləri görülüb, kölgəliklər düzəldilib, yaşıllıqlar və güllüklər salınıb, 2 minə yaxın ağac və kol əkilib. Parkda 50 ədəd işıqlandırıcı quraşdırılıb, 40 ədəd oturacaq qoyulub, uşaqlar üçün əyləncə qurğuları yerləşdirilib.

Gəzdiyimiz bütün küçələrdə şahidi olduğumuz bir məsələ - Mingəçevirin getdikcə daha yaşıl şəhərə çevrilməsi faktı adı çəkilən toplantıda da xüsusilə qeyd olundu. Şəhər icra hakimiyyətinin başçısı xatırlatdı ki, bu gün Mingəçevirdə 108 hektar yaşıllıq zolağı, biri musiqili olmaqla 12 fəvvarə var. 30 il baxımsız qalmış "Dostluq" parkında başlanan yenidənqurma işləri isə şəhərin bütün sakinləri tərəfindən böyük məmnunluqla təqdir olunur.

Mingəçevir haqqında qələmə aldığımız ötən yazılardan birində qeyd etmişdik ki, bu şəhər artıq sırf sənaye şəhəri statusundan çıxaraq eyni zamanda elm, təhsil, mədəniyyət mərkəzlərimizdən birinə çevrilir. Bunu yuxarıda qeyd etdiyimiz toplantıda eşitdiyimiz faktlar bir daha sübut etdi. İcra hakimiyyətinin başçısı qeyd etdi ki, şəhərin elm, təhsil, səhiyyə və mədəniyyət müəssisələrinin inkişafı, onların maddi-texniki bazasının gücləndirilməsi daim diqqət mərkəzində olub. Bu il təhsil məssisələrinə 230 min manatlıq avadanlıq, bərk və yumşaq inventar alınıb, 156 min manatlıq əsaslı və cari təmir işləri görülüb, körpələr evi - uşaq bağçaları günün tələbləri səviyyəsində təchiz olunub. Texniki - humanitar Liseyin müəllimi Sevda İsmayılova "İlin ən yaxşı müəllimi" müsabiqəsinin qalibi olub, həmin liseyin direktor müavini Raidə Mürşüdova isə "Əməkdar müəllim" fəxri adına layiq görülüb. Şəhər Şahmat məktəbinin yetirməsi Zeynəb İsmayılzadə növbəti dəfə öz yaş qrupunda respublika çempionu olub. 14 nömrəli məktəbin şagirdi Aytac Məmmədli isə Təhsil Nazirliyinin Fövqəladə Hallar Nazirliyi ilə birlikdə keçirdiyi müsabiqədə ölkə üzrə birinci yerə layiq görülüb. Ən başlıcası, Mingəçevir Dövlət Dram Teatrında aparılan əsaslı təmir və yenidənqurma işləri başa çatdırılıb və teatrın təntənəli açılışı olub.

Şəhər əhalisinin sosial məsələləri də daim rayon rəhbərliyinin diqqət mərkəzində olub. Şəhərdə əmək pensiyaçılarının sayı təxminən 16 min 854 nəfərdir. Onlara hesablanan 17 milyon 400 min manat vəsait daim vaxtında ödənilib. Hazırda orta aylıq pensiya 105 manat təşkil edir. Əhalinin Sosial Müdafiəsi Mərkəzi tərəfindən son doqquz ayda 272 ailəyə sosial müavinət təyinatı aparılıb. Ümumilikdə, şəhər üzrə 1469 ailəyə ünvanlı sosial yardım təyin olunub, 5 minə yaxın şəhər sakini sosial müavinət və kompensasiya alıb. Bu məqsədlərlə 5 milyon manat vəsait xərclənib.

Şəhər məşğulluq mərkəzinə 960 sakin müraciət edib. 109 sakin münasib işlə təmin olunmadığı üçün onalara işsizlik statusu ilə müavinət verilib. Bütün bunlarla yanaşı, ilin geridə qalan aylarında mingəçevirlilərə müxtəlif bank filialları tərəfindən 20 milyon manat həcmində kredit verilib. İmtiyazlı şəxslərin, şəhid ailələrinin və Qarabağ müharibəsi əlillərinin mənzilə olan tələbatını ödəmək məqsədi ilə 16 mənzilli bina tikilərək istifadəyə verilib və daha bir 54 mənzilli binanın tikintisi davam etdirilir. Şəhərin müxtəlif müəssisələrində məskunlaşmış köçkün soydaşlarımız üçün 9 mərtəbəli 10 binanın inşasına başlanılıb.

Şəhər icra hakimiyyətinin başçısı Mübariz Ağayev çox mətləblərdən danışdı, çox məqamlardan söz açdı, istənilən qədər faktlar və rəqəmlər səsləndirdi. Hər biri maraqlı və yaddaqalan idi. Ancaq başçının söylədiyi bir fikir daha çox diqqətçəkən idi: "Mingəçevir bizim müasir tariximizin əsas nümunələrindən biri, gözümüzün qabağında böyüyən şəhərdir. Deməli, hər birimiz üçün doğma, əzizdir. Görünür, elə ona görə də hər bir mingəçevirli öz şəhərinin daha abad, insanların daha firavan olması üçün nə isə bir töhfə vermək istəyir".

...Biz toplantıdan çıxanda 10-12 yaşlı iki məktəbli qızın kiçik saxsı qabda əkilmiş gül kolu apardığını gördük. Harada əkəcəklərini bilməsək də, onu bildik ki, Mingəçevirin abadlaşdırılmasına onların verdiyi töhfə çox təbii idi...

İlqar HƏSƏNOV

Xalq qəzeti.- 2011.- 4 noyabr.- S. 6.