Şamaxı: inkişafın əsas uğurları qabaqdadır

Bu günkü nailiyyətlər isə dünənkindən qat-qat çoxdur

Mən dəfələrlə Şamaxıda olmuşam. Prezidentlik dövrümdə də dəfələrlə olmuşam, ondan əvvəlki dövrdə də. Bundan sonra da olacağam. Çünki burada hələ açılışlar çox olacaqdır.

İlham ƏLİYEV,

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Doğrusu, bugünkü Şamaxı haqqında yazı hazırlamaq o qədər də asan deyil. Çünki indi bu rayonun ictimai-siyasi, sosial-iqtisadi və mədəni həyatı elə bir şəkildə qaynayır ki, adam yazıya nədən başlayacağını bilmir. Rayonun bütün yaşayış məntəqələrini ağuşuna almış tikinti-quruculuq işlərindən başlayaqmı? Onda Şirvanın elmi-mədəni mərkəzinin gündən-günə tərəqqidə olan intellektual aləmini ikinci plana keçirmiş olarıq.

Bəlkə tarixlə bu günü müqayisə edək? Yox, Şamaxı elə bir iti sürətli inkişaf tempinə malikdir ki, bu diyarın tarixinin heç bir qatı ilə bu gününü müqayisə etmək mümkün deyil. Şamaxıda yerin yeddi qatının üzə çıxdığı dövrlər də olub (zəlzələləri nəzərdə tuturuq), əvəzində insanlar göyün yeddi qatında baş verən proseslərin öyrənildiyi günlərin sayını çoxaldıblar. Deyəsən, elə yazının əsas mövzusunu tapdıq. Şamaxı Rəsədxanası Marağa və Dəməşq rəsədxanaları ilə birlikdə uzun illərdir ki, bizim regionun alimlərinə göydə gedən prosesləri, baş verən yerdəyişmələrini öyrənmək imkanı verir. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev bu elmi mərkəzin daha da müasirləşdirilməsini, maddi-texniki bazasının möhkəmləndirilməsini daim diqqət mərkəzində saxlayır. İnsafən, belə demək də düzgün alınmır. Çünki dövlət başçımız digər rayonlar kimi Şamaxının da bütün sahələrinin bərabər şəkildə inkişafına nail olur.

Qərəz, oktyabrın ilk günləri, Baş Qafqaz silsiləsinin cənub-şərq ətəkləri, bugünkü Azərbaycanın paytaxtından təxminən 120 kilometr aralıda - Şirvanın qədim paytaxtlarından birində payızın barlı-bəhərli, yır-yığışlı ikinci ayının ilıq səhəri. Heydər Əliyev parkında icra hakimiyyəti başçısının müavini Əşrəf Şükürovla bu yurdun dünəni, bu günü haqqında söhbət edirik.

Ürəyimdən keçənləri dostuma danışıram. O da bayaqdan danışdığı sosial-iqtisadi inkişaf barədə söhbəti unudubmuş kimi tamamilə yeni rapaqrafın yeni abzasından başlayır: "Folklor nümunələri xalqın həyatının güzgüsüdür, insan mənəviyyatının ifadəsidir, əxlaqın təzahürüdür". Söhbətin bu məcraya yönəlməsinin səbəbini dəqiqləşdirmək istədim. Cavab çox aydın idi: "Hələ əldə-ovucda saxlanılan körpəsinə tanrıdan bacı-qardaş arzulayan ana Allahdan xahiş edir ki, bu dövlətdən başqalarına da versin. Bu, Şamaxı folklorudur, deməli, Şamaxı, Şirvan mənəviyyatıdır. Tarix boyu həmişə belə olub. Şirvanın nəyi olubsa, dostları, qardaşları, qonşuları ilə, bütün insanlarla paylaşıb. Xaqani Şirvani burada doğulub-böyüsə də, son nəfəsdə Təbriz torpağını zinətləndirib, Nəsimi Şirvan ab-havasını bütün Şərq boyu gəzdirib. Sabir Şirvan hop-hopunun səsini bütün bəşərin sərvətinə çevirib.

Keçmiş SSRİ-nin əksər şəhərlərindən gələn alimlər Şamaxı rəsədxanasında elmi təcrübələrini yekunlaşdırıblar. Bu torpağın taxılı, üzümü, başqa məhsulları bura dost kimi gələnlərin hamısının sərvəti olub. İndi də belədir. Rayonun qonaq-qarasız, dost-yoldaşsız günü olmur. Vaxtilə buraya gələn Avropalı və Rusiyalı tarixi şəxsiyyətlərin "izi ilə" o qədər alim, tədqiqatçı Şamaxıya üz tutur ki, adam öz yurdu ilə fəxr edir.

Son zamanlar isə Şamaxının bu cah-cəlalını rayonun indiki rəhbəri Asif Məmmədovun təşəbbüskarlığı, işgüzarlığı və qurub-yaratmaq əzmi daha da artırır. Asif müəllimin rayona rəhbərlik etdiyi qüsa müddətdə həyata keçirilən tədbirlərin hərəsi bir qəzet mövzusudur. Son vaxtlar burada görülən işlər inanın ki, saymaqla qurtaran deyil. Nə yaxşı ki, cənab Prezident İlham Əliyev sentyabrın 13-də Şamaxıya gəldi və dövlət başçısının rayona etdiyi səfəri işıqlandıran kütləvi informasiya vasitələri son aylarda həyata keçirilən tədbirlərin miqyası haqqında təsəvvür yaratdılar.

Ulu öndər Heydər Əliyevin Şamaxının mərkəzində ucaldılan abidəsinin yerləşdiyi parkda son aylar yenidənqurma və abadlıq işləri aparılıb, burada əhalinin istirahəti üçün hər cür şərait yaradılıb. Xüsusən təzə salınan yaşıllıq zolağı sakinlərin məmnunluğuna səbəb olub. Ancaq təkcə bu park deyil, Şamaxı Olimpiya İdman Kompleksi də tamamilə yenidən qurulur. 2500 kvadratmetr sahəsi olan əsas binanın və yardımçı binaların fasadı müasir örtüklə və xüsusi dizayna malik şüşələrlə üzlənir. Özünüz görəcəksiniz, yaxın zamanlarda burada "Olimpik" adlı mehmanxananın tikintisi nəzərdə tutulur. Ərazidə müasir tələblərə uyğun 8 kottec inşa edilir. Bu kotteclərdə ümumilikdə 60 nəfər yerləşdiriləcək. Kompleksin ərazisini sel sularından qorumaq üçün uzunluğu 500 metr olan suötürücü beton kanal tikilir. Görülən yenidənqurma işləri nəticəsində kompleksin ərazisi genişləndirilərək 6 hektara çatdırılıb.

Yeri gəlmişkən, "Olimpik" mehmanxanası Şamaxıdakı on mərtəbəli "Şirvan" mehmanxanasından sonra ikinci ən böyük analoji obyekt olacaq. Hazırda "Şirvan" mehmanxanasında da çox ciddi yenidənqurma işləri aparılır. Əgər "Olimpik" burada keçiriləcək yerli və beynəlxalq idman yarışlarının iştirakçılarına xidmət edəcəksə, "Şirvan" böyük turizm potensialına malik olan Şamaxıda qonaqların müasir tələblər səviyyəsində qəbul edilməsini təmin edəcək. Mehmanxananın əsas binasında mini bar, hovuz, SPA mərkəzi, sauna, gimnastika bölməsi, türk hamamı, bilyard klubu, 10-cü mərtəbədə 60 nəfərlik restoran və başqa bölmələr fəaliyyət göstərəcək.

Dövlət başçımız Şamaxıda olarkən bütün müsəlmanlar və bütün azərbaycanlılar üçün müqəddəs olan daha iki abidəni ziyarət etdi. Ölkənin və bölgənin müsəlman əhalisi üçün müqəddəs dediyimiz ünvan hələ 743-cü ildə tikilən, Cənubi Qafqazda və Yaxın Şərqdə ən qədim müsəlman ibadətgahlarından olan Şamaxı Cümə Məscididir. Dövlət başçımız Şamaxıya ötən illərdəki səfərləri zamanı bu məsciddə olmuş və sonradan "Şamaxıdakı Cümə Məscidi Dövlət Tarix-Memarlıq Abidəsinin bərpası ilə əlaqədar tədbirlər haqqında" Sərəncam imzalamışdı. 2010-cu ilin mart ayında başlanan təmir-bərpa işləri böyük uğurla davam etdirilir. Prezident başqa bir sərəncamla isə bu məqsədlə Şamaxı Rayon İcra Hakimiyyətinə müvafiq vəsait ayrılmasını təmin etmişdi. İbadət ocağının bərpası başa çatdıqdan sonra Şamaxı Cümə Məscidi ölkəmizdə milli-mənəvi dəyərlərə göstərilən diqqət və qayğının bariz nümunəsinə çevriləcək.

"Dövlət başçımız Şamaxıda bütün azərbaycanlılar üçün müqəddəs sayılan abidəni ziyarət etdi" - deyərkən biz ulu Sabirin adını daşıyan qəsəbədə ucaldılan böyük şairin abidəsini nəzərdə tuturuq. Uzun illər, xüsusən, sovet dönəminin son çağlarında və müstəqilliyin ilk illərində baxımsızlıq ucbatından bərbad vəziyyətə düşmüş Sabir qəsəbəsi indi Şirvanın ən abad yaşayış məntəqələrindən birinə çevrilir. Rayonun yeni rəhbəri bu qəsəbənin inkişafını daim diqqət mərkəzində saxlayır. Son vaxtlar burada geniş abadlıq işləri görülüb, elektrik və digər kommunal xətləri yenilənib, geniş yaşıllaşdırma işləri aparılıb, bir sözlə, simasını tamamilə dəyişib, dövlət başçısının ulu Sabirin abidəsini böyük ehtiramla ziyarət etməsi Şirvan camaatının məmnunluğunu birə beş qat artırıb.

Sivil ölkələrin hamısında olduğu kimi Azərbaycanda da dövlətin əsas dayaqlarından biri vergi sistemidir. Bu sistemin təkmilləşdirilməsi və orada çalışanların rahatlığının təmin edilməsi dövlətin daimi diqqət mərkəzində olub. Şirvan iqtisadi rayonunun mərkəzi olan Şamaxıda da bu istiqamətdə görülən işlər heyrət doğurur. Şamaxıda Vergilər Nazirliyinin Tədris mərkəzi tikilərək istifadəyə verilib. İki hektar yarım ərazisi olan mərkəz çox qısa müddətdə inşa edilib. Çox yaraşıqlıdır. Deyim siz də bilin. Üçmərtəbəli tədris binası, ikimərtəbəli inzibati bina, müdavim və müəllim yataqxanaları, o cümlədən dəvət olunan ekspertlər üçün nəzərdə tutulan ikimərtəbəli dörd qonaq evi sözün həqiqi mənasında göz oxşayır. Yaradılan üç mühazirə auditoriyasının hər biri 20 nəfərlikdir. Auditoriyalar texniki vasitələrlə təchiz olunub. Bu hələ harasıdır. Kompleksdə eyni vaxtda 20 nəfərə xidmət göstərilən kafe də fəaliyyətə başlayıb. Tədris mərkəzinin kitabxanası və internet mərkəzi buraya gələnlərin istifadəsinə verilib. Dövlət başçısı mərkəzin açılışı münasibətiylə kollektivi təbrik etdi. Bildirdi ki, bu binada tədris ediləcək məsələlər o dərəcədə keyfiyyətli olacaq ki, peşəkarlıq səviyyəsi binanın xarici görünüşünün səviyyəsinə uyğun gələcəkdir. Görürsünüz, Prezident bu tədris mərkəzi üçün tikilən binanın xarici görünüşünü necə qiymətləndirib?

Söhbətin bu yerində - yəni indi haqqında söz açmaq istədiyimiz Şamaxı rəsədxanası yada düşəndə yazının əvvəlinə qayıtmaq istədik. Ancaq bir az da geriyə - Şamaxı barədə yazdığımız ötən məqalələri də xatırlamaq zərurəti yarandı. Ötən yazılarımızda Şamaxının sosial-iqtisadi inkişafı barədə söz açarkən qeyd etmişdik ki, rayonun yeni rəhbərliyi dövlət bayrağımızı Göylərə (kəndin adıdır - red.) gedən yolun üstündə göylərə ucaldıb. Yəni "Bayraq meydanı" rayona gələnlərin və buradan gedənlərin hamısı üçün əlçatan bir yerdə - gözəlliklərlə əhatə olunan təpənin üstündə yaradılıb. İndi həmin meydan şamaxılıların fəxr, iftixar ünvanına çevrilirsə, şəhərdə salınan "Koroğlu meydanı" da qürur mənbəyi kimi qəbul edilir. Küçələrin abadlaşdırılması, elektrik enerjisinin, təbii qazın, içməli suyun dövri olaraq, dayanıqlı şəkildə verilməsi göz qabağındadır. Təhsil, səhiyyə, mədəniyyət ocaqlarının günün tələbləri səviyyəsində fəaliyyət göstərməsi və cəmiyyət həyatının digər bütün sahələrindəki göstəriciləri şamaxılılar yüksək qiymətləndirirlər. Ancaq rayon sakinləri üçün iftixar hissi yaradan, qürur mənbəyinə çevrilən layihələr daha böyük auditoriyada əks-səda verir. "Koroğlu meydanı" və "Bayraq meydanı" kimi Şamaxı Astrofizika Rəsədxanası da bütün şirvanlıların fəxr etdiyi məkandır. Ötən Ramazan ayının sonunda mən bunu bir daha müşahidə etdim. Oruc tutan mömin qardaşlarımızdan biri o birindən bayramın dəqiq gününü soruşanda belə cavab eşitdik: "Bu axşam Şamaxıdan cavab gəlməlidir, görək nə deyirlər". Həmsöhbətlərimizdən biri əslən Şirvandan idi və mən onun gözündəki məmnunluğu müşahidə etdim. Dövlət başçımız Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasında aparılan yenidənqurma işləri ilə tanış olanda da Şirvan əhlinin həmin hisslərinin şahidi olmuşduq.

Artıq 50 ildən çox fəaliyyət göstərən, görkəmli alimlər Həsən Əliyev və Yusif Məmmədəliyevin təşəbbüsü ilə dəniz səviyyəsindən 1500 metr hündürlükdə tikilən Şamaxı Astrofizika Rəsədxanası Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin 2008 və 2009-cu illərdə imzaladığı sərəncamlar əsasında tamamilə yenidən qurulur. Bu məqsədlə dövlət büdcəsindən 8 milyon manat vəsait ayrılıb. Əsaslı yenidənqurma nəticəsində əraziyə Qırxbulaq mənbəyindən 6,5 kilometr uzunluğunda yeni su xətti, Çuxuryurd - Rəsədxana əsas qaz kəməri çəkilib, yerüstü elektrik xətti tamamilə yenilənib. Yaşlı nəsil yaxşı xatırlayır. Ulu öndər Heydər Əliyev 1974-cü ildə Şamaxı rəsədxanasına gəlmiş, burada çalışan alimlərlə görüşmüşdü. Sevinirsən ki, ənənə davam edir. Prezident İlham Əliyev qalaktikaların, ulduzların, planetar dumanlıqların, Günəşin, planetlərin və kometaların müşahidəsi aparılan bu elm ocağına dövlət qayğısını əsirgəmir, oraya xüsusi diqqət göstərir.

Dövlət başçımız Şamaxı Astrofizika Rəsədxanasında aparılan yenidənqurma işləri ilə tanış olduqdan sonra rəsədxananın kollektivi ilə görüşəndə təkcə bu obyektin deyil, bütövlükdə Şamaxının son zamanlardakı inkişafını yüksək qiymətləndirərək bu qədim diyarın sabahından əminlik ifadə edib: "Son illər ərzində Şamaxıda görülən işlər göz qabağındadır. Ölkəmizin indiki inkişafı deməyə əsas verir ki, biz gələcəkdə daha da böyük işlər görəcəyik. O ki qaldı Azərbaycan elminin inkişafına, mən tam əminəm ki, bu rəsədxana indi ən azı MDB məkanında ən gözəl rəsədxanadır. Tam əminliklə deyirəm və siz də bunu təsdiq elə bilərsiniz".

Deməli, şirvanlılar haqlı olaraq bu rəsədxana ilə fəxr edirlər. Çünki göylərin sirrini öyrənənlər üçün yerlərin sirri heç zaman qaranlıq qalmaz. Biz də elə bunu istəyirik - aydınlıq, abadlıq və firavanlığı. Şamaxıda aydınlığa, abadlığa və firavanlığa doğru geniş və sonu görünməyən bir yol gedir. Əlbəttə, o yol da elə Şamaxının öz yolu kimi dolanbaclıdır. Amma nə olsun, yerdən göyə yol açanlar yerdəki yolu da asan və rahat gedəcəklər...

Hə, əziz oxucu, bu, bizim Şamaxıda görüb eşitdiklərimiz idi. Şamaxıdan qayıtdıqdan sonra isə həmin diyarın ictimaiyyətinin müstəqilliyimizin 20 illiyinin qeyd edilməsi istiqamətində həyata keçirdiyi tədbirlər haqqında məlumat aldıq. Məlumatda bildirilir ki, Şamaxıda Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin bərpasının 20-ci ildönümü ilə əlaqədar müxtəlif silsilə tədbirlər həyata keçirilir. Xalqımızın həyatında mühüm hadisə olan bu tarixi yubiley ilə bağlı rayon icra hakimiyyəti tərəfindən hazırlanmış geniş tədbirlər planının icrası xüsusu diqqət mərkəzindədir. Dövlət müstəqilliyinin 20 illiyi ilə əlaqədar hazırda rayonun idarə və müəssisələrində, kənd və qəsəbələrində keçirilən yubiley tədbirləri, eləcə də Heydər Əliyev Mərkəzinə ekskursiyalar davam etməkdədir.

Azərbaycan Müəllimlər İnstitutunun Şamaxı filialında müstəqillik gününə həsr olunmuş "Dəyirmi masa" keçirilib. Tədbirdə dövlət müstəqilliyimizin keçdiyi çətin yol və bu tarixi nailiyyətin əldə olunmasında xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin əvəzsiz xidmətləri barədə ətraflı söhbət açılıb.

Bundan əlavə rayonda dövlət müstəqilliyinin bərpasının ildönümü ərəfəsində təhsil və mədəniyyət müəssisələrində kitab, foto sərgiləri və şeir, inşa müsabiqələri təşkil edilib, idman turnirləri və kütləvi iməciliklər keçirilib. Rayondakı mədəniyyət sarayında dövlət müstəqilliyinin bərpasının 20-ci ildönümü ilə əlaqədar rayon ictimaiyyəti nümayəndələrinin təntənəli yığıncağı keçirilib. Tədbir iştirakçıları əvvəlcə xalqımızın ulu öndəri Heydər Əliyevin abidəsi önünə gül-çiçək dəstələri qoyub və Tarix-Diyarşünaslıq muzeyindəki eksponatlarla, o cümlədən müstəqillik tariximizi əks etdirən materiallarla tanış olublar. Ötən 20 ildə Azərbaycanda əldə olunmuş böyük nailiyyətlərdən, dövlət müstəqilliyinin ilk illərində qarşılaşdığımız problemlərdən söhbət açılıb. Dövlətimizin başçısı İlham Əliyevin "Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin bərpasının iyirminci ildönümü haqqında" 2011-ci il 21 yanvar tarixli sərəncamını xalqımızın, dövlətimizin 20 illik müstəqillik tarixinə verilmiş yüksək qiymət olduğu bildirilib. Müstəqil dövlətimizin yaranmasında, inkişafında və dünyada tanınmasında ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin misilsiz tarixi xidmətlərinin olduğu və ulu öndərimizin layiqli davamçısı, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin məqsədyönlü siyasəti nəticəsində bu gün ölkəmizin çox dinamik inkişaf etdiyi, böyük uğurlar qazandığı qeyd edilib.

Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin bərpasının 20- ci ildönümünə həsr olunmuş tədbir maraqlı konsert proqramı ilə başa çatıb. Bu hələ harasıdır. Tədbirlər davam edir. Demək Şamaxıda hər gün çal-çağırdır, hər gün bayramdır. Bayramların mübarək Şamaxı...

İlqar HƏSƏNOV

Xalq qəzeti.- 2011.- 9 oktyabr.- S. 5.