Azərbaycanın dövlət müstəqilliyi milli tərəqqimizə möhtəşəm zəmin yaratdı

Müstəqilliyimizin tarixində 1993-cü il müstəsna əhəmiyyətə malikdir... O zaman, mürəkkəb durumda xalqımız çox müdrik və tarixi bir seçim etmiş, Heydər Əliyevi ölkənin Prezidenti seçmişdir.

İlham ƏLİYEV,

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Xalqların azadlığını, ölkələrin müstəqilliyini qiymətləndirmək üçün çoxsaylı müdrik ifadələr səsləndirilib, min illər yaşayacaq kəlamlar ərsəyə gəlib. Müxtəlif dövrlərdə, müxtəlif ölkələrdə və müxtəlif aqillər tərəfindən söylənilən həmin aforizmlərin hamısı dəyərlidir. Ancaq ötən əsrin görkəmli şəxsiyyətlərindən olan hind dövlət və ictimai xadimi Mahatma Qandinin bir ifadəsi bizim bugünkü mövzumuzla daha çox üst-üstə düşür. O söyləyib ki, qartalın dağdakı ən uca yüksəklikləri belə fəth eləməsinin əsas səbəbi təkcə onun güclü qanadları və ya qətiyyəti, iradəsi deyil. O, eyni zamanda, azad olduğuna görə zirvələri fəth edə bilir. Əks təqdirdə, qəfəsdəki qartal da digər quşlar kimi "uğursuz" olur. Bu obrazlı ifadənin təbiətdən götürüb cəmiyyətə tətbiq edilməsi bir daha sübut etmiş olur ki, orada əsrlər boyu əsarətdə yaşamış hind xalqının azadlıq istəyinin, müstəqillik arzusunun misilsiz tərənnümü vardır.

Azərbaycan xalqının bir əsrdə iki dəfə öz dövlət müstəqilliyinə qovuşmasıyla yaşadığı xoşbəxtliyin miqyasını düşünəndə böyük hind mütəfəkkirinin yuxarıda qeyd etdiyimiz ifadəsinin məna yükü barədə əsl təəssürat yaranır. Hələ 1918-ci ildə əsrlərdən bəri həsrətini çəkdiyimiz, burnumuzun ucunu göynədən müstəqilliyə qovuşandan dərhal sonra dünyanın əksər dövlətləri Azərbaycan təmsilçiləri ilə görüşməyə, müzakirələr aparmağa başlamışdılar. O zaman həm Qafqazda, həm Peterburq və Moskvada, həm də Fransada aparılan siyasi danışıqlarda Azərbaycan təmsilçilərinin iştirak etdiyi barədə tarixi materialları oxuyanda istənilən soydaşımız böyük fəxr və iftixar hissi keçirir. Hətta Fransada aparılan danışıqlara getmiş Əlimərdan bəy Topçubaşovun orada səfərdə olan ABŞ prezidenti tərəfindən qəbul edilməsi soydaşlarımıza müstəqilliyin nə boyda səadət olduğunu göstərmişdi. Halbuki, 1918-ci ilin 28 May tarixinə qədər də biz həmin xalq idik. Ancaq bizimlə danışmaq, razılaşmaq istəyən yox idi.

Çox təəssüf ki, Şərq tarixinə və xüsusən, müsəlman ölkələrinin salnaməsinə bir neçə önəmli dəyərlərlə imza atmış həmin müstəqilliyimiz uzunömürlü olmadı. Çünki o zamankı ictimai-siyasi reallıqlar elə bir mürəkkəb formada idi ki, gənc, müstəqil Azərbaycan dövlətinin rəhbərliyində olanlar həmin proseslərə qarşı çıxa bilməzdilər və çıxa bilmədilər. İlk Demokratik Respublikamız cəmi 23 ay yaşadı.

Tanrı bizə həmin şansı ikinci dəfə verəndə isə dövlət müstəqilliyimizi nəinki uzunömürlü, hətta əbədi etmək şansımızı da göndərmişdi. Bu şans Heydər Əliyev siyasi dühası, ulu öndərin möhtəşəm dövlətçilik təcrübəsi idi. Doğrudur, müstəqilliyin ilk illərində gənc suveren dövlətimizi yenə də büdrədənlər tapıldı, ölkə vətəndaş müharibəsi həddinə gətirildi, dövlətçiliyin məhv olmaq təhlükəsi yarandı, xalqın müstəqil dövlətə olan inamı itirildi və sairə. Ancaq 1993-cü il 1920-ci il deyildi və Azərbaycan xalqının ümidgahı olan Heydər Əliyev dühası ən qatı düşmənin belə fitnə-fəsadını dəf etmək iqtidarında idi.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev bu il sentyabrın 23-də Bakıda, "Gülüstan" sarayında Azərbaycanda Vətəndaş Cəmiyyətinin İnkişafına Yardım Assosiasiyasının təşkilatçılığı ilə keçirilən müstəqilliyin iyirminci ildönümünə həsr olunmuş beynəlxalq bayram tədbirindəki nitqində söyləmişdi ki, biz dövlət müstəqilliyimizin 20 illiyi barədə söz açarkən mütləq bu müstəqilliyin ilk illərini yada salmalıyıq. Nəyə görə uğurlardan deyil, bilavasitə ölkənin ağır günlərindən başlayaq? Çünki xalqın öz dövlət müstəqilliyini və bugünkü sosial-iqtisadi inkişafının qədrini bilməsi üçün mütləq ilk növbədə keçdiyimiz yolun ağrı-acısını xatırlamalıyıq. Geridə qalan 20 ilin başlanğıcında müstəqil Azərbaycan Respublikasının əhalisi hakimiyyət uğrunda qanlı mübarizələrin, daxili çəkişmələrin, xarici təcavüzün, aclıq, qıtlıq, yoxsulluq, işsizlik və digər məhrumiyyətlərin, qardaş qırğınının, dövlətin öz hərbi hissəsinin üzərinə qoşun yeritməsinin, dövlətin pulunu və silahını öz malı kimi istifadə edənlərin dövlətə qarşı qiyamının, ölkənin müxtəlif xanlıqlara parçalanması təhküləsinin, dövlət çevrilişi cəhdlərinin, xaos və anarxiyanın, dövlət başçılarının xəlvəti qaçmasının və eləcə də bir çox başqa fəsadların şahidinə çevrilmişdi. Bu qədər mənfiliklərin və eybəcərliklərin zaman etibarilə çox qısa bir müddətdə, Azərbaycan kimi o qədər də böyük əraziyə malik olmayan ölkədə baş verməsinin səbəbləri nə idi?

Bunun bir neçə səbəbi var idi. Əvvəla, ölkədə əvvəlcə xalqın arzu-istəklərini ifadə edənlər deyil, Moskvanın diqtəsi ilə işləyənlər rəhbərlik edirdilər. Onların tankla, topla qovulmasından sonra isə vəziyyət bir qədər də mürəkkəbləşdi. İndi artıq ölkəyə siyasətdə və idarəetmədə tamamilə diletant olanlar rəhbərlik edirdilər. Bu isə gənc müstəqil dövlətin parçalanmasını, vətəndaş müharibəsinin başlanmasını və dövlətçiliyin əldən getməsini yaxınlaşdırırdı. Ancaq tarixin bütün dönəmlərində olduğu kimi, yenə də xalq öz müdrikliyini nümayiş etdirdi və o zamanlar Naxçıvan Muxtar Respublikasına rəhbərlik edən ulu öndər Heydər Əliyev Naxçıvandan Bakıya dəvət edildi.

Ulu öndərin xalqın təkidli çağırışları ilə paytaxta gəlməsi və Milli Məclisin sədri seçilməsi ölkə əhalisinin tarıma çəkilmiş əsəblərinin bir qədər sakitləşməsinə səbəb oldu. İnsanlar inanmağa başladılar ki, düşdükləri bəla girdabından çıxış yolu var. Həmin yolu ümummilli liderimiz reallığa çevirdi. Daxili sabitlik yarandı, cəbhədə atəşkəs elan olundu, ölkənin şimalında və cənubunda cərəyan edən hadisələrə son qoyuldu, hərtərəfli islahatlara başlanıldı və sairə. Bütün bunlarla yanaşı Avropada və Qərbdə bəzi siyasi qüvvələr müstəqil Azərbaycan dövlətinin demokratik dəyərlərə önəm verəcəyinə şübhə ilə yanaşırdılar. Çünki Heydər Əliyevdən əvvəlki iqtidarların Qərb demokratiyasına inteqrasiya istiqamətində heç bir addım atmadıqları fakt idi. Üstəlik, Heydər Əliyev uzun illər SSRİ rəhbərlərindən biri olmuşdu və ona görə də ulu öndərin Azərbaycanda sivil, hüquqi, dünyəvi və demokratik dövlət quruculuğu kursunun götürüldüyü barədə verdiyi bəyanatları da bəzən əvvəlki iqtidarların bəyanatları kimi qiymətləndirənlər tapılırdı. Ancaq Heydər Əliyev nəinki Avropaya, hətta, bütün dünyaya sübut etdi ki, müstəqil Azərbaycan dövləti Avropa dəyərlərinə elə Avropanın özü qədər önəm verən bir dövlət kursu götürüb. Ulu öndərin işləyib hazırladığı yeni neft strategiyasının nəticəsi olan "Əsrin müqaviləsi" Qərbdə Azərbaycan dövlətinə inamı artırdı. Ümummilli liderin özünün işləyib hazırladığı hüquq islahatlarını, xüsusən, 1995-ci ilin noyabrında qəbul edilmiş ilk milli Konstitusiyamızı analiz edən Qərb ekspertləri Azərbaycan həqiqətləri barədə çoxsaylı etiraflar səsləndirmək məcburiyyətində qaldılar. Almaniyalı ekspertlər etiraf etdilər ki, müstəqil Azərbaycanın ilk milli konstitusiyası əsas insan hüquq və azadlıqlarının qorunması baxımından bir çox Avropa ölkələrinin analoji dövlət sənədindən daha mükəmməldir.

Tarixçilərin yazdığına görə, bütün bunlar Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin qorunması, möhkmləndirilməsi və əbədiləşdirilməsi istiqamətində ulu öndərin həyata keçirdiyi tədbirlərin bir hissəsidir. Onların fikrincə, ulu öndərin bu yöndə atdığı ən önəmli addım isə 2003-cü ilin oktyabrında keçirilən prezident seçkiləri ərəfəsində Azərbaycan xalqına ünvanladığı müraciəti idi. Heydər Əliyev həmin müraciətdə üzünü xalqına tutaraq deyirdi ki, biz dövlətin qüdrətlənməsi və müstəqilliyin əbədiləşdirilməsi üçün son 10 ildə çox böyük işlər görmüşük. Ancaq bütün işlər başa çatmayıb. Ulu öndər əmin olduğunu bildirirdi ki, mənim başa çatdıra bilmədiyim işləri xalqın və Yeni Azərbaycan Partiyasının dəstəyi ilə İlham Əliyev başa çatdıracaq. "Mən İlham Əliyevə özümə inandığım kimi inanıram" - deyən ulu öndərin çağırışı xalq tərəfindən müsbət qarşılandı və oktyabrda keçirilmiş prezident seçkilərində Baş nazir İlham Əliyev böyük səs çoxluğu ilə qalib gəldi.

Seçkiqabağı təbliğat kampaniyası dövründə bölgə əhalisi ilə görüşən İlham Əliyev söyləmişdi ki, əgər xalq mənə səs verərsə, onda mən bütün azərbaycanlıların prezidenti olacağam. Dövlət başçımız həmin tezisi elə prezidentliyinin birinci ilində günün reallığına çevirdi. Cəmiyyət həyatının elə bir sahəsi qalmadı ki, Prezident İlham Əliyev həmin sahənin inkişaf etdirilməsi üçün konkret plan və proqramların reallaşdırılmasını gündəliyə gətirməsin. Sözün həqiqi mənasında bütün azərbaycanlıların prezidenti olan İlham Əliyev ölkəyə rəhbərlik etdiyi dövrdə yoxsulluğun və işsizliyin aradan qaldırılması üçün elə konkret layihələrin reallaşdırılmasına nail oldu ki, xaricdəki dostlarımız həmin layihələri "Azərbaycan nümunəsi" adlandırdılar.

2003-cü ilin oktyabrından sonra müstəqil Azərbaycanın dünya dövlətləri sırasındakı yerinin möhkəmləndirilməsi üçün atılan addımların sayı artıq yüzlərlədir. Mən təhsil işçisi olduğuma görə həmin yüzlərlə addımdan ancaq öz sahəmizə aid olan faktların bir neçəsini qeyd etməklə kifayətlənmək istəyirəm. Cənab İlham Əliyevin Prezident seçilməsindən sonra minə yaxın yeni məktəb binası tikilib. Təhsil sahəsi ilə bağlı 16 Dövlət Proqramı təsdiq olunub. Bütün təhsil ocaqlarında informasiya kommunikasiya texnologiyalarından yüksək səviyyədə istifadə olunması təmin edilib və sairə. Bütün bunların həyata keçirilməsi üçün isə dövlət büdcəsindən ayrılan vəsaitin məbləği ildən-ilə artırılıb. Bu gün Azərbaycanda ordu quruculuğundan sonra ən çox vəsait ayrılan sahə məhz təhsil sistemidir. Dövlət müstəqilliyinin əbədiləşdirilməsi üçün bu iki sahədən vacib hansı sahə ola bilər? Əsla heç bir sahə. Deməli, ulu öndərin böyük əminliklə söylədiyi "Mən İlham Əliyevə özümə inandığım kimi inanıram" - ifadəsi özünü hər gün, hər an, hər sahədə doğruldur. Heydər Əliyev Azərbaycanın dövlət müstəqilliyini qorumuşdu, İlham Əliyev isə onun əbədiyyətə qədər mövcudluğunu təmin edir. Yəni dövlət müstəqilliyimiz milli tərəqqimiz üçün böyük stimula çevrildi.

Dövlət müstəqilliyimizin 20 illiyi ilə bağlı qələmə aldığımız sətirləri məhz dövlət başçımızın sözləri ilə yekunlaşdırmaq istərdik: "...Bizim ən böyük nailiyyətimiz - bizim müstəqilliyimizdir, azadlığımızdır. Bu, Azərbaycan xalqı üçün ən böyük sərvətdir. Çünki əsrlər boyu Azərbaycan xalqı müstəqilliyindən məhrum olmuşdur. Ona görə bu gün mən qeyd etmək istəyirəm ki, müstəqilliyimiz ən böyük nailiyyətimizdir".

Tovuz EMİNLİ,

Azərbaycan Müəllimlər İnstitutu

Zaqatala filialının direktoru

Xalq qəzeti.- 2011.- 6 oktyabr.- S. 5.